آموزشگاه‌هاي آزاد موسيقي - نگاهي به سال‌هاي اول انقلاب

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: آموزشگاه‌هاي آزاد موسيقي - نگاهي به سال‌هاي اول انقلاب
فرهنگي. آموزشگاه‌هاي آزاد. موسيقي
آموزشگاه‌هاي آزاد هنري، محصول زندگي جديد، گسترش تكنولوژي و فرآيند نظام شهرنشيني معاصر است. در زندگي‌هاي امروزين، انسان شهرنشين و متمدن ، دائم به دنبال خلاء‌هاي زندگي و پر كردن آن با مجموعه‌اي متنوع از كنش‌هاي فردي يا اجتماعي مي‌گردد، اين خود تناقض جالب توجهي است.

از يك سو در زندگي انسان شهري، درگيري‌ها و مشغله ها، گرفتاري‌ها و مجموعه عوامل نوع زندگي، فضاي زندگي را شلوغ و پر دامنه مي‌سازد، اما در سوي ديگر، اين آدمها به محيط و فضايي نياز دارند كه نوعي تعادل براي دلپذير كردن يا معنا دار كردن زندگي ايجاد نمايد.

شايد مهمترين عملكرد و دستاورد آموزشگاههاي آزاد هنري براي طيف گسترده اي از كساني كه به اين گونه مراكز مراجعه مي‌كنند، همين مساله باشد؟ هر چند نمي‌توان جنبه‌هاي ديگري در زمينه گسترش فرهنگ را انكار كرد.

نخستين آموزشگاه‌هاي آزاد موسيقي (و البته با عناوين ديگر) ، در شرايط ايران معاصر و پس از انقلاب مشروطه شكل گرفتند.

مكتب خانه درويش خان كه به هنرجويان پس از اتمام دوره نشان تبرزين اهدا مي كرد و مدرسه موسيقي كلنل وزيري (‪ (۱۳۰۲‬به نوعي از نخستين گام‌ها محسوب مي‌شوند.

تقاضاهاي اساتيدي چون مرتضي خان، ني داوود و علي اكبر خان شهنازي براي تاسيس مدرسه خصوصي موسيقي و شرح درس و برنامه آموزشي آنها كه به وزارت فرهنگ وقت ارسال شد (دهه‌هاي ‪ ۲۰‬و ‪ ،( ۳۰‬از ديگر اقدامات چنين رويكردي است.

بتدريج و با گسترش نظام شهري نوين و شكل‌گيري شهر معاصر (شهرهايي چون تهران، اصفهان، شيراز و تبريز و ... ) آموزشگاه‌هاي آزاد موسيقي تاسيس شدند. مراجعه به مجله‌ها و روزنامه‌هاي ادوار مختلف و آگهي پذيري هنرجو در رشته‌هاي مختلف موسيقي، مويد اين حركت است.

لازم به ذكر اين كه با توجه به سيستم آموزش موسيقي ايراني و رابطه شاگرد - استادي ، در تمام اين ساليان، آموزش كاملا خصوصي در محيط منزل استاد ( به عنوان دفتر و محل كار) خارج از چهارچوب قوانين و مقررات آموزشگاهي وجود داشت و همچنان نيز تداوم دارد.

آموزشگاه‌هاي آزاد موسيقي پس از انقلاب :
وقوع انقلاب اسلامي و شرايط پيش آمده پس از آن، منجر به تعطيلي مراكز متعدد و از جمله مراكز مربوط به موسيقي شد.

در اين ميان، سهم كانون فرهنگي، هنري چاووش در آن شرايط بسيار حايز اهميت است.

كانون چاووش به سرپرستي و مديريت هوشنگ ابتهاج، محمد رضا لطفي و حسين عليزاده از سال ‪ ۵۶‬تاسيس شد ، اما عمده فعاليت آن در سال ‪ ۵۷‬شكل گرفت.

توليد ‪ ۱۹‬آلبوم موسيقي كه تا سال ‪ ۶۲‬ادامه داشت و بخصوص آثار موسيقي انقلابي كه از شهريور ‪ ۵۷‬تا دومين، سومين سالگرد انقلاب ادامه يافت، مهمترين رويكرد اجتماعي اين كانون بود.

اما در حيطه آموزش ، كانون چاووش وظيفه آموزش موسيقي ايراني را بر عهده گرفته بود.

در اين كانون، نسل نويني از موسيقيدانان كه مراحل آموزشي خود را در دانشكده هنرهاي زيبا و مركز حفظ و اشاعه، تحت نظر اساتيدي چون نور علي برومند، داريوش صفوت، عبدالله دواهي، سعيد هرمزي، يوسف فروتن، علي اصغر بهاري ، محمود كريمي (در مقام آخرين بازماندگان سنت موسيقي ايراني) طي كرده بودند، به آموزش و اشاعه موسيقي ايراني مي‌پرداختند.

تلفيقي از سنت‌هاي موسيقي همراه با ايده‌هاي نوين و دستاوردهاي شخصي يا اجتماعي ، عملكرد آموزشي كانون چاووش بوده است.

در حقيقت، كانون چاووش در اوايل انقلاب ، مهمترين مركز براي انتقال فرهنگ موسيقي به نسل بعد بوده است.

شماري از موسيقيداناني كه امروزه در مقام نسل سوم چهره‌هاي شاخص موسيقي معاصر ايراني محسوب مي‌شوند، در اين مركز آموزش ديده اند.

حميد متبسم ، مجيد درخشاني ، ارژنگ كامكار، اردشير كامكار ، سعيد فرج پوري ، ارشد طهماسبي ، حسين بهروزنياو... از مشهورترين موسيقيدانان اين نسل و مرتبط با كانون فرهنگي - هنري چاووش بوده اند.

با توجه به تعطيل شدن مراكز رسمي و دانشگاهي (با انقلاب فرهنگي سال ‪ (۵۹‬و عدم شروع مجدد آموزش دانشگاهي موسيقي كه تا سال ‪ ۶۸‬به طول انجاميد، نقش آموزشي كانون چاووش بيشتر مشخص مي‌شود.

همچنين مي‌توان از كانون چنگ ياد كرد كه در سال ‪ ۶۰‬توسط كساني چون محمد رضا درويشي ، علي اكبر شكارچي و گرگين زاده تاسيس شد.

اين مركز بيشتر در زمينه مباني و تئوري موسيقي، موسيقي كودكان و موسيقي كلاسيك غرب فعاليت داشت (هر چند به موسيقي ايراني نيز مي‌پرداخت).

چاپ و انتشار پارتيتور آثار شاخص موسيقي غرب ، فعاليت ديگري از سوي اين كانون براي رشد آموزشي موسيقي هنري غرب بوده است.

نكته جالب توجه اين كه افراد بسياري كه در ساليان بعد توانستند جايگاهي در موسيقي پيدا نمايند مراحل آموزشي موسيقي كودك و تئوري موسيقي را در كانون چنگ آغاز كرده اند.

اين كانون نيز - هر چند محدودتر- نقش خود را در شرايط تعطيلي مراكز رسمي موسيقي ، به خوبي ايفا كرده است.
جمعه 22 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 82]