گفتگو با شاعر جوان، رضا عابدين زاده به بهانه چاپ «روزهاي بي حواس» ؛ با تئوري نمي شود شعر گفت

واضح آرشیو وب فارسی:قدس: گفتگو با شاعر جوان، رضا عابدين زاده به بهانه چاپ «روزهاي بي حواس» ؛ با تئوري نمي شود شعر گفت
سلمان يزدي

رضا عابدين زاده، متولد شهر مشهد، در ارديبهشت ماه يكي از سالهاي شمسي!

خودش دوست نداشت بيش از اين درباره اش بنويسم از سن و سالش مي پرسم. مي گويد: بقيه اش چندان مهم نيست!
براي چاپ «روزهاي بي حواس» اولين كتابش، سراغ او رفتم.
هواي سرد پاييزي مشهد و برگ ريزان درختان ميزبان گفتگوي ما بود در يك عصر پاييزي؛

* اگر قرار باشد شعرهاي اين كتاب را دسته بندي كنيد، خودتان شعرها را در چه دسته اي قرار مي دهيد، (پست مدرن، كلاسيك و...)؟
** من هيچ اسمي روي شعر نمي گذارم، اصلاً كار شاعر نيست كه بگويد من شعر «فلان ايسم» مي گويم، ديگران بايد روي شعر اسم بگذارند، هر كسي كه از اين شعرها خوشش آمد، هر اسمي مي تواند روي شعرها بگذارد.
* اگر از بيرون قرار باشد، خودتان به عنوان مخاطب، شعرها را دسته بندي كنيد، در چه دسته اي قرار مي گيرند؟
** به عنوان يك مخاطب، من اسمش را فقط شعر مي گذارم، اگر يك نفر بگويد شعرهاي كلاسيك زيبايي بود، مي گويم درست مي گويي، اگر يك نفر بگويد مدرنهاي زيبايي بود، مي گويم درست مي گويي!
* به عنوان اولين اثري كه از شما چاپ شده، خودتان از كار راضي هستيد؟
** بي گمان، اگر راضي نبودم چاپ نمي كردم!

* به نظر شما شعرهاي اين كتاب، تا چه اندازه به قالبهاي اصيل وفادار بوده؟
** هم وفادار بوده و هم وفادار نبوده، در اين شعرها من سعي كرده ام به «شعر» وفادار بمانم، نه مثلاً عنوان غزل، اما اگر منظورتان سنت باشد، ساختار كارم سنتي بوده است. من بسيار با احترام در مجموعه ام به اين جريان نگريسته ام، دليلش هم استفاده از قالب مسمط است، البته من مسمط را انتخاب نكرده ام كه بگويم مسمط كار كرده ام، بلكه ديدم در تعدادي از شعرهايي كه مي خواهم بگويم، اين قالب به فضاي ذهني من بسيار كمك مي كند.
* اصولاً آيا شما تعريفي از غزل پست مدرن داريد و معتقديد كه اضافه كردن عنوان يا صفت «پست مدرن» به غزل درست است؟
** من در زمان خواندن شعرها هم به اسمها كاري ندارم كه اسم اين شعر چيست. بدون ترديد در بين نامهايي كه زير اين عنوان شعركار مي كنند، يك يا دو شاعر خوب هم هست، اما بقيه كم و بيش به بيراه رفته اند، آنها به اشتباه مي خواهند از تئوري به شعر برسند، در صورتي كه ذهن شاعر واقعي از شعر به تئوري مي رسد، با تئوري نمي شود شعر گفت.

* تصور مي كنيد جرياني از شاعران بخصوص جوانان كه مدعي غزل پست مدرن و حتي شعر پست مدرن هستند، با معناي فلسفي و دقيق «پست مدرنيسم» و دامنه هاي آن در ادبيات جهان به اندازه كافي آشنا هستيد؟
** اگر به اين سؤال جواب بدهم، اين گونه معني مي دهد كه من خودم به فلسفه و معناي پست مدرنيسم آن قدر واقفم كه مي توانم در اين باره اظهار نظر كنم، در حالي كه اين ادعاي بزرگي است؛ حتي خود بزرگان پست مدرن در اروپا هم، در بعضي موارد بشدت با هم اختلاف دارند، پس من در جايگاهي نيستم كه تصميم بگيرم آيا آنها به اندازه كافي با اين مقوله آشنا هستند يا نه. در حقيقت من به اين اسمها اصلاً فكر نمي كنم.
* پس شما به دسته بندي در شعر اعتقاد نداريد؟
** اينكه من اعتقاد داشته باشم يا اعتقاد نداشته باشم، معضلي را از ادبيات حل نمي كند، شاعر فقط بايد شعر بگويد، همين.
* در شكل نوشتاري شعرهاي شما گاهي اوقات جابه جايي ها و يا شايد تصوير ساختن با كلمات صورت گرفته است، اين موضوع نمي تواند محدوديتي باشد براي خوانش و فهم اين شعرها، براي مخاطبي كه شعر را تنها مي شنود؟
** نه، به هيچ عنوان! شعر من به راحتي خوانده مي شود. مخاطباني كه تاكنون با آنها برخورد داشته ام؛ يكي از مؤلفه هاي شعرهاي من را ساده و روان بودن معرفي كرده اند.
* منظور من نقطه ها و فاصله ها و يا فلش هايي است كه در بين ابيات به كار برده ايد؟
** من اينها را براي راحت تر خواندن و نوعي راهنمايي آورده ام، به راحتي مي توان اينها را حذف كرد.
* ممكن است در آينده از چاپ اين كتاب پشيمان شويد؟
** از چاپ يك يا دو شعر شايد پشيمان شوم، اما از چاپ كتاب فكر نكنم، ولي گذرزمان به هر حال، هر ناممكني را ممكن مي كند.
* عمر غزل به پايان نرسيده است؟
** من هم شعر سپيد را دوست دارم هم شعر در قالبهاي سنتي را، اما اينكه بگويم عمر فلان قالب به پايان رسيده يا هر كس ديگري كه اين حرف را بگويد تأثيري ندارد، چون تعداد زيادي از جوانها و شاعران مطرح كشور هنوز در هواي غزل نفس مي كشند. شما تصور كنيد صبح از خواب بيدار شويد و بفهميد از امروز ديگر هيچ كس قرار نيست غزل بگويد و همه مي خواهند فقط شعر سپيد كار كنند، گمان كنم خود شاعران سپيد سرا هم از اين موضوع خوشحال نشوند.
* پس شما مجموعه بعديتان را هم در قالب كلاسيك چاپ مي كنيد؟
** نه، نه معلوم نيست. من در حال حاضر دارم به صورت جدي شعر سپيد مي گويم، اما هنوز تصميمي درباره مجموعه بعدي نگرفته ام.
* شما به شعريت اثر اعتقاد داريد، يا قالب آن؟ اگر به شعريت اعتقاد داريد، چرا قالب مسمط را انتخاب كرديد؟
** صد در صد به شعريت! اما قسمت دوم سؤالي نيست كه دوست داشته باشم جواب بدهم، اگر نظرات من در ارتباط با شعر در خود شعرها ديده نشود، هر جوابي كه به اين سؤالها بدهم بي مفهوم مي شود، ممكن است زماني احساس كنم فضاي ذهني ام و آنچه مي خواهم بگويم، بايد قالب در سپيد گفته بشود، سپيد مي گويم. ممكن است ببينم بايد در غزل گفته بشود غزل مي گويم و اگر ببينم مسمط به انتقال فضاي ذهني من كمك مي كند، از اين قالب بهره مي گيرم.
* در شعرهاي مجموعه «روزهاي بي حواس»، بعضي كلمات چندين بار ديده مي شوند، اين كلمات را به خاطر محدوديت عروضي آورديد، يا كلمات كليدي شما هستند؟
** من به چند واژه علاقه زيادي دارم، آن واژه ها به تنهايي شعرند، حالا چه برسد به اينكه در وسط شعر بيايند. اين كلمات مي توانند شعر را تلطيف كنند و به نظر من وظيفه شاعر اين است كه احساسات اين مردم تنها را تلطيف كند، آدمهايي كه احساساتشان تلطيف شود، آدمهاي خوبي مي شوند!
* اگر قرار باشد، كتاب خودتان را نقد كنيد، آن را در چه جايگاه و رتبه اي مي بينيد؟
** من چه چيزي مي توانم بگويم؟! مهم اين است كه اگر عده اي اين مجموعه را مي خوانند خوششان بيايد و به قول معروف «هيچ بقالي نمي گويد ماست من ترش است»!
* به نظر شما برگزاري جشنواره ها مي تواند به پيشبرد شعر كمك كند؟
** به هيچ عنوان !فقط مي تواند به پيشبرد وضعيت مالي شاعران كمك كند.
* و حرف آخر...
** اميدوارم كساني كه شعر مي خوانند، نگذارند ژورناليست ها و يك عده اي كه فقط سر و صدا دارند، شعرهاي مدنظر خودشان را به خورد آنها بدهند. من اگر امروز از شعري خوشم بيايد و از آن شعر لذت ببرم، اگر همه دنيا بگويند كه آن شعر خوب نيست، مهم نيست، چون من از آن لذت مي برم. اميدوارم نگذاريم داستان لباس جديد پادشاه براي ادبيات و شعر ما اتفاق بيفتد !دوست دارم در پايان شعري را هم به خوانندگان تقديم كنم:
چه گيجم خسته ام مستم تبي افتاده در جانم
دقيقا از سرشب بي هدف در اين خيابانم
هوا برفي ست شال گردنم در خانه جامانده
به خود مي لرزم و يخ مي زند آرام دستانم
هوا جان مي دهد مأيوس باشم، كاش بودي ماه
كه پي مي بردي از چترم به اندوه فراوانم
بدو ن شانه ات آن قدر در خود گريه سردادم
كه گاهي دوستانم فكر مي كردند بارانم
بيا تنهايي ام را لمس كن، جاي تعجب نيست
اگر در ماه هاي گرم هم گاهي زمستانم
دو ساعت قبل تر مي خواستم راحت كنم خود را
نمي دانم كجاي كارم اما روبه پايانم
چهارشنبه 20 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: قدس]

[مشاهده در: www.qudsdaily.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 676]