مناسبتهای مهم امروز ۴آبان – ۱۸ذو القعدة – 26 October

واضح آرشیو وب فارسی:ایران ویج: مناسبتهای مهم امروز ۴آبان – ۱۸ذو القعدة – ۲۶ October

استقلال نروژ از سوئد نروژ کشوری است کوهستانی در شمال اروپا در شبه جزیره اسکاندیاوی و به مساحت ۳۲۴۲۱۹کیلومتر مربع . نژاد مردم این کشور سفید ( ژرمن ) و زبان رایج میان آنان نروژی است و غالب آنان از مذهب پروتستان پیروی می کنند . نوع حکومت این کشور مشروطه سلطنتی است که در سال ۱۹۰۵میلادی تشکیل شد . این کشور در چنین روزی در سال ۱۸۱۴ میلادی از سوئد مستقل شد . نروژ در ۲۷ نوامبر سال ۱۹۴۵ میلادی به عضویت سازمان ملل متحد در آمد . پایتخت آن اسلو نام دارد .
روزملی اتریش اتریش کشوری است در مرکز اروپا به مساحت ۸۳۸۴۹ کیلومتر مربع . رود دانوب که از شمال غربی به جنوب شرقی این کشور پوشیده از جنگل جریان دارد ، کوههای کارپات را از آلپ جدا می کند و تنها پل ارتباطی این کشور به دریای سیاه است . مردم این کشور از نژاد سیاه ژرمن بوده و به زبان آلمانی تکلم می کنند . نود در صد مردم این کشور پیرو مذهب کاتولیک و شش در صد از آنان پیرو مذهب پرو تستان اند . . اطریش در چهاردهم دسامبر سال ۱۹۵۵ میلادی به عضویت سازمان ملل متحد در آمد . حکومت آن جمهوری ا ست و پایتخت آن وین نام دارد .
پایان جنگ خلیج لیت در چنین روزی در سال ۱۹۴۴ میلادی و در اثنای جنگ جهانی دوم جنگ خلیج لیت پایان یافت . این جنگ با پیروزی نیروهای آمریکایی خاتمه یافت . به گفته مورخان پس از این پیروزی ، جنگ جهانی دوم به گوشه ای دیگر کشیده شد .
چرچیل به قدرت رسید در چنین روزی در سال ۱۹۵۱ میلادی وینستون چرچیل به عنوان نخست وزیر بریتانیای کبیر برگزیده شد . سر وینستون چرچیل از چهره های در خشان تاریخ سیاسی انگلستان است . او به هنگام جنگ جهانی دوم و همچنین در زمان متلاشی شدن دولت عثمانی در ایجاد کشور های اردن و عراق نقش مهمی ایفا کرد .
برکناری وزیر دفاع روسیه در چنین روزی در سال ۱۹۵۷ میلادی شوروی سابق اعلام کرد مارشال جرجی ژوگف وزیر دفاع این کشور انجام وظایف خود را کنار نهاده و رسما استعفا کرده است .
پیشنهاد برای پایان دهی بحران تسلیحاتی کوبا درچنین روزی در سال ۱۹۶۲ میلادی شوروی سابق پیشنهادی به آمریکا مبنی بر یایان دهی بحران تسلیحاتی کوبا ارایه کرد . شوروی پیشنهاد کرد در صورتی که آمریکا طرح انزوای کوبا به کناری نهد ، در اتخاذ سلاحهای اصلی کوباییان و خروج آنها از کوبا تمهیداتی را خواهد اندیشید .
پیش بینی اتمام جنگ در ویتنام در چنین روزی در سال ۱۹۷۲ هنری کیسنجر مشاور امنیت ملی رییس جمهور آمریکا اعلام کرد : جنگ در ویتنام تا چند روز دیگر به پایان خواهد رسید .
نخستین دیداریک مقام مصری از آمریکا درچنین روزی درسال ۱۹۷۵ میلادی انورسادات به عنوان نخستین رییس جمهورمصری بطوررسمی ازایالات متحده آمریکا دیدار کرد .
به زمین نشستن شاتل فضایی در چنین روزی در سال ۱۹۷۷ میلادی شاتل فضایی تجربی اینتر پرایز بطور موفقیت آمیزی در منطقه کالیفرنیا ی آمریکا به زمین نشست.
دیدار مقام ارشد رژیم صهیونیستی از مصر اسحاق ناون ریس جمهور رژیم اشغالگر قدس در چنین روزی در سال ۱۹۸۰ میلادی برای نخستین بار با مقامات مصری در این کشور دیدار کرد .
امضای قرار داد صلح بین رژیم صهیونیستی و اردن اسحاق رابین نخست وزیر رژیم صهیونیستی در چنین روزی در سال ۱۹۹۴ میلادی با عبدالسلام مجالی از اردن قرار داد صلح امضا کرد .
امضای موافقت نامه وای ریور در چنین روزی در سال ۱۹۹۸ توافق نامه وای ریور میان عرفات رییس تشکیلات خود گردان فلسطینی و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی امضا شد .
پایان واقعه تئاتر مسکو در چنین روزی در سال ۲۰۰۲ میلادی نیروهای دولتی روسیه پس از وقوع ماجرای گروگانگیری در تئاتر مسکو با ادخال گاز در این محل خواستار تسلیم گروگانگیر ها شدند . این گاز باعث مرگ ۱۱۶ گروگان شد و همه ۵۰ گروگانگیر(جدایی طلبان چچن) بدلیل مسومیت ناشی از گاز و جراحت های ناشی از سلاح گرم کشته شدند .
تولد دسیدریوس اراسموس اراسموس نویسنده و فیلسوف هلندی در چنین روزی در سال ۱۴۶۶ میلادی به دنیا امد . در ستایش دیوانگی عنوان مهمترین اثر علمی اوست . وی با آنکه خود مردی مذهبی بود ولی با تعصبات احمقانه مخالفت می کرد و از این رو خشم اولیای متعصب کلیسای آن روز گار را بر انگیخت . اراسموس می گفت بهترین راهنمای اخلاقی انسان عقل اوست و ماخذ و مبنای عمده مسیحیت عیسی می باشد . وی با فلاسفه مدرسی مخالف بود و آن را مغز های کهنه و از کار افتاده می نامید . او خواستار فلسفه ای بود که چون نسیمی از روشنایی بر عالمی که در ظلمت غرق شده است بوزد . وی در سال ۱۵۳۶ میلادی دار فانی را وداع گفت .
تولد دمونیو اسکارلانتی
این آهنگساز ایتالیایی در چنین روزی در سال ۱۶۸۵ میلادی به دنیا آمد . وی هرپسکوردیست هم بود .
تولد جرج دانتون در چنین روزی در سال ۱۷۵۹ میلادی جرج دانتون رهبر انقلابیون فرانسه دیده به جهان گشود . دانتون از انقلابیون بزرگی بود که در راه استقرار برابری ، برادری و آزادی در جامعه آن زمان ( قبل از سال ۱۷۸۹) فرانسه تلاش های فراوانی را به انجام رساند . این تلاش ها سرانجام به نتیجه رسید و انقلاب فرانسه به پیروزی منتهی شد اما وی در دادگاهی فرمایشی به دست روبسپیر ( رییس محکمه ترور ) به وسیله گیوتین اعدام شد .
تولد چارلز اسپراگ
در چنین روزی در سال ۱۷۹۱ میلادی اسپراگ شاعر آمریکایی دیده به جهان گشود . “کنجکاوی “عنوان مهمترین اثر اوست .
تولد لئون تروتسکی در چنین روزی در سال ۱۸۷۹ میلادی لئون تروتسکی انقلابی روسی در خانواده ای یهودی چشم به جهان گشود متولد شد . وی نخستین رییس جمهور شوروی سابق نیز بود . تروتسکی در اثر فعالیت های سیاسی و انقلابی به سال ۱۹۰۲ میلادی به انگلستان گریخت و در آنجات با لنین و پلخانوف آشنا شد . بعد از انقلاب اکتبر روسیه وی به عضویت شورای کمیسر های مردم و کمیسر امور خارجه تعیین شد و پیمان صلح برست لیوتسک را با آلمانی ها در سال ۱۹۱۸ میلادی امضا کرد . وی علیرغم پاره ای اختلافات به لنین وفادار ماند . اما در زمان استالین به سالا ۱۹۲۷ میلادی از حزب کمونیست اخراج و به خراج کشور تبعید شد . او از سال ۱۹۳۷ ساکن مکزیک شد و سرانجام نیز در ۲۱ اوت ۱۹۴۰ به اشاره استالین با تبر به قتل رسید .
تولد فرانسوا میتران میتران رییس جمهور فرانسه در چنین روزی در سال ۱۹۱۶ میلادی دیده به جهان گشود . میتران سیاستمدار سوسیالیست و رییس جمهور فرانسه در جنگ جهانی دوم از جمله نیروهای رزمنده مقاومت آن کشور بود و در سالهای دهه ۱۹۵۰ در پست های مختلف کابینه فرانسه خدمت کرد . با پیوستن وی به حزب سوسیالیست به رهبری آن رسید و در بالا بردن قدرت حزب بسیار کوشید . او پس از یکبار شکست دربرابر ژیسکار دستن به سال ۱۹۷۴ میلادی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۹۸۱ فرانسه وی را شکست داد و نخستین رییس جمهور سوسیالیست فرانسه شد . با پیروزی در انتخابات ۱۹۸۸ ژاک شیراک را شکست داد و برای یک دوره هفت ساله دیگر در مقام ریاست جمهوری فرانسه ابقا گردید .
ترور رییس جمهور کره جنوبی
در چنین روزی در سال ۱۹۷۹ کیم یائه کیو رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کره جنوبی ، پارک چونگ هی رئیس جمهور این کشوررا با شلیک گلوله کشت . پارک چونگ هی به هنگام مرگ ۶۲ سال داشت .
کیت کنری در چنین روزی در سال ۱۹۴۵ میلادی کیت کنری نویسنده بر جسته آمریکایی متولد شد سانتینی بزرگ و ملکه تایدز ناوین مهمرتین آثار اویند .
اعتراض و افشا گری امام خمینی ره علیه پذیرش کاپیتولاسیون
رژیم منحوس پهلوی که بعد از کودتاى ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ روز به روز به سوی آمریکایی شدن پیش می رفت و موجودیت ‏خود را هر چه بیشتر در گروحمایت‏ بیگانگان و بویژه آمریکا مى‏دید ، به دلیل فقدان پایگاه مردمى ، دست به دامان حمایت از بیگانگان شد . در سال ۱۳۴۳ دولت‏حسنعلى منصور، لایحه حق قضاوت کنسولى (کاپیتولاسیون) را براى مستشاران آمریکا، که هر روز تعدادشان در ایران افزون مى‏شد از تصویب مجلس گذراند. حضرت امام خمینی( ره) علیه این اقدام دست‏ به اعتراض زد و طى یک سخنرانى، شدیدا نظام را مورد حمله قرار داد. رژیم نیز عکس العمل نشان داد و فورا مامورین خود را به قم گسیل داشت و ایشان را یکسره به فرودگاه مهرآباد آورده و روز سیزده آبان به ترکیه تبعید کردند و به خیال خود ریشه‏امواج را قطع کردند ولى، حوادثى که به دنبال آن اتفاق افتاد نشان مى‏دهد که این خیال تا حد زیادى خام و خوش باورانه بوده است. زیرا پس از تبعید امام مردم باز هم به شدت عکس العمل نشان مى‏دهند.
امام خمینی( ره) چهارم آبان ۱۳۴۳ در پیامی به ملت ایران تاکید کردند : براساتید دانشگاه است که جوانان را از آنچه زیرپرده ‌است مطلع کنند. بر جوانان دانشگاهی است که با حرارت با این طرح (اشاره به تصویب لایحه کاپیتولاسیون) مفتضح مخالفت کنند، با آرامش وبا شعارهای حساس مخالفت دانشگاه را به ملت‌های دنیا برسانند. بر دانشجویان ممالک خارجه است که در این امرحیاتی که آبروی مذهب و ملت را در خطر انداخته ساکت ننشینند. حق قضاوت کنسولی وضعیتی است که از سوی یک کشور ( که معمولا تحت الحمایه یا تحت قیمومت است ) به کشوردیگری اعطا می شود . بر اساس این حق تمامی اتباع کشور صاحب حق در کشور معطی حق ، توانایی انجام هرگونه جرمی را دارند و دادگاههای کشور معطی حق صلاحیت رسیدگی به جرایم افراد کشور مزبور را ندارند .
اشغال خرمشهر توسط قوای متجاوز بعثی عراق
تجاوز ارتش عراق به ایران با استمداد ۴۸ یگان سازماندهی شده ،وبا برخورداری از پشتیبانی ۸۰۰ قبضه توپ ، ۵۴۰۰ دستگاه تانک و نفربر ، ۴۰۰ قبضه توپ ضدهوایی ، ۳۶۶ فروند هواپیما و ۴۰۰ فروند بالگرد انجام پذیرفت . مقصود رهبران عراق از تجاوز این بود که با شکست نظامی ایران اهداف خود مبنی بر فسخ قرارداد ۱۹۷۵ ، تجزیه استان خوزستان و در نهایت براندازی نظام جمهوی اسلامی را تأمین نمایند .
بر همین اساس لشکرهای ۱ مکانیزه و ۱۰ زرهی با پیشروی در منطقه غرب رودخانه کرخه ، در عرض چهار روز ، فاصله ۸۰ کیلومتری مرز تا رودخانه را پشت سر گذاشتند . در محور بستان –سوسنگرد لشکر ۹ زرهی با اشغال بستان و محاصره سوسنگرد و حمیدیه ، به نزدیکی اهواز رسید که با دفاع رزمندگان اسلام ، اقدام به عقب نشینی کرد . در محور جنوب غربی اهواز هم لشکر ۵ مکانیزه عراق بعد از تصرف جفیر و پادگان حمید تا منطقه نورد در ۱۵ کیلومتری جنوب اهواز پیشروی کرد و برای اشغال آبادان و خرمشهر وارد عمل شدند که بر اثر مقاومت مردم در خرمشهر تا چهارم آبان (به مدت ۳۴ روز) دشمن نتوانست این شهر را تصرف کند .
تااینکه سرانجام در چنین روزی در سال ۱۳۵۹ خرمشهر به اشغال قوای بعثی در آمد .البته تداوم مقاومت مردم در خرمشهر توان زیادی از دشمن گرفت و اشغال این شهر با تأخیر و خسارت فراوان برای دشمن همراه شد .
به همین منظور ارتش عراق برای تصرف خرمشهر تیپ ۳۳ نیروی مخصوص را در نظر گرفت ولی با همین مقاومت مردمی ، سرانجام پس از ۳۴ روز جنگ و گریز و با اختصاص ۲ لشکر موفق به اشغال خرمشهر شد . نیروهای لشکر ۳ عراق در ۱۹ مهر ۱۳۵۹ با عبور از رودخانه کارون در موقعیتی که هیچ گونه مواضع دفاعی در این منطقه وجود نداشت ، شهر آبادان را به محاصره درآوردند . عراقیها در این مرحله بیش از ۱۵۰۰۰ کیلومتر مربع از اراضی ایران را به اشغال خود درآوردند . مقاومت نیروهای مردمی و سپاه و عناصر ژاندارمری و ارتش در سوسنگرد و فرمان امام برای شکستن محاصره شهر آبادان ، طرح دشمن را عقیم گذاشت . در این مرحله بیشترین فشار ارتش عراق بر اشغال آبادان متمرکز شد . صدام امیدوار بود با این اقدام و تصرف ساحل شمالی رودخانه اروند ، به حداقل اهداف خود مبنی بر لغو قرارداد ۱۹۷۵ دست یابد .
افتتاح مراکز تلویزیونی در دهه ۱۳۳۰ ایجاد سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران مطرح شد، ولی عملی شدن این طرح تا سال‌ها به تعویق افتاد. تولید تصویر، آن هم به صورت چند ساعت در روز، کار چندان ساده‌ای نبود و نیازمند سرمایه خصوصی و هفتگی بود. به همین دلیل حبیب الله ثابت پاسال، سرمایه‌دار بخش خصوصی، تأسیس یک فرستنده تلویزیونی را به دولت وقت پیشنهاد داد و دولت نیز پیشنهاد او را پذیرفت و برای آن که کار جنبه قانونی داشته باشد، مجلس شورای ملی در تیر ماه سال ۱۳۳۷، ماده‌ای با چهار تبصره به تصویب رساند که به موجب آن، اجازه داده شد فرستنده تلویزیونی در تهران زیر پوشش وزارت پست و تلگراف و تلفن ایجاد شود. این فرستنده تا پنج سال از پرداخت مالیات معاف بود وتمام برنامه‌های آن از مقررات اداره کل انتشارات پیروی می‌کرد.
نخستین فرستنده تلویزیون ایران در ساعت ۵ بعد از ظهر جمعه ۱۱ مهر ماه سال ۱۳۳۷، اولین برنامه خود را پخش کرد. این فرستنده که تلویزیون ایران نامیده می‌شد در ابتدا هر روز، ازساعت ۱۸ تا ساعت ۲۲ برنامه داشت‌. تلویزیون ایران در ابتدا به صورت کاملاً خصوصی اداره و هزینه‌های آن از آگهی‌ های تبلیغاتی تأمین می‌شد. برنامه‌های تلویزیون ایران در آن زمان بیش‌تر شامل برنامه ‌های سرگرم‌کننده بود. سپس یک گروه فرانسوی که از سوی سازمان برنامه و بودجه مأمور بررسی و طراحی یک مرکز تلویزیونی با امکاناتی ساده شده بود، پخش برنامه‌های آزمایشی را در سال ۱۳۴۵، آغاز کرد .
تولد محمدر ضا پهلوی وسالگرد تاجگذاری او محمد رضا پهلوی شاه مخلوع ایران در چنین روزی متولد شد. وی در بیست سالگی پس از استعفای رضاخان و در اواخر شهریور ۱۳۲۰ ه.ش. در مقام سلطنت قرار گرفت . پس از تبعید رضا خان به علت فروپاشی دستگاه اداری و حاکمیت اختناق و اضمحلال نیروی نظامی محمدرضا نتوانست با همان قدرت به حکومت و دیکتاتوری پدر ادامه دهد و لذا یک دوره آزادی های نسبی در کشور به وجود آمد . در سایه آزادی های بوجود آمده فعالیت های سیاسی گسترده ای شکل گرفت که در نهایت به نهضت ملی شدن نفت شد . در دوره محمد رضا ، حضور بیگانگان از جوانب محتلف در کشور افزایش یافته بود .
در این دوره شوروی توانست حزب توده را تشکیل و رونق دهد. همچنین هیئت حاکمه در اختیار انگلیس بود، و به همین دلیل وی احزابی را برای مقابله با توده شکل داد. پس از ملی شدن نفت ایران ، دکتر محمد مصدق در اردیبهشت سال ۱۳۳۰ نخست وزیر ایران شد و در تیر ماه سال بعد که شاه حاضر نشد وزارت جنگ را به او بدهد از قدرت استعفا کرد . پس از این واقعه ماجرای قیام سی تیر به وجود آمد و مصدق بار دیگرقدرت را در دست گرفت و شاه مجبور شد که پس از مدتی به آمریکا برود .
در این دوره و پس از اختلاف میان رهبران نهضت ملی ایران ، کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ توسط دولت آمریکا شکل گرفت و شاه دوباره و این بار با تصمیم به اتخاذ وضعیت دیکتاتورمابانه شدید تری گام به قدرت نهاد . وی از این پس به دلیل فقد پایگاه مردمی ، گرایش شدید تری به آمریکا پیدا کرد و خواست که در ایران نیز ارزش های غربی را حکم فرما نماید . دراین روند او دست به اقدامات گوناگونی در حوزه های مختلف اقتصادی و اجتماعی زد اما در این طریق صرفا در جهت خوشامد دول غربی گام بر می داشت تا جاییکه عملا ایران را به کشوری تحت الحمایه آمریکا تبدیل کرد .
او در حوزه سیاسی عملا هیچ گونه تغییری بوجود نیاورد و قدرت را در موضع خود متمرکزتر ساخت . وی در مصرف بودجه سرانه مملکت برای امیال شخصی هیچگاه فروگذار نکرد . نمونه چنین امری ، جشن سالگرد تاجگذاری اوست که در چنین روزی در سال ۱۳۴۷ بر گزار شد . وی با وجودی که فقر و گرسنگی در کشور حکمفرما بود ، در چهل هفتمین سالگرد تولد خود طی مراسمی پرخرج ، تاج شاهی را بر سر نهاد .
تولد خیام نیشابوری
در چنین روزی در سال ۴۳۹هجری قمری حکیم ابوالفتح عمربن خیام نیشابوری ، که بیشتر شهرت او در جهان غرب به سبب سرودن رباعیات زیبای اوستکه توسط فیتز جرالد انگلیسی ترجمه شده است ، دیده به جهان گشود . وی منجم و شاعرگرانقدر دوره سلجوقی است . ابوحفض یا ابوالفتح از برجسته ترین حکما و ریاضیدانان جهان نیز است . او که پدرش خیمه دوز بود بعدها به خیام معروف شد . کمتر می نوشت و شاگرد می پذیرفت و بیشتر سفر می کرد . آن عالم بزرگوار به دلیل مهارت بسیار در نجوم از سوی ملکشاه سلجوقی به دربار فراخوانده شد . ملکشاه به او بسیار احترام می گذاشت و خیام نزد او قرب و منزلت ویژه ای داشت .
او بنا به خواست ملکشاه در ساخت رصدخانه ملکشاهی و اصلاح تقویم همکاری داشت . حاصل کارش در این زمینه تقویم جلالی است که هنوز اعتبار و رواج دارد . حدود دوازده اثر از خیام در علم و فلسفه به جای مانده است ، اما همین آثار اندک ، وی را در سراسر جهان به شهرت رسانده است . از مهمترین آنها کتاب جبر اوست که بهترین اثر در نوع خود در ریاضیات است . از دیگر آثار او می توان به رساله فی شرح ما اشکال من مصادرات اقلیدس ، رساله فی براهین علی المسائل الجبر و المقابله (جبر خیام) ، میزان الحکم رساله الکون و التکلیف ، الجواب عم ثلاث مسائل اضیاء العقلی ، رساله فی الوجود ، رساله فی کلیه الوجود ، نوروزنامه و کتاب الزیج الملکشاهی که به رومی نیز ترجمه شده است. او در رباعیات خود به مفاهیمی چون شک و حیرت ، مرگ ، اغتنام لحظات عمر و شاد زیستن به دلیل اندک بودن زمان عمر می پردازد . البته شک وتردید جدی در باره این رباعیات وجود دارد .
برخی از پژوهشگران معتقد ند از خیام معروف نیشابوری نیست. گروهی براین رای پای می فشارند که تعداد اندکی از وی است و دیگران به نام وی ساخته اند . جمعی می گویند که اندیشه هایی مانند دم غنیمتی ، خوش باشی و جبر گرایی که برمحمل رباعیات حمل می شود به دلیل مغایرت با اندیشه ای که عمر خیام نیشابوری در آثار دیگرش معرفی می کند نمی تواند از یک نفر باشد لذا چنین بافت فکری رادر رباعیات جهانی شده از آن وی نمی دانند. به هر حال وی در سال ۵۱۷ ه.ق چشم از جهان فرو بست . وی را درزادگاهش نیشابور به خاک سپردند. برای تغییر ذائقه و آشنایی با رباعیات خیام بد نیست که چند فقره را زمزمه کنیم: ابر آمد و باز بر سر سبزه گریست بی باده ارغوان نمی باید زیست این سبزه که امروز تماشاگه ماست تا سبزه خاک ما تماشاگه کیست امروز ترا دسترس فردا نیست و اندیشه فردات بجز سودا نیست ضایع مکن این دم ار دلت شیدا نیست کاین باقی عمر را بها پیدا نیست هر ذره که در خاک زمینی بوده است پیش از من و تو تاج و نگینی بوده است گرد از رخ نازنین به آزرم فشان کانهم رخ خوب نازنینی بوده است هرسبزه که برکنار جوئی رسته است گویی ز لب فرشته خویی رسته است پابر سر سبزه تا بخواری ننهی کان سبزه ز خاک لاله رویی رسته است
در گذشت خواجه نصیر الدین طوسی خواجه نصیر الدین طوسی در یازدهم جمادی الاول سال ۵۹۷ ه ق دیده به جهان گشود . نامش را محمد گذاردند و بعدها به القابی نظیر نصیر الدین ، محقق طوسی ، استاد البشر و خواجه شهرت یافت . وی پس از فراگیری مقدمات علوم در شهر طوس ، در نزد نورالدین علی بن محمد شیعی به فراگیری علوم مختلف پرداخت . محمد در شهر طوس به نزد استادش نصیر الدین عبد الله بن حمزه لباس مقدس عالمان دین را به تن کرد و بعدها توانست کتاب قانون ابن سینا را نزد قطب الدین مصری شافعی بیاموزد . وی پس از آن به ری شتافت و با دانشوران بزرگی چون میثم بن علی میثم بحرانی محشور شد .
او سپس به عراق رفت و در آنجا به تکمیل یافته های علمی خود پرداخت . پس از آنکه اسماعیلیان به عنوان فرقه ای موثر و سیاسی فعالیت خود را در قلاع مختلف ایران آغاز نمودند ، خواجه را به سوی خویش خواندند . نصیر الدین طوسی حدود ۲۶ سال در قلاع اسماعیلیه به سر برد و در این دوران لحظه ای از تلاش های علمی خویش بازننشست . او در این مدت کتاب هایی چون شرح اشارت ابن سینا ، تحریر اقلیدس ، تولی و تبری و اخلاق ناصری را به رشته تحریر در آورد . خواجه همچنین پس از آنکه هلاکو خان مغول تاج و تخت اسماعیلیلان را برچید ، با تدبیر و درایت عالمانه اش توانست از به آتش کشیده شدن کتابخانه بزرگ حسن صباح در قلعه الموت به دست مغولان جلوگیری نماید . او در سال ۶۵۶ ه ق رصد خانه مراغه را تاسیس کرد و همچنین دست به تجهیز کتابخانه این رصدخانه عظیم زد .
خواجه در دوران تدریس خود شاگردان بسیاری را نیز تربیت کرد که از میان آنها می توان به علامه حلی ، قطب الدین شیرازی ، ابراهیم حموی جوینی ، اثیر الدین اومانی و مجد الدین طوسی اشاره کرد . خواجه عظیم الشان در علوم مختلف دوران خود در صدر علما قرار داشت . وی در ریاضیات ، فلسفه ، کلام ، اخلاق و ادبیات از سرآمدان دهر بود و دوست و دشمن بر این امر اذعان داشتند . غیر از کتبی که از آن یاد شد ، وی کتب مختلفی را به رشته تحریر در آورد که از میان آنها می توان به قواعد العقاید ، اوصاف الاشراف ، تحریر اقلیدس ، تحریر مجسطی ، اساس الاقتباس ، زیج ایلخانی ، اثبات الجواهر ، اثبات اللوح المحفوظ ، اشکال الکرویه ، شرح اصول کافی ، رساله ای در کلیات طب و تجرید الهندسه اشاره کرد . آن عالم ربانی سرانجام در چنین روزی در سال ۶۷۳ ه ق پس ا زعمری تلاش در جهت احیای علوم و معارف اسلامی دیده از جهان فروبست .

۴ آبان ۱۳۹۰

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایران ویج]

[مشاهده در: www.iranvij.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 117]