در همايش نگارگري مكتب شيراز عنوان شد: تركيب بندي متن و نقش، در نگارگري دوره آل اينجو تكامل يافت

واضح آرشیو وب فارسی:ایسکانیوز: در همايش نگارگري مكتب شيراز عنوان شد: تركيب بندي متن و نقش، در نگارگري دوره آل اينجو تكامل يافت

تهران-خبرگزاري ايسكانيوز:عضو هيئت علمي‌دانشگاه شاهد گفت: تكامل يافته ترين تركيب بندي متن و نقش در نگارگري دوره آل اينجو ديده مي شود.

به گزارش روز پنجشنبه گروه فرهنگي هنري باشگاه خبرنگاران دانشجويي ايران"ايسكانيوز" به نقل از روابط عمومي همايش مكتب شيراز، محسن مراثي، عضو هيئت علمي‌دانشگاه شاهد، در اولين پانل نگارگري مكتب شيراز كه چهارشنبه، 13 آذر برگزار شد، گفت: «عاملي نظير استفاده از قاب‌هاي مستطيلي، نوع تركيب بندي و درشتي پيكره‌ها باعث شده است هنرپژوهان، نگارگري مكتب شيراز آل اينجو را تداوم سنت نقاشي ديواري ايران بدانند. اما نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه نگارگران از حدود نيمه سده هشتم هجري قمري ضرورت هماهنگي نوشته و تصوير را در كتاب آرايي دريافته و با ايجاد قاب‌هاي پلكاني،‌تصوير و متن را در هم تنيده‌اند. پس حتماً ميان نقاش و خوشنويس پيوند وجود داشته.» وي در ادامه افزود: «در نگارگري دوره آل اينجو، كامل‌ترين شيوه متن و نقش ايجاد و در دوره‌هاي بعد استفاده شده.»
او در مورد نگارگري توضيح داد: «نگارگري ايراني در دوران شكل گيري خود از جنبه‌هاي مختلفي مانند طراحي، رنگ آميزي، تركيب بندي و ساير عوامل هنري و زيبايي شناسانه تحول يافته است. يكي از مهم‌ترين جنبه‌هاي صوري نگارگري ايراني تركيب بندي نوشته و تصوير در صفحه و در اصطلاح امروزي صفحه است. از جمله مكاتب هنر نگارگري ايران كه چگونگي رابطه بين عناصر نوشتاري و تصاوير را به نمايش مي‌گذارد، مكتب شيراز آل اينجو است.»
مراتي به دقيق بودن ميان عناصر نوشتاري و تركيب بندي نگاره‌هاي اين دوره اشاره كرد: «در نگارگري مكتب شيراز آل اينجو رابطه بين عناصر نوشتاري و تركيب بندي نگاره‌ها از اصول دقيق و معيني تبعيت مي‌كند كه با نظام ستون بندي صفحه براي نگارش شعر هماهنگ است. در نتيجه اين هماهنگي،‌ نگارگر تداوم خطوط ستون بندي صفحه را در نظام هندسي تركيب بندي خود در نظر گرفته و عناصر اصلي تصوير را بر اساس آن‌ها نظم داده است. همچنين نگارگر بر اساس موضوع نگاره، شكل قاب تصوير را به صورت منعطف در نظر گرفته و براساس نظام ستون بندي صفحه شكل داده است.»
در ادامه اصغر جواني، عضو هيئت علمي‌دانشگاه اصفهان، در «بررسي تطبيقي ريخت شناسي و گونه شناسي معراج حضرت محمد در مكتب شيراز، گفت: «معراج حضرت محمد از مضاميني است كه در كلام حق تعالي اشارات و نشانه‌هايي روشن بر صحت آن آمده است. همينطور در خصوص تأويل و تفسير آن، علما و انديشمندان بزرگي مانند شيخ طوسي، فخر رازي، ابن سينا،‌سيد قطب، علامه طباطبايي و... شرح بر آن نوشته اند و بر اساس مجموعه آيات،‌ روايات و تفاسير در قرن‌هاي متعدد،‌هنرمندان صحنه‌هايي از اين سفر اعجازآميز را به تصوير كشيده‌اند.»
او سپس به مقايسه چهار نگاره در مورد معراج پرداخت: «يكي از كهن ترين نمونه‌هاي معراج، نسخه «جامع التواريخ» رشيدي است كه در تبريز مصور شده است. دومين نمونه به دوره ايلخاني و نگاره سوم «معراج نامه» شاهرخي است و آخرين نگاره و هم به «خاوران نامه» دربار شيراز بر مي‌گردد. نگاره «جامع التواريخ» داراي تأثيرات چيني است و بيشتر بر منطق تاريخي استوار شده كه عناصر آن مشخص است.»
جواني ادامه داد:‌«در نگاره ايلخاني‌هاله دور سر وجود دارد و از مدل‌هاي «جامع التواريخ» استفاده شده است. در نگارخانه شاهرخي‌هاله تقدسي، به صورت شعله است و چهره‌ها تيپ عربي پيدا مي‌كند،‌ اما در نگاره مكتب شيراز‌ هاله تقدسي پشت سر حذف شده و از لحاظ اسلوب اجرا، رنگ و رواني طراحي، اين نگاره بهتر است. به نظر مي‌آيد فرهاد نقاش به عنوان هنرمند نگاره مكتب شيراز، دسترسي مستقيمي ‌به سه نمونه قديمي‌داشته است، چون آستانه فضايي آن با شاهنامه شاهرخي آن‌چنان شباهت پيدا مي‌كند كه قضاوت ما را دچار اشكال مي‌كند.»
در بخش ديگري از اين پانل لاله اولوچ،‌ به توضيح وجود كانال آب در مقبره سعدي در نگاره‌هاي مكتب شيراز پرداخت: «در سده هفتم و هشتم، كانالي در كنار مقبره سعدي بود كه آب رواني داشت و سعدي براي مطالعات خود از آن استفاده كرده است. الان هم قناتي در همين مكان وجود دارد كه در آن زمان، مالكيت آب مشخص نبود و براي كشاورزي مورد استفاده قرار مي‌گرفت. اين كانال در نگاره‌ها وجود دارد.»
منصور حسامي، عضو هيئت علمي‌ دانشگاه الزهرا نيز در دنباله برنامه در تحليل نگارگري شيراز اظهار داشت: «مكتب شيراز به دليل خصوصياتي چند به عنوان يكي از مهم ترين مجموعه‌هاي فرهنگي و هنري ايران در دوران اسلامي‌شناخته مي‌شود. وضعيت جغرافيايي خاص اين محدوده نسبت به تختگاه دوران مغول يعني تبريز و بغداد، باعث فراهم آمدن شرايطي شد كه هنرمندان ايراني مورد حمايت حاكمان محلي قرار گيرند و تمام اين‌ها به شكل گيري هنري پالايش يافته با گرايش‌هاي ايراني تر انجاميد. از سوي ديگر كاهش عناصري كه مي‌توان آن‌ها را وارداتي از هنر چين ناميد، ‌در نگاره‌هاي مكتب شيراز به گونه اي متجلي شد كه حاصل آن در عهد تيموري مكاتبي را پايه گذاري كرد كه داراي خصلتي كاملاً ايراني است و تا مدت‌ها ادامه يافت.»
سپس پريسا شاد قزويني،‌عضو هيئت علمي‌دانشگاه الزهرا عنوان كرد:‌«يكي از روش‌هاي شناخت ويژگي‌هاي نقاشي ايراني مطالعه و بررسي تطبيقي نسخ نگارگري دوره‌هاي مختلف با يكديگر است. مطالعات تطبيقي علاوه بر شناخت ويژگي‌هاي كلي اثر جو حاكم بر هنرمندان هر دوره و هويت آنان را مورد ارزيابي قرار مي‌دهد و راهكارهايي سازنده براي هنر معاصر ارائه مي‌دهد. در قرن هشتم هجري تبادل تجربيات و دستاوردهاي هنري ميان مكتب شيراز، تبريز و بغداد برقرار بود. اين ارتباط هنري تحولاتي در روند شكل گيري نگارگري ايران ايجاد كرد.»
قزويني در مقايسه نگاره‌هاي مكتب شيراز و «خمسه تهماسبي» گفت: «تاكنون محققان و مستشرقان بسياري نگاره‌هاي نسخه‌هاي خطي دوره شاه تهماسب را مورد مطالعه قرار داده اند؛ ولي در اين ميان كمتر به نگاره‌هاي مكتب شيراز، خصوصاً نسخه «خاوران نامه» آن، پرداخته شده است. با اين حال اگرچه عنصر حركت در نگاره‌هاي هر دو نسخه «خاوران نامه» و «خمسه تهماسبي» وجود دارد؛ ولي داراي تفاوت‌هاي ساختاري است.» وي نقش سفارش دهندگان و حاميان هنري بر تفاوت نگاه هنرمند در خلق آثار اين دوران رايكي از عوامل مهم تأثيرگذار برشمرد.»
حبيب الله آيت اللهي، دبير گروه نگارگري مكتب شيراز، هم در پايان ميزگرد ابراز داشت: «اگر واقعاً شاكله‌هاي مكاتب هنري خودمان را بررسي كنيم، مي‌بينيم زيبايي شناسي هنر ايران با زيبايي شناسي هنر مغرب زمين، فرق دارد. اين همايش براي معرفي فرهنگ و هنرهاي فراموش شده است. در مكتب شيراز استثنايي وجود نداشته بلكه همه هنرمند بوده‌اند. در اين مكتب شكل و فرم‌ها بيشتر مطرح هستند تا ذرات تشكيل دهنده و در تركيب بندي آن، انسان بيش از هر چيزي، مورد توجه است، چون شيراز در آن زمان، مركز عرفان فارس بوده است.»

اخبار مرتبط
• مكتب شيراز كانون رشد و شكوفايي هنر ايران
• اولين نشست «ادبيات و زبان شناسي» برگزار شد
• نقش نگاره هاي مكتب شيراز آسمان را در بر مي گيرند
• هنرهاي صناعي مكتب شيراز بررسي مي شود
• مكتب شيراز تاثيرگذارترين مكتب در هنر و فرهنگ ايران
• شعر فارسي در نقش جهان بررسي مي شود
• موسيقي شيراز در نقش جهان بررسي مي شود
• همايش موسيقي و ادبيات و زبان شناسي مكتب شيراز در نقش جهان
• همايش هنرهاي صناعي و نگارگري مكتب شيراز در آسمان
• همايش نسخه شناسي و خوشنويسي شيراز در صبا
• همايش موسيقي شيراز برگزار مي شود
• نواي موسيقي فولكلور قشقايي شيراز طنين انداز مي‌شود
• حضور16 شرق شناس جهان در همايش مكتب شيراز
• مكتب شيراز مركز ثقل و پيوستگي مكاتب هنري ايران است
• يازده عنوان مقاله در بخش همايش نسخه شناسي مكتب شيراز
• مجموعه 1589 كتابخانه فاضل احمد تركيه بررسي مي شود؛
• پژوهش كافي در زمينه نگارگري انجام نشده است
• گردهمايي مكتب شيراز قابليت هاي امروزي خط ملي را آشكار مي سازد
• انديشمندان بزرگ حوزه حكمت و عرفان در گردهمايي مكتب شيراز سخنراني مي كنند
• كتابي درباره تأثير شاعران كرد از حافظ منتشر مي‌شود
• 10 عنوان كتاب در بخش ادبيات و زبانشناسي گردهمايي مكتب شيراز به چاپ خواهد رسيد
• دانشمندان مكتب شيراز بنيان گذاران علم موسيقي در دوره اسلامي بوده اند
• نگارگري هنري تكراري ، معمولي و سنتي نيست
• حكمت و عرفان مكتب شيراز را همزمان با همايش در هند و آسياي ميانه برگزار خواهيم كرد
• مسعود ناصري: مكتب شيراز حلقه گمشده زنجيره هنر ايراني است
• كتابچه دست نوشته ملاصدرا رونمايي شد
• مهلت ارسال چكيده مقالات جهت شركت در همايش مكتب شيراز تمديد شد
• وب سايت مكتب شيراز راه اندازي شد
• گردهمايي مكتب شيراز برگزار مي‌شود
• بررسي قبرستان دارالسلام در گردهمايي مكتب شيراز
پنجشنبه 14 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایسکانیوز]

[مشاهده در: www.iscanews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 823]