تفسير سطحي از آيه قرآن در يك سريال

واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: تفسير سطحي از آيه قرآن در يك سريال
يكي از بينندگان «تابناك» در پيامي چنين نوشته است: هفته گذشته در سريال حضرت يوسف (ع) كه از شبكه يك سيما پخش شد، به موضوعي اشاره شد كه هم ترجمه نادرست از آيه قرآن بود و هم عصمت جناب يوسف را مخدوش نمود.

داستان در سريال به اين شكل بيان شد كه دو زنداني خوابشان را براي تعبير به يوسف (ع) عرضه داشتند كه حضرت يوسف به يكي از آنها مي‌گويد تعبير خواب تو اين است كه تو نجات پيدا مي‌كني و ساقي شاه مي‌شوي. سپس مي‌گويد وقتي نجات پيدا كردي در دربار شاه يادي از من بكن، شايد باعث آزادي من شود و سريال به اينگونه ادامه پيدا مي‌كند كه چون يوسف با تمسك به ديگران از ياد خداوند غافل شد، دوران زنداني او هفت سال طول كشيد و يوسف بارها خود را سرزنش كرد كه چرا من غافل شدم من اشتباه كردم.

قطعا نويسندگان سريال منبعشان براي چنين برداشتي آيه 42 سوره يوسف بوده است.
اينك با استفاده از تفسير «الميزان» به ترجمه و تفسير آيه فوق مي‌پردازيم:

َوقالَ لِلََّّذي ظَنَّ اَنَّهُ ناجٍ مِنهُمَا اذكُرني عِندَ رَبِّكَ فَانسيهُ الشَّيطانُ ذِكرَ رَبِّه فَلَبِثَ فِي السِّجنِ بِضعَ سِنين.
ترجمه: آنگاه يوسف از رفيقي كه مي‌دانست نجات مي‌يابد، درخواست كرد كه مرا نزد صاحبت ياد كن، ولي شيطان در آن حال ياد صاحبش را از نظرش ببرد، بدين سبب در زندان چند سالي ماند.

همه ضميرها در «قال» و در «ظن» و در «لبث» به يوسف بر مي‌گردد و ضميرها در جمله « فانسيه الشيطان ذكر ربه» به كلمه «الذي» برمي‌گردد؛ در تنيجه معناي آيه چنين مي‌شود:
يوسف به آن كسي كه مي‌پنداشت كه به زودي نجات مي‌يابد، گفت كه مرا در نزد َربّت (منظور فرمانرواي مصر) يادآوري كن و به او بگو شايد مرا از زندان بيرون آورد ولي شيطان از ياد رفيق زنداني يوسف محوكرد كه نزد رّبش از يوسف سخن به ميان آورد و همين فراموشي باعث شد كه يوسف چند سالي ديگر در زندان ماند.
و بنا به بيان علامه «ذكر رب» ياد كردن نزد رب است نه ياد خداوند. و اگر دو ضمير مذكور «فانسيه الشيطان ذكر ربه» را به يوسف برگردانيم معنا چنين مي‌شود: شيطان ياد پروردگار را از دل يوسف برد و به ناچار يوسف براي رهايي خود از زندان دست به دامان غير شد به همين جهت خداوند او را عقاب كرد و چند سال ديگر در زندان ماند (برداشتي كه در سريا ل از آيه شده است ) كه بعضي از مفسرين چنين تفسيري كرده‌اند و چه بسا براي تاييد نظريه خويش به رواياتي نيز استناد كرده‌اند كه با نص كتا ب مخالفت دارد. (يعني جناب علامه چنين ترجمه‌اي را از اين آيه قبول ندارند)

علاوه بر اين در همين سوره (سوره يوسف) ايه 24 خداوند از حضرت يوسف تمجيد نموده و فرموده است «اِنَّهُ مِن عِبادِنا المُخلَصين» و نيز تصريح نموده كه مخلَصين كساني هستند كه شيطان در آنها راه ندارد.

البته بايد توجه داشت كه مخلص بودن سبب نمي‌شود كه انسان به اسباب معمول متوسل نشود و توسل به اسباب گناه و اشتباه نيست. كه حالا اين توهم بوجود آيد كه حضرت يوسف(ع) كه مخلص بود چرا براي رهايي خود به آن زنداني متوسل شد. بلكه اخلاص سبب مي‌شود كه انسان به سبب‌ها دلبستگي و اعتماد پيدا نكند و در جمله «اذكرني عند ربك» دليلي بر دلبستگي يوسف (ع) به غير خدا وجود ندارد.

تفسيرالميزان، تاليف علامه سيد محمد حسين طباطبايي
مترجم: سيد محمد باقر موسوي همداني
جلد 11 ، صص 246 و 247
گردآورنده: طاهره قزويني
شنبه 9 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تابناک]

[مشاهده در: www.tabnak.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 301]