اسامى دستگـاه ها و آوازهـا در موسيقى سنـتى ايران

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: نام هـفت دستـگـاه اصلى عـبارت است از شور، ماهـور، هـمايون، سه گـاه، چـهـارگـاه، نوا و راست پـنجـگـاه؛ نام پـنج آواز بدين شرح است: اصفـهـان، ابوعـطا، بـيات ترک، افـشارى و دشتـي.
اجـزاى دستـگـاه و آواز
براى اجراى يک دستگـاه با يک آواز تـرتـيـبى را بايد رعـايت کرد که معـمولا اين چـنـيـن است:
درآمد، آواز، تصنـيف و رنگ، از زمان مرحوم درويش خان و به ابـتکـارى وى پـيش درآمد و چـهار مضراب نيـز به اين سلسله مراتـب اضافه شده است.
زنده ياد خالـقى، در اين باره چـنـين مى نويـسد:
يکى از منابع ذيـقـيمت موسيقى هـر کشور آهـنگ هـا و نغـمات و ترانه هايى است که در نقاط مختـلف آن مملکـت، خاصه در دهـات، قصبات دور از شهـر به وسيله مردم بومى و روستايى خوانده مى شود و چون اين نوع موسيقى کـمتـر تحـت تاثـير افـکار مردم شهـر نـشـين واقع شده، طبـيعى تر و به موسيقى حقيقى و اصيل و قديمى آن کشور نزديکـتر است؛ جمع آورى آنهـا عـلاوه بر اينکـه باعـث حـفـظ و نگـهـدارى آنهـا است، کمکى هـم به تحـقـيق درباره مخـتصات آن مـمـلکـت مى کـند، و چـگـونگى و کـيفـيت آن را معـلوم مى نمايد.
چـون در ايران اقوام مخـتـلفى ساکـنـند که از نظر فرهـنگ و قـومى تـفاوت هاى بـسيارى با يکـديگـر دارند، بنابراين موسيقى فولکوريک ايران داراى خصوصيات بسيار متـنوعى از نظر طرز بـيان و لحـن موسيقى است. مثـلا موسيقى آذربايجـانى، گـيلانى، خراسانى، بـخـتـيارى، کردى، شـيرازى و بلوچى نـه تـنـها ملودى هـا، که در گـويش نـيز با يکـديگـر بـسيار متـفاوتـند، از نظر فرم موسيقى مى توان از دو نوع موسيقى بومى در ايران نام برد:
1 - تـرانه هاى بومى آوازى که به صورت انـفرادى يا دسته جمعـى خوانده مى شود.
2 - رقص هاى محلى سازى که با سازهـاى محلى به اجرا در مى آيد.
ترانه هاى محلى ايرانى از نظر ملودى بـسيار غـنى و پـر مايه است که از اين نـظر يـکى از غـنى ترين، زيـبا ترين و متـنوع ترين تـرانه هاى فـولکوريک دنـيا هـستـند. اين ترانه ها که نشانهً طرز فکر و تـمدن و فرهـنگ کـشور هـستـند، سينه به سينه نقـل شده و از نسلى به نسل ديگر مى رسد و آئينه تمام نماى افکـار و انديشه هاى مردمى اند که خود خالق و آفـريـنـنده آن بـشمار مى رونـد. اين تـرانه ها از وضع اجـتماع، طرز فکر، نوع زندگى و طبـيعـت که در سرزميـن ايران وجود دارد، يکى از غـنى ترين منابع فـرهـنگى ايران به شمار مى آيـند. اين تـرانه ها نمايانـندهً ملت و گـذشته ايران هـستـند و مى توانـند بهـترين الهام بخـش موسيقيدانان در پـديد آمدن آثار موسيقى عـلمى قرار گـيرند.
نمونه هايى از موسيقى فـولکوريک ايران:
موسيقى بـخـتـيارى، لرستان و فارس
موسيقى گـيلان و تالش
موسيقى کردستان
موسيقى سواحل جنوب ايران
موسيقى سيستان و بلوچستان
موسيقى خراسان
موسيقى ترکمن موسيقى آذربايجان

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 133]