روس.ها به دروازه كابل رسيده.اند

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: با سلام...منبع اين مقاله نشريه نيوزويك است.لينك سايتي كه مقاله از ان برداشته شده در پايان مقاله امده است.موفق باشيد....

بازگشت به جاده.هاي كابل براي «ويكتور ايوانف» دو دهه طول كشيده است.

او اولين بار سال 1987 به عنوان مأمور «كاگ.ب» به افغانستان آمد و هنگامي آنجا را ترك كرد كه افغانستان هنوز پايگاهي در دورترين مرز جنوبي اتحاد جماهير شوروي بود. وقتي كه چندي پيش دوباره به آنجا بازگشت، كابل تبديل به پايگاه نظامي كشوري ديگر شده بود، پايگاهي كه امپرياليست.هاي واشنگتن با بي.ميلي آنجا را اداره مي.كنند و در صددند بزودي آنجا را ترك كنند.

اگرچه دليل اصلي بازگشت ايوانف، نمايندة تام.الاختيار روسيه در امور مبارزه با موادمخدر، كمك به آمريكا در مبارزه با توليد و قاچاق موادمخدر است، ولي هدف واقعي او در افغانستان كاملاً مشخص است: «بازگرداندن نفوذ از دست رفتة روسيه در افغانستان». زماني.كه هواپيماي ايوانف كه متعلق به نيروي هوايي روسيه است در حال فرود آمدن در فرودگاه كابل بود، او دستان خود را به علامت پيروزي بلند كرد و گفت: «روسيه دوباره بازگشته است.»

در پس رقابت جديد روسيه در افغانستان، ماجراهاي بسياري قرار دارد. هنوز هم خاطرات زيادي از ويراني.هاي به جا مانده از اشغال افغانستان توسط شوروي، در ذهن.ها باقي مانده است.

ولي هم افغان ها و هم آمريكاييان دلايل مهمي براي استقبال از حضور مجدد روسيه در افغانستان دارند. هيچكس نمي.تواند به تجارت موادمخدر در افغانستان ضربه كاري وارد كند، ولي مسكو به دليل داشتن نيروهاي زبده و پرشماري كه در سراسر آسياي مرکزي و نيز گروه.هاي عملياتي كه در مرزهاي افغانستان و تاجيكستان دارد، وضعش با بقيه متفاوت است.

روسيه براي نفوذ ابتدايي در افغانستان، پيشنهاد مشاركت در بازسازي بخش.هاي انرژي و معادن اين كشور را داده است. اخيراً شركت.هاي روسي مشغول مذاكره براي اجراي طرح.هاي بازسازي 142 تأسيسات ساخت روسيه در افغانستان هستند. روس.ها 500 ميليون دلار براي بازسازي طرح.هاي برق آبي در شهرهاي «نغلو»، «سروبي» و «ماهي.پر» و 500 ميليون دلار ديگر براي حفر چاه.ها و سيستم آبياري در سراسر كشور اختصاص داده.اند.

شركت بزرگ نفت و گاز «رز نفت»، مطالعاتي را در حوزه.هاي گازي «جرداقک» و «شبرغان» انجام داده و قراردادهايي را منعقد كرده است كه سالانه، 350 ميليون دلار سودآوري دارد. پيمانكاران حمل.ونقل هوايي روسيه قبلاً هم براي ناتو و دولت افغانستان كار كرده.اند، ولي تمامي اين همكاري.ها قيمت گزافي دارد: «افزايش نفوذ روسيه در افغانستان». مسكو در اين باره هيچ ترديد و ابايي ندارد. «آندري آواتيسيان» سفير روسيه مي.گويد: «روسيه به چيزي كمتر از احياي سهم ژئوپولتيك خود در افغانستان رضايت نخواهد داد.»

اينكه افغانستان به عنوان آوردگاه جنگ سرد جديد در نظر گرفته شود، يك غافلگيري بزرگ براي افغانستان و در تاريخ آن بي.سابقه است، چرا كه اين بار، آمريكا، روسيه را دعوت به بازگشت كرده است. براي نيل به اطمينان كافي، سال گذشته باراك اوباما و همتاي روسي او ديميتري مدودف، گروه.هايي را براي تأمين امنيت طرفين در منطقه تعيين كردند. ايوانف و همتاي آمريكايي.اش «جيل.كرلي.كاوسك» تاكنون زمينه.هاي زيادي را براي يافتن راه.هايي كه روسيه بتواند ناتو را در امر جلوگيري از تجارت موادمخدر طالبان ياري كند، بررسي كرده.اند. روس.ها دليل خوبي براي كمك كردن دارند. بيش از 130 هزار تن هر سال در روسيه از اعتياد به هروئين و عوارض جانبي آن جان خود را از دست مي.دهند و بيش از 120 هزار نفر به جرم قاچاق موادمخدر و جرائم مرتبط با آن زنداني مي.شوند. روسيه راه ارتباطي تجارت حدود 18 ميليارد دلار هروئين در سال است و همين امر، اين كشور را به بزرگترين محل ترانزيت موادمخدر در دنيا تبديل كرده است. ايوانف مي.گويد: «جنگيدن در مرزهاي خودي بي.فايده است ما بايد مشكل را از ريشه بركنيم».

برخلاف سال 1979، معني اين حرف فرستادن ارتش روسيه به افغانستان نيست، بلكه مسكو در حال انجام اقداماتي براي بازگشت و حفظ قدرت خود است: به كارگيري سرويس.هاي اطلاعاتي قوي براي مبارزه با قاچاق موادمخدر در آسياي مرکزي، يعني جايي.كه سازمان جاسوسي اتحاد جماهير شوروي سابق، هنوز هم سراپا چشم و گوش و شبكه.هاي فوق.العادة جاسوسي خود را در آنجا حفظ كرده است. روسيه همچنين همسايگان افغانستان را براي مشاركت بيشتر در فعاليت.هاي مبارزه با موادمخدر، سخت تحت فشار قرار داده است. مسكو به همراهي پكن، سازمان همكاري شانگهاي (sco) را كه يك اتحاديه امنيتي منطقه.اي شامل كشورهاي آسياي مرکزي است، رهبري مي.كند. تأمين امنيت مرزي با كمك مالي، تجهيزاتي و آموزشي روسيه، يكي از اولويت.هاي مهم «sco»است. «sco» نمي.تواند ريشه.هاي قاچاق موادمخدر طالبان را در منطقه قطع كند و كابل هم مجبور است با موج گستردة فسادي كه در وزارت كشور و پليس افغانستان وجود دارد و بيش از طالبان در قاچاق موادمخدر دست دارند، مبارزه كند. با وجود اين «كريس كمپر» سخنگوي ناتو مي.گويد: «حضور نيروهاي امنيتي محلي و روسيه در جنگ موادمخدر تأثير بسزايي دارد.»

روسيه هنوز هم در افغانستان به دنبال جاه.طلبي.هاي خود است و آن.هم خيلي فراتر از جنگ با موادمخدر مي.رود. تربيت افراد برجسته و نخبه كه طرفدار روسيه هستند و ميلياردها دلار ثروت حاصل از توسعه صنايع زيربنايي افغانستان را در اختيار دارند و نيز استفاده از ثروت ها و منابع زيرزميني افغانستان از جملة اين جاه.طلبي.هاست. سفير روسيه در افغانستان مي.گويد: «اين كارها زياد هم طول نمي.كشد ما مصمم هستيم همكاري.هاي تجاري خود را با افغانستان از سر گيريم. روسيه بيش از هر كسي علاقه.مند به بهره.برداري از منابع و ذخاير گازي و معدني افغانستان است.»

روسيه براي دستيابي به اين ثروت ها «كريم خليلي» معاون رئيس جمهوري افغانستان را انتخاب كرده و اميدوار است او بتواند به عنوان نمايندة اصلي روسيه در كابل، عمل كند. در ملاقاتي كه ايوانف مارس گذشته با خليلي داشت، پيشنهاد كرد كه روسيه به ژاپن در بازگرداندن مجسمة بودا كه در سال 1999 توسط طالبان تخريب شد و در استان «باميان»، مقر اصلي قدرت خليلي قرار داشت، كمك كند، صنعت گردشگري را در آنجا گسترش دهد و در بازسازي تونلي كه شمال و جنوب افغانستان را به هم مرتبط مي.كند، همكاري داشته باشد.

روسيه همچنين متحدان زيادي در ميان كمونيست.هاي سابق افغانستان دارد كه بسياري از آنان در دهة 1980 در روسيه تحصيل و زندگي كرده.اند. تعدادي از آنها كه تقريباً 100 هزار نفر از تحصيل.كردگان افغانستان هستند، پس از سقوط «محمدنجيب.الله» در سال 1992 ـ كه همچون عروسك خيمه.شب بازي در دست روس ها بود ـ به گروه مجاهدين پيوستند و اكنون در دولت حامد كرزي از نفوذ و قدرت زيادي برخوردارند. به عنوان نمونه مي.توان از «عبدالرشيد دوستم» افسر سابق ارتش نجيب.الله نام برد كه اكنون منطقه ازبك.نشين شمال افغانستان را اداره مي.كند و مشاور رئيس ستاد مشترك ارتش افغانستان است.

كمونيست هاي ديگر كه پس از سرنگوني نجيب.الله از كشور فرار كردند، بعد از سقوط طالبان دوباره به افغانستان بازگشته.اند. بسياري از آنان به دليل اينكه تحصيل كرده.تر از مجاهدين هستند، مشاغل مهمي را در دولت بدست آورده.اند.

يكي از ديپلمات هاي ارشد اروپا كه قبلاً در كابل بود، مي.گويد: «اگر چه در ابتدا كمونيست ها از اقبال چنداني برخودار نبودند، ولي توانستند به سرعت جايگاه جديدي در دولت كرزي براي خود دست و پا كنند.» اين ديپلمات مي.گويد: «خدا را شكر، هنوز هم در افغانستان افراد تحصيل.كرده و مجرب داريم، حتي اگر آنان تربيت شده و تحصيل.كردة روسيه باشند.» اگرچه در افغانستان اين روزها يافتن افراد دانشمند دشوار است، ولي به گفته يكي از افسران ارشد پليس افغانستان و رهبر سابق كمونيست هاي ارتش، اكنون بين 50 تا 70 درصد تمامي پست.هاي مهم در وزارتخانه.هاي كشور و دفاع در اختيار كمونيست.هاي سابق است. روسيه با كمك به برنامه.هاي فرهنگي در كابل يا بازگرداندن حدود 100 هزار تن از تبعيدي.هاي افغانستان كه در روسيه زندگي مي.كنند و مي.توانند به لابي آنها كمك كنند، درصدد دستيابي به نفوذ اين افراد است.

روس ها علاقه.مندند تا در كابل از چنين حلقه.هاي ارتباطي استفاده كنند. يك ديپلمات روسي از ديدن خارجياني كه هر يك مي.خواهند تكه.اي از افغانستان را براي خود بردارند، درحاليكه مي.توان تمامي افغانستان را براي روس ها برداشت! شاكي است. براي ايجاد تغييرات كامل، 19 تن از تجار روسي در اوايل ماه مي به پايتخت افغانستان آمدند تا دربارة موضوعات انرژي، بازسازي كشور، سيستم حمل و نقل و تأسيسات لجستيك مذاكره كنند.

روس ها مي.گويند هدفشان از آمدن به افغانستان بسيار ساده است. آنان مي.خواهند يك افغانستان ثروتمند بسازند. آواتيسيان مي.گويد: «روسيه نيامده است كه فقط بجنگد. دانشمندان روسيه نقشه.هايي را براي ذخاير افغانستان ترسيم كرده.اند.» ايوانف در سفر اخيرش طي ملاقاتي كه با كرزي داشت دربارة بهره.برداري از ذخاير گازي، مس و آلومينيوم مذاكره كرد.

او همچنين به خليلي اطمينان داد كه روسيه آماده است براي برقراري روابط مطلوب به توافق برسد. روس ها احتمالاً با چيني.هايي كه قبل از آنان به افغانستان آمده.اند، رقابت و درگيري سختي خواهند داشت. دو سال پيش يك گروه وابسته به صنايع فلزكاري چين، يكي از بزرگترين معادن مس جهان را در «لوگر» در شمال كابل خريداري كرد و متعهد شد كه 3 ميليارد دلار در اين پروژه سرمايه.گذاري كند. گفته مي.شود كه روسيه هم چشمش به معدن آهن «حاجي گمك» است كه با قيمت حدود 8/1 ميليارد دلار در معرض فروش گذاشته شده است.

روس ها مي.گويند ممكن است جولاي امسال در يك گردهمايي متشكل از روس ها و افغان ها در كابل، اين معدن را معامله كنند.

تا اينجا به نظر مي.رسد چنين حركت.هايي بيشتر موجب آرامش واشنگتن باشد تا نگراني. دولت اوباما خود را در مخاطره بزرگي انداخته و تمامي چشم.ها به بيستم جولاي دوخته شده است؛ تاريخي كه دولت آمريكا قول داده است از افغانستان عقب.نشيني كند. براي چنين رخدادي، همسايگان افغانستان بايد براي بسامان كردن وضع مواد مخدر و مشكلات زيربنايي آنجا، مسئوليت بيشتري را به عهده بگيرند.

اگر اين به معناي نزديك.تر شدن افغانستان به مدار روسيه باشد، پس دست كم اكنون وقت آن است كه واشنگتن قيمتي را بابت آن بپردازد. «آنتوني كوردسمن» تحليل.گر مركز بين.المللي مطالعات استراتژيك مي.گويد: «ايالات متحده نگران بازگشت روسيه نيست. اگر از تاريخ سرمشق بگيريم، درمي.يابيم كه داشتن افغانستاني در قلمرو نفوذ روسيه، زياد ايده.آل نيست، ولي به مراتب بهتر از داشتن افغانستاني است كه تنها بماند و موجب گسترش خشونت و ويرانگري در منطقه و جهان باشد.»

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 225]