راهبرد جديد آمريكا در افغانستان

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: راهبرد جديد آمريكا در افغانستان
آسيا- ترجمه - نيلوفر قديري:
آمريكا در حال انجام معامله‌ بزرگي در افغانستان است.

اين مطلب را نشريات معتبر سياست خارجي در روزهاي اخير به نقل از كارشناسان خود خبر داده‌اند. اين راهبرد ابعاد گسترده‌اي دارد كه فعلا با مذاكره با بعضي از عوامل طالبان با ميانجيگري كشور عربستان آغاز شده است.

بخش ديگر اين راهبرد، كشورهاي همسايه افغانستان به‌ويژه پاكستان و هند هستند. پنتاگون مسئوليت اين ابتكارات جديد را به‌عهده گرفته و خود را براي متقاعد كردن رئيس‌جمهور بعدي آمريكا كه تا 2 هفته ديگر چهره او مشخص مي‌شود، آماده كرده‌است. اين راهبرد جديد هنوز تكميل نشده و اجراي آن را دولت بعدي آمريكا به‌عهده خواهد داشت.

مقامات پنتاگون بعد از نااميدشدن از روند اوضاع در افغانستان كه به تاييد سرويس اطلاعاتي آمريكا در اين كشور هم رسيده‌است، به‌دنبال اجراي رويكرد تازه‌اي در افغانستان هستند. در اين رويكرد تازه پنتاگون درصدد جلب مشاركت رهبران طالبان درصورت آمادگي آنها براي بريدن از طالبان است. بذر اين راهبرد جديد پنتاگون در افغانستان كاشته شده‌است.

مقامات پنتاگون از جمله رابرت‌گيتس، وزير دفاع و همچنين ژنرال ديويد پترائوس فرمانده مركزي نيروهاي آمريكايي، قرار‌است در اين باره رئيس‌جمهوري بعدي آمريكا را هم متقاعد كنند. از نظر آنها اين كار مؤثرترين راه ايجاد ثبات در افغانستان است.

آنها همچنين از رئيس‌جمهور آينده آمريكا در ماه‌هاي آتي مي‌خواهند ابتكار ديپلماتيك منطقه‌اي گسترده‌تري را براي اطمينان‌بخشي به پاكستان درباره ملاحظات امنيتي‌اش به كار گيرد.

از جمله اين ملاحظات پاكستان، موضوع هند است كه نفوذش به‌ويژه از سال 2001 و بعد از سرنگوني طالبان در افغانستان بيشتر شده‌است.

در 2 سال گذشته عوامل ناآرامي وابسته به پشتون‌ها علاوه بر پايگاه‌هاي سنتي‌شان، در جنوب و شرق پاكستان و همچنين خود كابل نفوذ كرده‌اند. كارشناسان منطقه‌اي به اين نتيجه رسيده‌اند كه تا وقتي اسلام‌آباد و مناطق قبيله‌نشين آن پناه امن شبه‌نظاميان باشد، طالبان و هم‌پيمانان آن را نمي‌توان شكست داد.

راهبرد جديد مشاركت پنتاگون را نشريه معتبر سياست خارجي آمريكا به نام فارين‌پاليسي اخيرا در مقاله‌اي به تفصيل با عنوان از بازي بزرگ تا معامله بزرگ، تشريح كرده‌است. احمد رشيد، تحليلگر پاكستاني و بارنت روبين استاد دانشگاه نيويورك به‌طور مشترك اين مقاله را نوشته‌اند.

نظرات اين 2 نويسنده درباره مسائل جنوب آسيا در واشنگتن با اهميت بسياري دنبال مي‌شود. هفته گذشته روزنامه واشنگتن پست نوشت:رشيد يكي از گروه كارشناسان معتبري بوده كه ژنرال پترائوس و تيم ارزيابي راهبردي او، با وي درباره افغانستان مشورت كرده‌است. قرار‌است برنامه جديد كار آمريكا در افغانستان را طي 100 روز آينده اين گروه تدوين كنند و بلافاصله بعد از آغاز به‌كار رئيس‌جمهور جديد آمريكا اين برنامه به اجرا گذاشته مي‌شود.

به نوشته روزنامه واشنگتن‌پست، پترائوس به اين گروه دستور داده روي 2 موضوع مهم تمركز كند. يكي از اين 2 موضوع طرح آشتي دولت افغانستان با طالبان در پاكستان و افغانستان است و ديگري اتخاذ تدابير ديپلماتيك و اقتصادي با همكاري كشورهاي همسايه و تاثيرگذار در اين جنگ.

اينها همان راهبردهايي هستند كه رشيد و روبين در مقاله اخير خود به‌عنوان عوامل اصلي دستيابي به معامله بزرگ در افغانستان از آن نام برده‌اند.

روزنامه نيويورك تايمز اخيرا پيش‌نويسي از گزارش ارزيابي اطلاعات ملي آمريكا را درباره افغانستان منتشر كرد. اين نهاد متشكل از 16 آژانس اطلاعاتي آمريكاست كه درباره مسائل مختلف ارزيابي‌هاي اطلاعاتي خود را منتشر مي‌كنند. در گزارش اخير اين نهاد آمده، اوضاع امنيتي در افغانستان مسيري ناهموار را مي‌پيمايد. در اين سند به مواردي از فساد درون دولت حامد كرزاي، تجارت در حال گسترش مواد‌مخدر كه اكنون نيمي از اقتصاد كشور افغانستان را به‌خود اختصاص مي‌دهد و همچنين حملات پيشرفته طالبان كه امسال بيشترين تلفات را به نيروهاي آمريكايي و ناتو وارد كرده، اشاره شده است.

سرتيپ مارك كارلتون اسميت فرمانده نيروهاي انگليسي در افغانستان هم اخيرا به روزنامه ساندي تايمز لندن گفته‌است كه باور ندارد جنگ افغانستان جنگي قابل برد باشد. قبل از سخنان او، يك منبع ديپلماتيك فاش كرده‌بود كه سرشرارد كوپر كاولز، سفير انگليس در كابل به همتاي فرانسويي خود گفته‌است، رئيس‌‌جمهور بعدي آمريكا بايد از درگيري بيش از حد در افغانستان خودداري كند.

اوباما و مك‌كين هر دو خواستار افزايش تعداد نيروهاي آمريكا و ناتو در افغانستان شده‌اند. جورج بوش هم قصد دارد 8 هزار نيروي بيشتر به اين كشور بفرستد تا به 34 هزار نظامي كه اكنون در افغانستان مستقر هستند ملحق شوند. فرمانده ناتو در افغانستان كه يك ژنرال آمريكايي به نام ديويد مك‌كرنان است، اكنون فرماندهي نزديك به 70 هزار نيروي نظامي را در افغانستان به‌عهده دارد. او هفته گذشته گفت كه براي سال آينده به 15 هزار نيروي ديگر نياز خواهد داشت.

اين تعداد نيرو اگر چه ممكن است اندكي برتري نيرو را در افغانستان ايجاد كند اما نمي‌تواند باعث شكست طالبان شود. در مقاله رشيد و روبين، از دولت بوش به خاطر شيوه‌اش در جنگ با ترور انتقاد شده و آمده كه در اين شيوه به غلط، مخالفان به دشمنان تروريست يكدست تبديل شده‌اند.

به گفته اين 2 تحليلگر، آمريكا بايد اهداف ضدتروريستي خود را دوباره تعريف كند و تلاش كند ميان جنبش‌هاي اسلام‌گرا با اهداف ملي و محلي با گروه‌هايي مانند القاعده كه به‌دنبال حمله مستقيم به آمريكا هستند، تفكيك قائل شود. به گفته آنها آمريكا بايد كساني را كه در پي قطع رابطه با القاعده هستند، جذب كند.

در اين مقاله به قلم اين 2 تحليلگر منطقه آمده است: چارچوب مذاكرات احتمالي را بايد توافقنامه‌اي اصولي براي منع استفاده از خاك افغانستان و پاكستان جهت فعاليت‌هاي تروريستي و همچنين توافقنامه‌اي از سوي آمريكا و ناتو مبني بر اين كه تضمين عدم‌استفاده از خاك اين دو كشور براي توقف اقدامات خصمانه كفايت مي‌كند،‌تشكيل دهد. هر توافقنامه‌اي كه موجب بريدن طالبان يا ديگر عوامل ناآرامي از القاعده بشود، يك پيروزي است. در همين حال واشنگتن و متحدانش بايد به‌دنبال ابتكار ديپلماتيك بلند‌پايه‌اي براي به دست آمدن اجماع بر سر ايجاد ثبات در افغانستان باشند. در چنين ابتكاري بايد ملاحظات امنيتي پاكستان حتما لحاظ شود.

شوراي امنيت سازمان ملل هم بايد گروه تماسي متشكل از 5 عضو دائمش و احتمالا ناتو و عربستان تشكيل دهد تا گفت‌وگو ميان هند و پاكستان بر سر افغانستان و كشمير و همچنين ميان پاكستان و افغانستان را به پيش ببرند.

اين گروه با دادن اطمينان درباره احترام جامعه بين‌المللي به تماميت ارضي پاكستان، بر امن بودن مرزهاي اين كشور تاكيد مي‌كند. همچنين بايد به روسيه و ايران درباره نيات ناتو و آمريكا اطمينان داده شود و همگرايي و توسعه اقتصادي منطقه هم تشويق شود. بعضي گام‌هاي اوليه اين راهبرد جديد از جمله به مشاركت طلبيدن عوامل ناآرامي، برداشته شده است. ماه گذشته، امير‌عبدالله پادشاه عربستان ميزبان مذاكرات محرمانه 4 روزه‌اي ميان نمايندگان دولت كرزاي و مقامات طالبان و ديگر عوامل ناآرامي در افغانستان بود.

اگر چه گفته‌مي‌شود كه واشنگتن نقشي در اين مذاكرات نداشته و حتي از وقوع اين مذاكرات حيرت هم كرده‌است، اما گيتس هفته گذشته در بوداپست به خبرنگاران گفت كه از مشاركت هر گروه و دسته‌اي كه از القاعده بريده باشد، استقبال مي‌كند. او گفت: آشتي به‌عنوان بخشي از نتيجه سياسي تحولات اخير افغانستان امري اجتناب‌ناپذير است. وزير دفاع آمريكا به صراحت گفت: اين در نهايت راهبرد خروجي براي همه ماست.

پترائوس كه ارتباط برقراركردنش با عوامل ناآرامي سني‌ در عراق باعث جدا شدن آنها از القاعده شد و نتيجه مثبتي داد، از اين راهبرد حمايت مي‌كند. اين راه حل البته در عراق هنوز راه حل سياسي قابل‌قبولي به دست نداده اما مورد تحسين قرار گرفته‌است. چندي پيش پترائوس در بنياد راست‌گراي هريتج گفت: فكر مي‌كنم بايد با دشمنان گفت‌وگو كنيم. هرچقدر آنها بيشتر باشند بهتر است. او همچنين معتقد است كه مشكل افغانستان ابعاد منطقه‌اي نيرومندي دارد كه مشاركت همسايگان افغانستان از جمله هند را مي‌طلبد.

با اين حال واشنگتن اقدامات و ابتكارات پترائوس در عراق در ارتباط با همسايگان اين كشور را محدود و كنترل كرده‌بود. بعضي اخبار حاكي از آن است كه واشنگتن اجازه سفر پترائوس به دمشق را نداده‌ و همچنين همه تماس‌ها با تهران را به سفير آمريكا در بغداد محدود كرده‌است.

آسيا تايمز – 21 اكتبر 2008
يکشنبه 5 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 72]