طالبان و روياهاي از دست رفته آمريكا در افغانستان:نگاه اسلام آباد

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: طالبان و روياهاي از دست رفته آمريكا در افغانستان:نگاه اسلام آباد
كليات. پاكستان . افغانستان . طالبان
اسلام آباد - احمد فراهاني : تغيير رويكرد آمريكا نسبت به طالبان و تاكيد بر ضرورت گفت و گو و مذاكره با آنها ؟ ضمن روشن كردن ابعاد جديدي از شكست برنامه‌هاي صلح‌سازي و مبارزه با تروريسم واشنگتن در افغانستان ؟نگراني‌هايي را نيز براي اسلام آباد ايجاد كرده است .

هفته گذشته رسانه‌هاي غربي از برگزاري نشست سه جانبه و چهار روزه طالبان و دولت كابل با ميانجيگري ملك عبدالله پادشاه عربستان سعودي در مكه مكرمه خبر دادند.

اين نشست در روزهاي ‪ ۲۴‬تا ‪ ۲۷‬سپتامبر و با حضور ‪ ۱۱‬تن از اعضاي طالبان ، دو تن از اعضاي دولت افغانستان و گلبدين حكمتيار فرمانده سابق نيروهاي مجاهدين و بدون حضور ملا عمر برگزار شده كه با واكنش‌هايي متفاوتي همراه شده است .

درحالي كه حامد كرزي رييس جمهوري افغانستان از ضرورت مذاكره با طالبان و ارايه پيشنهاداتي به اين گروه براي حضور در ساختار قدرت رسمي خبر داده بود؟ گروها و احزاب داخلي از يكسو و كشورهاي منطقه با انحاي گوناگون با طرح اهداف پنهان اين نوع مذاكرات ؟ تحول احتمالي در صحنه سايسي افغانستان را محكوم كردند.

بسياري از تحليل گران معتقدند كه رويكرد جديد دولت كرزي و حمايت آمريكا و انگليس از مذاكره با طالبان فقط به شكست صلح‌سازي و دمكراسي سازي در اين كشور بازنمي گردد بلكه اهدف پنهان ديگري وجود دارد كه نه تنها به منافع دولت فعلي كابل بازمي گردد بلكه اهداف آن بيشتر تغيير و جهت دهي موج خشونت‌ها به بيرون از افغانستان است .

با گذشت هفت سال از حملات يازده سپتامبر و اشغال افغانستان از سوي نيروهايي آمريكايي نفوذ طالبان در سراسر افغانستان گسترش يافته است .

حملات روزانه انتحاري ، انفجار بمب‌هاي جاده‌اي و عمليات كمين از سوي نيروهاي طالبان
نيروهاي ناتو كه تحت امر آمريكا در افغانستان مستقر هستند را مستاصل كرده است .

آمريكا هنگام حمله به اين كشور در سال ‪ ۲۰۰۱‬ميلادي ، هدف خود را را حذف شبه نظاميان طالبان ، دستگيري اعضا القاعده به رهبري بن لادن و تاسيس يك رژيم در كابل كه مورد حمايت جبهه متحد شمالي قرار گيرد اعلام كرد اما اكنون به نظر مي‌رسد با پايان يافتن دوران حاكميت جمهوري خواهان رويكرد كاخ سفيد نيز به تدريج در حال تغيير باشد؟ تغييري كه البته با امنيت منطقه‌اي سازگاري ندارد.

قدرت يافتن مجدد طالبان در منطقه بطور قطع با امنيت كشورهاي همسايه افغانستان سازگاري نخواهد داشت .

تمايل آمريكا به گفت و گو با طالبان در واقع تاييد قدرت اين گروه از يكسو و شكست راهبرد هفت سال گذشته حكايت دارد ؟ راهبردي كه طي اين هفت سال به ناامني‌هاي گسترده ؟ خشونت‌هاي بي‌حد و حصر و كشتار مردم غير نظامي منجر شده است .

حمايت غرب از اين گفت وگوها آشكار مي‌سازد كه چگونه حوادث بد در حال رخ دادن در افغانستان است و چگونه غربي‌ها آماده ايجاد ثبات در اين كشور هستند كه هزينه‌هاي غيرقابل تصور انساني ، نظامي و سياسي به آنان تحميل كرده است.

طلعت مسعود ژنرال بازنشسته ارتش پاكستان درباره وضعيت آميركا و الزامات اجباري اين كشور براي گفت و گو با طالبان به ايرنا گفت : آمريكا به ضعف خود در افغانستان و ناتواني در شكست دادن طالبان پي برده است.

وي مي‌افزايد : شماري از سران طالبان مي‌گويند به هيچ وجه حاضر نيستند بانيروهاي ائتلاف به مذاكره بپردازند شيوه‌هايي براي مذاكره و چانه زني براي اين منظور است.؟آمريكايي‌ها و كشورهاي عضو ناتو نيز به خوبي متوجه شده‌اند كه پيروزي در جنگ افغانستان ناممكن است و بايد راه حلي سياسي براي اين مشكلات پيدا شود.

مسعود گفت : موضع‌گيري هاي عربستان سعودي و بيانيه رابرت گيتس وزير دفاع آمريكا، همگي گوياي آن است كه همه خواهان حصول به نتيجه و راه حلي سياسي براي افغانستان هستند.

ژنرال بازنشسته پاكستاني مي‌گويد :آمريكا در عملكرد خود در افغانستان به شدت به توان نظامي خود تكيه كرده كه هم در اين كشور و هم در پاكستان براي واشنگتن بسيار مشكل
ساز شده است؟طالباني شدن افغانستان تاحدود زيادي به علت عملكرد ضعيف دولت مركزي كابل، نبود زيرساختهاي خدمات رساني، نبود عدالت، بيكاري از يكسو و ناتواني آمريكايي‌ها مرتبط است .

وي افزود با اين اوصاف، حل مشكلات افغانستان مستلزم توجه به ابعاد اجتماعي ، اقتصادي و سياسي در كنار توسل به زور است. بهرحال ، نبايد از روز بيش از اندازه استفاده شود. تازمانيكه مشكل افغانستان و حضور اشغالگرانه آمريكا در اين كشور حل و فصل نشود، همچنان مناطق قبيله‌نشين مرز افغانستان وپاكستان با مشكلاتي مواجه خواهد بود. طالبان مشكلي جدي براي پاكستان به شمار مي‌رود.

طالبان در زير سايه حربه مذاكره توانسته قدرت خود را افزايش بدهد، ضمن آنكه آمريكا خواهان ان است كه پاكستان شدت عمل بيشتري در مقابله با پاكستان داشته باشد اما اسلام اباد نگران پيامدهاي منفي اين رويكرد و بي ثباتي داخلي در نتيجه اين اقدامات است.

- دولت كابل و گفت و گو با طالبان : تاكيتك يا راهبرد
تحولات اخير افغانستان و تقويت توان نظامي طالبان دولت حامد كرزي را در ظاهر بر آن داشته تا با نيروي مخالف خود گفت و گو كند.

طرح موضوع گفت و گو با طالبان از سوي كرزي هرچند براي بسياري از ناظران سياسي تحولات اين گشور شگفت آور بود اما به نظر مي‌رسد تاكيد وي براي مذاكره با اين گروه ناشي از تغيير اتي است كه در صحنه سياسي افغانستان خود را به دولت كابل و نيروهاي آمريكايي تحميل كرده است .

افزايش شمار تلفات نظاميان خارجي مستقر در افغانستان و ضعف دولت كابل براي بهبود وضعيت اقتصادي اين كشور از جمله الزاماتي بوده كه آمريكا و كرزي را براي گفت و گو با طالبان مجاب كرده است .

از زمان سقوط طالبان در سال دو هزارو يك ، سال دوهزارو هشت به عنوان پر تلفات‌ترين سال براي نيروهاي ناتو و نيروهاي بين‌المللي حافظ صلح در افغانستان به ثبت رسيده است.

اما طالبان اعلام كرد تا زمان خروج نيروهاي خارجي از افغانستان ، حاضر به مذاكره صلح نخواهد بود.

ژنرال مارك كارلتون اسميت ، از افسران ارشد ارتش انگليس در مصاحبه با ساندي تايمز مي‌گويد پيروزي عليه طالبان امكان پذير نيست و بايد براي پايان درگيري با طالبان به گفت و گو نشست.

چنين اظهارات مشابه از سوي كاي‌ايد ، فرستاده ويژه سازمان ملل در افغانستان نيز اعلام شد.

با نگاه اجمالي به شرايط كنوني افغانستان مي‌توان دريافت كه شبه نظاميان طالبان با تردد در منطاق قبايلي پاكستان حيطه عمليات خود را در بخشهاي جنوب و غرب كشور افزايش داده اند.

مناطق قبايلي پاكستان و در مجاورت مرز افغانستان خاستگاه اصلي طالبان به شمار مي‌رود و به ويژه در ‪ ۱۸‬ماه اخير به پناهگاه امني براي طالبان پاكستان و افغانستان تبديل شده است.

- نگاه پاكستان
مصالحه احتمالي لح دولت كابل با طالبان در افغانستان در واقع به هشداري به اسلام آباد تلقي خواهد شد.

بسياري از منابع و سازمان‌هاي امنيتي غربي در مقاطع مختلف بر اين نكته تاكيد كرده‌اند كه بخشي از اعضاي سازمان اطلاعات پاكستان ( آي . اس . آي )به دليل ارتباط نزديك با طالبان كه از گذشته وجود داشته مايل نيست مساله شبه نظاميان در مناطق مجاورت مرز با افغانستان حل شود.

از سويي ديگر همواره اسلام آباد ناامني در اين كشور را باعث گسترش ناامني‌ها و انفجارهاي پاكستان عنوان كرده است .

بنابراين در صورت تحقق صلح دولت كابل - بخوانيد آمريكا - پاكستان بيشتر از گذشته ابزارهاي كنترلي خود را براي اداره مناطق قبايلي از دست خواهد داد و ديگر بهانه‌اي براي پايان ندادن به ناامني‌هاي موجود در مناطق قبايلي نخواهد داشت.

آصف علي زرداري رييس جمهوري پاكستان روز يكشنبه در ديدار با ريچارد بوچر معاون وزير امور خارجه آمريكا در امور جنوب آسيا با كنايه از ضعف دولت كابل ؟ ناامني‌هاي موجود در پاكستان را ناشي از استفاده از پول مواد مخدر براي گسترش تروريسم در افغانستان عنوان كرده بود.

جهانگير بدر دبير كل حزب مردم در خصوص تاثير مسال افغانستان بر پاكستان مي‌گويد:
دولت جرج بوش رييس جمهوري آمريكا حملاتي را عليه مناطق پاكستان انجام مي دهد تا از اين طريق بر پيامدهاي سياست خود در افغانستان سرپوش بگذارد .

اما ما در برابر اين حملات با قاطعيت مقاومت كرده‌ايم .

دولت جديد اسلام آباد مشكلات امنيتي موجود خود را متوجه فضاي فعلي در افغانستان مي‌داند و معتقد است ناامني در فغانستان به مناطق قبايلي اين كشور تسري پيدا كرده است .

شمار حملات انتحاري در پاكستان از دو مورد در سال دو هزارو دو به پنجاه و شش مورد رسيده است.

از ماه اوت سال جاري تا كنون بيست و پنج مورد حمله انتحاري دراين كشور صورت گرفته گونه‌اي كه بر اساس گزارش سازمان اطلاعاتي پاكستان، اين كشور از عراق و افغانستان نيز پيشي گرفته است.

تنها در هشت ماه نخست سال جاري چهارصدو هفتادو يك تن در اين حملات كشته شده اند. اين در حالي است كه عراق در اين مدت شاهد چهل و دو مورد حمله انتحاري بوده كه به مرگ چهارصدو شصت و سه تن منجر شده است .

در مجموع به نظر مي‌رسد تحولات احتمالي درصحنه سياسي افغانستان بايد از دو بعد مورد توجه قرار بگيرد:
او.ل :مذاكره با طالبان در افغانستان راهبرد نيست تاكتيكي است كه آمريكايي‌ها مي‌خواهند از آن براي منافع بازتعريف شده خود در منطقه استفاده كنند.

بطورقطع هدف اصلي اين تاكتيك تغيير موج خشونت از افغانستان به ساير كشورهاي منطقه خواهد بود.

دوم : طرح مذاكره با طالبان از سوي دولت كرزي مي‌تواند از منظر معادلات سياسي داخلي اين كشور مورد توجه باشد.

كرزي به شدت از سوي افكار عمومي افغانستان تحت فشار است.

وخيم شدن اوضاع امنيتي و اقتصادي اين كشور طي هفت سال گذشته نمي‌تواند براي كرزي آينده خوبي را رقم بزند لذا وي مذاكره با قدرتمندترين گروه مخالف خود را انتخاب كرده تا شايد بتواند غفلت‌ها و ناكامي‌هاي گذشته دولتش را براي مدتي سر پوش بگذارد.
دوشنبه 29 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 131]