واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: بین الملل > اروپا - پاتریک سیل بی تردید ایده جاه طلبانه نیکولا سارکوزی در تشکیل اتحادیه مدیترانه با چالش هایی جدی روبه رو شده که او دیگر مدت هاست با هیاهوی خاص خود حرفی از این اتحادیه کلان به میان نمی آورد. او که در ماه جولای گذشته با جنجالی جهانی 43 رهبر کشورهای حوزه مدیترانه را در پاریس گرد هم آورد، این روزها بیش از هر زمانی تحقق این ایده نوین را با چالش های سیاسی همراه می بیند. چالش های تشکیل اتحادیه مدیترانه هر چه باشند باز هم به اندازه تنش های کنونی میان اعراب و اسراییل که پس از جنگ نابرابر اسراییل در غزه طی ماه های دسامبر و ژانویه گذشته بروز کرده است، نمی توانند رویای سارکو را به حاشیه بکشانند. بعد از نبرد غزه بود که مصر تمامی نشست ها و تعاملات آتی کشورهای عضو اتحادیه مدیترانه را به حالت تعلیق رسمی درآورد. به طوری که از ماه دسامبر تاکنون هیچ نشستی در میان کشورهای حوزه برگزار نشده است. حتی برای مدتی هر چند اندک تمامی کشورهای عربی تصمیم گرفتند تا مناسبات خود را با اسراییل متوقف کنند. به این ترتیب ایده تشکیل اتحادیه مدیترانه در نطفه خفه شد و به نظر می رسد که به این زودی هم پا نخواهد گرفت. البته تا زمانی که سران کشورهای عربی در نشست آتی خود در دوحه در پایان ماه جاری به این مساله و احیای دوباره تعاملات مدیترانه ای نپردازند. اما در این میان سارکوزی هنوز تمامی امید خود را از دست نداده است. هنوز هم تشکیل اتحادیه کلان مدیترانه همه پیکره دیپلماسی جهانی سارکو را تشکیل می دهد. ساکوزی هم چنان با شعار " آینده اروپا در گرو آینده جنوب " سعی دارد تشکیل اتحادیه مدیترانه را تنها راهکار نجات اروپا از همه ورطه هایی که به آن گرفتار است، نشان دهد. به طوری که هفته گذشته دو تن از مشاوران عالی رتبه کاخ الیزه با سفر به مونت کارلو برآن شدند تا پیغام سارکوزی را به گوش همتایان خود برسانند:" اتحادیه مدیترانه هنوز زنده و پابرجاست!" با این حال فراخوان مصر برای تعلیق تمامی نشست های اتحادیه مدیترانه خود جای تعمق و اندیشه دارد. اگر چه حسنی مبارک رییس جمهوری مصر خود یکی از همراهان اصلی سارکوزی در ایده استقرار این تشکل بود و مصر خود در صلح با اسراییل به سر می برد، اما مبارک به ناچار برای راضی نگاه داشتن مردم مصر و حتی کشورهای عربی و برای افکار عمومی که پس از جنک اسراییل به شدت خشمگین شده بودند، اقدام به تحریم برنامه های اتحادیه مدیترانه گرفت. به این ترتیب می توان گفت که اتحادیه مدیترانه خود قربانی حملات وحشیانه اسراییلیان شد. در این میان مسایل ناچیز اما تاثیرگذار دیگری نظیر اختلاف های همواره الجزایر و مراکش در رابطه با صحرای غربی نیز مانع دیگری بر قدرت نمایی این اتحادیه بوده است. اختلاف های کنونی الجزایر و مراکش به گونه ای است که هر گونه ائتلافی با نام اتحادیه مغرب عربی را باطل می کند.حتی تا امروز مرز میان دو کشور بسته مانده است ک البته تا زمانی که آنها به این کشمکش ها ادامه می دهند نمی توان هیچ مذاکره ای جدی برای ادامه روند اتحادیه مدیترانه صورت داد. هر چند که کریستوفر راس فرستاده سازمان ملل نیز همه تلاش خود را برای نزدیکی آنها در پیش گرفت اما با این حال هنوز هیچ اقدام موثری در این زمینه صورت نگرفته است. همچنان که برای همه روشن است تلاش سارکوزی برای استقرار اتحادیه مدیترانه صرفا جبرانی برای مافات روند ناقص بارسلون است، پروسه ای که از همان ابتدای امر با موانع خاص خود روبه رو شد. در سال 1995 زمانی که مذاکرات بارسلون به جریان افتاد، همواره کشورهای شمالی سعی داشتند به جنوبی ها به طریقی اوامر خود را دیکته کنند که البته این مساله به مذاق جنوبی ها خوشایند نیامد و همه تلاش ها بی ثمر ماند. اما امروز سارکوزی با ارائه ایده اتحادیه مدیترانه قصد دارد به همه کشورهای حاشیه مدیترانه این گونه وانمود کند که فلسفه که پنهان در قضیه اتحادیه مدیترانه، متفاوت از پروسه بارسلون است. سارکو در اتحادیه مدیترانه وظایف و تعهدات شمال و جنوب را یکسان و مبتنی بر منافع هر دو طرف تعیین کرده بود. البته در چنین فضایی بروز بحران های مالی و اقتصادی در گستره جهانی بیش از پیش لزوم تشکیل این اتحادیه را نمود بخشید. موضوعاتی که در نشست ابتدایی اتحادیه مدیترانه مطرح شد نظیر کمبود منابع آبی، استفاده از منابع انرژی تجدید پذیر، ادامه توسعه زیرساخت ها ، ارتقای سطح آموزش و بهداشت و تعیین پروژه های خاص هر یک از کشورها ابزاری مناسب بود که می توانست اتحادیه کشورهای مدیترانه ای را بسیار موفق جلوه دهد. پیش از اعمال تعلیق برنامه های اتحادیه مدیترانه در دسامبر سال گذشته همه برنامه ها و نشست های کشورهای عضو این اتحادیه به صورتی مداوم و پیوسته انجام می گرفت. حتی وزرای خارجه کشورهای عضو خود را برای نشست ژوئن آینده در مراکش آماده می کردند. حتی قرار بود که در نیمه نخست سال 2010 میلادی نشست سران عالی کشورهای حاشیه مدیترانه نیز با ریاست اسپانیا بر اتحادیه اروپا انجام بگیرد. اما جنگ غزه همه چیز را به فنا داد! سارکوزی در 18 ماه آینده روزگار دشواری را پیش رو خواهد داشت. همه رویاهای سارکو باید که در این 18 ماه تحقق یابند. اما مشکل اینجاست که فلسفه پیشرفت تدریجی فرانسوی ها در ادامه برنامه های اتحادیه مدیترانه با مخالفت و مناقشه بسیاری از کشورهای عضو همراه شده است. برخی بر این باورند که این پروسه تدریجی صرفا به دنبال تامین منافع فرانسوی هاست. به عنوان مثال اعراب عضو اتحادیه مدیترانه گمان می کنند که تشکیل این اتحادیه فقط بهانه ای برای عادی سازی روابط کشورهای عربی با اسراییل است بدون این که بخواهند اسراییل را متحمل واگذاری اندک امتیازی به اعراب نمایند. در واقع اعراب بیشتر انتظار دارند که طی این روند اتحادیه مدیترانه و جهان عرب صرفا به تعامل با هم بپردازند و اسراییل تا زمانی که مساله صلح عربی را نپذیرفته است در این وادی جایی نداشته باشد. البته کشورهای حوزه آفریقای شمالی از قبیل لیبی، الجزایر، مراکش نیز از پایه ایده تشکیل این اتحادیه را بوته نقد کشاندند و اعلام کردند که انتظار چندانی از این اتحادیه به ظاهر کلان ندارند. درواقع کشورهای غیر اروپایی اتحادیه مدیترانه در مجموع بر این باور هستند که شورای رویایی سارکوزی نمی تواند تاثیر چندانی بر زندگی واقعی مردم جنوب داشته باشد و در وضع و حال آنها هیچ تغییری نمی دهد. بر خلاف همتایان اروپایی آنها که بر حقانیت تشکیل این اتحادیه پافشاری فراوانی دارند. اگر چه هم اکنون تلاش های فراوانی از سوی مقامات کاخ سفید برای حل مناقشه اعراب و اسراییل صورت می گیرد و در ظاهر بسیاری از برنامه های اقتصادی تعبیه شده از سوی سران کشورهای غربی به سود و منفعت همه کشورهای بحران زده است، اما باز هم تحقق رویای سارکو در ایجاد اتحادیه کلان کشورهای حوزه مدیترانه با موانع و خطرهای بسیاری روبه روست. شاید آنچه که امروز سارکوزی را دچار کابوس های همواره کرده حس غالب ناامیدی و یاسی فراگیر در میان کشورهای حوزه خاورمیانه است که برای آینده خود هیچ نقطه درخشانی نمی بینند. فقر، ستم و ناعدالتی های همیشه خاورمیانه تحقق رویای سارکو را به نابودی کشانده است! الحیات 7 مارس 2009 / ترجمه: لیدا هادی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 294]