پس از گرجستان

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: پس از گرجستان
اشاره: دخالت روسيه در ماجراي استقلال طلبي دو جمهوري «اوستياي جنوبي» و «آبخازيا»ي گرجستان، كه در نهايت به حمله روسيه به گرجستان منجر شد، بار ديگر زمزمه آغاز جنگ سرد ميان دو رقيب ديرين، يعني روسيه و آمريكا، را بر سر زبان انداخت.تحليلي كه از نظرتان مي گذرد، در زمان اوج دخالت نظامي روسيه در گرجستان منتشر شده كه به بررسي آرايش سياسي كشورهاي مرتبط با اين مناقشه مي پردازد.در كمتر از ٢ هفته از در گرفتن اولين بحث شديد درباره يورش روسيه به گرجستان ميان جورج بوش و ولاديمير پوتين در مراسم افتتاحيه المپيك پكن تا آغاز عقب نشيني ظاهري روسيه از خاك گرجستان در ١٩ آگوست، نقشه ژئوپلتيكي اروپا تغيير كرده است. درگيري گرجستان و محاصره اوستياي جنوبي با دخالت مستقيم روسيه به وجود آمد. كشورهاي غربي كه در حالت تعجب و شوك از وقوع جنگ در منطقه اي كه شهروندانشان حتي نام آن را نشنيده بودند، قرار داشتند ناگهان به تقلا افتادند تا اختلاف هايشان را در سايه اتخاذ يك موضع گيري واحد، كنار بگذارند.باوجود اين كه شعار «روسيه برگشته است»، شنيده مي شود اما هيچ كس به كرملين بابت حمله به همسايه اش كه براي نخستين بار از پايان جنگ سرد رخ داده، مدال افتخار نداده است.اولين صدمه ناشي از اين حمله به روابط روسيه و آمريكا برمي گردد كه در تصميم ناتو براي تعليق همكاري ها با روسيه تا زماني كه اين «اقدام غيرمعقول» خاتمه پيدا كند و نيروهاي روسي به مواضع قبلي خود قبل از آغاز درگيري ها در ٧ آگوست برگردند بروز پيدا كرده است. بوش قبلا اقدام به لغو مانور نظامي مشترك با روسيه كرده بود و توافق نامه اي درباره همكاري هاي صلح آميز هسته اي با روسيه كه مطمئنا ميلياردها دلار سود به صنعت انرژي اتمي روسيه تزريق مي كرد را از كنگره پس گرفت. تجديدنظر اساسي در رابطه با روسيه در دستور كار قرار گرفته است. در اوايل سال اميد روسيه براي ورود به سازمان تجارت جهاني در سال جاري كمرنگ شد زيرا گرجستان، در كنار ديگران مانع بودند. برخي از جمله «جان مك كين» نامزد جمهوري خواهان در انتخابات رياست جمهوري آمريكا خواهان اخراج روسيه از گروه ٨ هستند و برخي از تضعيف نفوذ اين كشور با پيوستن چين و ديگران به اين گروه سخن مي گويند. بعضي از كشورهاي اروپايي مواضع سرسختانه اي اتخاذ كردند و برخي به ماجرا بي اعتنايي كردند. اما «آنگلا مركل» كه در معامله با روسيه به علت روابط گسترده اقتصادي و تجاري، معمولا در اردوگاه اوست، اين بار نسبت به تعهدات روسيه در توافق نامه آتش بس كه او به تحقق آن كمك كرد، هشدار جدي داد، ضمن اين كه پيامدهاي اين جنگ كوچك در قفقاز گسترده تر شده است. تبعات منفي جنگ بين طرفين مخاصمه تقسيم شده است. «ميخائيل ساكاشويلي»، رئيس جمهور جوان گرجستان با دادن دستور حمله به شهروندان اوستياي جنوبي، اشتباه فاحشي مرتكب شد. ناتو كميسيون ويژه اي با همكاري گرجستان براي بازسازي ترتيب داد تا اين كشور بتواند به آرمان هايش جامه عمل بپوشاند، امري كه روسيه به شدت مخالف آن بود. اما اقدام ساكاشويلي راه گرجستان را طولاني تر و دشوارتر كرد. زماني كه روسيه گرجستان را ترك كند، خشم مردم گرجستان در كشور نثار مردي مي شود كه آن ها را به اين آشوب دچار كرد. پوتين، تنبيه ساكاشويلي را يك پيروزي براي خود به شمار مي آورد. نظرسنجي ها نشان مي دهد رهبران روسيه در خاك خود حمايت قاطع مردم را جلب كرده اند. اما روسيه درباره رژه نيروهايش در گرجستان به اشتباه افتاد. اين صحنه ها در خارج به تبليغات ضد جنگ دامن زد و تصاوير تلويزيوني خاطرات پراگ ١٩٦٨ و درگيري اخير در چچن را به ياد بينندگانشان انداختند. البته منافع روسيه هم بي آسيب نماند. اوكراين، كانديداي عضويت در ناتو كه از سرنوشت گرجستان فاصله دارد و كمتر از آن بيم دارد، بلافاصله به آمريكا و اروپا پيشنهاد دسترسي به رادارهاي دفاع هوايي خود را داد. بلاروس كه معمولا از متحدان اصلي روسيه محسوب مي شود، ٢ هفته بعد از آغاز درگيري حمايت خود از روسيه را ابراز كرد. ساير همسايه ها هم ساكت ماندند. پشت پرده جشن هاي المپيك پكن اين مسئله مورد اغفال واقع نشد كه متحد چين (روسيه) در سازمان ملل در مخالفت با عدم مداخله در امور داخلي كشورها، به طرز نگران كننده اي، پا را فراتر گذاشته است.افت جديد در روابط روسيه با كشورهاي غربي، يكي از زنجيره هاي اين رشته است. تلاش ناكام روسيه در شكل دادن به نتايج انتخابات سال ٢٠٠٤ رياست جمهوري اوكراين پس از وقوع انقلاب نارنجي ( و پس از انقلاب سرخ ٢٠٠٣ در گرجستان) پوتين را بسيار عصبي كرد. انزجار روسيه از تداوم توسعه ناتو و طرح هاي آمريكا براي قراردادن بخشي از سيستم دفاع موشكي در جمهوري چك و لهستان، پس از اجلاس آوريل ناتو در بخارست و اعلام اين كه گرجستان و اوكراين مي توانند به عضويت ناتو درآيند، اين عصبانيت را به اوج رساند، روسيه و گرجستان مدتها قبل به رويارويي با يكديگر انديشيده بودند. زماني كه فقط يك راه وجود داشته باشد، همه چيز دشوارتر خواهد بود، يك راه تلاش براي نگه داشتن آمريكا، اروپا، روسيه و چين در يك جبهه متحد رودرروي ايران و در مخالفت با سرپيچي ايران از تعليق غني سازي اورانيوم طبق دستور سازمان ملل است ديگري پيشنهاد احياي معاهده نيروهاي متعارف در اروپا (CFE) است. روسيه سال گذشته همكاري خود را با CFEبر سر جابجايي نيروها قطع كرد و كمي قبل از بحران گرجستان پيشنهاد حضور محدود نيروهايش در اين پيمان را به منظور تداوم همكاري داد. حركت جديد روسيه (حمله به گرجستان) معاهده پيشنهادي مدودف درباره امنيت انرژي را از بين برد و آن طور كه يك مقام انگليسي اظهار داشت اكنون اين پيشنهاد بسيار پوچ و بي معني جلوه مي كند.همچنين تلاش ها براي رفع مخالفت روسيه از استقرار سيستم سپر موشكي در شرق اروپا به شكست انجاميده است. روسيه توافق اخير آمريكا و لهستان را محكوم كرده و روابط خود با ناتو را به پايين ترين حد ممكن رسانده است. به گفته «رز گوت مولر» از موسسه «كارنگي» مستقر در مسكو، روسيه به هر حال اين كار را مي كرد، اما شكل قرارداد براي مشخص شدن نگراني هاي روسيه از اين سيستم، هم اكنون مورد توجه است. اكنون رئيس جمهور بعدي آمريكا همراهي با روسيه در بسياري از حوزه ها را به مراتب دشوارتر مي يابد.در حقيقت، در آستانه شروع به كار رئيس جمهور بعدي در ژانويه، تعداد زيادي از كارشناسان و صاحب نظران، كميسيون ها و گروه هاي كاري سخت مشغول كارند تا در اتاق هاي فكر رئيس جمهور بعدي مشغول شوند. دموكرات ها، به خصوص، در جستجوي راه هايي براي «باراك اوباما» هستند تا روابطش با روسيه را گسترده تر كند، موضوعي كه آن ها دولت بوش را به ناديده گرفتن آن متهم كردند. هنوز فعاليت هاي هسته اي زيادي با روسيه، از جمله توافق بر سر دور جديد مذاكرات درباره كاهش تسليحات استراتژيك، انجام نشده باقي مانده ست. اما آن ها همزمان به فكر فرو رفته اند كه چگونه مي توانند منافع روسيه را در نظر بگيرند، وقتي كه روسيه از جهان خارج احترام با ترس مي طلبد؟
سه شنبه 9 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 103]