جامعه - مصائب كنكور

واضح آرشیو وب فارسی:الف: جامعه - مصائب كنكور

جامعه - مصائب كنكور

آيدا عزتي:شهريور براي داوطلبان كنكور ماه مهمي است. آنها مي‌توانند نتيجه يك سال زحمت و درس خواندن خود را ببينند. اما شهريور87 روزهاي پر جنجالي هم براي داوطلبان كنكور و هم براي مسوولان سازمان سنجش، وزارت علوم و مجلس داشت. وزارت علوم با تصويب چند سهميه‌بندي و سازمان سنجش با اعمال اين مصوبات اكثر داوطلبان را متحير كردند. دختري با رتبه 1200 در هيچ يك از رشته‌هاي پزشكي قبول نشد. چون به جاي او پسري به رتبه 1900 نشسته است.

شوك اول: اعمال سهميه‌‌بندي جنسيتي
«دخترها در كنكور موفق‌تر از پسر‌ها هستند» چند سالي است ديگر شنيدن اين خبر عادي شده و كسي را متعجب نمي‌كند. هر سال هم آمارها نسبت به سال قبل به نفع دخترها تغيير مي‌كند. ماراتن كنكور87 هم 22/63 درصد به 78/36 درصد به نفع دخترها به پايان رسيد و دخترها رتبه‌هاي ممتاز را هم از آن خود كردند. دختران توانستند در ميان 50 نفر اول كنكور برتري 5 درصدي خود را به رخ كساني بكشند كه از ماه‌ها قبل به فكر محدود كردن صندلي‌هاي دختران در دانشگاه‌ها بودند. اواخر فروردين‌ماه سال ۸۲ حسن رحيمي رئيس وقت سازمان سنجش در گفت‌وگويي از در نظر گرفتن سقف ۵۰ درصدي در برخي از رشته‌هاي تحصيلي آزمون سراسري چون كشاورزي، آبياري، باغباني، مهندسي معدن، پزشكي و فيزيوتراپي براي داوطلبان دختر خبر داد و گفت: «سهميه‌بندي مي‌تواند تاثير بسزايي در حفظ تعادل آماري جنسيتي دانشگاه‌ها داشته باشد. » اين سخنان در نهايت منجر به نگارش نامه‌اي توسط ۱۵۶ نماينده مجلس ششم و واكنش‌هاي فعالان حوزه زنان شد كه در نهايت سيدمحمد خاتمي رئيس‌جمهور وقت با ارسال نامه‌اي دستور لغو سهميه‌بندي جنسيتي را صادر كرد. با روي كار آمدن مجلس هفتم و سپس دولت نهم زمزمه‌هاي اعمال سهميه‌بندي جنسيتي به تدريج از حرف به عمل تبديل شد. در گزارشي كه مركز پژوهش‌هاي مجلس هفتم منتشر كرد مشخص شد كه سازمان سنجش در سال ۸۵ (در ۲۶ رشته) و در سال ۸۶ (در ۳۹ رشته) با اعمال سياست متناسب‌سازي آزمون سراسري ميزاني را به صورت ۴۰-۳۰ درصد مرد و ۴۰-۳۰ درصد زن (براي توزيع جنسيتي دانشجويان) و مابقي به صورت رقابتي در نظر گرفته است. موافقان اين طرح دلايلي چون مردانه بودن مشاغلي چون مهندسي معدن و كشاورزي، تعادل نظام سلامت كشور، قداست جنسيتي رشته‌هاي تحصيلي، و… را به عنوان توجيه‌كننده سهميه‌بندي اعلام مي‌كنند. از آغاز بحث طرح سهميه‌بندي جنسيتي مسوولان حوزه آموزش و سازمان سنجش حساسيت‌هاي به وجود آمده را بي‌مورد مي‌دانستند و ابعاد طرح را بسيار ناچيز و كم اثر توصيف مي‌كردند با اين حال كمتر مسوولي علاقه‌مند به توضيح و تشريح نحوه اين سهميه‌بندي بود، چراكه به نظر مي‌رسيد طرح اين بحث في نفسه حساسيت برانگيز است و واكنش‌هاي مخالفي را برمي‌انگيزد. تا اينكه رئيس سازمان سنجش ضمن تاييد اعمال پذيرش جنسيتي در آزمون كنكور سراسري 87، حداقل ورود دختران و پسران را 30 درصد اعلام كرد و گفت «حداقل ورود شامل 30 درصد دختر و 30 درصد پسر مي‌شود و بقيه داوطلبان به صورت رقابتي پذيرش مي‌شوند و اين بدان معني است كه 30 درصد دختران با دختران و 30 درصد پسران با پسران رقابت مي‌كنند»عبدالرسول پورعباس با تاكيد بر اينكه اين نوع پذيرش به هيچ عنوان تبعيض تلقي نمي‌شود، گفت «قانوني كه ما اعمال مي‌كنيم، ورود هر جنسيت را در برخي رشته‌هاي پزشكي و مهندسي و علوم انساني تضمين مي‌كند و اين موضوع طبيعتا در بخشي از ظرفيت‌ها به نفع دختران و در بخشي از ظرفيت‌ها به نفع پسران است»
حساسيت‌هاي فرهنگي
علي عباسپور رئيس كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس برخي حساسيت‌هاي فرهنگي را در اعمال سهميه‌بندي براي برخي رشته‌هاي خاص قابل توجيه دانست و با تاكيد بر همين موضوع حساسيت‌هاي فرهنگي در رشته‌هايي نظير رشته‌هاي پزشكي گفت «با توجه به حساسيتي كه در كشور ما وجود دارد، بايد در رشته‌هايي مثل پزشكي، تعداد پزشكان آقا و خانم متعادل باشد، چراكه در فرهنگ ما مسئله مراجعه زنان به پزشك زن و مردان به پزشك مرد وجود دارد» او با اشاره به سابقه پذيرش جنسيتي در رشته‌هاي پزشكي، تعيين سهميه 50 درصدي به نفع خانم‌ها را در سال‌هاي 73 و 74 مثال آورد و گفت «در آن موقع ما پزشك زن كم داشتيم و اين سهميه را به نفع خانم‌ها اعمال كرديم و در حال حاضر وضعيت برعكس است و بايد امتيازهايي براي آقايان قائل شويم» رئيس كميسيون آموزش مجلس در عين حال تاكيد كرد كه با سهميه‌بندي جنسيتي در باقي رشته‌ها مخالف است و اين كار را فقط درباره رشته‌هايي خاص نظير پزشكي قابل قبول مي‌داند.
واكنش فعالان حقوق زنان
فعالان جدي زنان كه همواره تلاش مي‌كنند تا توانايي زنان را ثابت كنند ساكت ننشستند و اعلام كردند با توجه به اصل سوم قانون اساسي ايران بند ۹، اصل ۲۱ بند ۱ و اصل ۲۸ سهميه‌بندي جنسيتي در دانشگاه‌ها قانوني نيست و در مجلس با وجود مطرح شدن تصويب نشده است اما سازمان سنجش و وزارت علوم آن را اعمال مي‌كنند. اين كار تبعيض و بي‌عدالتي ميان دختران و پسران است و هركسي بايد ثمره تلاش و زحمت خود را ببيند و «سهميه‌بندي جنسيتي مقابله با معلول به جاي علت است»به عقيده فريده ماشيني «پسران كمتر از دختران به دانشگاه نمي‌روند. » اين كارشناس مطالعات زنان معتقد است «نه تنها حضور دختران به معناي حذف حضور پسران نيست، بلكه به دليل كمتر بودن هنرستان‌هاي فني و حرفه‌اي و كاردانش و همچنين تنوع كمتر رشته‌ها براي دختران، پسران شانس ورود به دوره‌هاي آموزش فني و حرفه‌اي را بيشتر داشته و حضورشان در دانشگاه از طريق دوره‌هاي كارداني است و در واقع به صورت پنهان وارد دانشگاه مي‌شوند»بدين‌ترتيب اگر نسبت حضور دختران در دانشگاه از طريق كنكور سراسري64 به ۳6 است، براي پسران اين نسبت در دوره‌هاي كارداني فني و حرفه‌اي و كار دانش برعكس مي‌شود و ۶۳ به ۳۷ است كه نشان از برابري حضور دختران و پسران در دانشگاه دارد. از طرفي ديگر، مسئله حضور اكثريت پسران در دانشگاه آزاد در مقابل حضور كمتر دختران است كه عموما ناديده گرفته مي‌شود. در بررسي‌هاي انجام شده، همواره به افزايش تعداد دختران در دانشگاه اشاره مي‌شود، اما كمتر به اين نكته اشاره مي‌شود كه حضور غالب دختران تنها منحصر به دانشگاه سراسري است و در دانشگاه آزاد، حضور اكثريت از آن پسران است كه اين امر مستقيما به كيفيت تحصيل و سطح علمي بالاتر دختران در مقابل پسران اشاره مي‌كند. ماشيني همچنين به موضوع ديگري اشاره مي‌كند كه به نظر مي‌رسد دليل مهمي در افزايش استقبال دختران از دانشگاه و سطح علمي بالاتر آنان دارد. وي مي‌گويد «اهميت حوزه دانشگاه براي دختران به اين دليل است كه دانشگاه جزء معدود فرصت‌هاي مشروع است كه در اختيار دختران قرار مي‌گيرد و خانواده و جامعه نيز آن را پذيرفته‌اند. در واقع دليل اصلي درسخواني بيشتر دختران و حضورشان در عرصه دانشگاه موقعيت‌هايي است كه جامعه در اختيار پسران قرار مي‌دهد تا از آن طريق هم بدون داشتن تحصيلات وارد اشتغال شوند و هم فرصت‌هاي متنوعي براي گذراندن اوقات فراغت در اختيار داشته باشند.»
تبعيض نه، متناسب‌سازي!
توجيه ديگري كه در رابطه با امر سهميه‌بندي جنسيتي وجود دارد آن است كه افزايش زنان تحصيلكرده منجر به اشغال بازارهاي كار توسط آنان مي‌شود و شغلي كه هر زني در سازمان و نهادي به آن مشغول مي‌شود، در واقع حق مردي است كه جوياي كار است و اين بيكاري مردان كه در قانون نان‌آور خانواده هم هستند، به ضرر نهاد خانواده تمام مي‌شود. موافقان طرح سهميه‌‌بندي، حذف زنان را از حوزه دانشگاه و به دنبال آن اشتغال عاملي براي تبعيض نمي‌دانند و حتي نام آن را «متناسب‌سازي آزمون» مي‌نامند! اما مسئله اين است كه آمارهاي اشتغال زنان در ايران در سال‌هاي اخير حدود ۱۳ درصد است و بدتر آنكه اين آمار از ۱۲ درصد در نيمه دهه ۷۰ تنها يك درصد افزايش در نيمه دهه ۸۰ داشته و در طول ۱۰ سال ۱۳ درصد شده است.
شوك دوم: سهميه بندي بومي- استاني
هنوز اعتراض‌هاي مربوط به سهميه‌بندي جنسيتي آرام نگرفته بود كه سهميه‌بندي بومي-استاني هم به حذف نخبه‌ها و رتبه‌هاي برتر از حق تحصيل اضافه شد. تصميمي كه به دستور مستقيم رئيس‌جمهور و رئيس شوراي عالي انقلاب فرهنگي انجام شده است. به گفته ابراهيم خدايي معاون سازمان سنجش «مطابق مصوبه شوراي عالي انقلاب فرهنگي 65درصد ظرفيت دوره‌هاي روزانه دانشگاه‌ها بايد به صورت بومي پذيرش شود، بنابراين سازمان سنجش فقط مجري مصوباتي است كه به آن اعلام مي‌شود.» هفته گذشته با اعلام اسامي پذيرفته‌شدگان دانشگاه‌ها داوطلباني كه رتبه‌هاي خوبي داشتند اما با اجراي اين طرح دانشگاه مناسبي قبول نشده بودند به نشانه اعتراض راهي خيابان كريمخان شدند و جلوي در سازمان سنجش تجمع كردند اما با درهاي بسته سازمان مواجه شدند. اين در حالي بود كه رئيس سازمان سنجش و معاون آموزشي وزير علوم به سفر حج رفته بودند و كسي پاسخگو نبود.
كنكوري‌هاي معترض
آرش هوايي از كنكوري‌هاي تجمع‌كننده گفت: داراي رتبه 17 تجربي از اصفهان هستم، اما در دانشگاه تهران پزشكي قبول نشدم، در حالي كه سال گذشته تا رتبه بالاتر نيز در دانشگاه‌هاي تهران قبول مي‌شد. پروانه زاهدي از منطقه يك تهران نيز گفت:‌ با رتبه 860 در رشته داروسازي يا پزشكي در هيچ دانشگاهي قبول نشده است. زهره زماني نيز گفت كه رتبه 597 منطقه سه اصفهان را دارد ولي در هيچ دانشگاهي قبول نشد. يكي ديگر از داوطلبان معترض گفت: برطبق اعلام سازمان سنجش من رشته امور بانكي در دانشگاه قائمشهر قبول شدم در حالي كه اين رشته جزء انتخاب‌هاي من نبوده است و همچنين اين كد رشته در دفترچه وجود ندارد و دانشگاه قائمشهر فقط رشته‌هاي حسابداري دارد و رشته امور بانكي ندارد. يكي از داوطلبان نيز گفت: من رتبه 95 منطقه 3 از خوزستان هستم و كد رشته 1147 رشته رياضي محض دانشگاه تربيت معلم سبزوار قبول شده‌ام كه اين كد اصلا در انتخاب رشته من نبوده است و من فقط رشته‌هاي مهندسي را انتخاب كرده بودم و حتي اين قبولي با بحث بومي‌سازي هم همخواني ندارد. يكي از اولياي داوطلبان گفت: ما قشر مرفه نيستيم و دخترم تنها با پشتكار خودش و بدون ثبت‌نام در هيچ كلاس كنكوري رتبه 600 را كسب كرده و در طول يك سال گذشته زندگي خود را وقف درس كرده بود. حال كه قبول نشده ديگر اميدي ندارد و حتي براي اعتراض نيز نتوانست به اينجا بيايد.
اعتراض به مجلس هم كشيده شد
‌ صبح روز يك‌شنبه 14 شهريورماه حدود 60 داوطلب كنكور كه داراي رتبه‌هاي دو رقمي و سه رقمي در كنكور بودند با در دست داشتن پارچه نوشته و پلاكاردهايي با تجمع مقابل مجلس، از نمايندگان‌شان خواستند كه فكري به حال حقوق از دست رفته آنها بكنند. سخنگوي فراكسيون دانشگاهيان مجلس با اشاره به اعتراض كنكوري‌‌ها گفت: كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس اين موضوع را بررسي خواهد كرد. حدود 70 نماينده مجلس خواستار پاسخگويي وزير علوم نسبت به بومي‌سازي گزينش و پذيرش دانشجو در كشور شدند. وزير علوم بايد نسبت به بومي‌سازي پذيرش دانشجو پاسخگو باشد.
مجلس وزارت علوم را مقصر شناخت
نمايندگان ملت چهارشنبه 17 شهريور در جلسه‌اي غيرعلني موضوع اعتراض كنكوري‌ها به نحوه گزينش دانشجو در دانشگاه‌ها در كنكور سال جاري را بررسي كردند. سيدعماد حسيني نماينده گفت: سوال اصلي ما اين است كه مصوبه شوراي عالي انقلاب فرهنگي در مورد نحوه پذيرش دانشجو بر چه اساسي بود كه بيش از نيمي از داوطلبان شهرستاني را از تحصيل در دانشگاه‌هاي معتبر محروم مي‌كند. اين يك تبعيض آشكار بين داوطلبان كلان شهرها و داوطلبان بومي است و پاسخ اين تبعيض را چه كسي خواهد داد. وي با انتقاد از عدم‌اطلاع‌رساني درست در اين خصوص گفت: امسال روال پذيرش دانشجو به يك بار عوض مي‌شود درحالي كه موضوع به اين مهمي، اطلاع‌رساني نمي‌شود. آيا شايسته نبود كه بهتر اطلاع‌رساني مي‌شد تا اين مشكل به وجود نيايد؟ اسدالله عباسپور نماينده رودسر نيز اظهار داشت: شما چه حقي داريد كه دانشجويان شهرستاني بااستعداد را از تحصيل در دانشگاه‌هاي معتبر محروم كنيد. آيا شما توزيع عادلانه اساتيد داشته‌ايد؟ آيا عدالت آموزشي داريد؟ آيا دانشگاه سيستان و بلوچستان را با دانشگاه شريف يكي مي‌دانيد. در ادامه بهروز جعفري نماينده سميرم اظهار داشت: در كنكور امسال خلاف قانون اساسي عمل شده زيرا كسي را نمي‌توان از آموزش محروم كرد. با اين كار اعتماد مردم به سازمان سنجش دچار خدشه شده است. فاطمه رهبر نماينده تهران خطاب به پورعباس گفت: شما مي‌گوييد كه اين قانون از سال 69 اجرا مي‌شود، پس چگونه است كه امسال مشكل ايجاد كرده و مسئله‌ساز شده است؟علي لاريجاني رئيس مجلس هم با قابل قبول ندانستن چندين نوع سهميه‌بندي كه كار دانشگاه‌هاي معتبر را با چالش مواجه مي‌كند، آمادگي مجلس براي تغيير قوانين را اعلام كرد و از وزارت علوم خواست پذيرش امسال دانشگاه‌هاي معتبر را يك‌بار ديگر بررسي كند.
اظهارات وزير علوم درباره اعتراض كنكوري‌ها
علي عباسپور رئيس سازمان سنجش در پاسخ به اظهارات نمايندگان و اعتراض كنكوري‌ها گفت «مورد جديدي در كنكور امسال وضع نشده است. امسال تنها تعدادي از رشته‌هاي از پذيرش ناحيه‌اي به صورت استاني تغيير كرده‌اند كه اين تغيير در دفترچه كنكور مورد تاكيد قرار گرفته و داوطلبان و خانواده‌هاي آنها موظف به مطالعه و انتخاب رشته بر اساس آن بوده‌اند در بحث اطلاع‌رساني سازمان سنجش ابزاري كه دارد پيك سنجش و دفترچه آزمون است و ما در دفترچه دو صفحه در مورد بومي گزيني نوشته‌ايم و كمبود اطلاع‌رساني نداريم.» عباس‌پور افزود «اينكه برخي دوستان مي‌گويند با رتبه 10،22 و يا 1000 قبول نشده است به صورت مصداقي بگويند، در حال حاضر ليست هزار نفر در دست من است و در بين اين افراد چهار نفر قبول نشده‌اند. يك نفر انتخاب رشته نكرده، يك نفر با رتبه 4000 فقط پنج رشته انتخاب كرده است و دو نفر بعدي رشته‌هاي 800 و 700 داشته‌اند. سال گذشته در مورد انتخاب رشته كساني كه اشتباه انتخاب رشته كرده‌اند و مثلا كد را درست نزده‌اند، مسئله را حل كرده‌ايم. بنابراين امسال هم همين‌‌طور خواهد بود، اما خواهش مي‌كنم مصداقي صحبت كنيد.» وي گفت: «با اين چهار نفر ما تماس گرفته‌ايم و علت نوع انتخاب رشته را جويا شديم، كسي كه رتبه 10 آورد و يك انتخاب كرده كه اشتباه است ضمن آنكه فردي كه رتبه 23 را دارد در برق شريف قبول نمي‌شود، زيرا آخرين نفر رتبه 18 بوده است.» عباس‌پور در آخر اعلام كرد كه كارنامه اصلي داوطلبان جمعه منتشر مي‌شود. اين كارنامه جزئيات نتايج داوطلبان را نشان مي‌دهد و داوطلبان اگر بر اساس اين كارنامه باز هم معترض بودند امكان اعتراض وجود دارد و سازمان سنجش و وزارت علوم موظف به بررسي اين اعتراضات است.
كنكوري‌ها دوباره انتخاب رشته كنند
علي عباسپور در آخرين اظهارنظر خود از افزايش 10 درصدي ظرفيت برخي رشته‌هاي دانشگاه‌هاي شهر تهران خبر داد و گفت: اين ظرفيت در اختيار همه داوطلبان قرار مي‌گيرد و تمامي داوطلبان مي‌توانند در مهرماه در مرحله تكميل ظرفيت شركت كنند. وي اظهار داشت: سازمان سنجش آموزش براي اولين‌بار با مساعدت روساي دانشگاه‌ها به تمامي داوطلبان كنكور سراسري 87 فرصت دوباره‌اي براي انتخاب رشته مي‌دهد. اين مساعدت با كمك وزراي علوم و بهداشت فراهم و بدين ترتيب ظرفيت جديدي براي داوطلبان ايجاد شده است. پورعباس گفت: از اين رو در رشته‌هاي پزشكي، دندانپزشكي و داروسازي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي تهران، علوم پزشكي شهيد بهشتي و علوم پزشكي ايران، در رشته‌هاي مهندسي برق، مهندسي مكانيك، مهندسي كامپيوتر و مهندسي عمران دانشگاه‌هاي صنعتي شريف، دانشگاه تهران، صنعتي اميركبير، علم و صنعت و خواجه نصير، در رشته حقوق دانشگاه‌هاي تهران، شهيد بهشتي و علامه طباطبايي علاوه بر ظرفيت قبلي 10 درصد ظرفيت جديد اضافه شد. وي با بيان اينكه اين ظرفيت جديد در اختيار تمامي داوطلبان كنكور قرار مي‌گيرد گفت: عمليات اجرايي براي پر كردن اين ظرفيت‌ها مهرماه در قالب تكميلي ظرفيت آغاز مي‌شود. رئيس سازمان سنجش آموزش كشور گفت: گزينش در اين ظرفيت‌هاي جديد به صورت آزاد خواهد بود بدين‌معنا كه در رشته‌هاي اعلام شده بدون هيچ نوع بومي‌پذيري و به صورت آزاد دانشجو پذيرش مي‌شود. عباس‌پور تاكيد كرد ايجاد ظرفيت‌هاي جديد مساعدت سازمان سنجش به داوطلبان است و تجديدنظر در نتايج آزمون نيست. فرآيند تكميل ظرفيت در كنكور هر سال در سازمان سنجش وجود داشته است. امسال براي داوطلبان كنكور به ويژه نخبگان شهرستاني فرصتي فراهم شده تا در قالب تكميل ظرفيت مجددا در برخي رشته‌ها انتخاب رشته كنند.
چهارشنبه 27 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: الف]

[مشاهده در: www.alef.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 196]