جنگ نفت در انتخابات آمريكا

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: جنگ نفت در انتخابات آمريكا
جهش مك‌كين در برابر اوبامادنياي اقتصاد- با نزديك شدن به زمان برگزاري انتخابات رياست جمهوري در ايالات متحده آمريكا بحث بر سر اختلاف دو كانديدا در مورد مسايل مختلف اقتصادي در اين كشور بالا گرفته است. باراك اوباما طرفدار توسعه توليد سوخت‌هاي پاك است اما در مقابل جان مك‌كين از حاميان اصلي توليد نفت است و توسعه سرمايه‌گذاري در اين بخش را به نفع دنيا مي‌داند‌.
نفت، محور اختلاف دو كانديداي رياست جمهوري آمريكا
مونا مشهدي رجبي
با نزديك شدن به زمان برگزاري انتخابات رياست جمهوري در ايالات متحده آمريكا بحث بر سر اختلاف دو كانديدا در مورد مسايل مختلف اقتصادي در اين كشور بالا گرفته است.
يكي از مهم‌ترين اختلافات اين دو كانديدا در مورد سياست‌هاي انرژي است. باراك اوباما كه طرفدار توسعه توليد سوخت‌هاي پاك است بر اين باور است كه وابستگي به نفت باعث رشد فزاينده قيمت آن شده است و بايد هر چه سريع‌تر از اين منبع و وابستگي به آن فاصله گرفت در مقابل جان مك‌كين از حاميان اصلي توليد نفت است و توسعه سرمايه‌گذاري در اين بخش را به نفع دنيا مي‌داند‌. به گزارش واشنگتن پست اوباما كشورهاي عضو اوپك را به دليل دارا بودن قدرت انحصاري در توليد نفت عامل اصلي رشد كنوني قيمت نفت مي‌داند‌. وي بر اين باور است اوپك خواستار قيمت بالاي نفت است و به همين دليل توليد سوخت‌هاي جايگزين مي‌تواند اين هدف انحصارطلبانه سازمان اوپك را از تحقق دور سازد. ولي واقعيت اين است كه اوپك تمايلي به بالاتر بودن قيمت هر بشكه از مرز 80‌دلار ندارد‌. زيرا قيمت‌هاي بالاتر از 80‌دلار سرمايه‌گذاري در توليد سوخت‌هاي جايگزين را در دنيا مقرون به صرفه مي‌كند و اين به معناي تضعيف موقعيت اين سازمان در عرصه جهاني است‌.
رشد قيمت سوخت
افزايش قيمت سوخت در دنيا كه به دليل ارتقاي قيمت نفت ايجاد شد زمينه را براي افزايش قيمت انواع كالاهاي صنعتي و مصرفي فراهم كرد. يكي از اصلي‌ترين فرآورده‌هاي نفتي را مي‌توان سوخت‌هاي مورد نياز براي به حركت درآوردن موتور دستگاه‌هاي صنعتي دانست. رشد قيمت سوخت در دنيا سبب شد تا هزينه اوليه توليد در جهان بيشتر شود. رشد هزينه توليد براي كالاهاي صنعتي مختلفي كه در فرآيند توليد خود به يكي از فرآورده‌هاي نفتي به طور مستقيم نياز داشتند، بيشتر از كالاهاي ديگر بود. مطالعات نشان مي‌دهد در عرض يك سال گذشته كه قيمت هر بشكه نفت در بازارهاي جهاني بيشتر از 2 برابر شده است، قيمت اصلي‌ترين فرآورده نفت كه بنزين است هم رشد بي‌سابقه‌اي يافته است. در روزهاي اخير قيمت هر گالن بنزين در بازارهاي جهاني به بيشتر از 4‌دلار رسيد كه رقمي‌ بي‌سابقه در جهان بود. اين افزايش قيمت موجب شد تا بسياري از مردم جهان اقدام به كاهش استفاده از اتومبيل‌هاي شخصي كنند و وسايل حمل و نقل عمومي‌جايگزين شود‌. در اين ميان بارها و بارها پيشنهاد حذف يارانه‌هاي سوخت در كشورهاي نفت خيز مطرح شد‌. كشورهاي صنعتي بر اين باورند كه ارائه يارانه‌هاي سوخت در كشورهاي نفت خيز عامل اصلي رشد تقاضا و به دنبال آن رشد قيمت‌ها است‌. به همين دليل از كشورهاي نفت خيز خاورميانه خواستند تا با واقعي كردن قيمت سوخت ميزان تقاضا را تعديل كنند.
چه كسي از افزايش قيمت نفت سود مي‌برد؟
در مورد تبعات افزايش قيمت نفت در جهان اختلاف نظرهاي زيادي بين تحليلگران وجود دارد‌. بسياري بر اين باورند كه افزايش قيمت نفت نه تنها مصرف‌كنندگان را با فشار مالي مواجه مي‌كند بلكه به اقتصاد توليد‌كنندگان نيز آسيب وارد مي‌آورد زيرا سبب رشد تمامي‌هزينه‌ها مي‌شود. يكي از دلايلي كه مي‌توان از آن به عنوان تاثير مخرب رشد قيمت نفت روش اقتصاد كشورهاي صادر‌كننده نام برد اين است كه اغلب كشورهاي صادر‌كننده نفت پالايشگاه‌هاي تصفيه نفت و توليد فرآورده‌هاي نفتي ندارند. آنها نفت خام را به كشورهاي صنعتي مي‌فروشند و فرآورده‌هاي نفتي را از آنها مي‌خرند. در شرايطي كه قيمت نفت بيشتر مي‌شود هزينه توليد فرآورده‌ها نيز ارتقا مي‌يابد و همين مساله سبب مي‌شود تا اين كشورها كه وارد‌كننده فرآورده‌هاي نفتي هستند نه تنها سود نبرند بلكه تا اندازه‌اي متضرر شوند.
در ايالات متحده آمريكا كه بزرگ‌ترين مصرف‌كننده جهان است، افزايش قيمت نفت و بنزين سبب شد تا نرخ پس‌انداز مصرف‌كنندگان تنزل يابد. افزايش هزينه واردات بنزين سبب افزايش نرخ تورم، افزايش كسري تجاري، تنزل بيشتر ارزش‌ دلار مي‌شود و كنترل بازار مالي آمريكا را از دست صندوق ذخاير ارزي كشور خارج مي‌كند. اگرچه صندوق ذخاير ارزي آمريكا با گذشت چندين دوره توانست مشكلات اقتصادي را حل كند و هم‌اكنون اعلام كرده است بحران اقتصادي در آمريكا به پايان رسيده است و اقتصاد آمريكا كه مدت‌ها با مشكلات بسيار زيادي مواجه بود هم اكنون در شرايط ثبات قرار دارد. وي تاكيد كرد سياست كاهش نرخ بهره بانكي كه براي ممانعت از ركود بود به پايان رسيده است و از چند ماه آينده صندوق ذخاير ارزي سياست افزايش نرخ بهره بانكي براي كنترل تورم را اجرا مي‌كند.فايننشال تايمز در مورد وضعيت كشورهاي توليد‌كننده نفت مي‌نويسد: «توليد‌كنندگان به‌رغم دريافت مبلغي بيشتر در ازاي فروش توليداتشان با شرايط تازه‌اي مواجه مي‌شوند. هنگامي كه قيمت نفت بالا باشد توليد منابع ديگر انرژي صرفه اقتصادي پيدا مي‌كند و كالاهاي صنعتي يا فعاليت‌هاي صنعتي به سمت توليد يا استفاده از ديگر منابع انرژي حركت مي‌كنند‌. اين مساله‌اي است كه مي‌تواند به اقتصادهاي وابسته به نفت آسيب وارد كند.»
بدون شك توليد سوخت‌هاي جايگزين نفت سبب كاهش تقاضاي نفت و به دنبال آن تنزل قيمت اين منبع انرژي مي‌شود و بازار نفت را با تزلزل مواجه مي‌سازد.
درآمد نفت را سرمايه‌گذاري كنيد
به نظر مي‌رسد تحت شرايط خاصي افزايش قيمت نفت در ميان مدت به نفع توليدكنندگان است. در صورتي كه توليد‌كنندگان نفت‌دلارهاي نفتي را به جاي مصارف جاري در بخش‌هاي زيرساختي و صنعتي سرمايه‌گذاري كنند و راه را براي توسعه ديگر بخش‌هاي اقتصاد و ايجاد تنوع در آن هموار كنند مي‌توانند از اين درآمدهاي كلان به نحو بهينه بهره ببرند.ميدل‌ايست در گزارشي نوشت: «كشورهاي نفت خيز و صنعتي جهان با استفاده از درآمدهاي نفتي اقدام به‌ايجاد تنوع در صنايع خود كردند. آنها با سرمايه‌گذاري در صنايع ديگر و توسعه زيرساخت‌هاي صنعتي و اجتماعي در حال استفاده بهينه از اين درآمدها هستند‌. به تعبير بهتر تنها كشورهايي مي‌توانند از اين درآمدهاي كلان سود ببرند كه‌اين درآمدها را سرمايه‌گذاري كنند و آن را به يكباره وارد چرخه اقتصاد نكنند. كشورهايي كه‌اين درآمدها را وارد اقتصاد خود مي‌كنند با رشد نقدينگي مواجه مي‌شوند و به دنبال آن تورم را تجربه مي‌كنند.» در سال‌هاي گذشته تلاش كشور عربستان سعودي در افزايش توليد و بهره‌گيري از فرصتي كه هم‌اكنون در اختيار كشورهاي نفت‌خيز دنيا قرار گرفته است سبب شد تا اين كشور ثروتمند خاورميانه بيشترين درآمد را به‌دست آورد.
ديگر كشورهاي حاشيه خليج‌فارس از قبيل كويت و امارات نيز در حال بهره‌گيري بهينه از اين موقعيت است.
انتقال ثروت
استيون مافسون يكي از تحليل‌گران واشنگتن پست افزايش قيمت نفت را به معناي انتقال ثروت از بخشي از جهان به بخش ديگر آن مي‌داند‌.
در شرايط فعلي مصرف‌كنندگان نفت در جهان روزانه 4 تا 5ميليارد‌ دلار بيشتر از پنج سال قبل براي خريد نفت هزينه مي‌كنند. طبق گزارش‌هاي موجود در سال جاري سرمايه‌اي معادل 2هزار ميليارد ‌دلار بيشتر از سال گذشته به شركت‌هاي نفتي يا توليد‌كنندگان نفت درون‌ريز مي‌شود.
كنيث راگوف استاد اقتصاد دانشگاه ‌هاروارد و اقتصاددان ارشد سابق صندوق بين‌المللي پول مي‌گويد: «تا به حال چنين شرايطي در بازار نفت ديده نشده بود. وضعيت بازار نفت در دو سال اخير سبب شد تا توزيع ثروت در جهان تغيير كند و‌دلارهاي نفتي سبب انتقال ثروت از كشورهاي صنعتي و مصرف‌كننده به كشورهاي توليد‌كننده شود.»از مصاديق انتقال ثروت در جهان مي‌توان به موارد زير اشاره كرد: افزايش اعتماد كرملين به دارايي‌ها و سرمايه‌هاي خود، ايجاد سلاح‌هاي تازه در چاد (كشوري كه به تازگي توليد نفت خود را توسعه داده است)، ساخت يك كارخانه پتروشيمي ‌جديد در عربستان سعودي، افزايش فروش خودروهاي هيبريدي توليد تويوتا در جهان، ايجاد مازاد مالي در سنگال و برزيل كه به دليل رشد قيمت نفت به جرگه صادر‌كنندگان نفت پيوستند‌.
وي سود حاصل از اين رشد قيمت را بيشتر از 700 ميليارد ‌دلار مي‌داند كه در هر سال به كشورهاي صادر‌كننده نفت وارد مي‌شود. اين كشورها نيز با توجه به سياست‌هاي اقتصادي خود از اين پول‌ها بهره مي‌برند و مي‌توان در عرض دو يا سه سال آينده نتيجه اقتصادي رشد قيمت نفت را در تك‌تك كشورهاي نفت خيز دنيا مشاهده كرد و در مورد درستي يا نادرستي سياست‌هاي اقتصادي اين دسته از كشورهاي ارزيابي‌هايي را انجام داد.
يکشنبه 24 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 103]