اخوان كامل ترين پيرو نيما بود

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: اخوان كامل ترين پيرو نيما بود

: ششم شهريور ماه سالگرد تولد مهدي اخوان ثالث (م. اميد) شاعر و قصيده سراي شعر نو پارسي است كه منتقدان ادبي با سرودن شعر زمستان به او لقب شاعر حماسه هاي شكست خورده دادند.

همزمان با هشتادمين سالگرد تولد شاعر زمستان برنامه ويژه اي در مجتمع فرهنگي تهران برگزار شد و علاوه بر سخنراني درباره ويژگي هاي شعر اخوان ثالث اشعار او را بازخواني كردند.
مرتضي كاخي منتقد ادبي و از شاگردان و دوستان اخوان ثالث كه نخستين سخنران اين بزرگداشت بود با بيان اينكه اينجا يعني ايران، اكنون يعني زمان و در واقع اخوان شاعر ايران، ايراني و فرهنگ ايراني است، گفت: «امروز حدود 150 تا 200 هزار شاعر جديد الاحداث داريم. در زندگي اين شاعران لحظاتي بوده است كه از آثار يا اشعار آنها چيزي در اذهان ديگران براي مدتي باقي مانده است اما در اين ميان شاعراني هستند كه شعرشان با زمان ازدواج مي كند و به زمان هاي بعد هم مي روند؛ تعدادي براي 10 سال يا 20 سال اما تعدادي به قرن هاي بعد هم راه پيدا مي كنند. از ميان شاعران فارسي زبان تعداد 83 هزار ديوان شعر مربوط به قبل از شعر معاصر در كتابخانه ها موجود است اما شايد ادبا هم بيش از 83 ديوان را به ياد نداشته باشند. من آثاري از شعر اخوان مي بينم كه كاملاً با زندگي او شباهت داشت. او از شاعراني است كه به قرن هاي بعد خواهد رفت و اشعاري از او اگر بر سر زبان ها نباشد در يادها خواهد بود.»
يكي از ويژگي هاي مهم شعر اخوان ثالث اين است كه بازتاب دهنده شرايط سياسي و اجتماعي زمان خودش بوده است. كاخي درباره شعر اخوان گفت: «شعر اخوان در سال هاي 25 تا 32 شكل مي گيرد؛ زماني كه او وارد مسائل سياسي نيز مي شود. شعر سياسي گفتن كار را به جايي مي رساند كه اخوان به عنوان بهترين شاعر سال 32 قبل از كودتاي 28 مرداد شناخته مي شود. اما نيما را كه در اين مراسم داور بوده است به ساواك مي برند و او در اين بازجويي ها «اخوان» و «شاملو» را لو مي دهد و اخوان از اين داستان در اشعارش بسيار ياد مي كند. او چندين ماه با شاملو در زندان بود و شاملو در خاطراتش نيز آورده است كه اخوان را در زندان بسيار شكنجه مي كردند. بعد از خارج شدن اخوان از زندان او را نه تنها از وزارت فرهنگ اخراج كردند بلكه ممنوع الاستخدام نيز شد و تا آخر عمر ممنوع الاستخدام ماند.»
كاميار عابدي پژوهشگر و منتقد ادبي نيز در بخشي از اين نشست از دوران هاي مختلف شعر اخوان گفت: «دوره اول شعري اخوان مجموعه «ارغنون» را شامل مي شود كه حاصل و تجربه چند سال ممارست اخوان در حوزه شعر سنتي است. اگر بخواهيم دوره اول شعري اين شاعر را در چند عبارت خلاصه كنند مي گويند اينها محصول ذوق ادبي اخوان است كه در شيوه سنتي بروز پيدا كرده و حاصل شوق «بودن» است كه مانند جوانان با حوزه عشق و عاطفه پيوند دارد و حاصل تجربه هاي اوليه در دانش آموزي اخوان نسبت به ادبيات كهن است. اخوان در دوره اول شعرهايش حاصل ذوق ادبي، عواطف جواني و تلاش هاي دانش اندوزي در ادبيات را به مخاطب عرضه مي كند.
به اعتقاد عابدي دوره دوم شعري اخوان كه بيش از يك دهه طول مي كشد و شامل «زمستان»، «آخر شاهنامه» و «از اين اوستا» است اوج دوره شعري اخوان است: «ذوق ادبي و شوق جواني به حاشيه مي رود و به جاي اين دو مؤلفه، دو ويژگي عمده تر يعني بينش جديد اخوان و عنصر نوآوري و دانش سر بر مي آورد. منظور از بينش مجموعه اي از ايده ها، انديشه ها، ايدئولوژي و جهان بيني است. با توجه به اين ويژگي ها اخوان ثالث چهره اي را مي آفريند كه محصول بيش از يك دهه از تلاش اوست. دوره سوم شعري اميد بلافاصله پس از دوره دوم آغاز مي شود اما اخوان ابتدا اين فروكش كردن چشم انداز و ضعيف شدن قوه نوآوري خود را باور نمي كند و سعي مي كند با همان نوآوري در شعر نيمايي ايستادگي كند و كار را ادامه دهد. اما آثار درخشش سه دفتر «زمستان»، «آخر شاهنامه» و «از اين اوستا» ديگر تكرار نمي شود.»
اين منتقد ادبي با بيان اينكه«بازگشت اخوان به سنت هاي ادبي در بسياري از مقاله هاي منتقدان تبلور يافته است»، گفت: «عموماً اين موضوع را گروهي به پير شدن كه همان محافظه كار شدن است نسبت مي دهند. علاوه بر اين گروهي هم كه نسبت به اخوان و شعرش نگاه غيرمنطقي دارند شعر او را در سنت محدود مي كنند و مي گويند او يك شاعر سنت گراست و وقتي پا به سن گذاشت و شور و شوق جواني و جسارت فروكش كرد سنت ها بر او غلبه كرد و خود را وقف آنها كرد.»
شنبه 9 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 139]