نظارت يا اطلاع رساني

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: نظارت يا اطلاع رساني

سرمايه، فرزانه ابراهيم زاده: دفتر هنرهاي تجسمي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به تازگي اعلام كرده است: «همه نمايشگاه ها، اكسپوها و برنامه هاي مختلف هنرهاي تجسمي كه از سوي ارگان هاي مختلف دولتي يا خصوصي برگزار مي شود بايد با هماهنگي دفتر امور هنرهاي تجسمي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي باشد.» اين در حالي است كه هنرمندان رشته هاي تجسمي معتقدند كه در اين بخش اعمال مميزي باعث از بين رفتن تعامل ميان دولت و هنرمندان است و تنها به طولاني شدن كاغذبازي براي برگزاري نمايشگاه هاي هنري منجر مي شوند.

جريان از اينجا آغاز شد كه در ابتداي سال جاري نمايشگاهي در يكي از نگارخانه هاي تهران برگزار شد كه بعد از اجراي آن برخي از مسوولان فرهنگي به نمايش برخي آثار آن اعتراض كردند و در نهايت برگزاري اين نمايشگاه و كار گالري هنري هما متوقف شد. بعد از آن محمود شالويي مدير كل دفتر امور هنرهاي تجسمي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي كه ارديبهشت سال جاري به جاي حبيب الله صادقي به اين سمت برگزيده شد؛ اعلام كرد كه با احياي يكي از مصوبه هاي قديمي اين وزارتخانه برگزاري نمايشگاه هاي هنري منوط به بررسي آثار تجسمي ارائه شده در نمايشگاه پيش از برگزاري است. جريان صدور مجوز براي اجراي برنامه هاي فرهنگي-هنري از آن بحث هايي است كه هميشه به عنوان مهم ترين دغدغه و چالش هاي هنرمندان و دست اندركاران فرهنگي در رشته هاي مختلف فرهنگي وجود داشته است. به هرحال نكته اي كه وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و ساير متوليان فرهنگي بر آن تاكيد دارند را بايد پذيرفت كه بحث صدور مجوز در حوزه اختيارات حكومتي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي است و بايد اجرا شوند اما نبايد اين نكته را نيز از ياد برد كه كسب مجوز كه در بحث سينما، تئاتر، موسيقي و كتاب با توجه به شكل و نوع اجراي آنها با هنرهاي تجسمي تفاوت دارد و آن چه در تصميم دفتر هنرهاي تجسمي مورد توجه است همين ديگر گونه بودن اين نگاه است. براين اساس همه ارگان ها و دستگاه هايي كه اقدام به برگزاري برنامه هاي مختلف در زمينه هنرهاي تجسمي مي كنند، بايد يك هفته پيش از برگزاري نمايشگاه با مركز هنرهاي تجسمي وزارت ارشاد هماهنگ كنند.
در سال 1373 مركز هنرهاي تجسمي وزارت ارشاد وقت (دفتر كنوني) قانوني را تصويب كرد كه به موجب آن اين مركز بايد از برگزاري همه برنامه هاي تجسمي كشور مطلع باشد و پيش از برگزاري هر نمايشگاهي با اين مركز هماهنگي لازم صورت بگيرد. اين قانون در زماني كه اجرايي شد مشكلاتي را براي برگزاري نمايشگاه هاي فرهنگي به وجود آورد و بسياري از هنرمندان و نگارخانه داران از طولاني شدن و حذف آثار گله داشتند. اين گله ها در زمان وزارت سيد عطاالله مهاجراني شدت گرفت و جمعي از دست اندركاران از وزير خواستند چاره اي براي اين مشكل بينديشد. مهاجراني اين وظيفه را بر عهده نگارخانه داران و هنرمندان گذاشت و از آنها خواست به جاي صدور مجوز توسط وزارت ارشاد برگزاري نمايشگاه ها دقت نظر را داشته باشند.
مسوولان بعدي نيز با توجه به همين اعتماد سازي به وجود آمده اين مصوبه را رها كردند اما شالويي ظاهراً قصد دارد اين مصوبه را بار ديگر احيا كند. او در گفت وگو با روزنامه «سرمايه» با گله از بي توجهي به اين مصوبه مي گويد كه قصدش از اين بررسي اطلاع داشتن از برنامه هاي تجسمي برگزار شده است: «متاسفانه شاهد بوديم و هستيم كه مركز هنرهاي تجسمي كه متولي برنامه هاي تجسمي كشور است و در اين زمينه مسوول و پاسخگو است از برگزاري بسياري از برنامه هاي تجسمي مطلع نبود. اين نامه براي سازمان ها و نهادهاي برگزاركننده برنامه هاي تجسمي از جمله سازمان فرهنگي و هنري شهرداري تهران، حوزه هنري، بنياد شهيد، دانشگاه ها، نگارخانه ها، بانك ها و... ارسال شده است و ضمن استقبال از همكاري آنها در برگزاري اينگونه نمايشگاه ها از آنها درخواست كرديم كه طبق قانون، برگزاري نمايشگاه ها و فعاليت هاي خود را در زمينه هنرهاي تجسمي به اطلاع مركز هنرهاي تجسمي وزارت ارشاد برسانند و با هماهنگي وزارت ارشاد فعاليت هاي تجسمي خود را انجام دهند. شالويي با بيان اينكه اين قانون حالت برزخي دارد مي افزايد: «هر مديري در سيستم مديريتي خود موظف به اجراي قانون است و ما هم هيچ گونه محدوديتي را با اجراي اين قانون ايجاد نكرده ايم، ضمن اينكه طبق اين قانون كاملاً منطقي است كه متولي برنامه هاي تجسمي كشور از برگزاري هرگونه فعاليت در زمينه هنرهاي تجسمي مطلع باشد تا بتواند در زمان مقرر وظيفه اطلاع رساني خودش را داشته باشد. ما به تمام هنرمندان و نگارخانه داران و ساير نهادهاي دولتي اطمينان كامل داريم و مي دانيم خارج از اين چارچوب هاي رسمي عمل نمي كنند اما اجراي اين قانون هم به ما و هم به همكاران مان اين امكان را مي دهد تا در اجراي برنامه ها مشكلي پيش نيايد.»
البته باوجود تاكيدي كه مسوول هنرهاي تجسمي كشور بر جنبه اطلاع رساني اين مصوبه دارد به نظر مي رسد وجه نظارتي آن پررنگ تر باشد اما اين نظارت چگونه بايد باشد، بحثي است كه چالش روبه روي هنرمندان است. هنرهاي تجسمي با سينما، تئاتر و موسيقي متفاوت است و برخي از حساسيت هاي اين رشته هاي هنري را ندارد. شالويي اين نكته را قبول دارد و معتقد است: «در عرصه تجسمي شما با محصول تمام شده هنرمند روبه رو هستيد. در صورتي كه اين اثر قابل ارائه نباشد به طريق ديگري عرضه مي شود. با سينما، تئاتر و موسيقي كه هنرهاي جمعي هستند با هزينه هاي بالا توليد مي شوند و محلي براي عرضه مي خواهد متفاوت است. قطعاً مميزي هاي معمول در هنرهاي ديگر با آنچه به عنوان مميزي در هنرهاي تجسمي نام برده مي شود، متفاوت است و اساساً ما در تجسمي با مقوله مميزي روبه رو نيستيم.»
با اين همه اين نكته را هم مي گويد: «يك شورا از هنرمندان تجسمي مجوزها را صادر خواهد كرد.»
-
گالري دارها:جنبه نظارتي مقدم بر جنبه اطلاع رساني

اگر چه مدير كل دفتر هنرهاي تجسمي عزم جدي براي اجراي اين مصوبه دارد و بر وجه اطلاع رساني آن تاكيد دارد اما براي نگارخانه داران و هنرمندان وجه نظارتي آن را مدنظر دارند و آن را ناشي از عدم اطمينان به اهالي فرهنگ مي دانند. آنچه بر اين موضوع افزوده مي شود اين است كه اعمال چنين نظارتي در عرصه تجسمي باعث مي شود تلاشي كه براي بالا بردن وجهه اقتصادي هنر وجود دارد را دچار وقفه كند.
ليلي گلستان مدير گالري گلستان با ابراز تاسف از اين تصميم مي گويد: «تصميمي كه گرفته شده تعجب برانگيز نيست تاسف برانگيز است و من متاسفم كه هيچ اعتمادي نسبت به هنرمندان وجود ندارد وهنر با سياست اشتباه گرفته مي شود. وقتي براي نشر كتاب، برگزاري كنسرت ها، ساخت فيلم و هر نوع حركت فرهنگي بايد مجوز بگيريم ديگر اين اقدام چندان جاي بحث ندارد. من متاسفم كه بايد براي برگزاري نمايشگاه از كساني مجوز بگيرم كه مرا نمي شناسند.چندي قبل مي خواستم نمايشگاهي برپا كنم اما از من سابقه كاري خواستند با اين وجود چه مي توان گفت؟»
نگارخانه گلستان يكي از نخستين نگارخانه هايي است كه به دليل بررسي آثار و صدور مجوز مجبور به حذف برخي آثاري شد كه در نمايشگاه اخير خود يعني 100 هنرمند 100 اثر ارائه شده بود. به گفته گلستان حدود 12 كار به دليل همين موضوع نتوانست روي ديوار برود. در ميان اين كارها هم تابلوي نقاشي بود و هم مجسمه كه يكي دو تنديس زن بود كه اجازه نمايش پيدا نكرد.
اين لايحه به هيچ وجه، وجه اطلاع رساني ندارد. جنبه بازبيني دارد. يعني اغلب كارهايي كه با معيارها و ضوابط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي همخواني ندارد نبايد روي ديوار برود.»
مدير گالري گلستان با اينكه مخالف هرگونه سانسور و مجوز گرفتن براي فعاليت هاي فرهنگي است مي گويد:«هنرمند مجاز است هرچه مي خواهد بكشد اما گالري دار مجاز نيست هر آنچه را كه هنرمند مي كشد روي ديوار نصب كند، گالري داران خود مي دانند چه چيزي را روي ديوار بياويزند وچه چيزي را نياويزند.آنها خوب مي دانند آثاري را كه مخالف شئونات اسلامي است روي ديوار نصب نكنند. كساني كه اين تصميم را گرفته اند پيامد هاي آن را نسنجيده اند. اگر دو روز قبل از برگزاري نمايشگاه هنرمند اثر درجه يكي را خلق كند نمي تواند آن را در نمايشگاه نصب كند چون 10 روز پيش از نمايشگاه عكس اثر را بايد براي وزارت ارشاد ارسال كند و معمولاً بهترين اثر هنرمند در روزهاي آخر شكل مي گيرد.»
يكي از مهم ترين وجوه اجرايي اين مصوبه اين است كه فقط شامل بخش خصوصي نمي شود و شامل كليه نمايشگاه هايي است كه توسط نهادهاي مختلف دولتي و غير دولتي هم مي شود. خانه هنرمندان ايران يكي از نهادهايي است كه با داشتن پنج نگارخانه فعال بايد براي برگزاري ماهي حداقل بين پنج تا 10 نمايشگاه و بيشتر از وزارت فرهنگ و ارشاداسلامي مجوز بگيرد.اما مجيد جوزاني مديرعامل خانه هنرمندان ايران كه 100درصد با اين مصوبه مخالف است، مي گويد: «خانه هنرمندان ايران براي خودش ضوابط و مقررات خودش را دارد كه اين قوانين براساس قوانين جمهوري اسلامي است و براساس همين ضوابط و مقررات است كه حركت مي كند. ما تابع همين قوانين هستيم و احتياجي به نظارت وجود ندارد. اين قانون نه تنها جنبه نظارتي ندارد بلكه برگزاري نمايشگاه ها را با كندي روبه رو مي كند.»
جوزاني نحوه برگزاري نمايشگاه هاي تجسمي در خانه هنرمندان ايران را بسيار تخصصي و تحت نظر يك شوراي نظارتي مي داند كه ضوابط خود را دارد: «در اين شورا نمايندگان و كارشناسان هنري اصناف و انجمن هاي وابسته به خانه هنرمندان از جمله هنرمندان نقاش، گرافيك، مجسمه سازي و عكاسي و مديرعامل خانه هنرمندان هستند كه بعد از كارشناسي آثار از نظر كيفيت هنري و ساير موارد براي برگزاري نمايشگاه ها اقدام مي كنند.»
اين شورا و مديرعامل خانه هنرمندان با تاكيد بر همين نكته نظارت دقيقي بر برگزاري نمايشگاه هاي هنري دارند و در اين مدت بارها آثاري، مجوز قرار گرفتن بر ديوار پيدا نكرده اند.
جوزاني اين امر را باعث كاهش برگزاري نمايشگاه هنري مي داند:«كسب مجوز تنها روند برگزاري نمايشگاه را با كندي روبه رو مي كند و باعث پايين آمدن تعداد نمايشگاه هاي هنري مي شود. البته ما در خانه هنرمندان برنامه هاي خود را سه ماهه و شش ماهه تنظيم مي كنيم و قطعاً مشكل كندي را نخواهيم داشت اما معتقدم كه بحث صدور مجوز ارشاد بوروكراسي اداري را زيادتر مي كند.»
فريال سلحشور مدير گالري دي كه يكي ديگر از نگارخانه هاي فعال است؛ مي گويد: «هنرمندان همه تعهدها را رعايت مي كنند و همه چارچوب هاي جامعه را مي شناسند در نتيجه تشديد سخت گيري ها لزومي ندارد و فقط آنها را دلسرد مي كند. وقتي براي برپايي نمايشگاهي اقدامي صورت مي گيرد و مسوولان مراحل مختلفي را براي دريافت مجوز آن از سر مي گذرانند ديگر عاقلانه نيست كه اقدامي را بر خلاف آن انجام دهند.» سلحشور فعاليت هنرهاي تجسمي در كشور به خصوص نگارخانه ها را باعث شكوفايي و رشد هنرهاي تجسمي مي داند و بر اين نكته تاكيد دارد: «هنرمندان تا به حال اقدامي را برخلاف قوانين انجام نداده و از اين پس نيز نخواهند داد. هنرمندان اقدامي را كه مي دانند برخلاف قوانين و غيرعادي است، انجام نمي دهند.»
-
هنرمندان؛ نشانه بي اعتمادي يا هماهنگي دوستانه

در حالي كه مديران نگارخانه ها از مشكلات طولاني شدن روند اداري اجراي اين مصوبه مي گويند، هنرمندان اجراي آن را اقدامي در جهت عدم اطمينان به خود مي دانند.
ابراهيم حقيقي هنرمند گرافيست و دبير دوسالانه گرافيك با بيان اينكه هنرمندان و گالري داران هنجارها و رفتارهاي موجود در جامعه را مي شناسند و تاكنون نيز برخلاف آن عمل نكرده اند، مي گويد: «اين گونه اقدامات بوروكراتيك و سازماني براي گالري داران مشكل به وجود مي آورد و براي اين منظور بايد نيروهايي استخدام شوند كه نياز به هماهنگي، وقت، هزينه و كاغذبازي زيادي است.»
او درباره آنچه شالويي، «اطلاع رساني در عين اعتماد به هنرمندان» عنوان كرده است مي گويد:« اطلاع رساني مي تواند يك ماهه و با چاپ بروشور و فرستادن عكس نمايشگاه همراه باشد همان طور كه در دوره سميع آذر اين گونه بود و هيچ مشكلي نيز به وجود نمي آمد.» محمود جوادي پور هنرمند پيشكسوت نقاش و دبير پنجمين دوسالانه نقاشي جهان اسلام با تاكيد بر اينكه هنرمند بايد آزاد باشد، اگر حرف هاي خود را در دل نگه دارد نمي تواند هنر خود را به خوبي خلق كند، معتقد است هنر در آزادي پديد مي آيد: «معمولاً در همه جاي دنيا هنرمند را آزاد مي گذارند، اگر هنر او با چيزي كه در جامعه تعيين شده مغايرتي داشته باشد از هنر او جلوگيري مي كنند اما ديگر سانسوري در كار نيست. اگر هنر هنرمند برخلاف اصول تعيين شده در جامعه باشد با صحبت و تذكر مي توان قضيه را حل كرد اما هنرمند با آزادي مي تواند هنر خود را هرچه بهتر مطرح كند سپس مردم مي توانند با توجه به فهم خود قضاوت كنند. من براي هنر چارچوبي قائل نيستم در حقيقت آن موقع ديگر هنر، هنر نيست. با افزايش محدوديت ها از رغبت هنرمند كاسته مي شود در صورتي كه آزادي عمل هنرمند موجب بالا رفتن سطح آگاهي مردم مي شود.» داوود شهيدي هنرمند كاريكاتوريست نيز در تاييد حرف هاي جوادي پور مي گويد: «هنر وقتي راه طبيعي خود را پيدا مي كند كه به صورت آزادانه رشد كند و وقتي زندگي مي كند كه محدوديتي نداشته باشد. مسوولان وظيفه دارند از هنر حمايت كنند نه اينكه آن را كنترل كرده و از رشد آن جلوگيري كنند. بايد بين هنرمندان و مسوولان يك هماهنگي صورت گيرد مثلاً اگر اين هماهنگي در زمينه تجارت هنر باشد مفيد خواهد بود اما نه به صورت قطعي و هميشگي، اين هماهنگي بايد به صورت آگاهانه و دموكراتيك صورت گيرد به شرطي كه مانع رشد طبيعي هنر در جامعه نشود و آن را محدود نكند.»
وي كنترل هاي يك جانبه را مخالف روح هنر مي داند و مي گويد: «هنرمندان و مسوولان بايد با يكديگر مانند يك دوست برخورد كنند تا در اين شرايط حساس منطقه بهانه به دست هيچ گروهي ندهند. هنرمند بايد در يك فضاي آزاد نفس بكشد تا انديشه خود را در فضايي باز خلق كند.»
پري يوش گنجي هنرمند نقاش هم معتقد است هنر دولتي نيست. وي از هراس ناشي از اعمال مميزي در عرصه هنر مي گويد: «تاريخ هنر نشان داده، كسي كه زير چتر دولت باشد هنرمند نيست. با اين اوضاع پيش آمده در اين كشور ديگر هنرمندي باقي نخواهد ماند. مگر چند گرافيست، نقاش يا كاريكاتوريست در اين كشور داريم يا آنها مگر چه تعداد نمايشگاه برگزار مي كنند كه حال بايد با وزارت ارشاد نيز هماهنگ شوند.»
گنجي سال هاي آغازين اجراي اين قانون را به ياد مي آورد: «زماني مي خواستيم نمايشگاهي برگزار كنيم، در آن زمان عكس كارها را براي وزارت ارشاد مي فرستاديم، اگر خوششان مي آمد قبول مي كردند در غير اين صورت نمايشگاه برگزار نمي شد. مگر هنرمند چند كار انجام مي دهد؟ 14 كار از من قبول كردند در حالي كه همه موازين در آنها رعايت شده بود ولي نمايشگاه را در خانه برگزار كردم مثل همه هنرمندان ديگر.»
پري يوش گنجي مي گويد: «هنرمند بايد مستقل از كمك دولت باشد.در دهه 60 هنر نقاشي دولتي بود اما يك اثر ماندگار از آن دوران باقي نمانده است. من كه از 15 سالگي كار هنر را شروع كرده ام حال بايد براي برگزاري نمايشگاه اجازه بگيرم. اكنون همه چشم ها به نقاشي ايران است. هنرمندان ايراني در نمايشگاه ها و حراجي هاي خارج از كشور مثل كريستي شركت مي كنند و آثارشان به خوبي فروخته مي شود بدون اينكه دولت از آنها حمايتي انجام داده باشد.»
جواد عليزاده كاريكاتوريست هم در اين مورد بر ايجاد اعتماد ميان هنرمندان و مسوولان تاكيد دارد و معتقد است: «بايد اعتمادي بين مسوولان هنري و هنرمندان وجود داشته باشد تا فعاليت هاي هنري در جامعه هرچه بيشتر رشد كند. بايد يك آزادانديشي در بين مسوولان وجود داشته باشد و اعتمادي بين همه به وجود بيايد تا هنرمندان بتوانند آثار قابل قبولي را خلق كنند.»
مدير مسوول مجله طنز و كاريكاتور با تاكيد بر اينكه همه هنرمندان مرزها و خط و خطوط ها را مي شناسند، مي گويد: «همه ما چه به عنوان هنرمند و چه به عنوان فردي از جامعه حد و مرزها را مي شناسيم و خطوط قرمز را رعايت مي كنيم. اين هماهنگي با وزارت ارشاد مي تواند براي گالري داران بسيار مفيد باشد چرا كه ديگر برخوردهاي سليقه اي به وجود نمي آيد و براي گالري داران نيز اين اطمينان شكل بگيرد كه كارهاي آنها از سوي دولت نيز مورد قبول قرار گرفته است. زمان برگزاري نمايشگاه نيز وزارت ارشاد با گالري دار طرف است نه با هنرمند كه ما بگوييم كار يك هنرمند پذيرفته شده و كار هنرمند ديگر نه.» البته عليزاده با خوشبيني به اين موضوع نگاه مي كند و آن را اعمال دسته بندي و درجه بندي كردن هنرمندان نمي داند.
البته اجرايي شدن اين مصوبه در بين هنرمندان موافقاني هم دارد و برخي از هنرمندان مانند امرالله فرهادي معتقدند: «هماهنگي با وزارت ارشاد هيچ محدوديتي را براي هنرمندان ايجاد نمي كند همه فعاليت هاي تجسمي بايد با هماهنگي وزارت ارشاد برگزار شود و اين به معناي بي اعتمادي نسبت به هنرمندان نيست.»
امرالله فرهادي دبير انجمن طراحان گرافيك درباره ضرورت هماهنگي همه فعاليت هاي تجسمي با مركز تجسمي وزارت ارشاد مي گويد: «به طور طبيعي آن متولي كه براي برگزاري نمايشگاهي مجوز صادر مي كند بايد در جريان فعاليت ها قرار گيرد، اين بستگي به تعبير و نوع رويكرد ما دارد.»
فرهادي به دو نوع برداشت نسبت به اين قضيه اشاره مي كند و مي افزايد: «اگر به معناي هماهنگي و همياري تلقي شود يعني تمام خط مشي هاي مراكز فرهنگي - هنري با يكديگر هماهنگ مي شود كه اين بسيار جاي اميدواري دارد و چه بسا وزارت ارشاد مي تواند حتي حمايت هاي مالي از برگزاركنندگان نيز انجام دهد.»
دبير انجمن طراحان گرافيك با تاكيد بر اينكه اين هماهنگي نوعي قانون مانند تمامي موارد قانوني است، افزود: اگر اين كار را به معني اجازه گرفتن از وزارت ارشاد به حساب آوريم به معني اين است كه حتي آب خوردن ما نيز بايد با هماهنگي آنها صورت گيرد كه من اصلاً اين طور فكر نمي كنم.»
فرهادي با بيان اينكه دفتر هنرهاي تجسمي هماهنگ كننده خط مشي هاي هنري در سراسر كشور است، توضيح مي دهد: «اين قانون هيچ محدوديتي را نه براي هنرمندان و نه براي گالري داران به وجود نمي آورد حتي قبل از سال 73 نيز يك كپي يا عكسي از اثر را براي نهادي كه مجوز را از آن دريافت مي كرديم ارسال مي كرديم.»
حسين خسروجردي هم با بيان اينكه فاصله هاي به وجود آمده با نزديك شدن ارتباط هنرمندان با وزارت ارشاد و تبادل نظر افكار و انديشه ها قابل حل است؛ مي گويد: «اين امر بسيار طبيعي است كه متوليان امر فرهنگ نظارتي روي جريان فرهنگ داشته باشند اما تا آنجا كه به خاطر دارم ظرف 30 سال گذشته به ندرت هنرمندان خط قرمزها را نشناخته و رعايت نكرده اند. فاصله جريان فرهنگي موجود و رعايت فاكتورهاي حساس بايد از سوي وزارت ارشاد پيگيري شود چه اين فاكتورها وجود داشته باشد و چه نداشته باشد هنرمندان نمي خواهند از آنها عدول كرده يا آنها را بر هم زنند.» خسروجردي با تاكيد براينكه وزارت ارشاد نيز بايد وظايف خود را به خوبي انجام دهد، مي گويد: «اين وزارتخانه نبايد فقط از هنرمندان توقع داشته باشد بلكه خود نيز بايد مسووليت هاي خود را در قبال هنرمندان انجام دهد. با تعامل بين هنرمندان و مسوولان جريان هنر نيز رشد خواهد كرد. ما همان مسير گذشته را ادامه مي دهيم البته اين به هدفي بستگي دارد كه ما دنبال مي كنيم.»
شنبه 9 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 270]