نگاهی دیگر بر جواز خشونت فیزیکی علیه زنان در قرآن : داروخانه ی معنوی ، ارتباط با خدا

واضح آرشیو وب فارسی:آشپز آنلاین: یکی از مسائلی که این روزها بیشتر از دیروز چالشی برای فقه اسلامی شده است و بحثهای متعددی را در جامعه و رسانه ها ایجاد کرده مساله حقوق زنان در اسلام است. اما در این میان شاید یکی از بحث برانگیزترین این مسائل جواز خشونت فیزیکی علیه زنان برای شوهر در شرایط خاص باشد که آیه سی و چهارم سوره نسا را شاهد بر آن می آورند. نکته اول قبل از ورود به بحث آن است که در قرآن تنها در همین آیه است که به این مساله اشاره دارد و در هیچ آیه دیگری از قرآن نشانه ای از این مساله نمی توان یافت. خداوند در انتهای این آیه می فرماید :
وَاللاَّتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلاَ تَبْغُواْ عَلَيْهِنَّ سَبِيلًا إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا
یعنی زنانی که از نافرمانی آنان بیم دارید ابتدا پندشان دهید و از ایشان در بستر دوری کنید و سپس می رسیم به کلمه اضْرِبُوهُنَّ که غالب مفسران آن را به معنای تنبیه بدنی معنا کرده اند .آنگاه مفسران برای توجیه این آیه چه زحماتی که متقبل نشده اند. مثلا آقای قرائتی در تفسیر این آیه فرموده بودند مرد باید با چیزی شبیه چوب مسواک بر دست زن بزند به گونه ای که کبود نشود که دستاویز بسیاری از برنامه های طنز در روزهای اخیر شده است یا در تفسیر نمونه آمده است که به لحاظ روانشناسی برخی زنان دارای بیماری خاصی هستند که از آزار بدنی لذت می برند در واقع به زبان فرهنگ عامه می خواهد بگوید که برخی زنان تنشان می خارد. عین عبارت تفسیر نمونه در این آیه به اینگونه است:
" روانكاوان امروز معتقدند كه جمعى از زنان داراى حالتى بنام آزارطـلبـى هـسـتـنـد و گـاه كه اين حالت در آنها تشديد مى شود تنها راه آرامش آنان تـنـبـيـه مـختصر بدنى است ، بنابر اين ممكن است ناظر به چنين افرادى باشد كه تنبيه خفيف بدنى در موارد آنان جنبه آرام بخشى دارد و يك نوع درمان روانى است." ...رک تفسیر نمونه جلد سوم صفحه 415
همانطور که مشاهده می شود این توجیهات آنقدر یخ و بی مزه است که نه تنها مساله ای را حل نمی کند که حتی ممکن است حریم قدسی قرآن را وارد فضا طنز و استهزا دیگران کند. اما به واقع سوال اینجاست آیا این تنها تفسیری است که می توان از این آیه انجام داد؟ آیا به واقع کلمه اضْرِبُوهُنَّ در این آیه به معنای تنبیه فیزیکی است؟ قبل از پاسخ به این سوال باید نکته ای یادآوری شود و آن اینکه هر آیه از قرآن را باید در یک مجموعه و در اتصال با آیات قبل و بعد معنا کرد به اصطلاح فنی مفسرین باید معنای هر کلمه به گونه ای باشد که با سیاق آیه هماهنگ باشد. و باید توجه کرد که خود قران هم توجه داده است که برخی آیاتش می تواند باعث گمراهی عده ای شود همچنان که در آیه هفتم سوره آل عمران می فرماید : برخي از گمراهان و بيماردلان كه درصدد توجيه رفتارهاي ناپسند خود هستند به ظاهرِ اين آيات استناد مي‌كنند حال آن‌كه استناد به ظاهر اين آيات موجب فساد و گمراهي خواهد شد.
در مورد کلمه ضرب حقیقت آن است که این واژه (ضَرْب) در قرآن حدود 10 بار به كار رفته شده كه معاني آن در همه جا يكسان نيست بلكه دست كم در قرآن براي آن پنج معناي متفاوت وجود دارد: قرار دادن و وضع كردن، مقرر نمودن،چشم پوشي و ناديده گرفتنو روي برگرداندن و دوري گزيدن.
بنابر این « کتک زدن » فقط یکی از معانی « ضرب » است و ما برای اینکه مشخص کنیم در هر گزاره ای کدام معنا آمده باید به قرائن و شواهدی که در خود جمله وجود دارد مراجعه نمائیم . و شواهد و قرائن موجود در این آیه تردیدی با قی نمی گذارد که « ضرب » در اینجا ، به معنای کتک زدن نیست ، بلکه به معنای « دوری گزیدن » است که در عربی به معنای إعراض و إجتناب است.
آیت الله عباس حسینی قائم مقامی از اساتید حوزه علمیه قم در باره این آیه می نویسد : "روح کلی و سیاق و زبان این آیه هرگز به ما اجازه نمی دهد که ضرب را به زدن ترجمه کنیم . چرا که می فرماید اگر زنان بی دلیل حقوق همسر خود را نادیده گرفتند و از وظایف همسری عدول کردند ( نشوز ) اول آنها را موعظه کنید ( موعظه به معنای بیان با لطف و محبت است ) سپس از آنها روی برگردانید آنهم نه حتی جدا بخوابید و ترکشان کنید چون فرموده ( فی المضاجع ) یعنی در همان بستر مشترک روی برگردانید تا ناراحتی و اعتراض شما را متوجه شوند . بعد مرحلهء بعدی چیست ؟ طبیعی است که مرتبه بعدیِ اعتراض ، جدا شدن و دورشدن از بسترمشترک است . کدام عقل سلیم این درجه بندی را می پذیرد که یکباره بعد از این دو مرحله که ظریف ترین نوع برخورد و تعامل عاطفی را پیشنهاد کرده ، ناگهان خداوند بگوید بزنیدشان ؟! ما چه حقی داریم که این معنی را به قرآن تحمیل کنیم ؟"
اما اگر از سوی دیگر به آیه بعدی این آیه مراجعه کنیم این معنا واضحتر می شود خداوند می فرماید اگر از جدایی میان زن و شوهر بیمناک بودید یک داور از خانواده مرد و یک داور از خانواده زن به این اختلافات رسیدگی کنند. در آیه بعدی سخن از جدایی میان زن و شوهر است که نشان می دهد اگر آن جدایی که در آیه قبل مد نظر بود به اصلاح نیانجامید آنگاه داوری تعیین شود. ثانیا داور تعیین کردن در زمانی معنی می دهد که دو نفر از یک توان و نیرو و اختیار برخوردارند به گونه ای که اختیارات یکی بر دیگری نمی چربد که بتواند با زور او را وادار به پذیرش کند لذا نیاز است که میان آنها داوری شود. لذا اگر منظور زدن زن باشد داوری چه معنایی می تواند داشته باشد؟ آیه هفتاد و یک سوره توبه با این سیاق سازگار است آنجا که خدا می فرماید : مردان و زنان باایمان، دوستان یک‌دیگرند. هم‌دیگر را به کارهای پسندیده وامی‌دارند و از انجام کارهای ناپسند بازمی‌دارند
از این روی است که خانم دکتر لاله بختیار شاگرد پروفسور سید حسین نصر هم در ترجمه ای که از قرآن اخیرا به زبان انگلیسی انجام داده اند بر همین مساله تاکید کرده اند و دلایل خود را در مصابحه ای که با نیویورک تایمز انجام داده اند بیان کرده اند.
برای حسن ختام این بحث حدیثی از پیامبر نقل شده است که ابن سعد در طبقات آن را آورده است که زمانی که زنی از شوهرش کتک خورده بود نزد ایشان آمد، پیامبر فرمود : چگونه یکی از شما همسرش را مانند بردگان کتک می زند و سپس در روزی دیگر در آغوشش می گیرد و با او معاشقه می کند و از این عمل خود حیا هم نمی کند؟

من فکر میکردم اضربو ینی ضربه زدن نه کتک زدن ..شاید به این دلیله که میگن چیزی مث چوب مسواک ینی چیزی که باش بشه ضرب ایجاد کرد.. مث این چوبه نمیدونم اسمشو که واسه سنتور استفاده میکنن و روی سنتور ضرب ایجاد میکنه با ضریه زدن روش.. اما مسئله ای که وجود داره تاثیر این کاره ..
اما جالب بود نمیدونستم

من به تفسیر آیه و قرآن کاری ندارم. اما می دونم کسی که اهل بلند کردن دست روی زنه برای این کار به مجوز اعم از آیه و حدیث نیاز نداره کار خودشو می کنه. کسی هم انسان و با شرفه حتی با اجازه قرآن و پیغمبر هم مرتکب این عمل حیوانی نمیشه.

دوستانم
مضمون تاپیک تکراری هست
با اجازه مدیر انجمن
تاپیک بسته میشه تا خودشون بیان و رسیدگی کنن

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آشپز آنلاین]

[مشاهده در: www.ashpazonline.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 659]