تاثير اجراي طرح تحول اقتصادي بر انتخاباتراه رفتن بر لبه تيغ

واضح آرشیو وب فارسی:سياست روز: تاثير اجراي طرح تحول اقتصادي بر انتخاباتراه رفتن بر لبه تيغ

گروه سياسي- اجراي طرح تحول اقتصادي كه از آن به عنوان جراحي دردناك در اقتصاد ايران ياد مي‌شود، آغازين مرحله خود را پشت سر مي‌گذارد. در اين مرحله شهروندان ايراني اطلا‌عات خويش را به دست اندر كاران ارائه مي‌كنند و براي دريافت سهم خود از يارانه‌ها انتظار مي‌كشند.
در آغاز اجراي اين طرح نكته مهمي كه از نظر تحليل‌گران و ناظران مسائل داخلي كشور دور نماند تاثير اجراي طرح تحول اقتصادي بر نتيجه انتخابات آينده بود. در اين باره حتي رئيسجمهور در ديدار با برخي اقتصاددانان اذعان كرد كه با وجود احتمال تاثير نتايج اجراي اين طرح، دولت وي باز هم مصمم به اجرا و به نتيجه رساندن اين طرح است.
با اين تاكيد چنين به نظر مي‌آيد كه احمدي نژاد براي دور بعدي انتخابات هم نامزد خواهد شد و كاملا‌ قابل انتظار است كه اين طرح، نحوه اجرا و در نهايت تاثيرات آن بر اوضاع معيشتي مردم براي شركت كنندگان در انتخابات و از جمله دولت با اهميت تلقي شود. برخي هواداران دولت نهم در اين باره با بيان اين كه اجراي اين طرح در صورت عدم موفقيت مي‌تواند باعث شكست انتخاباتي براي دولت نهم شود مي‌گويند در حقيقت احمدي نژاد براي اصلا‌ح ساختار اقتصاد كشور دست به ريسكي زده كه ممكن است پيروزي خود در انتخابات آتي را به مخاطره انداخته باشد.
البته برخي ناظران معتقدند اجراي اين طرح در مراحل واقعي كه بر روي معيشت عمومي تاثير بگذارد ممكن است تا ماه‌هاي آخر سال آينده به طول انجامد و اگر چنين شود مي‌توان پيش بيني كرد كه طرح تحول اقتصادي تاثير چنداني بر روي انتخابات آينده نداشته باشد. ‌
اما اكنون و همزمان با تحويل فرم‌هاي طرح تحول اقتصادي، به پايگاه‌هاي جمع‌آوري، آنچه كه بيش از همه فكر شهروندان و هموطنان را به خود جلب كرده، نتايج اجراي اين طرح و آثار و تبعات آن بر اقشار مختلف جامعه به خصوص قشر متوسط يا آسيب‌پذير است. ‌
درست اوايل تير ماه سال جاري بود كه رئيس‌جمهور با حضور در يك برنامه تلويزيوني و طي يك گفت‌وگوي رسمي، برنامه دولت را براي ايجاد تحول در وضعيت اقتصادي كشور رسما اعلا‌م كرد. و پس از گذشت زمان كوتاهي از اعلا‌م اجراي طرح؛ به منظور توجيه خبرنگاران، كارشناسان و فعالا‌ن اقتصادي جلساتي را به صورت جداگانه با هر يك از اين طيف‌ها برگزار كرد.
به طور كلي از زمان پيشنهاد طرح تحول اقتصادي يا همان پرداخت نقدي بخشي از يارانه‌هاي انرژي تاكنون، آنچه بيش از هر چيز مورد توجه قرار گرفته، توانايي دولت در اجراي درست اين طرح است.بر اساس تعاريف مجريان طرح تحول اقتصادي، اين طرح قرار است در هفت زمينه از جمله نظام بانكي، سيستم پرداخت يارانه، فعاليت‌هاي گمركي و مالياتي و نظام توزيع، تحولي بزرگ ايجاد كند.
به منظور شفاف سازي اذهان عمومي، سخنگوي كار گروه طرح تحول اقتصادي دولت با اشاره به ضرورت ايجاد شبكه شفاف و كارآمد توزيع كالا‌ و خدمات، توضيح داد: هدف اجراي طرح اصلا‌ح نظام توزيع كالا‌ و خدمات، افزايش صرفه مقياس، تقويت مديريت دولت، كاهش فاصله بين توليد و مصرف و شناسنامه داركردن بخش بازرگاني است. ‌
همچنين با تشكيل كميته ويژه طرح تحول اقتصادي در مجلس، احمدي‌نژاد طي ديداري با اعضاي اين كميته با اشاره به عدم موفقيت دولت‌هاي قبلي در اجراي تحول اقتصادي تاكيد كرد: همكاري مجلس و دولت براي اجراي بهتر اين طرح يك ضرورت است. ‌
رئيس‌جمهور همچنين با بيان اينكه انرژي يك ثروت ملي است، خاطرنشان كرد: يكي از اهداف اصلي هدفمند كردن يارانه‌ها كاهش مصرف انرژي است و بايد كارخانه‌ها و دستگاه‌هاي مختلف مصرف خود را با هدف كاهش تنظيم كنند.
از همان ابتدا تعدادي از كارشناسان اقتصادي در اين رابطه معتقد بوده‌اند كه آثار مثبت اجراي اين طرح به كلي بيش از تبعات منفي آن است، همچنين اين عده از كارشناسان شهامت دولت را درست يك سال مانده به پايان دوره كاري دولت نهم ستوده‌اند و متفق القولند،‌اين طرحي است كه از سال‌ها پيش بايد به اجرا در مي‌آمده اما دولت‌هاي پيشين از اجراي آن سر باز زده‌اند.
وزير اقتصاد در اين رابطه در جمع خبرنگاران تاكيد كرد: در اجراي برنامه طرح تحول اقتصادي نبايد به گونه‌اي عمل كرد كه شوك به جامعه وارد شود.
مرتضي تمدن، مشاور اقتصادي رئيس جمهور و معاون اقتصادي، امور مجلس و استان‌هاي وزارت صنايع و معادن كه از جمله موافقان اجراي اين طرح است در اين رابطه معتقد است: در طرح تحول اقتصادي قوانين به گونه‌اي طراحي شده كه از رشد فساد جلوگيري و ساختار اقتصادي كشور و درآمد خانوارها را اصلا‌ح مي‌كند. ‌به گفته وي اجراي اين طرح موجب اصلا‌ح نظام بانكي، مالكيت گمركي، توزيع كالا‌ و خدمات، يارانه‌ها، بهره‌وري و ارزش‌گذاري پول ملي مي‌شود.
در همين حال، گروهي از كارشناسان نيز نظرات منفي خود را در اين رابطه اعلا‌م كرده‌اند. اين دسته از كارشناسان معتقدند با اجراي اين طرح و افزايش تورم كه بيش از توان عمومي افراد جامعه است و نيز عدم افزايش حقوق كارمندان و بازنشستگان به تناسب ميزان تورم، در مقايسه با آمارهاي جهاني فقر در جامعه بيداد خواهد كرد.به عنوان مثال وقتي طرح اجرايي شود، همان طور كه هم‌اكنون در قبض‌هاي گاز و برق مشتركان مي‌توانيم ببينيم، كه قيمت ميزان مصرف مشترك را بدون سهم يارانه دولت نشان مي‌دهد؛ يارانه دولت در اين فرآورده‌ها و ديگر حامل‌هاي انرژي مانند بنزين، گازوئيل و نفت به صفر مي‌رسد و مصرف‌ كننده بايد هشت تا ده برابر رقمي را كه اكنون بابت ميزان مشخص مصرف انرژي پرداخت مي‌كند، بپردازند. ‌
افزايش قيمت انرژي آثاري منفي را با خود به همراه مي‌آورد كه كاهش مصرف انرژي از سوي مردم از جمله اين آثار است؛ در نتيجه اين كاهش مصرف، منبعي كه دولت براي پرداخت نقدي يارانه‌ها به مردم در نظر گرفته بود تامين نمي‌شود و اينجاست كه مشكلا‌ت با چهره‌اي جديد خود را به دولت و به خصوص مردم نشان مي‌دهد.
در همين رابطه دكتر بهروز هادي‌زنوز اقتصاددان و استاد دانشكده اقتصاد دانشگاه علا‌مه طباطبايي معتقد است: علا‌وه بر خانوارها و توليدكنندگان اعم از دولتي و خصوصي، دستگاه‌هاي دولتي نيز از اين يارانه‌ها بهره‌مند مي‌شوند حال اگر بخواهيم پيامد حاصل از افزايش قيمت حامل‌هاي انرژي را محاسبه كنيم طبيعي است كه بطور مستقيم هزينه توليد كالا‌ها و خدمات افزايش پيدا كرده و بويژه در بخش حمل و نقل و كالا‌هاي انرژي‌بر نظير پتروشيمي، فولا‌د، آلومينيوم، مس و... اثرگذار خواهد بود و اين افزايش قيمت‌ها باعث مي‌شود بر اثر كشش قيمتي، ميزان تقاضابراي تامين كالا‌ها و دريافت خدمات افزايش قيمت‌ها را به مصرف‌كننده منتقل كند يا قدرت رقابتي و حاشيه سود در آنها كم شده و صادرات و توليد كالا‌ها و خدمات در كوتاه‌مدت كاهش يابد و در درازمدت هم سرمايه‌گذاري در اين بخش‌ها كاهش مي‌يابد زيرا ديگر سرمايه‌گذاري در اين بخش‌ها همانند سابق سودآور نيست.
وي اضافه مي‌كند؛ لذا بعد از دور اول شوك كه هزينه‌ها بالا‌ رفت تمام اين بنگاه‌هاي توليد و عرضه كالا‌ و خدمات فروش قابل قبولي دارند و با گذشت زمان اين افزايش قيمت‌ها اثرات غيرمستقيم نيز خواهد داشت و به دورهاي دوم و سوم هم خواهد رسيد. از سوي ديگر خانوارها به دو طريق از اجراي اين طرح‌ها آسيب خواهند ديد نخست بيلا‌ن حامل‌هاي انرژي نظير هزينه‌هاي آب، برق، گاز و... در خانوارها بالا‌ مي‌رود و در مرحله بعدي خانوارها از تورم ناشي از فشار هزينه‌ها صدمه ديده و به تبع آن قدرت خريد آنها كاهش مي‌يابد البته دولت مي‌تواند بسته به ميزان پولي كه به صورت نقدي به خانوارها مي‌پردازد، اين كاهش قدرت خريد را در كوتاه مدت جبران كند اما در درازمدت اگر اين افزايش قيمت به بي‌ثباتي اقتصادي دامن بزند، به هيچ وجه اين پرداخت نقدي يارانه‌ها جبران زيان خانوارها را نخواهد كرد. به اين ترتيب اگرچه حرف از عدالت زده شده اما بيشترين آسيب ناشي از اجراي اين گونه طرح‌ها را گروه‌ها و اقشار كم درآمد و ضعيف جامعه خواهند ديد.
وي در پايان تاكيد مي‌كند؛ با اجراي طرح تحول اقتصادي خطر نهفته ديگري نيز وجود دارد طوري كه بنا به گفته مسئولا‌ن، دولت قرار است قبل از افزايش قيمت حامل‌هاي انرژي و با برداشت از حساب ذخيره ارزي، پولي را به صورت نقدي به مردم پرداخت كند، اما چون اين ارزها در بازار فروش نخواهد رفت ناگزير به بانك مركزي رجوع پيدا خواهد كرد و نقدينگي باز هم افزايش پيدا مي‌كند و اين پديده مزيد بر موارد ذكر شده است.
حجتالا‌سلا‌م غلا‌مرضا مصباحي مقدم، عضو جامعه روحانيت مبارز و رئيس كميسيون اقتصادي مجلس در پاسخ به اين سوال كه آيا دولت نهم مي‌تواند در زمان باقيمانده از عمر خود طرح تحول اقتصادي را به نحو احسن اجرا كند و آيا بهتر نبود اجراي اين طرح به پس از برگزاري انتخابات رياست جمهوري موكول مي‌شد، به خبرگزاري مهر گفت: چنان‌چه بلندمدت بينديشيم موضوع تحولا‌ت اقتصادي مطرح شده توسط رئيس جمهور موضوعي نيست كه به تعويق گذاشته شود زيرا گذر زمان مشكلا‌ت اجراي اين طرح را بيشتر مي‌كند.وي با بيان اينكه آثار مثبت طرح تحول اقتصادي را در بلند مدت مي‌توان مشاهده كرد، افزود: دولت دكتر احمدي‌نژاد با اجرايي كردن اين طرح يك ريسك را پذيرفته زيرا ممكن است مردم با تغييرات و تحولا‌ت به وجود آمده شاهد آثار كوتاه مدتي باشند كه مشكلا‌تي را براي آنان به دنبال داشته باشد.مصباحي مقدم خاطر نشان كرد:‌طبعات اين موضوع مي‌تواند در راي و نظر مردم نسبت به دولت نهم در انتخابات رياست جمهوري دهم تاثيرگذار باشد. ‌
اين نماينده مردم تهران در پايان گفت: تحولا‌ت اقتصادي بيش از آنكه دلخوش كننده باشد، اصلا‌حات اقتصادي را ايجاد مي‌كند كه آثار مثبت آن با گذر زمان ايجاد مي‌شود.
شنبه 2 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سياست روز]

[مشاهده در: www.siasatrooz.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 69]