واپسين حركت تاريخ

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: واپسين حركت تاريخ

اهل بيت- دكتر ناصر محمودي :
يكي از مهم‌ترين خصيصه‌هاي ايده مهدويت در انديشه شيعي كه آن را از ايده‌هاي مشابه در اديان و فرهنگ‌هاي ديگر متمايز مي‌كند، ذكر اوصاف و صفات و حتي ويژگي‌هاي فيزيكي موعود؛ يعني حضرت صاحب‌الامر است.

اين احاديث كه از پيامبر(ص) و امامان يازده‌گانه به وفور صادر شده، از چنان بسامد بالايي برخوردارند كه خود پژوهشي جداگانه را مي‌طلبد.

به اين معنا كه مي‌توان آنها را تحت عنوان‌هاي گوناگون تقسيم‌بندي كرد. به هر صورت بررسي و تحليل اين احاديث و روايات، نشان مي‌دهد كه اين موعود از خاندان پاك پيامبر نسب مي‌برد و از فرزندان حضرت فاطمه(س) است. اين مسئله چنانكه در آغاز گفته شد، امتياز خاص موعود شيعي است؛ به اين معنا كه موعود در اديان ديگر، چندان نشانه‌هاي مشخصي ندارد و تنها از يك تصور مبهم حكايت مي‌كند.

نكته ديگر آنكه، وجود اين احاديث دال بر پيشگويي‌هاي پيامبر(ص) و امامان معصوم در باب آينده نيك جهان بوده است؛ امري چنين خطير كه آنها نمي‌توانستند از صحبت درباره آن غفلت كنند، زيرا ظهور حضرت به عنوان خاتم اوليا خود نشانگر كمال تلاش‌هاي اولياي ديگر در امر حفظ و گسترش دين و در نهايت عدل و داد خواهد بود.

در ميان احاديث پيشگويانه درباره وجود و ظهور حضرت مهدي(عج)، احاديث روايت شده از امام علي(ع) از حال و هواي خاصي برخوردار است؛ به اين دليل كه حضرت با بيان شيوا و رساي خود به توصيف وضعيت عصر ظهور و شرح اوصاف و كردارهاي حضرت ولي عصر مي‌پردازند. مطلب حاضر به برخي از احاديث نقل شده از امام علي(ع) درباره ظهور حضرت مهدي(عج) اختصاص دارد.

هنگامي كه به مجموعه‌هاي حديثي كه در برگيرندۀ روايات خاندان پيامبر است، مراجعه مي‌كنيم با انبوهي از نويدها روبه رو مي‌‌شويم كه از همۀ امامان يازده‌گانه در مورد دوازدهمين امام نور (عليه‌السلام) موج مي‌زند. و بيانگر نهايت درجۀ اهميت و اهميت دادن آن بزرگ مردان تاريخ به اين موضوع حساس عقيدتي و اسلامي است. اين مطلب به ويژه، پس از آگاهي از موقعيت‌هاي حساس و جايگاه‌ها و شرايط بي‌نظيري كه امامان راستين پيرامون امام مهدي (عليه اسلام)، به آگاهي بخشي پرداخته و آن گرانمايه را به نام و نشان ستوده‌اند، روشن‌تر مي‌گردد.در عين حال طبيعي است كه امامان اهل بيت(ع) با وجود شرايط خاص سياسي- اجتماعي باز هم با همۀ امكانات و توان خويش تا سرحد جهاد و فداكاري، در راه استواري بخشيدن به اين واقعيت اساسي و اصل عقيدتي، بكوشند.

و اگر روايات رسيده از نظر وضوح يا اجمال و سربسته بودن، متفاوت است جاي شگفتي ندارد، چرا كه شرايط حاكم بر زمان آنان، مختلف بود و به برخي فرصت و اجازه نمي‌داد تا اين اصل عقيدتي و اجتماعي و ديني را به صورت روشن‌تري بيان كنند و يا به طور گسترده از آن سخن به ميان آورند.در اين بين حضرت علي(ع) مانند بسياري از مسائل ديگر موقعيت خاص و ممتازي دارند. ايشان در موارد متعددي از ظهور حضرت قائم خبرداده‌اند.

امام علي(ع) در طول زندگي پربار خود از رخدادهاي فراوان و قضاياي بسياري پيش از رخ‌دادن آنها، به طور شگفت‌انگيزي خبر داد؛ از استيلاء سردستۀ پليد اموي معاويه بر كشورهاي اسلامي (نهج البلاغه، خطبۀ 56، ص105)، از شهادت امام حسين (ع) در كربلا بيست سال پيش از فاجعۀ غمبار عاشورا (بحارالانوار، ج41، ص286)، از سردمداران خودكامۀ رژيم تبهكار عباسي، از بناي بغداد و از انقراض سلسلۀ عباسي به‌دست مغول و ... خبر داد.اميرمؤمنان (ع) از رويدادهاي بسيار و فاجعه‌هاي متعددي خبر داده است كه بيشتر آنها به وقوع پيوسته است. (بحارالانوار، ج41، ص283)از جمله اخبار آن حضرت از آيندۀ جهان و انسان، خبر از امام مهدي (عج) است. اينك به برخي از روايات از آن حضرت اشاره مي‌شود؛

1 - حضرت جواد(ع) از پدر گرانقدرش(ع) آورده است كه اميرمؤمنان(ع) فرمود:براي «قائم» ما غيبتي بسيار طولاني است و من شيعيان را مي‌نگرم كه در غيبت او بسان گله بدون شبان سرگردانند،به دنبال چراگاهند و نمي‌يابند.

آگاه باشيد كه هركس از اينان بر دين خويشتن استوار باشد و قلبش به خاطر غيبت طولاني آن حضرت سخت نگردد چنين كسي با من است و در قيامت در درجۀ من. آنگاه فرمود: قائم از ماست! هنگامي كه ظهور مي‌كند بيعت هيچ كس را بر عهده ندارد و به همين جهت‌هم ولادت او در نهان انجام گرفت و از نظرها غايب شد.

2 - و نيز حضرت رضا(ع) از پدرانش آورده است كه اميرمؤمنان(ع) به امام حسين(ع) فرمود:حسين جان! نهمين فرزند تو قائم بحق است و آشكاركنندۀ دين و گسترش دهندۀ عدالت.

امام حسين (ع) مي‌فرمايد: « گفتم: يا اميرالمؤمنين! اين خبر به‌راستي تحقق يافتني است؟» فرمود:«آري! به خدايي كه محمد را فرمان رسالت داد و او را بر همۀ انسانيت برگزيد، اين كار شدني است، اما پس از غيبت طولاني و سرگرداني و نابساماني بسيار، مردمي كه در آن شرايط زندگي مي‌كنند، جز خالصاني كه در اوج يقين هستند و خدا از آنان به ولايت ما پيمان گرفته و در دل‌هاشان ايمان را مرقوم داشته و به روحي از جانب خويش آنان را تاييد فرموده است؛ جز اينان، كسي بر دين خويشتن استوار نمي‌ماند.»

3 - نيز مي‌فرمايد:به خاندان پيامبرتان بنگريد، اگر به‌پاخاستند، شما نيز به‌پاخيزيد و اگر ياري طلبيدند، آنان را با همۀ وجود ياري كنيد. خداوند به وسيلۀ مردي گرانمايه از ما اهل بيت پيامبر، فتنه‌هاو تباهي‌ها را برطرف مي‌سازد. پدرم، فداي پسر بهترين كنيزان كه به سران فتنه‌ها و تاريكي‌ها و بيدادگري‌ها، جز شمشير، حق را به ارمغان نخواهد آورد و شمشير عدالتش هشت ماه بر دوش اوست و پيكار مي‌كند تا عوامل فتنه و تباهي را بركند ... تا آنجايي كه قريش مي‌گويند:«اگر اين مصلح جهاني، از فرزندان فاطمه (ع) بود به ما ترحّم مي‌كرد.خداوند او را بر رهروان راه بني‌اميه و بقاياي فكري آنان اقتدار خواهد بخشيد تا آنان را به خاك و خاشاك تبديل سازد، اينان لعنت شدگانند. به هرجا كه يافته شوند بايد دستگير گردند و به سختي كشته شوند؛«اين سنّت خداست كه در ميان پيشينيان نيز بوده است و در سنت خدا تغييري نخواهد يافت.»

4 - و نيز «قندوزي حنفي» از آن حضرت آورده است امام علي(ع) پس از پايان پيكار «نهروان» سخنراني كرد و ضمن پيش‌بيني و خبر از رخدادهاي آينده از جمله قيام حضرت مهدي(عج) فرمود: اين فرمان خداست و در هنگامۀ مناسب خود به طور قطع روي خواهد داد. هان اي فرزند بهترين بانوان! تاكي براي دريافت فرمان ظهور از جانب خدا، انتظار خواهي كشيد؟ به پيروزي بزرگ و نزديكي از پروردگار بخشايشگر مژده ده. پدر و مادرم فداي آن گروه كه از نظر شمار اندك‌اند و در شكوه و عظمت بسيار و نامشان در روي زمين ناشناخته.

5 - و نيز آن حضرت در جايي ديگر فرمود:بزودي خداوند مردمي را مي‌آورد كه آنان رادوست مي‌دارد و آنان نيز خدا را دوست مي‌دارند و بزرگمردي كه ميان آنان غريب و ناشناخته است فرمانروا و زمامدار امور مي‌گردد... جهان را به آساني لبريز از عدل و داد مي‌كند. او در خردسالي و كودكي از مادر و پدر جدا مي‌گردد و در رويشگاه و جايگاه تربيت خويش گرامي است. كشورهاي مسلمان نشين را با امن و امان فرمانروا مي‌شود و از پي آنان زمين و زمان در قلمرو قدرت او قرار مي‌گيرد. سخن او را مي‌شنوند و نسل جوان و سالخورده اطاعتش مي‌كنند و او زمين را لبريز از عدالت مي‌كند همانسان كه جور و بيداد لبريز گشته است.آنگاه است كه امامت كامل مي‌شود. خداوند مردگان را برمي‌انگيزد. زمين با ظهور او آباد مي‌گردد و به بركت «مهدي» خويش، خالص و پاك و شكوفا و پرطراوت مي‌شود و نهرهاي آن جريان مي‌يابد و فتنه‌ها و تجاوزگري‌ها ريشه‌كن مي‌شود و خير وبركت‌ها بسيار مي‌گردد.

6 - آورده‌اند كه آن حضرت ضمن خطبه‌اي در ستايش پيامبر (ص) و امامان‌(ع) فرمود:ما پرتو آسمانها و زمين و كشتي‌هاي نجات هستيم. دانش، درما نهان است و ما گنجينۀ آنيم و فرجام كارها به سوي ماست و به مهدي ما، حجت ها تمام مي‌گردد. او آخرين امام معصوم، نجات بخش امت‌ها، آخرين نور رسالت و امامت و معماي پيچيدۀ آفرينش است. از اين رو كساني كه به رشتۀ محبت ما چنگ زده و با عشق ما محشور مي‌گردند بايد شادمان باشند.

7 - نيز آورده‌اند كه فرمود:هان اي مردم بهوش باشيد كه پرچمدار پرچم محمّدي و فرمانرواي دولت احمدي و قيامگر به شمشير عدالت و راست‌گفتار و شايسته كردار، خواهد آمد و زمين و زمان را براي برقراري عدالت و شكوفايي ارزش‌هاي اسلامي آماده كرده و سنت‌هاي واجب و مستحب را زنده خواهد ساخت.

8 - و نيز آورده‌اند كه فرمود:آنگاه كه منادي از آسمان ندا دهد كه حق با آل محمّد است و در راه و رسم آنان، همان وقت نام مقدس مهدي(عج) بر سرزبان‌ها افتاده و نقل محافل و مجالس خواهد شد. مردم جام مهر او را مي‌نوشند و جز او ديگري را نمي‌جويند.

9 - امام باقر(ع) از پدران گرانقدرش(ع) آورده است كه: اميرمؤمنان بر فراز منبر فرمود: «مردم! در واپسين حركت تاريخ و آخرالزمان گرانمردي از فرزندان من ظهور خواهد كرد. او چهره‌اش سفيد و آميخته به سرخي است... او دو نام دارد «احمد» و «محمّد» كه نخستين نام مخفي مي‌گردد و نام دوم آشكار و علني.

هنگامي كه پرچمش به اهتزاز درآيد شرق و غرب جهان را روشن مي‌سازد و دست مباركش را بر سر بندگان خدا مي‌نهد و به بركت آن قلب‌هاي ايمان‌آوردگان از قطعه‌هاي آهني سخت‌تر و مقاومتر مي‌گردد و خدا به هر كدام از آنان قدرت و توان چهل قهرمان ميدان پيكار را ارزاني مي‌دارد. با ظهور او موجي از شادي و شور عالم‌گستر مي‌گردد به گونه اي كه هيچ مرده‌اي از مؤمنان نمي‌ماند جز اين كه موج شادي و شور در آرامگاهش قلب او را شادمان مي‌سازد و مردگان در عالم برزخ به نشان شادماني به ديدار يكديگر مي‌شتابند و قيام مهدي(عج) را به هم نويد مي‌دهند.»

10 - همچنين «قندوزي» اين اشعار را از اميرمؤمنان در اين مورد آورده است كه مي‌فرمايد: حسين جان! به هنگامي كه در شهر و ديار بيگانه‌اي درآمدي با مردمش براساس راه و رسم صحيح آن، معاشرت كن ... . خداوند «قائم» ما، پيشواي آن قيام بي‌نظير، در واپسين حركت تاريخ را، پاداش نيكو ارزاني دارد، مردم بر شيوة عادلانه و راه و رسم افتخارآفرين او مي‌گرايند و او نه تنها خونخواه من كه دادخواه مظلوميت تو نيز خواهد بود. از اين رو بر رنج و فشار روزگار، در راه حق و عدالت شكيبايي پيشه ساز.

11 - نيز در آخرين لحظات زندگي سراسر نور و افتخار و به هنگام وصيت به فرزندش امام حسن(ع) از جمله فرمود: «... حسن جان! آنگاه پيش بيا و برپيكر من نماز بگزار و هفت تكبير در نماز من بگو! و بدان كه چنين نمازي به هيچ كس جز من و بزرگمردي كه نام بلندآوازه‌اش «قائم» و «مهدي» است و از نسل برادرت حسين است و در واپسين حركت تاريخ و آخرالزمان قيام خواهد كرد، روا نيست. خويش انحرافات و كجي‌ها، را از دامان حق زدوده و حق را آن گونه كه مورد رضاي خداست برپا خواهد داشت.»(اثبات الهداة، ج3، ص560)

تاريخ درج: 26 مرداد 1387 ساعت 08:39 تاريخ تاييد: 26 مرداد 1387 ساعت 12:16 تاريخ به روز رساني: 26 مرداد 1387 ساعت 11:58
شنبه 26 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 95]