اختصاصيمديريت يكپارچه منابع آب بحران خشكسالي را مهار مي كند

واضح آرشیو وب فارسی:موج: اختصاصيمديريت يكپارچه منابع آب بحران خشكسالي را مهار مي كند
خبرگزاري موج - گروه اقتصاد اجتماعي رييس پرديس منابع طبيعي دانشگاه تهران گفت:به منظور مقابله با بحران خشكسالي در كشور تحقق مديريت يكپارچه منابع آب امري انكار ناپذير است.

دكتر علي سلاجقه رييس پرديس منابع طبيعي دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار موج در ارتباط با لزوم توجه هرچه بيشتر به بحث آبخيزداري جهت مقابله با خشكسالي اظهار داشت:
شرايط توپوگرافي، سرشت سنگ شناسي و اقليمي ايران طوري تعريف شده كه از 42 بلاي طبيعي شناخته شده در سطح جهان، 32 بلا به طور مستمر در ايران رخ مي دهد. اين بلايا به عنوان يك بيماري فراگير مطرح هستند.
وي ياد آور شد:بلايايي چون سيلاب، خشكسالي، زلزله، رانش و ... به طور مستمر تكرار مي شود و جزء حوادث غير مترقبه نيست.
وي تصريح كرد:مسئله خشكسالي كه امسال با آن روبرو هستيم يك مسئله جهاني است اما توان كنترل اين مشكل در كشور وجود دارد. به عنوان مثال سالهاست كه در شهر يزد با ميانگين بارش 60 ميلي متر حيات انساني وجود دارد. بسياري از توليدات موجود در اين ناحيه در ساير مناطق كشور با بارندگي 200 ميلي متر ديده نمي شود. مردم طي زمان طولاني با كسب تجربه خود را با شرايط سخت محيطي تطبيق داده اند. دانش بومي ايجاد شده فوق العاده ارزشمند، كارساز و آسيب ناپذير است و زندگي ساكنين آن را بيمه كرده است.
سلاجقه افزود: چرا بايد كشور از خشكسالي آسيب ببيند؟ ميانگين بارش كل كشور 4 برابر شهر يزد است. بايد با استفاده از تجارب موجود در كشور در سالهايي كه بارش زياد است براي سالهاي خشكسالي برنامه ريزي كنيم.
وي در ادامه در ارتباط با نياز كشور به سد سازي اظهار داشت: سد و اجراي عمليات آبخيزداري دو مسئله لازم و ملزوم يكديگر هستند. به طور كلي در سطح جهاني سدها نشانه توسعه يافتگي يك كشور بوده و با اهداف مختلف تامين آب، انرژي، كنترل سيلاب، تفرجي و ....ساخته مي شوند. براي احداث سد بايد يك طرح جامع مديريت آبخيز با توجه به شرايط اقتصادي- اجتماعي منطقه تهيه و لزوم احداث سد در اين طرح جامع مورد مطالعه قرار گيرد. وي تاكيد كرد:ذخيره سازي آب فقط از طريق سد سازي نيست. بايد در غالب مديريت يكپارچه منابع آب در قالب يك حوزه آبخيز، با انجام مطالعات دقيق علمي و كارشناسي روشهاي مختلف مورد توجه قرار گيرد.
رييس پرديس منابع طبيعي دانشگاه تهران ادامه داد:يكي از روشهاي ذخيره آب سد سازي است اما ابزار بسيار كار آمد و منطبق بر شرايط ما، رعايت اصول آبخيزداري و نهادينه كردن فرهنگ آبخيزداري در بين مردم آبخيز نشين است.
به اعتقاد وي؛متاسفانه در ايران بسياري از سدها به صورت يكجانبه توسط وزارت نيرو احداث مي شوند. با احداث سد نواحي آبرفتي نواحي اكولوژيك مناسب از لحاظ فون و فلور هستند و ذخيره آب را به خوبي انجام مي دهند. با سد سازي به نوعي حقآبه محيط زيست را حذف مي كنيم. قبل از احداث سد بايد برنامه هاي آبخيزداري در منطقه اجرا شود تا آب مازاد آبخيز، پشت سد ذخيره شده و مشكل رسوب نداشته باشيم.
وي گفت:ايران كشوري با پتاسيلهاي بالاست. استفاده از انرژهاي نو مثل آب، باد و انرژي اتمي مي تواند جايگزين خوبي براي سدهاي آبي باشد.
سلاجقه اظهار داشت:احداث سد بدون برنامه باعث افزايش ميزان تبخير، كاهش سطح سفره آبهاي زير زميني، عدم تغذيه آبخوانها و پهنه هاي آبرفتي و وقوع زلزله مي شود. بسياري از روستاها و آبخوان نشينهاي پايين دست سد از آب سالم محروم مي شوند. آب شور به دليل عدم پيشروي آب شيرين جايگزين آن شده و پوشش گياهي اين نواحي از بين مي رود. در درازمدت نيز سدها سبب بروز زلزله هاي القايي مي شوند. سد كرخه حدود 8/7 ميليارد متر مكعب گنجايش دارد.
وي افزود: اگر وزن مخصوص آب را در بهترين شرايط 1 فرض نماييم حدود 8/7 ميليارد تن نيرو به سطح زير سد نيرو وارد شده و باعث فعال شدن گسلهاي نيمه فعال منطقه مي شود.آبخيزداري مي گويد ما بايد يك قطره آب را در هركجاي زمين مديريت كنيم. عرصه هاي آبرفتي يكي از مناطق طبيعي ذخيره سازي آب با كيفيت مناسب هستند. اين نواحي با ذخيره آب در داخل خود از هدر رفت آن به صورت تبخير جلوگيري كرده و در مواقع لزوم با حفر چاه به راحتي مي توانيم آب آن را استحصال نماييم.
وي تصريح كرد: در شرايط حاضر حدود 70 درصد آبرفت تهران را از طريق پشت بام منازل، خيابانها و اتوبانها به آسفالت تبديل كرده ايم.با طراحي سيستم مناسب بر روي پشت بامها و ايجاد مخازن آبي به جرات مي توان گفت هر خانوار ايراني به راحتي از لحاظ تامين آب شرب خودكفا خواهد شد.
وي در پاسخ به خبرنگار موج در ارتباط با اين مسئله كه "با وجود آلودگي شهر تهران آيا مي توان از آب باران به عنوان آب شرب استفاده كرد؟"،گفت:در هر بارندگي پس از 15 دقيقه كليه آلودگي هاي هوا و سطح پشت بام شسته خواهد شد.سيستم بايد به گونه اي طراحي شود كه در 15 دقيقه اول آب وارد باغچه و فضاي سبز منازل شود سپس از آبي كه وارد مخزن مي شود براي شستشو و حتي شرب مي توان استفاده نمود. با وضعيت فعلي تهران ما 8 تا 9 درصد آب باران را تبديل به سيلاب كرده ايم.
وي افزود:سلاجقه دهه 70 را به عنوان دهه شكوفايي آبخيزداري كشور قلمداد كرد و افزود: متاسفانه به دليل تغيير ساختار تشكيلات آبخيزداري كشور، فعاليتهاي آبخيزداري با ركود مواجه شده و در عملكرد اين مجموعه تاثير گذاشته است.
سه شنبه 22 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: موج]

[مشاهده در: www.mojnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 201]