نگاهي به وضعيت منابع طبيعي ايلام و ضرورت توجه به آن

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: نگاهي به وضعيت منابع طبيعي ايلام و ضرورت توجه به آن
ايلام سرزمين بلوط و دره هاي زيبا، ديار كوههاي مانا و سر بر فلك كشيده، زادگاه مردان و زنان سختكوش و با طراوت، خطه خونرنگ دليري و استقامت هنوز داراي زيبايي و شكوه است.

جنگلهاي وسيع و زيبايش، دشتهاي بكر و تماشايي اش كه در فصل بهار دامني مخملين و رنگين از سبزه ها و گلهاي وحشي زيبا برتن مي كنند چشم را مي نوازد و مسحوركننده هر رهگذري مي شوند كه لحظاتي بماند و خالق يكتا را به خاطر اين همه صنع و زيبايي آفرين گويد.
ايلام، سرزمين آفتاب با قدمتي به اندازه تاريخ پرتمدن ايران زمين همان آلامتو ديار خوش عيلام باستان از گذشته تا كنون بوده است اما اكنون به گفته كارشناسان منابع طبيعي استان منابع طبيعي اش دستخوش مشكلات عديده شده است.
پوشش گياهي مسلط جنگلهاي ايلام همچون ديگر رويشگاههاي زاگرس پوشيده از گونه هايي مختلف بنه و بلوط موسوم به مرواريد سبز مزين به گونه هايي از درختان ارژن، تاي، بادام،زالزالك، انجير، ون، گلابي و گردو است.
كارشناسان منابع طبيعي استان ايلام معتقدند، به واسطه تخريب بي رويه جنگلهاو اجراي برخي طرحهاي عمراني نظير گازرساني و.
.
.
دشتهاي بكر و درختان زيباي اين ديار در معرض نابودي و تخريب است.
به گفته آنان، جنگل هاي استان ايلام با قابليت هاي نهفته و بالفعل چوب، انرژي، گردشگري، دامپروري، پرورش طيور و زنبور عسل يكي از اميدهاي ايلام براي توسعه و اشتغالزايي پايدار در بخشهاي مختلف كشاورزي است.
روند تخريب مراتع و جنگلهاي استان ايلام به علت بهره برداري بي رويه توسط دامپروران و روستاييان شدت بيشتري به خود گرفته است.
اين در حالي است كه تخريب اين منابع خدادادي و اقتصادي، موجب نگراني بيشتر علاقه مندان به منابع طبيعي در استان ايلام شده است.
امسال همچنين به دليل شدت سرشاخه زني درختان بلوط براي تعليف دامهاي عشاير، خطر خشك شدن درختان جنگلي و كاهش عمر آنان وجود دارد.
يك كارشناس منابع طبيعي گفت: بهره برداري بي رويه طي دو دهه اخير موجب فرسايش خاك ، نابودي پوشش گياهي و بي حفاظ شدن مناطق جنگلي و مرتعي در مقابل سيلابها و بارندگيهاي فصلي شديد شده است.
"عليرضا طولابي" گفت: ايجاد تعادل ميان دام و مرتع، اجراي طرحهاي حفاظتي و آبخيزداري ، آبخوانداري ، بوته كاري و بذر پاشي در جهت احياي پوشش گياهي مي تواند ، روند تخريب اين مراتع را متوقف كند.
وي گفت: روند بيابان زايي در اين استان با توجه به تغييرات اقليمي و فعاليتهاي انساني در حال پيشروي است.
وي افزود: خشكساليهاي چند سال گذشته و تخريب مراتع به علت بهره برداري بي رويه باعث بياباني شدن عرصه هاي طبيعي استان شده است.
وي، عرصه بيابانهاي استان ايلام را حدود 80 هزار هكتار عنوان كرد و گفت: در شهرستان دهلران حدود 200 هزار هكتار مرتع در معرض بياباني شدن قرار دارد.
وي پيشروي بيابانهاي مرزي عراق، افزايش جمعيت، نياز به زمين كشاورزي و اراضي زراعي و بهره برداري بي رويه از سفره هاي آبي را از جمله عوامل موثر در امر بيابان زايي اين شهرستان نام برد.
وي، طرحهاي تعادل دام و مرتع، صيانت و توسعه جنگلها، حفاظت و مميزي اراضي را از جمله طرحهاي منابع طبيعي استان در جهت بيابان زدايي عنوان كرد.
وي گفت: امسال با توجه به وقوع خشكسالي و ضرورت نگهداري از عرصه هاي احيايي از محل اعتبارات ملي بخش مرتع يك ميليارد و 128 ميليون ريال اختصاص يافته است.
وي افزود: تنها با اجراي يك برنامه بلند مدت 20 ساله فعاليتهاي اصلاحي، احيايي و بازدارنده و اختصاص اعتبارات لازم و همچنين مشاركت مردم مي توان با پديده بيابان زايي در استان ايلام مقابله كرد.
وي افزود: استان ايلام داراي يك ميليون و 200 هزار هكتار مرتع است كه از اين ميزان 500 هزار هكتار آن فقير و ضعيف است.
وي افزود: مراتع استان ايلام همه ساله در آغاز فصل چراي دام پذيراي هفت هزار خانوار عشاير با بيش از دو ميليون راس دام است كه بيش از چهار برابر ظرفيت مراتع استان ايلام است.
وي از روستائيان و عشاير ايلامي خواست نسبت به حفاظت و حراست از منابع طبيعي توجه بيشتري داشته باشند.
رييس حفاظت و امور اراضي منابع طبيعي ايلام گفت: اين جنگل ها كه مامن دامداران عشاير، تفرج گاه مردمان خسته از شهر و محل درآمد زنبورداران، صمغ چينان است، سال به سال تنك تر و فقيرتر مي شوند و پوشش گياهي آنان از بين مي رود.
"حجت الله فتحي" افزود: سالانه بيش از هشتاد تن سقز(صمغ درخت بنه ) توسط بيش از 600 كارگر بومي منطقه از منابع جنگلي استان استحصال مي شود.
وي گفت: در فصل پاييز از درخت بنه علاوه بر "سقز" روزانه پنج تن پسته وحشي موسوم به "ونوشگ" برداشت شده كه عايدي جانبي براي هزاران نفر از مردم منطقه است.
وي گفت: يك محصول مهم ديگر جنگل هاي ايلام "كتيرا" است كه درسالهاي اخير استحصال آن به فراموشي سپرده شده است.
فتحي افزود: جاذبه هاي گردشگري و دشتهاي بكر و زيباي استان در كنار آثار تاريخي برف گير و جنگلي، رودخانه هاي ديدني وآبشارهاي زيبا مي توانند سالانه هزاران گردشگر را به ايلام بكشانند.
معاون حفاظت و امور اراضي منابع طبيعي استان گفت: بهره گيري از جنگل براي رسيدن به رشد و توسعه پايدار مشروط به حفظ و احيا اين منبع خداداي است.
"يحيي ميرزايي" افزود: استان ايلام داراي سه ميليون و 200 هزار راس دام متعلق به 11 هزار خانوار عشاير منطقه، در فصل تعليف ييلاقي از جنگل ها و مراتع استان بهره برداري مي كنند.
وي گفت: اين در حاليست كه جنگلها و مراتع اين استان تنها ظرفيت 650 هزار واحد دامي را دارند.
كارشناسان توسعه مي گويند: از چهارده رودخانه دايمي كه همچون كمربند جنگل هاي ايلام را در بر مي گيرند مي توان در توليد و تامين انرژي از طريق ايجاد نيروگاه برق آبي بيشترين بهره را برد.
رييس مرتع و بيابان زدايي استان ايلام گفت: طي چندماه گذشته در راستاي بيابان زدايي عمليات غني سازي ، بوته كاري، بذر پاشي و مراقبت در بيش از 18 هزار هكتار از جنگل هاي استان انجام شده است.
"مهرداد كهزادي" افزود: براي اجراي اين طرحها دو ميليارد و 800 ميليون ريال اعتبار از محل منابع استاني و ملي اختصاص يافته است.
وي نبود هماهنگي و ارزيابي زيست محيطي دستگاه هاي اجرايي در مرحله طراحي و اجراي طرح و نبود انسجام و حساسيت لازم تشكل هاي غيردولتي در جلوگيري از تخريب عرصه هاي منابع ملي را دربوجود آمدن اين وضعيت موثر مي داند.
وي،انتقال خطوط نفت، گاز و فيبر نوري، احداث كارخانه هاي سيمان و بهره برداري منابع مورد نياز آنان، احداث شهركهاي صنعتي، آبرساني به شهر ايلام و احداث راه از جمله طرحهايي ذكر كرد كه موجب تخريب بخشي از منابع طبيعي استان ايلام مي شوند.
كهزادي گفت: با ادامه روند كنوني، وضعيت منابع طبيعي ايلام در آينده، نگران كننده خواهد بود.
وي افزود: بايد همانند ديگر كميته هاي ستاد حوادث غير مترقبه استان، كميته اي نيز براي گوشزد كردن اهميت منايع طبيعي به دستگاههاي اجرايي وجود داشته باشد.
وي گفت: بر اساس اطلاعات موجود 140 هزار هكتار از عرصه هاي طبيعي ايلام واقع در شهرستان گرمسيري دهلران و مهران در معرض فرسايش بادي قرار دارند.
وي افزود: فرسايش بادي در اين منطقه حالت تشديدشونده دارد كه در صورت عدم كنترل صحيح و به موقع مناطق زيادي از جمله شهرستان دهلران را تهديد مي كند.
وي گفت: حفظ منابع طبيعي بايد به فرهنگ عمومي و دغدغه همگاني مردم و مسوولان تبديل شود زيرا تفكر و انديشه انسانها در حفظ، احيا و بازسازي و يا تخريب منابع طبيعي موثر است.
وي افزود: حضور مستمر دام و مراتع، چراي بي رويه، فقر پوشش گياهي، توسعه اراضي كشاورزي، استفاده بي رويه از آبهاي زير زميني و بروز خشكسالي- هاي ممتد از جمله عوامل موثر در بيابانزايي در ايلام است.
وي گفت: آموزش و پرورش، رسانه هاي گروهي و دانشگاه ها موظفند اهميت حفاظت از منابع طبيعي به عنوان بستر حيات و توسعه پايدار را به همه اقشار جامعه بشناسانند.
وي ابراز اميدواري كرد، با دلسوزي و پيگيري همه مسوولان هر فردي يك كارشناس آگاه منابع طبيعي باشد.
مدير كل منابع طبيعي ايلام نيز در اين باره گفت: خسارت وارده به منابع طبيعي استان ناشي از اجراي طرحهاي عمراني از ديگر عوامل انساني و طبيعي پيشي گرفته است.
"عبدالرضا بازيار" افزود: با اين وجود اجراي پروژه هاي عمراني ضرورت استان است و ناگزير به پذيرش آن هستيم.
وي گفت: كارفرمايان طرحهاي عمراني موظف به ارزيابي زيست محيطي شرايط اجراي طرح و كسب تاييد از ادارات منابع طبيعي و محيط زيست مي باشند.
وي افزود: انتخاب مسير و جانمايي پروژه ها بايد به گونه اي باشد كه خسارت ناشي از اجراي آن به حداقل برسد.
وي گفت: متاسفانه ارزيابي اوليه برخي از طرحها به طور اصولي و صحيح صورت نگرفته و موجب تغيير مسير و تخريب عرصه هاي منابع ملي مي شود.
وي افزود: براي جبران خسارات وارده به منابع طبيعي، مبالغي از مجريان طرحهاي عمراني اخذ و در زمينه اصلاح، بهبود و بازسازي مناطق آسيب ديده صرف مي شود اما متاسفانه هيچگاه منابع طبيعي جايگزين نخواهد شد.
وي افزود: مسير خط انتقال گاز ايلام ـ اسلام آباد، بيش از 14 هزار متر مربع از مراتع استان، 350 اصله درخت بلوط، 650 اصله نهال بلوط و بيش از 240 بوته جنگلي را از بين برده و سبب فرسايش و تخريب خاك شده است.
وي گفت: خط انتقال برق فشار قوي از سد سيمره به سمت چوار 416 هزار متر مربع مرتع و بيش از 11 هزار اصله درخت و درختچه را نابود كرده است.
وي گفت: اجراي طرحهاي عمراني دولت علاوه بر تخريب مستقيم منابع طبيعي اين استان تاثيرات مخرب اجتماعي و زيست محيطي ديگري نيز به همراه دارد.
وي، به احياي مناطق تخريب شده بوسيله درختكاري و حفظ موجوديت كنوني عرصه هاي طبيعي تاكيد كرد.
وي افزود: اين اداره خواستار هماهنگي دستگاههاي اجرايي با كارشناسان منابع طبيعي درمرحله طراحي طرح مي باشد.
استان ايلام با 640 هزار هكتار جنگل انبوه و تنك و يك ميليون و 100 هزار هكتار مرتع در جنوب غربي رشته كوه زاگرس قرار دارد.
ك/4 7177/633/1139 شماره 193 ساعت 11:01 تمام
دوشنبه 14 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 286]