چشم‌انتظار جايگزيني ميني‌بوس‌هاي فرسوده‌

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: چشم‌انتظار جايگزيني ميني‌بوس‌هاي فرسوده‌

ميني‌بوس در چنبره راه‌بندان سنگين بزرگراه گرفتار شده است و مسافران گرمازده، چرت مي‌زنند و يا در انتظار باز شدن راه، لحظه‌شماري مي‌كنند.‌

راننده، با دستمال چروكيده و خيس، دم‌به‌دم قطره‌هاي عرق را از پيشاني و صورتش پاك مي‌كند و ميني‌بوس را كه پنداري آخرين نفس‌هايش را مي‌كشد، به زحمت جلو مي‌راند. يك ساعتي است كه از مبدا حركت كرده، اما هنوز به مقصد نرسيده است. كاركرد امروزش را در ذهن مرور مي‌كند و بار ديگر به ياد مخارج زندگي‌اش مي‌افتد. حق‌بيمه ميني‌بوس و كرايه‌خانه‌اي را كه بايد سرماه بپردازد، هزينه‌هاي روزمره و شهريه دانشگاه فرزند و باز هم ترديد در مورد ميني‌بوس كه مي‌گويند از رده خارج است و اگر قرار است اسقاط و با خودروي نو جايگزين شود، تعميرش توجيه‌ناپذير است. اما عليرغم مدت‌ها انتظار، از ميني‌بوس نو و جايگزين خبري نيست! در اين شرايط كافي است خودرواش در بزرگراه دود كند و يا در ميانه راه از حركت بازماند، كه در اين صورت انتقال آن به پاركينگ راهنمايي و رانندگي و چند روز بيكاري و هزينه براي رفع عيب ميني‌بوس، دور از انتظار نيست.‌

رانندگاني كه بيمه نيستند

كار روي ميني‌بوس‌هاي تحت پوشش شركت واحد كه زماني درآمد خوبي داشت، امروزه براي رانندگان آن‌ها ديگر چنگي به دل نمي‌زند. دلايل آن را مي‌توان فرسوده شدن ميني‌بوس‌ها پس‌از گذشت افزون بر دو دهه استفاده ازآن‌ها، كاهش درآمد ميني‌بوسراني با وجود افزايش نسبي كرايه‌ها، برخوردار نبودن رانندگان ميني‌بوس‌ها از بيمه تامين‌اجتماعي و كاهش مسافران بر اثر افزايش خودروهاي موسوم به و مسافربرهاي شخصي و نظاير آن‌ها دانست.‌

درحال حاضر ايستگاه‌هاي اصلي ميني‌بوس‌هاي تحت پوشش شركت‌واحد در برخي از ميدان‌ها و مناطق پررفت و آمد شهر قرار دارند، كه ازجمله مي‌توان به ميدان رسالت، سيدخندان، ميدان ونك، فلكه صادقيه و ميدان آزادي اشاره كرد.‌

زير پل سيدخندان، به سراغ تني چندازرانندگان ميني‌بوس مي‌رويم كه به انتظار مسافران نشسته‌اند و برخي از آن‌ها با دراز كشيدن زير ميني‌بوس، سرگرم تعمير آن‌ها و سپس پاك كردن دستان روغني‌شان هستند.‌

مظفرعلي دخت، با بيان اين كه در مسير سيدخندان - ميدان آزادي نزديك به 50 دستگاه ميني‌بوس مدل 1360 تا 1368 فعال هستند، مي‌گويد:‌

- از آنجا كه مدت‌ها است حرف جايگزيني ميني‌بوس‌هاي قديمي و فرسوده مطرح است، براي تعمير اساسي آن‌ها نمي‌توانيم هزينه كنيم. اين درحالي است كه از تحويل خودروهاي جديد و جايگزين به ما نيز هنوز خبري نشده است.‌داخل ميني‌بوس او، رانندگان ديگري هم به ما مي‌پيوندند. يكي از آنان مي‌گويد:‌

- در مبدا و بخصوص در ميانه روز، بايد دقايق طولاني منتظر بمانيم تا ميني‌بوس پر شود. در اين‌صورت پس‌از پيمودن مسير 20 كيلومتري سيدخندان - ميدان آزادي كه در اوج ترافيك خيابان و بزرگراه‌ها تا يك‌ونيم ساعت هم طول مي‌كشد، بايد از هر مسافر 175 تومان كرايه بگيريم كه در جمع به 3 هزار تومان در هر مسير هم نمي‌رسد! آن‌وقت پيك موتوري صرفا براي آن‌كه قطعه‌اي را از جنوب شهر به دست ما برساند، 5 هزار تومان كرايه مي‌گيرد!‌

وعده‌اي كه عملي نشده است‌

مصطفي محمدي، راننده ديگري است كه مي‌گويد:‌

- متوسط درآمد خالص روزانه ما 15 هزار تومان است. اين در شرايطي است كه هزينه تعويض روغن ميني‌بوس از 7 هزارتومان، به 25 هزارتومان افزايش يافته است كه فقط حدود 20 روز قابليت استفاده دارد.‌

او كه از 28 سال پيش راننده ميني‌بوس است، شروع فعاليت‌اش در اين حرفه را زماني مي‌داندكه كرايه هر مسافر ميني‌بوس 2 تومان بوده است.‌

محمدي ادامه مي‌دهد:‌

- حق بيمه سالانه شخص ثالث ميني‌بوس‌هاي تحت پوشش شركت واحد، بسته به اين كه تصادف كرده يا نكرده باشند، از 560 تا 700 هزار تومان است. با اينهمه اگر ميني‌بوس تصادف كند، مي‌گويند چون خارج از رده است، خسارتي به آن تعلق نمي‌گيرد!‌

راننده ديگري مي‌گويد:‌

- ستاد تبصره 13 حدود 4 سال است كه وعده مي‌دهد ميني‌بوس‌هاي فيات فرسوده ما را با ميني‌بوس‌هاي جديد هيوندا تعويض مي‌كند، اما اين وعده عملي نشده است. البته در اين صورت هم بايد 6 ميليون تومان پيش‌پرداخت و به مدت 5 سال، ماهانه 400هزار تومان قسط بدهيم. ضمن آن‌كه اكثريت رانندگان ميني‌بوس‌هاي پوشش شركت‌واحد مستاجرند و از افراد كم‌درآمد جامعه محسوب مي‌شوند.‌

او اضافه مي‌كند:‌

- وقتي درآمد ما خوب و زندگي‌مان تامين باشد، تحمل راهبندان‌هاي سنگين خيابان‌ها و بزرگراه‌ها و همچنين غرولند مسافران، چندان مشكل نيست. اين مشكل را هم كه هميشه دست و صورت و لباس‌هاي‌مان كثيف و روغني است، مي‌توان تحمل كرد. اما وقتي هميشه دلت بلرزد كه مبادا از تامين هزينه‌هاي زندگي كم بياوري، دشواري‌هاي كار برايت مضاعف مي‌شود.‌

راننده ديگري، به تعويض روكش صندلي‌هاي ميني‌بوس‌اش اشاره مي‌كند و توضيح مي‌دهد:‌

- چون صندلي‌ها فرسوده بودند و مسافران از نشستن روي آن‌ها پرهيز داشتند، روكش‌هاي جديدرا به قيمت 400هزار تومان خريدم و به صندلي‌ها انداختم.‌

همكارش ادامه مي‌دهد:‌

- 5 سال پيش قرار بود به راننده هر دستگاه ميني‌بوس 2 ميليون تومان وام بلاعوض بدهند تا اشكالات خودرواش از نظر محيط زيست را برطرف كند. اما بعد اين مبلغ را به 1 ميليون تومان كاهش دادند و عاقبت به پرداخت 500هزار تومان بسنده كردند، كه اقساط آن را به‌صورت وام بدون بهره، دريافت مي‌كنند.‌

هردوپير شده‌ايم!‌

عزت شاهرخي، راننده‌اي كه از 18 سال پيش روي ميني‌بوس تحت پوشش شركت واحد كار مي‌كند، مي‌گويد:‌

- همان‌گونه كه من به مرور زمان پير شده‌ام، ميني‌بوس من هم پير و فرسوده شده است. حال گويا رسم زمانه اين است كه كسي هر دوي ما را تحويل نگيرد!‌

‌ البته ميني‌بوس من نسبت به مالك‌اش يك امتياز و برتري دارد، و اين كه بيمه است، اما من نيستم!‌

شاهرخي اضافه مي‌كند:‌

- گاه يكي از همين ميني‌بوس‌هاي فرسوده بايد هزينه زندگي دو، تا سه خانواده را تامين كند كه درآوردن چنين درآمدي واقعا مشكل است.‌

راننده ديگري دنباله سخنان او را مي‌گيرد و مي‌گويد: سال 78 از سه‌راهي آذري، اين ميني‌بوس را 6 ميليون و 600هزار تومان خريدم و از آن موقع تا به حال، هر روز با آچار زير آن مي‌روم تا تعميرش كنم و در حال كار نگه‌اش دارم. روز تعطيل هم ندارم. هميشه با سر و صورت و لباس روغني به خانه مي‌روم. طي اين سال‌ها، ميني‌بوس من آنقدر فرسوده شده است كه به نرخ 4 ميليون تومان هم خريدار ندارد. اوراقچي هم حاضر است آن را 1 ميليون تومان بخرد تا از قطعاتش استفاده كند! درضمن تعمير اساسي آن، حدود 1ميليون و 300هزار تومان خرج دارد كه توانايي پرداخت آن را هم ندارم و درضمن اگر قرار باشد ميني‌بوس نو به ما واگذار كنند، ضرورتي نمي‌بينم كه آن را تعمير اساسي كنم.‌

او ادامه مي‌دهد:‌

- آن زمان كه اين ميني‌بوس را خريدم، يكي از دوستانم مغازه‌اي را به قيمت 5 ميليون تومان خريد كه درحال حاضر قيمت آن 10 برابر شده و به 50 ميليون تومان رسيده است. ديگر لازم نيست كار در مغازه را با رانندگي ميني‌بوس، مقايسه كنيد!‌

رقيب ميني‌بوس‌هاي تحت پوشش‌

شاهرخي، ناگهان به فكر گذشته‌ها مي‌افتد؛ ياد زماني كه مناطقي از تهران مانند شهرك راه‌آهن و دهكده المپيك، هنوز ساختمان‌هاي نيمه‌كاره و خيابان‌هاي خاكي داشت و كرايه ميني‌بوس‌هايش 20 تومان بود:‌

- در آن زمان،كارگران ساختماني بيل و كلنگ‌هاي‌شان را هم سوار ميني‌بوس مي‌كردند كه به آن آسيب مي‌رساند.‌

رفته رفته كه مناطق جديد تهران آباد و خيابان‌ها آسفالت شد، شركت واحد هم به عنوان رقيب ميني‌بوس‌هاي تحت پوشش‌اش، قدم به ميدان گذاشت و اغلب خطوط ميني‌بوسراني در مناطق تازه‌ساز را يكي پس از ديگري تعطيل و اتوبوس‌هاي خودش را جايگزين آن‌ها‌ كرد! اين اتفاق به دلايل گوناگون، در ساير مسيرها هم تكرار شد و به تعطيلي خطوط ميني‌بوس‌راني ميدان آزادي به مقصدهاي تجريش، ونك، شادآباد، يافت‌آباد، تهرانسر، شهرك ولي‌عصر و همچنين ميدان آزادي به سه‌راه آذري انجاميد كه از نظر ما جزء بهترين خطوط ميني‌بوسراني تهران بودند.‌

حال آن كه شركت واحد به كمك 20 هزار تومان شهريه ماهانه‌هايي كه از ميني‌بوس‌هاي تحت پوشش‌اش دريافت مي‌كند، توانست‌ اتوبوس‌هايي را بخرد و در خطوط موردنظرش، به كار اندازد.‌

دركمين سلامت رانندگان‌

رانندگي ميني‌بوس تنها به آنچه شهروندان مي‌بينند، خلاصه نمي‌شود، بلكه حوادث، آسيب‌ها و مشكلاتي هم دارد كه اغلب از نظرها پنهان مي‌ماند.‌

يك راننده ميني‌بوس در اين باره مي‌گويد:‌

- چندي پيش جك چرخ ميني‌بوس از زير آن در رفت كه به دليل آسيب‌ديدگي لگن، به ناچار 3 ماه در بيمارستان و 2 ماه در خانه بستري و بيكار شدم. در اين مدت، صاحب‌خانه‌ام 3 ماه كرايه خانه‌اش را به من بخشيد، اما ناچار شدم ماهانه عقب مانده‌ام را به شركت واحد بپردازم.‌

او اضافه مي‌كند:‌

هر راننده كه بخواهد ميني‌بوس‌اش را بفروشد، ابتدا بايد آرم را پاك كند و پس از انتقال ميني‌بوس به خريدار جديد، بابت حك همان آرم 200 هزار تومان به شركت واحد بپردازد؛ در ضمن تامين اسپري رنگ هم با خودش است.‌

حركت با ظرفيت ناقص‌

ميني‌بوس‌هاي فرسوده در عين حال كه براي رانندگان‌شان دردسرآفرين و پرهزينه‌اند و به آلودگي هواي شهر هم كمك مي‌كنند، اغلب مسافران هم با اكراه و دلخوري سوار آن‌ها مي‌شوند و پيوسته از رانندگان مي‌پرسند كه چرا براي جايگزيني آن‌ها، اقدام نمي‌كنند؟ اغلب هم از پاسخي كه مي‌شنوند، متعجب مي‌شوند.‌

ساعت به 8 صبح نزديك مي‌شود و عليرغم توقف 15 دقيقه‌اي ميني‌بوس در ايستگاه مبداء، صندلي‌هاي آن هنوز پر نشده است تا حركت كند، اما درون يكي از ميني‌بوس‌ها، گفت‌وگوي ما با رانندگان ادامه دارد. درحالي كه اغلب آنان مايلند حرف‌هاي‌شان بدون ذكر نام چاپ شود، بر اين تقاضا اصرار مي‌ورزند كه مسئولان، تاريخ دقيقي را براي جايگزيني ميني‌بوس‌هاي فرسوده‌شان اعلام و آن را اجرا كنند.‌

يكي از رانندگان مي‌گويد:

- پس از سال‌ها كه از فعاليت ميني‌بوسراني تحت پوشش شركت واحد مي‌گذرد، تازه معلوم شده است كه ميني‌بوس‌هاي ياد شده در شبكه حمل و نقل عمومي كشور، جايگاه قانوني ندارند. از اينرو 3 تن از همكاران، پيگير موضوع شده‌اند تا تشكيلات ميني‌بوسراني تحت پوشش شركت واحد تهران را به ثبت برسانند و از اين طريق، خواست‌هاي اعضاء را پيگيري كنند. ‌

او با بيان اين كه امور ميني‌بوسرانان تاكنون از سوي سازمان نظارت بر سرويس‌هاي خصوصي تحت پوشش شركت واحد اتوبوسراني اداره مي‌شده است، افزايش هزينه‌ها در برابر كاهش درآمد رانندگان ميني‌بوس را از جمله مشكلات آنان ذكر مي‌كند و مي‌گويد:‌

- قيمت يك جفت لاستيك كه در گذشته 25 تا 30 هزارتومان بود، به 100 هزار تومان و حق بيمه شخص ثالث از 200 به 560 تا 700 هزار تومان در سال افزايش يافته است. با اينهمه حتي افزايش كرايه ميني‌بوس‌ها هم نتوانسته است درآمد رانندگان آن‌ها را به نسبت سال‌هاي گذشته بالا ببرد. در نتيجه توان خريد آنان كاهش يافته است.‌

او با بيان اين كه ميني‌بوس‌هاي فيات، بنز و اويكو مناسب‌ترين وسايل نقليه براي فعاليت در شبكه ميني‌بوسراني تهران هستند، مي‌گويد:‌

- كارخانه فيات كه تعطيل شده است و براي ميني‌بوس اويكو هم نمره تهران نمي‌دهند و به ناچار فقط براي شهرستان‌ها نمره مي‌شوند. ضمن آن كه اين خودرو هم مانند ميني‌بوس بنز، گران‌قيمت است و اغلب رانندگان قادر به خريد آن نيستند.‌

اين راننده با تاييد اين كه ميني‌بوس‌هاي فرسوده به آلودگي هواي شهر كمك مي‌كنند، مي‌گويد:

- ماموران راهنمايي و رانندگي به محض برخورد با ميني‌بوس‌هاي دودزا، آن‌ها را متوقف و به پاركينگ منتقل مي‌كنند. از اينرو رانندگان ميني‌بوس‌ها نهايت دقت را دارند كه وسيله نقليه‌شان به دليل نقص فني دود نكند و به دليل انتقال آن‌ها به پاركينگ، بيكار نشوند.‌

اما اين سختگيري متاسفانه در مورد ميني‌بوس‌هاي دولتي وجود ندارد و اغلب از دودزايي آن‌ها چشم پوشي مي‌شود.‌

همچنين اگر ميني‌بوس بر اثر نقص فني در بزرگراه‌ها متوقف شود، در اسرع وقت به وسيله جرثقيل به پاركينگ انتقال مي‌يابد اما اگر اتوبوس‌هاي شركت واحد به همين دليل از حركت بازايستند، در همان محل آنقدر متوقف مي‌مانند تا تعميركاران سيار شركت واحد از راه برسند و تعميرشان كنند.‌

او با اشاره به كاهش چشمگير مسافران ميني‌بوس‌هاي تحت پوشش شركت واحد، مي‌گويد:‌

- با اين كه تعداد ميني‌بوس‌هاي مسير سيدخندان - ميدان آزادي از 96 دستگاه به حدود50 دستگاه كاهش يافته است، حتي در ساعات عصر، مسافر چنداني ندارند و با كرايه 175 توماني، گاهي ناچارند مسير 20 كيلومتري ياد شده را با ظرفيت ناقص و در اوج ترافيك، درمدت يك‌ونيم ساعت بپيمايند.‌

او اضافه مي‌كند:

- در اين اوضاع و احوال، خدا كند كه ميني‌بوس دچار نقص اساسي نشود كه در اين صورت بايد به يكي از تعميرگاه‌ها و گاراژهاي ويژه‌اي كه اغلب در منطقه يافت‌آباد فعالند، انتقال يابند و تعمير شوند.‌

شنبه 12 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 96]