واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: اقتصاد > کشاورزی - مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی سناریوهای مختلف موجود برای تحقق اهداف بخش کشاورزی در برنامه پنجم توسعه را بررسی کرد. به گزارش روابط عمومی مرکز پژوهشها، دفتر مطالعات زیربنایی این مرکز با بررسی اولین سناریوی مطرح در این زمینه برای تداوم وضع موجود افزود: بررسی اجمالی میزان عملکرد برنامه سوم و چهارم نشان میدهد که علیرغم تغییر کمی اهداف برنامهها، درصد تحقق آنها تغییر معناداری نمیکند. به عنوان مثال در تولیدات دامی عملکردهای ارائه شده بسیار به اهداف برنامه نزدیک هستند و روند اجرای برنامه در این بخش مناسب بوده است، اما نکته مورد توجه این است که درصد تحقق در این زیربخش هم در برنامه سوم بالا بوده و هم در برنامه چهارم، ولی در بخش مکانیزاسیون میزان تحقق برنامه همواره (هم در برنامه چهارم و هم در برنامه سوم) کمتر از 70 درصد بوده است. این نکته مؤید این مطلب است که در زیربخشها و بخشهای مختلف کشاورزی روندی در اجرای برنامههای تدوین شده شکل گرفته است که با تغییر برنامه و اهداف کمی آن تغییر معناداری نمیکند و خط سیر خود را طی میکند. همچنین بر اساس اطلاعات به دست آمده از میزان تأثیر زیستمحیطی (به ویژه منابع آب)، عملکرد برنامههای سوم و چهارم توسعه در بخش کشاورزی، تداوم روند کنونی اجرای برنامههای توسعه در بخش مناسب نبوده و در آینده لطمات جبران ناپذیری را به بخش کشاورزی و نهایتاً امنیت غذایی کشور وارد خواهد یافت. نحوه اجرای احکام برنامههای توسعه بر اساس شواهد موجود مناسب نبوده و باید تغییراتی در روند اجرا حاصل شود. در سناریوی دوم بر لزوم به کارگیری حداکثر توان در قالب رویههای موجود تاکید میشود و با خوش بینی فرض بر این خواهد بود که روند اجرای برنامه به نحوی تغییر کند که در بخشهای تولیدی عملکرد اجرا حدوداً 25 و یا 50 درصد افزایش یابد و در عملیات زیربنایی عملکرد برنامه پنجم برابر با مجموع عملکردهای برنامه سوم و چهارم باشد. به عنوان مثال اگر در بخش تولیدات دامی عملکرد اجرای برنامه پنجم نسبت به عملکرد برنامههای سوم و چهارم 50 درصد افزایش یابد. میزان تولید کل فرآوردههای دامی در پایان سال 1393 (سال هدف برنامه پنجم) به حدود 15/4 میلیون تن خواهد رسید این در حالی است هدف برنامه در همان سال بالغ بر 18/6 میلیون تن میباشد، بدین معنی که اگر حتی عملکرد بخش در تولیدات دامی 50 درصد افزایش یابد فقط 82 درصد از هدف برنامه در این بخش تحقق خواهد یافت. در بخش شیلات تولید یک میلیون تن پیشبینی شده است، این در حالی است که افزایش 25 درصدی عملکرد دولت در اجرای برنامه پنجم (در بخش شیلات به دلیل محدودیت منابع صید افزایش عملکرد 25 درصد در نظر گرفته شده است) نسبت به برنامه چهارم فقط تولیدی در حد 800 هزار تن را در پی خواهد داشت. تولیدات زراعی یکی از بخشهایی است که با محدودیت منابع زیادی روبرو است و به همین دلیل افزایش تولید با محدودیتهای زیادی از جمله منابع آب روبرو است. حتی اگر دولت در روند برنامه پنجم با عملکردی بیش از 25 درصد از اجرای برنامه چهارم حرکت کند در پایان برنامه پنجم تولیدی در حدود 85 میلیون تن خواهیم داشت و آن یعنی حدود 8 میلیون تن کمتر از هدف برنامه پنجم توسعه که درصدی معادل 90 درصد هدف در نظر گرفته شده است. سناریوی سوم که تحت عنوان «همت مضاعف و کار مضاعف» تهیه شده است، به مفهوم ، به کارگیری حداکثر توان همراه با تغییر رویه و حصول اهداف برنامه پنجم توسعه در بخش کشاورزی است. در این سناریو تغییر رویهها اساس تحقق اهداف است این موضوع نکته کلیدی قوانین مهمی چون هدفمند کردن یارانهها و اجرای اصل چهل و چهارم قانون اساسی است و طرحها و لوایح در حال تصویبی مانند طرح بهرهوری کشاورزی و منابع طبیعی (مصوب مجلس شورای اسلامی) و لایحه قانون جامع منابع طبیعی است. طرح افزایش بهرهوری بخش کشاورزی و منابع طبیعی مصوب مجلس شورای اسلامی با عنایت به اجرای اصل چهل و چهارم قانون اساسی و سند چشمانداز، حصول به اهداف خود را تا افق سند چشمانداز (طی سه برنامه توسعه آینده) قرار داده است و بر این اساس این سرفصلها در نظر گرفته شدهاند: -افزایش متوسط سالیانه تا دو درصد، شاخص رشد کیفیت و کمیت علوفه و سایر تولیدات مراتع، ضریب تنوع گیاهی، تثبیت خاک و ترسیب کربن و سایر معیارهای زیست محیطی (اکولوژیکی) سرزمین. - کاهش جمعیت دامی وابسته به مرتع به میزان سه میلیون واحد دامی در سال تا حد تعادل و جایگزینی آن با دامداری صنعتی و نیمه صنعتی. - بهبود ضریب حفاظتی جنگلها و مراتع از 40 درصد به 90 درصد و سرانه جنگل از 17 درصد هکتار به 25 درصد هکتار در طی ده سال آینده (طی دو برنامه توسعه آینده) برساند. - دولت مکلف است به گونهای برنامهریزی کند که تا سال 1404 هجری شمسی و با استفاده بهینه از منابع مندرج در فصل تأمین آب بودجههای سنواتی، حداقل 15 درصد متوسط بلنــدمــدت نزولات آسمانی سالیانه کشور (5/7 درصد از محل کنترل آبهای سطحی و 5/7 درصد از طریق آبخیزداری و آبخوانداری) به حجم آب استحصالی کشور اضافه گردد و 100درصد ترازنامه (بیلان) منفی آبهای زیرزمینی دشتهای کشور (با اولویت دشتهای ممنوعه آبی) جبران شود. - شناسایی و کنترل کانونهای بحرانی فرسایش آبی، بادی و مقابله با پدیده بیابان زایی و جلوگیری از هجوم شنهای روان و گردوغبار با منشأ داخلی و خارجی به گونهای که میزان متوسط کاهش سالیانه فرسایش خاک کشور یک تن در هکتار و در اراضی کشاورزی به حداقل سه تن در هکتار برسد. برای حصول به این اهداف و بر اساس انجام یک سوم اهداف در برنامه پنجم توسعه ، مستلزم انجام عملیات آبخیزداری وآبخوان داری در سطح 35 میلیون هکتار، جنگلکاری، زراعت چوب و ایجاد بوستانهای جنگلی در سطح 4 میلیون هکتار، خروج 15 میلیون واحد دامی وابسته به مرتع از مراتع کشور بیابان زدایی و کنترل کانونهای بحرانی فرسایش بادی حداقل 2 میلیون هکتار و عملیات وسیع در موضوعات آب و خاک برای جبران بیلان منفی سفرههای آب زیرزمینی دشتهای کشور است. متذکر میشود که در همه برنامههای توسعه بر افزایش سرمایهگذاری در بخش کشاورزی تأکید شده است، اما این افزایش مورد انتظار هرگز حادث نشده است، زیرا بخش توسعهای نداشته است و امکان جذب سرمایه در بخش با ادامه وضع موجود بسیار پایین بوده است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 718]