تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835092504
حسد از ضد ارزشهاست(2)
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: حسد از ضد ارزشهاست (2)
در بخش دوم از آیات به چهره دیگرى از صفت زشت حسد و آثار مرگبار آن در زندگى انسانها برخورد مىكنیم و آن مربوط به داستان حضرت یوسف(ع) و برادران اوست.یوسف(ع) نه تنها چهره بسیار زیبایى داشت بلكه خلق و خوى او نیز در نهایت زیبایى بود و همین امر كه از آینده درخشانى خبر مىداد نظر تیزبین پدرش یعقوب پیامبر را به خود جلب كرد و نخستین بذر حسد در دل برادرانش كه از او بزرگتر بودند پاشیده شد.این موضوع هنگامى به اوج شدت خود رسید كه یوسف(ع) به پدرش گفت: «پدر! من در خواب دیدم یازده ستاره به اضافه خورشید و ماه در برابرم سجده مىكنند»! (اذ قال یوسف لابیه یا ابت انى رایت احد عشر كوكبا و الشمس و القمر رایتهم لى ساجدین) (8)یوسف(ع) نه تنها چهره بسیار زیبایى داشت بلكه خلق و خوى او نیز در نهایت زیبایى بود و همین امر كه از آینده درخشانى خبر مىداد نظر تیزبین پدرش یعقوب پیامبر را به خود جلب كرد و نخستین بذر حسد در دل برادرانش كه از او بزرگتر بودند پاشیده شد.یعقوب كه مىدانست این خواب یك خواب كودكانه نیست بلكه نشانه بارزى از آینده بسیار درخشان یوسف(ع) است به او گفت:«فرزندم خواب خود را براى برادرانت نقل نكن، مبادا براى تو نقشه خطرناكى بكشند چرا كه شیطان دشمن آشكار انسان است». (قال یا بنى لاتقصص رؤیاك على اخوتك فیكیدوا لك كیدا ان الشیطان للانسان عدو مبین) (9)آیا برادران یوسف(ع) از جریان این خواب عجیب كه از آینده بسیار درخشان یوسف(ع) خبر مىداد آگاه شدند یا نه؟ دقیقا روشن نیست، اگر با خبر شده باشند این دومین پایه حسادت و كینه آنها را تشكیل داد، ولى به هر حال پدر مىدانست كه اگر برادران از این خواب شگفت انگیز با خبر شوند نقشه خطرناكى بر ضد یوسف(ع) خواهند كشید و به همین دلیل اصرار بر كتمان آن داشت.در بعضى از روایات آمده است كه یعقوب از شدت خوشحالى این خواب را با همسرش در میان گذاشت به گمان این كه فاش نخواهد شد، ولى از آنجا كه هر سرّى از دو نفر تجاوز كند، فاش مىشود، این داستان فاش شد و برادران یوسف از آن آگاه شدند و در روایت دیگر آمده كه یوسف نتوانست خواب را كتمان كند (و نهى پدر را نهى ارشادى مىدانست نه تحریمى) هنگامى كه برادران آگاه شدند گفتند یوسف سر پادشاهى دارد! (10)قرآن مىگوید: «برادران یوسف(ع) گفتند: یوسف و برادرش(بنیامین) نزد پدر از ما محبوبترند، در حالى كه ما نیرومندتریم (و پدر را در حل مشكلات یارى مىكنیم) به یقین پدر ما در گمراهى آشكار است»! (اذ قالوا لیوسف و اخوه احب الى ابینا منا و نحن عصبة ان ابانا لفى ضلال مبین) (11)به این ترتیب حكم «ضلالت پدر» را صادر كردند! و به دنبال آن تصمیم نهایى را براى برداشتن این مانع بزرگ - یعنى یوسف - از سر راه خود گرفتند و در یك «مشاوره شیطانى» چنین نظر دادند: «یوسف را بكشید، یا او را به سرزمین دوردستى بیفكنید تا توجه پدر فقط به شما باشد و بعد از آن (از گناه خود توبه مىكنید و) افراد صالحى خواهید بود»! (اقتلوا یوسف او اطرحوه ارضا یخل لكم وجه ابیكم و تكونوا من بعده قوما صالحین) (12)آرى امواج خروشان و خطرناك حسد آنقدر قوى و هولناك است كه برادران را دعوت به كشتن برادر مىكند و سبب گناهان زیاد دیگرى از جمله گفتن دروغ هاى مختلف براى كتمان جنایت خود و نسبت دادن پدر به ضلالت و گمراهى و اهانت آشكار به مقام والاى این پیامبر بزرگ می‌شود.همانگونه كه مىدانیم با وساطت بعضى از برادران قتل یوسف انجام نشد، ولى مقدمات تبعید او به سرزمینهاى دور دست فراهم گردید، درست است كه این تبعید، یعقوب را چنان اندوهگین كرد كه چشمانش از كثرت گریه و اندوه نابینا شد اما برخلاف آنچه برادران مىخواستند این تبعید مقدمه عظمت یوسف و فرمانروایى او بر كشور مصر كه از مهمترین كشورهاى بزرگ آن زمان بود فراهم ساخت و پدر هم توجهى به آنها ننمود.آرى امواج خروشان و خطرناك حسد آنقدر قوى و هولناك است كه برادران را دعوت به كشتن برادر مىكند و سبب گناهان زیاد دیگرى از جمله گفتن دروغ هاى مختلف براى كتمان جنایت خود و نسبت دادن پدر به ضلالت و گمراهى و اهانت آشكار به مقام والاى این پیامبر بزرگ می‌شود.در سومین آیه اشاره به داستان یهود شده است. مىدانیم گروه عظیمى از آنان كه نشانههاى پیامبر اسلام (ص) را در كتاب هاى خود خوانده بودند از«شامات» به سرزمین «مدینه» كوچ كردند تا به افتخار دیدار آن حضرت برسند و پیوسته ظهورش را انتظار مىكشیدند و به خود نوید مىدادند.اما پس از ظهور آن حضرت بسیارى از آنان نه تنها بر تعهدات باطنى خود نسبت به حمایت از آن حضرت باقى نماندند، بلكه در صف مخالفین سرسخت در آمدند و دلیل عمده آن یكى «حسد» بود و دیگرى «به خطر افتادن منافع مادى آنان!»قرآن مجید در این زمینه مىگوید: «آیا آنها نسبت به مردم (پیامبر و خاندان او) به خاطر آنچه خدا از فضلش به آنها داده حسد مىورزند؟ با این كه به آل ابراهیم كتاب و حكمت دادیم و حكومتى عظیم در اختیار آنان قرار دادیم». (ام یحسدون الناس على ما آتاهم الله من فضله فقد آتینا آل ابراهیم الكتاب و الحكمة و آتیناهم ملكا عظیما) (13)كار حسد در وجود انسان به جایى مىرسد كه نه تنها در امور مادى كه مورد تزاحم و كشمكش بین انسانهاست اثر مىگذارد، بلكه در امور معنوى كه هیچ مزاحمتى در آن نیست و هر كس مىتواند به آن دست یابد نیز اثر مىگذارد، گاه مىشود كه انسان به خاطر لجاجت آگاهانه پا بر سر حق مىگذارد و راه سعادت را به روى خود مىبندد و در همین حال حسد سبب مىشود كه دیگران را نیز از راه سعادت باز دارد .آرى یك روز به آل ابراهیم كه یهود از خاندان او هستند نبوت و دانش و حاكمیت بخشیدیم، روز دیگر اراده ما بر این قرار گرفت كه به محمد(ص) و خاندان او این نعمت ها را ببخشیم و همه اینها بر طبق مصالحى بود، آیا یهود در آن زمان خوش داشتند كه دیگران نسبت به آنان حسد ورزند؟ پس چرا اكنون كه نوبت دیگران شده است آتش حسد در درون آنان شعلهور گردیده و از هیچ جنایتى فروگذار نیستند؟!چهارمین آیه باز اشاره به گروهى از اهل كتاب دارد و ظاهرا بیشتر ناظر به یهود مىباشد، مىفرماید:« بسیارى از اهل كتاب دوست دارند كه شما را بعد از اسلام و ایمان آوردن، به حال كفر برگردانند و این به خاطر حسدى است كه در وجود آنان ریشه دوانده، بعد از آن كه حق براى آنها روشن شده است (ولى) شما آنها را عفو كنید و گذشت نمایید تا خداوند فرمان خود را(در مورد جهاد) بفرستد، خداوند بر هر چیزى تواناست». (ود كثیر من اهل الكتاب لو یردونكم من بعد ایمانكم كفارا حسدا من عند انفسهم من بعد ما تبین لهم الحق فاعفوا واصفحوا حتى یاتى الله بامره ان الله على كل شیئ قدیر) (14)كار حسد در وجود انسان به جایى مىرسد كه نه تنها در امور مادى كه مورد تزاحم و كشمكش بین انسانهاست اثر مىگذارد، بلكه در امور معنوى كه هیچ مزاحمتى در آن نیست و هر كس مىتواند به آن دست یابد نیز اثر مىگذارد، گاه مىشود كه انسان به خاطر لجاجت آگاهانه پا بر سر حق مىگذارد و راه سعادت را به روى خود مىبندد و در همین حال حسد سبب مىشود كه دیگران را نیز از راه سعادت باز دارد .بسیارى از مفسران گفتهاند جمله "حسدا من عند انفسهم" اشاره به این است كه عامل این كار حسدى است كه در وجود آنان ریشه دوانده و مربوط به جهل و نادانى و بىخبرى نیست، بلكه همانگونه كه در جمله بعد آمده (من بعد ما تبین لهم الحق) بعد از آگاهى از حق، راه غلط مىپیمایند!ولى قرآن به مسلمانان دستور مىدهد كه این حسودان را به حال خود واگذارند (چرا كه آتشى كه از حسد به جان آنها افتاده، بهترین مجازاتشان است) ولى تصور نكنند این عفو و گذشت همیشه به همین صورت خواهد بود تا آزاد باشند هر بلایى را بر سر بندگان خدا خواستند بیاورند، نه، هرگز!زمانى فرامىرسد كه یا از دنیا مىروند و به مجازات الهى گرفتار مىشوند، یا در همین دنیا، سپاه نیرومند حق، توطئههاى آنها را در هم مىكوبد.به هر حال آیه اشاره به این است كه مسلمانانى كه تازه در آغوش اسلام قرار گرفتهاند، تسلیم وسوسههاى یهود و سایر بداندیشان نشوند، چرا كه آنچه آنها مىگویند از سر حسد است، آنها از خوشبختى مسلمانان در سایه ایمان و تقوا رنج مىبرند.پنجمین آیه كه آیه پنجم سوره فلق است اشاره به شر حاسدان مىكند و به پیامبر اكرم(ص) دستور مىدهد كه از شر آنها به خدا پناه برد و بگوید: «به خدا پناه مىبرم از شر حسود هنگامى كه حسد بورزد». (و من شر حاسد اذا حسد)در آغاز این سوره به پیامبر(ص) مىگوید:«بگو:پناه مىبرم به پروردگار سپیده صبح از شر تمام مخلوقات(شرور)سپس به سه گروه از مخلوقات شرور اشاره مىكند كه اساس شر و عامل اصلى شرارت در جهانند:نخست مهاجمان شرورى كه از تاریكى شب استفاده مىكنند و به انسان ها در حال خواب و بیدارى حملهور مىشوند، تعبیر به «غاسق» (موجود شرورى كه شب حملهور مىشود) به خاطر آن است كه نه فقط حیوانات درنده و گزنده، شبهنگام از لانههاى خود بیرون مىآیند و زیان مىرسانند، بلكه افراد شرور و ناپاك و پلید نیز غالبا از تاریكى شب براى وصول به مقاصد خود استفاده مىكنند.ولى تاریكى و ظلمت در اینجا مىتواند معنى گستردهترى داشته باشد و شامل هرگونه ناآگاهى و جهل و پنهانكارى شود، چرا كه راهزنان طریق حق همیشه از جهل و ناآگاهى مردم استفاده مىكنند و با نقشههاى شوم و پنهانى خود به مؤمنان پاكدل حملهور مىشوند.سپس به شرورانى اشاره مىكند كه در گرهها مىدمند و این تعبیر اشاره به زنان وسوسهگر یا مطلق وسوسهگران است كه همچون ساحران به هنگام سحر «اورادى» را مىخوانند و در گرهها مىدمند، پى در پى مطالب بىاساس خود را در گوش مردم مىخوانند تا با این وسوسهها اراده آنان را سست كنند و به حالت تردید بكشانند و هنگامى كه ارادهها سست شد راه براى حمله لشگر شیطان هموار مىشود.سپس به سومین و آخرین گروه از شروران اشاره كرده، مىفرماید:«بگو به خدا پناه مىبرم از شر حاسدان، هنگامى كه حسد مىورزند».از اینجا روشن مىشود كه یكى از عمدهترین عوامل تخریب و فساد در جهان، تخریب و فسادى است كه از حسودان سرچشمه مىگیرد و به این ترتیب منابع سهگانه مهم شر و فساد (مهاجمان تاریك دلى كه از تاریكىها استفاده مىكنند و بر مردم هجوم مىآورند و وسوسهگرانى كه با تبلیغات سوء خود ایمان و عقیده و پیوندهاى مردمى را سست مىكنند و حسودانى كه كارشان همواره تخریب است) در عبارات كوتاهى بیان شده و شاهد گویایى بر مقصود یعنى آثار زیانبار حسد است.بى شك در دنیا نیز اگر خوهاى زشت، كینه و عداوت و حسد از میان انسانها برچیده شود، زندگى مردم همچون زندگى بهشتیان خواهد شد و در امن و امان و اخوت و برادرى خواهند زیست.توصیفى كه در آغاز آیه براى خداوند ذكر شده (برب الفلق) مىتواند اشاره به این نكته باشد كه طوایف سهگانه شرور بالا همیشه از تاریكى جهل و اختلاف و كفر استفاده مىكنند كه اگر این تاریكى مبدل به روشنایى علم و اتحاد و ایمان شود، حربههاى آنان به كندى مىگراید. در ششمین آیه مورد بحث بعد از مدح و ستایش بلیغى كه از انصار شده است(همانها كه پیغمبر گرامى اسلام(ص) و یارانش را به شهر خود(یثرب) دعوت كردند و با آغوش باز از آنان استقبال نمودند، با جان و دل از آنها پذیرایى كردند و امكانات خود را به پاى آنها ریختند) سخن از «تابعین» به میان آورده (همانها كه بعد از مهاجران و انصار روى كار آمدند و خط ایمان و انقلاب اسلامى را تداوم بخشیدند) مىفرماید:« و كسانى كه بعد از آنها آمدند و مىگویند ما و برادرانمان را كه در ایمان به ما پیشى گرفتند بیامرز و در دلهایمان كینه و حسدى نسبت به مؤمنان قرار مده! پروردگارا! تو مهربان و رحیمى». (والذین جائوا من بعدهم یقولون ربنا اغفرلنا و لاخواننا الذین سبقونا بالایمان ولاتجعل فى قلوبنا غلا للذین آمنوا ربنا انك رؤوف رحیم) (15)به این ترتیب آنها بعد از طلب آمرزش براى خود و پیشگامان در اسلام و ایمان (مهاجران و انصار) تنها چیزى را كه از خدا مىطلبند، از بین رفتن هرگونه «غل و كینه و حسد» نسبت به مؤمنان است، چرا كه مىدانند تا این امور از دل ریشهكن نشود، رشتههاى محبت و برادرى و اتحاد هرگز محكم نخواهد شد و بدون آن به هیچ موفقیتى نایل نمىشوند.واژه «غل» كه از «غلل» گرفته شده و به گفته «راغب» در كتاب «مفردات» در اصل به معنى چیزى است كه مخفیانه و تدریجا نفوذ مىكند و به همین جهت به آب جارى «غلل» مىگویند، چرا كه تدریجا در میان درختان نفوذ پیدا مىكند.سپس به «خیانت»، «غلول» گفته شده، به خاطر این كه نفوذى مخفیانه و تدریجى دارد و نیز به «كینه» و «حسد» كه نفوذ تدریجى مخفیانه در دل دارد، «غل» گفته مىشود.در «لسان العرب»، حسد را نوعى «غل» مىشمرد، همانگونه كه كینه و عداوت را نیز از مصادیق آن مىدانند.بسیارى از مفسران نیز در تفسیر غل، حسد را ذكر كردهاند، مانند فخر رازى در «التفسیر الكبیر» و «مراغى» در تفسیر خود و «قرطبى» در «الجامع لاحكام القرآن» در ذیل آیه مورد بحث.در هفتمین و آخرین آیه مورد بحث، سخن از صفات بهشتیان است، مىفرماید: بعد از آن كه فرشتگان الهى به استقبال آنان مىآیند و از آنان دعوت مىكنند كه در نهایت سلامت و امنیت وارد بهشت شود:«ما هرگونه غل(حسد و كینه و عداوت) را از سینه آنها برمىكنیم، در حالى كه همه برادرند و بر تختها رو به روى یكدیگر قرار دارند». (و نزعنا ما فى صدورهم من غل اخوانا على سرر متقابلین) (16)آرى بهشتیان از هرگونه حسد و كینه و عداوت كه از صفات دوزخیان است پاكند و اگر اخوت و برادرى در میان آنهاست و در سلامت و امنیت به سر مىبرند به خاطر ریشهكن شدن همین امور از وجود آنها (به لطف پروردگار و در سایه اعمال پاكشان) است.بى شك در دنیا نیز اگر خوهاى زشت، كینه و عداوت و حسد از میان انسانها برچیده شود، زندگى مردم همچون زندگى بهشتیان خواهد شد و در امن و امان و اخوت و برادرى خواهند زیست.از مجموع آنچه در آیات بالا آمد آثار فوقالعاده زیانبار حسد در زندگى فردى و اجتماعى و نكوهش شدید قرآن از آن روشن مىشود، حسد دست برادر را به خون برادر آغشته مىكند و انسان را از مشاهده حق بازمىدارد، فضاى جامعه را تیره و تار مىكند، رشتههاى محبت را پاره مىنماید و جهنم سوزانى در دنیا براى كسانى كه به آن آلوده هستند، به وجود مىآورد.پی نوشت ها:8- یوسف، 4.9- همان سوره، 5.10- تفسیر برهان، جلد 2، صفحه2433/ تفسیر ابوالفتوح رازى، جلد6، صفحه 341.11- یوسف، 8.12- یوسف،9.13- نساء، 54.14- بقره،109.15- حشر، 10.16- حجر،47. مطالب مرتبط: - حسد از ضد ارزشهاست (1) - حسادت
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 654]
-
گوناگون
پربازدیدترینها