علامه طباطبايي نقش واژه روح را در قرآن حيات‌آفريني آن مي‌داند

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: علامه طباطبايي نقش واژه روح را در قرآن حيات‌آفريني آن مي‌داند
گروه انديشه: علامه طباطبايي منسجم‌‌ترين تفسير را از روح در قرآن داده است كه مطابق آن، روح در قرآن به آفريده‌هاي آسماني اطلاق شده كه نقش آن حيات‌آفريني است و اين امر نشان‌گر وجود مرتبه‌اي از روح است.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، مقاله «تفسير واژه روح در قرآن»، توسط دكتر «محمد‌كاظم شاكر» نوشته شده و در آخرين شماره از ماه‌نامه «خردنامه همشهري» (شماره 26، خرداد‌ماه 1387) منتشر شده است.

به زعم نويسنده، واژه روح از واژه‌هاي پر رمز و راز و ابها‌م‌آميز در حوزه‌هاي دين، فلسفه، عرفان و روان‌شناسي است. اين كلمه با گويشي يكسان در زبان‌هاي عبري و عربي به كار رفته و در تورات، انجيل و قرآن كريم كاربرد فراواني يافته است.

اين مقاله با ارائه معناي لغوي و اصطلاحي روح در زبان عربي و ضمن اشاره به نمونه‌هايي از كاربرد آن در كتاب مقدس به بيان مفهوم و مصداق آن در قرآن كريم پرداخته است. نويسنده معتقد است كه بسياري از تفاسير قرآن، در شرح كاربرد روح دچار پراكندگي آرا شده و به جاي روشنگري ابهام‌‌آفريني كرده‌اند.

در اين ميان علامه طباطبايي منسجم‌‌ترين تفسير را از روح در قرآن داده است كه مطابق آن، روح در قرآن به آفريده‌هاي آسماني اطلاق شده كه نقش آن حيات‌آفريني است. اين امر نشان‌گر وجود مرتبه‌اي از روح است. روح موجود در فرشتگان، انسان‌ها، حيوانات و نباتات همگي از افاضات روح مطلق است. اين نوشتار با گذري بر منابع لغوي و تبيين معناي اصطلاحي روح در نهايت تفسير مرحوم علامه طباطبايي را پيشنهاد مي‌كند.

از زماني كه خداوند متعال با وحي بر پيامبرانش از دميدن روح خود در پيكر انسان پرده برداشت، واژه روح به عنوان يكي از واژه‌هاي پر رمز و راز در حوزه انسان‌شناسي مطرح شد. پس از آن فيلسوفان، متكلمان، عارفان و روان‌شناسان در بيان حقيقت آن نظراتي ابراز داشتند. به رغم پاره‌اي اشتراكات در كاربرد اين واژه در اديان و علوم، تفاسير متفاوتي از روح ارائه شده است.

واژه روح در قرآن كريم 21 بار آمده است. گاهي به صورت مقيد و مضاف مانند روح‌القدس، روح‌الامين، روحي، روحنا و گاهي بدون اضافه و قيد. براي دستيابي به تحليل متقن از روح در قرآن لازم است از پيشينه معنايي اين واژه در زبان عربي و عبري و كتب آسماني پيشين نيز استفاده شود.

با مطالعه اين مقاله مي‌توان نتيجه گرفت كه هم در قرآن و انجيل از روح به عنوان موجودي كه منشأ حيات است نام برده شده است، حياتي كه ابتدايي‌ترين مرحله آن در گياهان و حيوانات و بالاترين و پاكيزه‌ترين مرتبه آن در فرشتگان و به ويژه فرشته وحي است تا جايي كه روح‌القدوس نام گرفته است.

انسان از نظر حيات و آثار آن كه شعور و قدرت است، موجودي داراي مراتب است و با ايمان و عمل صالح مي‌تواند درجات حيات طيب را كه نتيجه تأييد روح است يكي پس از ديگري را طي كند.

با تفسير علامه طباطبايي از روح، پديده وحي چهره‌اي بسيار عميق‌تر از آن‌چه در كلام ديگر مفسران آمده پيدا مي‌كند. طبق اين نظر، وحي صرفا آموزش الفاظ و معاني آيات نيست، بلكه آن‌چه در وحي اتفاق مي‌افتد نزول يك حقيقت وجودي متعالي به نام روح‌القدوس بر قلب پيامبر(ص) است كه وحي نيز از آثار اين نزول است. از اين‌جاست كه مي‌توان نزول روح‌القدوس بر قلب پيامبران را عاملي مهم در عصمت پيامبران(ع) قلمداد كرد.

ماه‌نامه «خردنامه همشهري» به صاحب امتيازي مؤسسه همشهري و سردبيري دكتر «سيد‌باقر ميرعبداللهي» هر ماه منتشر مي‌شود و به بهاي 4000 ريال در اختيار علاقه‌مندان قرار مي‌گيرد. اين شماره از خردنامه، ويژه‌نامه «فقه زنان» است.
جمعه 7 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 315]