بسط تجربه نبوی دکتر عبدالکریم سروش

واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: ***Spring***07-01-2008, 04:07 PMبسط تجربه نبوی http://i9.tinypic.com/8a 0u42w.jpg دکتر عبدالکریم سروش به نام خدا در «قبض و بسط تئوریک شریعت»، سخن از بشری بودن و تاریخی بودن و زمینی بودن معرفت دینی می‏رفت و اینک در بسط تجربه‏ی نبوی، سخن از بشریت و تاریخیت خود دین و تجربه‏ی دینی می‏رود. به عبارت دیگر، این کتاب رویه‏ی بشری و تاریخی و زمینی وحی و دیانت را، بدون تعرض به رویه‏ی فراتاریخی و فراطبیعی آن، بل با قبول و تصدیق آن، می‏کاور و باز می‏نماید. و می‏کوشد تا توضیح دهد که شاهد ماورای طبیعت وقتی جامه‏ی طبیعت به تن می‏کند، و شهسوار ماورای تاریخ وقتی پا به میدان تاریخ می‏نهد، چه پیچش‏ها در اندامش می‏افتد و چه غبارها بر چهره‏اش می‏نشیند و ذاتیاتش در محاصره‏ی کدام عرضیات می‏افتند و اطلاقش تخته‏بند کدام قیود می‏شود. این کتاب را «پیامبرنامه» نیز می‏توان نامید؛ چرا که سرا پا از بسط دین به تبع بسط تجربه‏ی درونی و بیرونی پیامبر حکایت می‏کند و وحی رسالت را تابع شخصیت رسول می‏شمارد. خاتمیت نبوت را مقتضی و موجب ختم حضور نبیّ در عرصه‏ی دین‏داری نمی‏گیرد، بر بر این حضور، به خاطر تأمین طراوت تجربه‏های دینی انگشت تأکید می‏نهد و عمده‏ی سخن در آن، مربوط به منزلت کانونی شخصیت بشری پیامبر در تشریع و تجربه‏ی دینی، و نقش ولایت او در تداوم دین‏داری است. پیامبر عزیز اسلام، خود در تعریف هویت پیامبرانه‏ی خویش، به بلاغت تمام گفت که انسانی است برخوردار از وحی (إنّما أنا بشرٌ مثلکم، یوحی إلیّ ) و در این تعریف، انسانیت و اقتضائات بشریت خود را، دلیرانه بر آفتاب افکند و تصویری موزون از دو پاره‏ی خاکی و افلاکی خویش به دست داد و نبوت را مقتضی قهر بشریت ندانست و انسانیت را با الهام‏گیری و پیامبری سازگار آورد و از خاک‏منشی و زمین‏نشینی بیم‏ناکی و شرمندگی ننمود. ای مبارک آن گلیم گل تو را و ای خنک آن وصف مزمّل تو را نه ملک بودی نه دل‏خسته ز خاک ای بشیر ما بشر بودی و پاک سنت عرفانی ما، سنگ تمام گذاشت و هر چه توانست کفه‏ی افلاکی و آسمانی ترازوی وجود پیامبر را سنگین‏تر کرد و بر فربهی جثه‏ی باطن او افزود و سایه‏ی زمینی او را در نور آسمانی وحی محو نمود و نیمه‏ی پیمبری را به فروکوفتن نیمه‏ی انسانی او برگماشت و خاک ساحل تاریخیت را به امواج دریای اشراق فرو شست، تا از پیامبر روحی بی‏تن و خورشیدی بی‏سایه و صورتی بی‏ماده و غیبی بی‏شهادت و تندیسی بی‏تاریخ و بی‏جغرافیا بر جا نهاد. چونان فرشته‏ای که از غیب آمده بود و به غیب‏الغیب پر کشیده بود. نهیب جگرشکاف مولانا از دل چنین قصابی برمی‏خاست که: خر از این می‏خسپد این‏جا ای فلان که بشر دیدی تو ایشان را نه جان کار از این ویران شده است ای مرد خام که بشر دیدی مر این‏ها را چو عام تو همان دیدی که ابلیس لعین گفت من از آتشم آدم ز طین چشم ابلیسانه را یک دم ببند چند بینی صورت آخر چند چند؟ بدین‏گونه، ادبیات دینی ـ صوفیانه‏ی ما از تشریح و تبیین پاره‏ی آسمانی شخصیت پیامبر اشباع شد و نبوغ و قریحه‏ی ده‏ها عارف باطن‏بین، طیّ ده قرن، گوهرهای غریب از دل دریای عرفان نبوی برآورد و آن‏چه جایش خالی ماند، شناختن نیمه‏ی خاکی وجود آن عزیز گلیم‏پوش و خاک‏نشین بود که در جمع می‏نشست و با خلق می‏زیست و زیر سقف تاریخ می‏خفت و در دریای فرهنگ عصر شنا می‏کرد و به زبان قوم سخن می‏گفت و معضلات محیط خویش را به سرپنجه‏ی تدبیر می‏گشود و در حالی که سر به آسمان می‏سود، گام بر زمین می‏نهاد. اینک این چهره‏ی پیامبر است که نسبتش با تلقی وحی و تجربه‏ی دینی و تشریح شرایع سخت ناشناخته مانده است و ثقل سنت ستبر عرفانی، آن را به مسأله‏ای نیاندیشیدنی بدل کرده است. همسری با اولیاء برداشتن و انبیاء را هم‏چو خود پنداشتن و چشم ابلیسانه گشودن و صورت را فارغ از معنی دیدن و کار پاکان را قیاس از خود گرفتن و شیر را از شیر باز نشناختن، البته کبرفروشی و بی‏حرمتی و ابلهی است. لکن دانایی ناقص و تصویر شکسته و درک نامتوازن از اولیای حق داشتن و آنان را نه درختانی روییده و بالیده بر مزرع سبز عصر، بل مرغان باغ ملکوت افتاده در محبس تنگ خاک معرفی کردن نیز محض جهل‏فروشی و نابینایی و قدرناشناسی است. علم کلام جدید ما، امروز با ایراد عنصر بشریت و تاریخیت در دین و معرفت دینی و حیات رجال الهی، آگاهانه، بابی را در دین‏شناسی بر خود می‏گشاید که بر گذشتگان بسته بود و به توفانی وفا می‏کند که قرن‏ها بی‏وفایی و بی‏مهری دیده بود. «بسط تجربه‏ی نبوی» هم دوست دارد تا جهدی کوچک در این جهاد بزرگ تلقی شود. حجم : 1.7 مگابایت samane joon16-01-2008, 12:19 PMباز هم ممنون امروز کلی مطلب خوب دانلود کردم واقعا ممنون deicide16-01-2008, 06:20 PMمنم ممنونم سایت ما را در گوگل محبوب کنید با کلیک روی دکمه ای که در سمت چپ این منو با عنوان +1 قرار داده شده شما به این سایت مهر تأیید میزنید و به دوستانتان در صفحه جستجوی گوگل دیدن این سایت را پیشنهاد میکنید که این امر خود باعث افزایش رتبه سایت در گوگل میشود

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت ریسک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 199]