انگيزه هاي مذهبي هدف اصلي ملت ايران در قيام پانزده خرداد

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: انگيزه هاي مذهبي هدف اصلي ملت ايران در قيام پانزده خرداد
قسمت دوم و پاياني مجيد زندي در قسمت نخست گزارش تحليلي از حوادث منجر به قيام پانزده خرداد ملت ايران و همراهي ملت و روحانيت با امام خميني (ره ) گفتيم كه پس از رحلت آيت الله بروجردي به عنوان مرجع تقليد شرايطي فراهم شد كه رژيم شاه فرصت را براي اصلاح قوانين كشور به نفع قوانين غربي مناسب ببيند و با تصويب لايحه انجمن هاي ايالتي و ولايتي شرط مسلمان بودن براي انتخابات چه انتخاب شدن و چه انتخاب كردن را بردارد و حتي قسم ياد كردن به قرآن مجيد هم از قوانين كشور پاك شود. امام خميني (ره ) در اين مرحله به عنوان تكليف شرعي در قالب اطلاعيه و سخنراني و ارسال نامه براي علما و مجتهدين به مخالفت با تصميمات شاه كه به وسيله اسدالله علم نخست وزير انجام مي شد پرداخت و در طول سال 1341 اين حركت ها صرفا در قالب نامه نگاري و اعتراض زباني پيش رفت . اما رژيم شاه از ابتداي سال 1342 برخوردهاي فيزيكي را براي خاموش كردن اين صداهاي اعتراض در دستور كار خود قرار داد و تصميم گرفت به هر شكلي كه شده مجلس ترحيم و عزاداري به مناسبت شهادت حضرت امام جعفر صادق (ع ) را كه همه ساله به عنوان پيشواي مكتب تشيع و بنيانگذار حوزه هاي علميه شيعه در حوزه علميه فيضيه برگزار مي شد بر هم زند و براي اين كار هم با برنامه نيروهاي ويژه اي را وارد قم كرد. روز دوم فروردين 1342 به مناسبت شهادت حضرت امام صادق (ع ) طبق سالهاي قبل مجلس سخنراني و عزاداري در مدرسه فيضيه برقرار شد اين مجلس هم چون به مسايل اعتراض هاي امام و روحانيون پيوند خورده بود از طرف رژيم شاه جدي و تصميم بر اين گرفته شد كه مراسم خراب شود. به اين طريق كه ماموران شاه از شب قبل در اطراف فيضيه مستقر شدند و قرار بر اين بود عده اي از ماموران با لباس مبدل و در پوشش افراد معمولي به مجلس ختم پيشواي مكتب جعفري وارد شوند اما با صلوات هاي نابجاي خود مجلس را به هم بزنند. اين شرايط فراهم شد و هنگام سخنراني خطيب مجلس عده اي بي جهت صلوات فرستادند و فضاي روضه حضرت امام صادق (ع ) متشنج شد. اين فضاي متشنج كه كاملا برنامه ريزي شده هم بود كار را به درگيري روحانيون و طلبه هاي داخل فيضيه با ماموران لباس مبدل شاه تبديل كرد و شرايط درگيري داخل فيضيه سبب شد تا ماموران مسلح به نام فرونشاندن درگيري به داخل مدرسه هجوم ببرند و به ضرب و شتم طلبه ها و حتي شهادت تعدادي از آنها بپردازند تا به همان خواسته دولت برسند كه مي خواستند ضرب شستي به روحانيت و حوزه علميه قم و آيا عظام و در راس آن امام (ره ) نشان دهند. اين جريان مخالفت كه تاكنون به صورت فكري و سخنراني و روشنگري بوده متاسفانه با خون طلبه هاي جوان وارد مرحله جديدي شد كه اين مرحله را هم مي توان گام مبارزه خشن رژيم شاه تعريف كرد و با سخنراني امام در بعدازظهر همان روز رژيم شاه عملا خود را در مقابل مردم روحانيت و اسلام احساس كرد و مي خواست مساله را به گونه اي خشن مختومه كند كه ديگر كسي جرات مخالفت را نداشته باشد. هجوم وحشيانه عمال رژيم به مجلس عزاداري امام صادق (ع ) اما امام (ره ) اين را به گونه اي ديگر به مسير اصلي هدايت كردند و در سخنراني خود گفتند : « ناراحت و نگران نشويد مضطرب نگرديد ترس و هراس را از خود دور كنيد. شما پيرو پيشواياني هستيد كه در برابر مصائب و فجايع صبرو استقامت كردند كه آنچه ما امروز مي بينيم نسبت به آن چيزي نيست . پيشوايان بزرگوارما حوادثي چون روز عاشورا و شب يازدهم محرم را پشت سرگذاشته اند و در راه دين خدا يك چنان مصائبي را تحمل كرده اند. شما امروز چه مي گوييد از چه مي ترسيد براي چه مضطربيد عيب است براي كساني كه ادعاي پيروي از حضرت امير(ع ) و امام حسين (ع ) را دارند در برابر اين نوع اعمال رسوا و فضاحت آميز دستگاه حاكمه خود را ببازند. دستگاه حاكمه با ارتكاب اين جنايت خود را رسوا و مفتضح ساخت و ماهيت چنگيزي خود را به خوبي نشان داد. دستگاه جابر با دست زدن به اين فاجعه شكست و نابودي خود را حتمي ساخت . ما پيروزيم ... » امام خميني (ره ) علاوه بر اينكه در همان روز دوم نوروز به مناسبت حمله مزدوران رژيم شاه به مدرسه فيضيه بيانيه مهمي با آيه استرجاع صادر كردند و مردم ايران را بر اين حادثه گواه گرفتند در تاريخ 42 1 10 هم در سخنراني خود به شديدترين لفظي رژيم پهلوي را خوانخوارتر از مغول معرفي كرد و همراهي و همگامي شاه با آمريكا و اسرائيل را بر ملا ساخت و فرمود : « واي بر اين مملكت واي بر اين هيات حاكمه واي بر اين دنيا واي بر ما واي بر اين علماي ساكت واي بر اين نجف ساكت اين قم ساكت اين تهران ساكت اين مشهد ساكت اين سكوت مرگبار اسباب اين مي شود كه زير چكمه اسرائيل به دست همين بهايي ها اين مملكت ما اين نواميس ما پايمال بشود واي بر اين ما واي بر اين اسلام واي بر اين مسلمين اي علما ساكت ننشينيد نگوييد الان مسلك شيخ رضوان الله عليه والله شيخ اگر حالا بود تكليفش اين بود. امروز سكوت همراهي با دستگاه جبار است سكوت نكنيد.. » به دنبال اين اعتراض امام (ره ) در پاسخ به تسليت علماي اعلام تهران در 13 فروردين هم پاسخي به آنها نوشتند و اعلام كردند : « تلگراف محترم براي تسليت در فاجعه عظيم وارده بر اسلام و مسلمين موجب تشكر كرديد. حمله كماندوها و مامورين انتظامي دولت با لباس مبدل و به معيت و پشتيباني پاسبان ها به مركز روحانيت خاطرات مغول را تجديد كرد. امام لحظه به لحظه جريان انقلاب اسلامي را حتي مدت ها قبل از پانزده خرداد در قالب اطلاعيه ها بيانيه ها پيام ها و سخنراني ها حفظ كردند و اين خود از حركت هاي با ارزش آن بزرگوار براي ثبت حوادث تاريخ انقلاب اسلامي محسوب مي شود به گونه اي كه در همين پاسخ به نامه علماي تهران با تصويرسازي كاملي شرح ماوقع را تشريح كردند كه اين كار در تاريخ 42 1 16 هم در قالب پيام تشكر از ملت ايران بخاطر ابراز همدردي و تسليت و تلگراف ها كه مستقيما خطاب به امام خميني (ره ) ارسال مي شد تكرار شده است كه در ضمن آن به ادامه وظيفه خود بر روشنگري مي افزودند و مردم را از شرايط آن روز كشور آگاه مي كردند. اين پاسخ به تلگراف ها نه براي مردم ايران كه به ساير بلاد اسلامي هم ادامه داشت تا اينكه آن بزرگوار در تاريخ 1342 2 12 به مناسبت فرارسيدن چهلم فاجعه فيضيه پيامي خطاب به ملت ايران صادر كردند كه حاكي از اين حقيقت بود كه امام (ره ) نه تنها از به اصطلاح ضرب شست رژيم نترسيد كه مسير حركت خود را با شدت وحدت بيشتري طي كرد و رسما حكومت پهلوي را ياغي و قانون شكن و غاصب معرفي كردند و فرمودند : « جرم ما حمايت از احكام اسلام و استقلال ايران است . ما براي اسلام اينهمه اهانت شده و مي شويم . ما در انتظار حبس و زجر و اعدام نشسته ايم بگذار دستگاه جبار هر عمل غيرانساني كه مي خواهد بكند دست و پاي جوانان ما را بشكند مريض هاي ما را از مريضخانه بيرون كند ما را تهديد به قتل و هتك اعتراض كند مدارس علم دين را خراب كند..... در اين چهل روز ما نتوانستيم احصائيه مقتولين و مصدومين و غارت شدگان را درست به دست بياوريم نمي دانيم چند نفر در زير خاك و چند نفر در سياه چال هاي زندان ها و چند نفر در پنهاني به سر مي برند چنانكه بعد از سالهاي دراز عدد مقتولين مسجد گوهرشاد را كه با كاميون ها حمل كردند نمي دانيم . » اين حركت ها و اعلام موضع شجاعانه امام خميني (ره ) پي در پي ادامه داشت سخنان و اظهارنظرهايي كه جزيي از ترس در مواجهه با رژيم تا بن دندان مسلح رژيم شاه در آن نبود و اين شيوه را آن حضرت در سخنان خود در تاريخ 13 خرداد 1342 كه مصادف با عصر عاشورا شده بود در مدرسه فيضيه به اوج خود رسانده و ريشه هاي اصلي حكومت سلطه را كه همانا شاه و اسرائيل بودند به مقابله طلبيد و حكومت شاه را با بني اميه و شخص او را با يزيدبن معاويه مقايسه و رسما اعلام كرد هر چه مشكل براي ملت ايران پديد آمده از شاه و اسرائيل است سخناني كه تا آن زمان براي احدي امكانپذير نبود. امام فرمودند : « الان كه عصر عاشورا است . گاهي كه وقايع روز عاشورا را از نظر مي گذرانم اين سوال برايم پيش مي آيد كه اگر بني اميه و دستگاه يزيد بن معاويه تنها با حسين سر جنگ داشتند آن رفتار وحشيانه و خلاف انساني چه بود كه در روز عاشورا با زن هاي بي پناه و اطفال بي گناه مرتكب شدند ! آنها با اساس سر و كار داشتند..... اينها هم نمي خواهند كه اساس موجود باشد اينها نمي خواهند صغير و كبير ما موجود باشد. اسرائيل نمي خواهد در اين مملكت دانشمند باشد اسرائيل نمي خواهد در اين مملكت احكام اسلام باشد....امروز به من اطلاع دادند كه بعضي از اهل منبر را بردند در سازمان امنيت و گفته اند شما سه چيز را كار نداشته باشيد ديگر هر چي مي خواهيد بگوييد يكي شاه را كار نداشته باشيد يكي هم اسرائيل را كار نداشته باشيد يكي هم نگوييد دين در خطر است . اين سه تا امر را كار نداشته باشيد هر چي مي خواهيد بگوييد يكي شاه را كار نداشته باشيد يكي هم اسرائيل را كار نداشته باشيد يكي هم نگوييد دين در خطر است اين سه تا امر را كار نداشته باشيد هر چي مي خواهيد بگوييد. خوب اگر اين سه تا امر را ما كنار بگذاريم ديگر چي بگوئيم ما هر چي گرفتاري داريم از اين سه تاست تمام گرفتاري مالله. اين سخنان افشاگرانه كه با ريشه هاي حكومت پهلوي در تضاد بود آتش به جان شاه و حاميانش انداخت به گونه اي درمانده بودند كه با امام چگونه برخوردي كنند تا بتوانند مانع از بيان اين حقايق به مردم شوند در حاليكه اين سخنان اثر خود را در دل مردم گذاشته بود و در اقصي نقاط كشور از سوي مبلغين دريافت و به مردم ابلاغ مي شد كه ناگهان خبر دستگيري امام به خاطر سخنراني روز سيزده خرداد هم به گوش اين مردم رسيده بود. اصل موضوع دستگيري حضرت امام در سيزده خرداد موضوعي شناخته شده است اما هدف ما در طرح اين موضوع ريشه هاي دستگيري حضرت امام بود كه مشخص شود رژيم شاه در چنين شرايطي در سحرگاه چهارده خرداد به بيت امام در قم هجوم آورند و ايشان را بخاطر اظهارنظر صريح در مورد اصلي ترين مشكل مردم يعني شاه اسرائيل و امريكا دستگير و شبانه راهي تهران و زنداني كردند. اين خبر از همان اولين ساعات صبح پانزده خرداد دهان به دهان در ميان مردم پيچيد و مردم مسلمان ايران احساس كردند پاره تن خود را در چنگال رژيم شاه گرفتار مي بينند. قيام مردم در قم تهران تبريز مشهد شيراز و حتي كشاورزان در ورامين به حدي براي رژيم سنگين بود كه از آن به عنوان تهديدكننده پايه هاي حكومت محاسبه و دستور شليك گلوله به سمت مردم را صادر شد كردند قيامي كه از همان اوايل صبح پانزده خرداد آغاز و تا ظهر ادامه داشت و امكان انتقال مجروحان و شهدا تا عصر آن روز امكانپذير نبود. در اين قيام خودجوش مردمي كه صرفا به دليل حمايت از اسلام و دفاع از مرجعيت شيعه بوده مردم براي اولين بار اين جرات را در خود يافتند كه فرياد « مرگ بر شاه » و « يا مرگ يا خميني » را بر زبان آورند و پاسخ خود را هم با گلوله هاي سربي دريافت كنند. شعاري كه تا آخرين روزهاي حكومت پهلوي از زبان مردم نيفتاد در حاليكه تا پيش از اين اعتراض به امريكا اسرائيل و شخص شاه جزو خطوط قرمز حكومت پهلوي محسوب مي شد. اين حادثه علاوه بر بيداري ملت و تلاش براي تداوم راه شهدايي كه عدد آن را حتي تا 15 هزار نفر در سراسر كشور اعلام كردند ادامه داشت . 15 خرداد سبب شد ملت با ريشه هاي مفاسد موجود در كشور آشنا شوند در حاليكه تا آن مرحله افشاگري در اين موارد كه شخص شاه و اسرائيل و امريكا مسبب مشكلات مردم هستند كمتر امكانپذير بود. نكته اساسي ديگر اينكه قيام پانزده خرداد نقش و قدرت مذهب و مرجعيت را در قيام بر ضد طاغوت آشكار و همه ما ملت را زير چنين پرچمي متحد ساخته است و اگر سياسيون و ملي گراها قصد داشتند خود را در دل ملت جاي دهند آنها نيز اين شجاعت را يافتند كه پشت سر امام حركت كنند اگرچه ماهيت اصلي خود را نزد ملت پنهان نگه دارند. امام در اين حركت ها افشاگريهايي انجام دادند كه تا آن زمان هيچ گروه و جرياني قدرت مطرح كردن آن را هم نداشت تا چه رسد به اينكه بخاطر اين مشكلات بر سر شخص شاه فرياد بزند و علم اعتراض را به دوش بكشد. اين موارد هنگامي بسيار با اهميت تر جلوه مي كند كه به ياد آوريم شخص امام خميني (ره ) نيز قيام پانزده خرداد را نقطه جوشش انقلاب اسلامي در دل ملت مي دانستند. امام پس از دستگيري در قم به تهران منتقل و در پادگان نظامي مدتي زنداني و پس از آن تحت نظر بود تا اينكه به دنبال فشارهاي مكرر مراجع قم كه در نامه اي خطاب به شاه امام را مرجع تقليد مردم معرفي كردند و حتي تلگراف هايي از حوزه هاي نجف و كربلا در دفاع از امام رسيد كه رژيم مجبور شد امام را آزاد اما او را تحت نظر در منزلي در منطقه قيطريه تهران مستقر نمايد. در اين مرحله نيز مردم با اظهار پيروزي و شادماني خود را به خيابانها رساندند و با نصب پرچم بر سر در مغازه ها و توزيع شيريني اين آزادي رهبر خود را جشن گرفتند. امام پس از آزادي نيز فرياد خود را بر شاه بلندتر كرد زيرا دستگاه حاكمه چنين تبليغ كرده بود كه رهبري مردم با حكومت شاه به تفاهم رسيده است ! امام چون اين جو را به حال اسلام و روحانيت مضر مي ديده اند با اظهار تاثر و تاسف از حادثه پانزده خرداد به خبري به نقل از دولت در يكي از روزنامه هاي آن روز اشاره مي كنند كه مدعي شده بود « جاي خوشوقتي است كه مقامات روحاني با دولت موافقت كردند در انقلاب شاه و ملت » امام خميني (ره ) خود در پاسخ به اين دروغپردازي رژيم طي سخناني گفتند : آقا اين روحاني را معرفي كنيد اين خميني است تا ما بگوئيم عليه اللعنه اين ساير علماي اسلامند خوب معرفي كنيد دست بگذاريد رويش (علماي طراز اول ما چند نفر در اينجا هستند خداوند همه را حفظ كند در تهران هستند خداوند حفظ شان كند در مشهد هستند خداوند حفظ شان كند در نجف هستند خداوند حفظ شان كند در ساير بلاد مسلمين هستند خدا همه را تاييد كند) اين علماي اسلام اين علماي اسلام در ماوراي جوند ! اينهايي كه با شما يك قراردادي سري كرده اند خوب اسم ببريد. آقا اگر مردي كه اسم ببر بگو كه : خميني توي حبس ما رفتيم پيش او و او گفت كه بر گذشته ها صلوات خميني غلط مي كند همچو حرفي مي زند خلاف دين اسلام خميني مي تواند تفاهم كند با ظلم غلط مي كند. خميني آنجا هم كه بود تو حبس هم كه بود مجد اسلام را حفظ مي كرد مي تواند حفظ نكند ! اسلامي كه پيغمبر اسلام اين قدر زحمتش را كشيده است ائمه هدي اين قدر خون دلش را خورده اند علماي اسلام اين قدر زحمت كشيده اند خميني و امثال خميني مي توانند كه يك چيزي بگويند كه برخلاف مصالح اسلام باشد ! خميني را از جامعه بيرون مي كنيد اينها نقشه اين را كشيده اند كه علماي اسلام را به مردم بد معرفي كنند و...... » همچنانكه اشاره شد اين راه ادامه داشت تا اينكه در 4 آبان 1343 بعد از سخنراني امام عليه كاپيتولاسيون رژيم شاه به دستور آمريكا امام را به تركيه و از آنجا بعد از يكسال و نيم به عراق تبعيد كرد و سرانجام در بهمن 1357 با بازگشت امام به وطن انقلاب اسلامي به پيروزي رسيد. سخنراني حضرت امام (ره ) در 13 خرداد 1342 كه مصادف با عصر عاشورا بود مواجهه او با حكومت شاه را به اوج رساند امام در اين سخنراني حكومت شاه را با حكومت معاويه و يزيد مقايسه كردند و ريشه هاي اصلي مشكلات مردم را شاه اسرائيل و دوري سردمداران حكومت از دين اسلام مطرح ساختند ايجاد تشنج در مجلس عزاداري شهادت حضرت امام صادق (ع ) در دوم فروردين 1342 از سوي شاه برنامه ريزي شده بود . به همين منظور قرار بود نيروهاي نفوذي با صلوات هاي پي در پي در سخنراني اخلال ايجاد كنند و حتي با گرفتن ميكروفون مدرسه فيضيه به نفع شاه شعار دهند كه اين حركت باعث درگيري داخلي شد و كماندوهاي ژاندارمري هم در بيرون منظر چنين لحظه اي بودند كه به مدرسه فيضيه هجوم آوردند و آن فجايع را آفريدند پس از حادثه ضرب و شتم طلاب در مدرسه فيضيه مبارزه شاه با روحانيت به صورت خشن پيگيري شد و به دستگيري روحانيون و حتي امام خميني (ره ) در 14 خرداد 42 ادامه يافت كه در پانزدهم خرداد اين سال هم اعتراض مردم در قم تهران تبريز شيراز ورامين و مشهد به خاك و خون كشيده شد كه رقم شهداي قيام پانزده خرداد را تا 15 هزار نفر هم تخمين زده اند اعتراض امام خميني (ره )به شخص شاه ونفوذ اسرائيل و آمريكا در ايران هيچگاه قطع نشد و به محض آزادي از زندان در چهار آبان 1343 هم بعد از سخنراني عليه كاپيتولاسيون رژيم شاه به دستور آمريكا امام را دستگير و به تركيه و از آنجا بعد از يكسال و نيم به عراق تبعيد كرد و سرانجام در بهمن 1357 با بازگشت امام به وطن انقلاب اسلامي به پيروزي رسيد
يکشنبه 12 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 188]