پاسخ متخصصان به پرسش هاي تغذيه

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

پاسخ متخصصان به پرسش هاي تغذيه نويسنده:دکتر احمد رضا درستي مطلق متخصص تغذيه و عضو هيت علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران درصورت ماشين گرفتگي در مسافرت هاي نوروزي چه بايد کرد و از چه مواد غذايي مي توان استفاده نمود ؟ ماشين گرفتگي ارتباط بسياري به چشم ، گوش و اعصاب افراد دارد . به اين ترتيب که بسياري از افراد با نگاه کردن به مناظر در طول زمان دچار حالت تهوع مي شوند . همين افراد اگر چشمان خود را ببندند و يا بخوابند ، معمولا دچار اين عارضه نمي شوند . از طرف ديگر ، برخي از افراد در اثر حرکت اتومبيل با تکان هاي ذرات داخل حلزون گوش دچار عوارض ياد شده مي گردند. ناراحتي هاي روحي هرچند مختصر نيز در برخي موارد به ناراحتي هنگام سواري در اتومبيل منجر مي گردند . اين ناراحتي ارتباط مستقيمي با تغذيه ندارد ، ولي ممکن است کساني که دچار سوء تغذيه هستند و يا کساني که کمبود دريافت ويتامين دارند ، براي ابتلا به اين عارضه آمادگي بيشتري داشته باشند . توصيه مي شود افراد در طي مسافرت آب کافي بنوشند و از پرخوري و ريزه خواري اجتناب کنند . گرچه کمبودهاي احتمالي تغذيه را نمي توان به سرعت و در يک جلسه جبران کرد ، ولي مسلما تغذيه مناسب و مصرف ميوه جات کافي قبل از سفر و در زمان هاي استراحت بين جاده اي ، مي تواند تا حدودي کمک کننده باشد . نويسنده :محمد حضوري دانشجوي دکتراي تغذيه افرادي که برنامه ورزشي مرتبي دارند ، در ايام نوروز و يا در مسافرت هاي نوروزي چگونه مي توانند به فعاليت هاي ورزشي خود ادامه دهند ؟ برنامه هاي تمرينات ورزشي را از نظر شدت و تعداد روزهاي تمرين در هفته مي توان به دو گروه تقسيم نمود . گروه نخست ، ورزش هايي که با شدت بيشتر و با هدف افزايش توان و قدرت عضلاني ، افزايش حجم عضلات و در مجموع پيشرفت در برنامه هاي تمريني صورت مي گيرند . اين گروه برنامه هاي ورزشي در 4-6 روز در هفته برگزار مي شوند . گروه ديگر تمريناتي مي باشند که از شدت کمتري برخوردار هستند و در طول هفته در روزهاي کمتري (بين 2 تا 3 روز ) صورت مي گيرند ، به عنوان مثال در ورزش پرورش اندام ، ورزشکاران حرفه اي معتقدند که يک ورزشکار با دو روز تمرين در هفته قادر خواهد بود از تحليل عضلات خويش جلوگيري نمايد ، البته دو بار تمرين در هفته با پيشرفت چنداني در حجم عضلات اين افراد توام نخواهد بود و تنها درحفظ شرايط بدني فرد موثر مي باشد . همچنين بهتر است اين دو روز در هفته تمرين ورزشي ، در دو روز با فاصله از يکديگر منظور گردد ، به عنوان مثال يکشنبه و چهارشنبه . از طرف ديگر براي پيشرفت در برنامه هاي تمريني و کسب آمادگي بيشتر براي حضور در رقابت هاي ورزشي ، توصيه مي شود انجام فعاليت هاي ورزشي براي حداقل چهار روز در هفته در نظر گرفته شود . بنابر موارد فوق توصيه مي شود افرادي که با رقابت هاي حساس و مهم پس از تعطيلات مواجه هستند ، در صورت امکان از مسافرت پرهيز نمايند و يا مسافرت هاي کوتاه در حد يک يا دو روز را در برنامه خويش قرار دهند . در غير اين صورت و نزديک نبودن رقابت هاي ورزشي ، ورزشکاران مي توانند با در نظر داشتن موارد فوق ، به مسافرت هايي در حدود چهار روز با حداقل آسيب به عملکرد ورزشي و توده عضلاني خويش ، عزيمت نمايند . البته مي توان با يک هماهنگي ساده ، قبل از مسافرت ، نسبت به بررسي دسترسي به فضاهاي ورزشي در محدوده نزديک به محل اسکان ، از امکانات آنها استفاده نمود . نويسنده دکتر ضيا الدين مظهري متخصص تغذيه و رژيم درماني دانشيار دانشگاه علوم پزشکي ايران مدير گروه تغذيه دانشگاه ازاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات بسياري از افراد در مسافرت هاي نوروزي به اسهال مبتلا مي گردند . براي رفع اين مشکل چه بايد کرد ؟ همانطوري که شما بزرگوارن آگاهي داريد ، بروز و شيوع بيماري هاي مختلف از جمله بيماري هاي دستگاه گوارش با شرايط اکولوژيکي محيط زيست هر فرد و گروهي ارتباط کامل دارد و تا زماني که اثرگذاري و اثرپذيري محيط با موجودات زنده و موجودات زنده با يکديگر در يک حالت تعادل قرار داشته باشند ، سيستم دفاعي بدن هر فردي که از تغذيه متناسب ، متعادل و متنوع بهره مند بوده و زمان استراحت و فعاليت هاي بدني منظم و مشخصي داشته ، با قدرت تمام از تماميت ارضي کشور وجود خود دفاع مي کند و هر گونه تهاجم را خنثي مي سازد ، چرا که از عوامل بيماريزا و تاکتيک وتکنيک به کار برده شده توسط مهاجمان و راه هاي نفوذي آنها آگاهي و شناخت کامل دارد ، مگر اينکه شرايط جديد ، اثر مساعدتري را به نفع عوامل بيماريزا فراهم ساخته و برهم کنش نيروها را برهم زده باشند ، مثل تغييرات فصلي يا جابجايي هاي محيطي (از جمله مسافرت هاي نوروزي و يا تابستاني از شهري به شهر ديگر يا از کشوري به کشور ديگر و يا از قاره اي به قاره ناآشناتر)،لذا در صورت عدم رعايت احتياط و اگر فرد بنابر عادت قبلي ، به يکباره به ميزان زياد بخورد و بياشامد ، نه تنها تعداد بي شماري از عوامل بيماريزا از طريق خوردن واشاميدن به دستگاه گوارش هجوم مي آورند،بلکه از راه تنفس و يا تماس هاي پوستي نيز سيستم دفاعي نا آگاه بدن مورد تهاجم قرار مي گيرد و دچار سردرگمي و ضعف مي شود و ممکن است براي مدت کوتاه و يا طولاني نتواند عکس العمل لازم را در قبال مهاجمان از خود بروز دهد و آثار عقب نشيني و شکست سيستم دفاعي و ايمني بدن به صورت علايم اوليه و يا ثانويه بيماري ها ظاهر گردد ، لذا به منظور حفظ سلامتي و پيشگيري از ابتلا به بيماري هاي گوناگون ، مهم ترين منابع انتقال دهنده از طريق خودرو و خوراک ، به صورت مختصر در زير شرح داده مي شود : الف) آب سالم از حياتي ترين نيازهاي زيستي تلقي مي شود و نياز به اين مايع زندگي بخش از آغازين لحظه حرکت به سوي مقصد اجتناب ناپذيرمي باشد . متأسفانه ممکن است آب برخي مناطق در مسير حرکت و يا مقصد ، انتقال دهنده هپاتيت AوE، فلج اطفال ، اسهال هاي ناشي از روتاويروس ها ، باکتري هاي ايجاد کننده تب تيفوئيد ، اسهالهاي خوني آميبي ، کيست هاي هيداتيک ، کرم کدو ، کرم قلابدار و يا حاوي مواد سمي و شيميايي از زباله هاي صنعتي و کشاورزي و فلزات سنگين از جمله سرب ، کادميوم ، جيوه و غيره باشد ، بنابراين شرط احتياط ، عدم استفاده از آب هاي مشکوک و همراه داشتن آب سالم ( حداقل دربين راه ) مي باشد . ب) صرف غذا در رستوران هاي بين راه يا محل اقامت : 1- سبزي خوردن و سالادهاي تهيه شده از کاهو ، کلم ، خيار ، هويج ، قارچ و ساير سبزيجات خام و همچنين سس هاي مايونز يا خامه ، از منابع انتقال دهنده عوامل بيماري زا به حساب آورده مي شوند . 2- غذاهاي حاوي سس هاي تند و رنگين تهيه شده از گوشت مرغ ، گوشت قرمز و ماهي که گاه براي پوشانيدن فساد مواد اوليه به کار برده شده ، از چاشني و ادويه جات تند و تيز معطر استفاده مي شود . 3- کباب هاي کوبيده و همبرگر هم ممکن است از مواد اوليه آلوده تهيه شده باشند که احتمال آلودگي هاي ثانويه ناشي از عدم رعايت بهداشت فردي و محيطي و شرايط نگهداري نامناسب نيز وجود دارد که بهتر است تا حد امکان از تناول آنها خودداري شود . 4- آب هاي يخ عرضه شده در پارچ هاي پلاستيکي يا فلزي نيز از منابع انتقال دهنده بسياري از بيماري هاي گوارشي برشمرده مي شوند که نوشيدن اين آب ها به طور جدي براي کودکان و افراد آسيب پذير ممنوع مي باشد . 5- وسايل و لوازم سرو غذا و يا نوشيدني ها هم اگر اثر انگشت يا جاي لب هاي استفاده کنند گان قبلي را به تصوير بکشند ، مي توان عامل انتقال آلودگي باشند ، حتي ليوان هاي يکبار مصرف نيز اگر از مواد مناسبي براي غذاهاي سرد و گرم ساخته نشده باشند و يا به جاي يکبار ، چندين بار جهت مصرف ارائه شده باشند ،مي توانند به انتقال آلودگي کمک نمايند . 6- شير و پنير محلي و بستني هاي تهيه شده از شيرهاي مانده و فاسد شده و خامه هاي غير پاستوريزه نيز مي توانند عوامل بيماريزا را انتقال دهند . 7- کله ، پاچه ، زبان و مغزهاي عرضه شده نيز به دليل احتمال وجود آلودگي هاي اوليه و يا به کار بردن دست فروشنده جهت جدا کردن و قراردادن آنها در بشقاب يا کاسه هاي ملامين و ظروف آلوده ديگر ، ممکن است عامل انتقال آلودگي باشند . 8- ساندويچ هاي عرضه شده توسط دوره گردها و يا محل هاي عرضه ساندويچ ( که در محل فروش ، دست هاي آلوده فروشنده از يک طرف با رد و بدل کردن پول آلوده تر مي شود و از طرف ديگر ، دائماً با مواد خام ضد عفوني نشده در تماس و تلاقي مي باشند ) . نيز مي توانند آلودگي هاي مختلف را انتقال دهند . 9- در مراکز پرمراجعه نيز به علت تراکم کار ، رعايت بهداشت کامل از طرف عرضه کننده ها بسيار بعيد مي باشد . 10 - مسافرت در ايام تعطيلات نوروزي و يا تابستاني ،بيشتر در جهت سيرو سلوک ، ديد و بازديد و تأمين سبکبالي جسم و نشاط روان ، بايد در نظر گرفته شود . انباشتن معده با خوراکي هاي خوش ظاهر و بد باطن ناآشنا در هر فرصتي و اسراف در مصرف غذا و تنقلات بي ارزش ، حلاوت سفر را زايل و تمام انديشه هاي دلپذير شما براي لذت بردن از دشت و دمن ، کوه و چمن و تنفس هواي عميق و عطرآگين بهاري را باطل مي کند . در ديد و بازديد هاي نوروزي ، چاي يا قهوه يکي از وسايل اصلي پذيرايي از مهمانان است و ممکن است در اين ايام زياد چاي يا قهوه بنوشيم . آيا اين امر مضر است ؟ هر چند وقت يک بار يافته هاي جديدي از مطالعات محققين در ارتباط با اثرات چاي و قهوه مي خوانيد و مي شنويد که برخي نيز ضد و نقيض هستند . در حقيقت بيشتر اثرات منفي چاي و قهوه به کافئين نسبت داده مي شود و بيشتر اثرات مفيد چاي مربوط به چاي سبز و به جهت وجود ترکيبات فلاو ونوئيدي است که خاصيت آنتي اکسيداني دارند ، اما بايد بدانيد که ترکيبات شيميايي ديگري نيز در چاي و قهوه وجود دارند که هنوز مطالعات زيادي درباره آنها انجام نشده است . ضمن آنکه نوع فراوري چاي و قهوه نيز در اثر بخشي ترکيبات مؤثر در آن بسيار مؤثر است . مهم ترين اثرات منفي کافئين که از مطالعات اپيدميولوژيک به دست آمده عبارتند از : تحريک سيستم عصبي و افزايش ترشح کورتيزول و آدرنالين که باعث انقباض عروق و در نتيجه فشار خون ، تپش قلب ، افزايش اضطراب ، تحريک پوشش داخلي معده و افزايش ترشح اسيد معده ، افزايش حرکات پريستالتيک دستگاه گوارش و در نتيجه عبور سريع تر مواد غذايي و کاهش فرصت جذب مواد مغذي ، اختلال در کنترل قند خون در ديابتي هاي نوع 2 ، کاهش جذب منيزيم ، روي ، آهن ، پتاسيم و ويتامين هاي گروه B، افزايش دفع ادرار و در نتيجه افزايش دفع ويتامين هاي CوB، کلسيم ، آهن و روي و تحريک خروج کلسيم از استخوان و افزايش خطر استئوپروز . مصرف قهوه با تولد نوزاد نارس ، اختلالات زايمان و تولد نوزاد کم وزن و همچنين حرکت کند اسپرم در برخي مطالعات مرتبط بوده است . در مقابل اين يافته ها مطالعاتي نيز وجود دارند که برخي از نتايج فوق را رد مي کنند . مهم ترين اثرات مثبت کافئين عبارتند از : افزايش هوشياري در زمان فعاليت و خستگي ، افزايش متابوليسم چربي و به هنگام فعاليت فيزيکي و در نتيجه حفظ گليکوژن و گلوکز براي فعاليت مغزي و کاهش گرسنگي ، پيشگيري از تجمع کلسترول و کاهش توليد سنگ کليه صفرا ، جالب است بدانيد که مقدار ترکيبات آنتي اکسيدان موجود در قهوه 4 برابر چاي سبز است . حال با توجه به يافته هاي موجود توصيه مي شود افراد زير از مصرف بيش از 2 تا 3 فنجان قهوه 4 برابر چاي سبز است . حال با توجه به يافته هاي موجود توصيه مي شود افراد زير از مصرف بيش از 2 تا 3 فنجان قهوه در روز پرهيز کنند : - زنان باردار و شيرده ، زيرا کافئين در کبد جنين و نوزاد متابوليزه نمي شود و مي تواند براي مدت زيادي در بدن باقي بماند که باعث ناآرامي و بي خوابي نوزاد مي شود . - افرادي که فشار خون بالا ، بيماري قلبي ، کلسترول بالا و سنگ کيسه صفرا دارند و در معرض خطر ايجاد لخته خون و سکته هستند . - افرادي که با نوشيدن قهوه دچار حساسيت ، بي قراري و اضطراب مي شوند. توصيه مي شود افراد بزرگسال از مصرف بيش از 6 ميلي گرم کافئين به ازاي هر کيلو گرم وزن بدن پرهيز کنند . يک فنجان قهوه بين 80 تا 100 ميلي گرم کافئين دارد . بايد بدانيد که قهوه هاي دکافئينه داراي درصدهاي متفاوتي کافئين هستند و هرگز کافئين صد درصد حذف نمي شود . مقدار کافئين موجود در چاي نصف تا يک سوم کافئين موجود در قهوه است و به طور متوسط 50 ميلي گرم کافئين در 190 ميلي ليتر چاي سياه وجود دارد . به ياد داشته باشيد که بسياري از نوشابه ها و مخصوصاً نوشابه هاي انرژي زا و داروها داراي مقادير قابل توجهي کافئين هستند . مصرف بيش از 400 ميلي گرم کافئين مي تواند باعث بي قراي ، سردرد ، اختلال خواب ، اختلال ضربان قلب ، افزايش اسيد معده و تشديد رفلاکس شود ، گرچه اين علايم در برخي افراد با مصرف دوز پايين تر هم بروز مي کند . ترکيبات پلي فنل موجود در چاي با اينکه در کاهش بيماري هاي قلبي ، اکسيداسيون چربي ها و کاهش بروز برخي انواع سرطان به جهت اتصال به عناصر سرطان زا مؤثرند ، اما در عين حال به جهت تمايل به اتصال به عناصر دو ظرفيتي نظير کلسيم و آهن غير هم مي توانند زيست دسترسي اين مواد مغذي را کاهش دهند . البته چنانچه مصرف منابع کلسيم کافي باشد ، مصرف 4 تا 6 فنجان چاي در روز خطر پوکي استخوان را افزايش نمي دهد ، اما متأسفانه غالباً در ميان زنان ميانسال ايراني دريافت منابع کلسيم ناکافي است ، بنابراين ممکن است حتي مصرف مقدار متعادل چاي نيز در اين افراد اثرات نامطلوبي بر تراکم توده استخواني داشته باشد . نوشيدن 3 تا 4 فنجان چاي و قهوه در روز چنانچه همواره همراه با مصرف قند ، شکر و شيريني باشد ، در طولاني مدت هرگز اثرات سلامت بخش ذکر شده را ندارد ، زيرا با اينکه چاي و قهوه به تنهايي انرژي ندارند ، ولي همراه شدن آنها با انواع قندهاي ساده ، شير و خامه مي تواند منبع دريافت انرژي فاقد ارزش غذايي باشد که زمينه اضافه وزن ، مقاومت به انسولين و افزايش چربي هاي خون را پس از دو دهه تکرار اين عادات فراهم مي کند . منبع:دنياي تغذيه ش94
#پزشکی#

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 433]