تور لحظه آخری
امروز : دوشنبه ، 18 تیر 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم(ص):وقتى معلم به كودك بگويد: بگو بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم و كودك آن را تكرار كند خدا...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

اتاق فرار

خرید ووچر پرفکت مانی

تریدینگ ویو

کاشت ابرو

لمینت دندان

ونداد کولر

صرافی ارکی چنج

صرافی rkchange

دانلود سریال سووشون

دانلود فیلم

ناب مووی

رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید

سرور اختصاصی ایران

تور دبی

دزدگیر منزل

تشریفات روناک

اجاره سند در شیراز

قیمت فنس

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

پیچ و مهره

طراحی کاتالوگ فوری

دانلود کتاب صوتی

تعمیرات مک بوک

Future Innovate Tech

آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت

پی جو مشاغل برتر شیراز

قیمت فرش

آموزش کیک پزی در تهران

لوله بازکنی تهران

میز جلو مبلی

هتل 5 ستاره شیراز

آراد برندینگ

رنگ استخری

سایبان ماشین

قالیشویی در تهران

مبل استیل

بهترین وکیل تهران

شرکت حسابداری

نظرسنجی انتخابات 1403

استعداد تحلیلی

کی شاپ

خرید دانه قهوه

دانلود رمان

وکیل کرج

آمپول بیوتین بپانتین

پرس برک

بهترین پکیج کنکور

خرید تیشرت مردانه

خرید نشادر

خرید یخچال خارجی

وکیل تبریز

اجاره سند

وام لوازم خانگی

نتایج انتخابات ریاست جمهوری

خرید ووچر پرفکت مانی

خرید سی پی ارزان

خرید ابزار دقیق

بهترین جراح بینی خانم

تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی

خرید ریبون

ثبت نام کلاسینو

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1805554635




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

آيا انقلابهاي عربي به آسياي ميانه هم مي رسد؟


واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: به گزارش ايرنا، اين انقلاب ها كه اولين جرقه آن با تحقير يك جوان تحصيلكرده از سوي پليس در شهري كوچك در تونس زده شد، امروز به توفان خشم ملت هايي تبديل شده است كه سالها است از حكومت ديكتاتورهاي حاكم بر كشورهاي خود به ستوه آمده اند. به عقيده بسياري از كارشناسان، آنچه اين روزها مردم كشورهايي نظير تونس، مصر، ليبي، بحرين و يمن در خيابان ها به دنبال آن هستند جبران سالهاي تحقير خود از سوي ديكتاتورها و بازگرداندن كرامت از دست رفته ملت ها است. برخي از ناظران اين تحولات معتقدند شعله هاي آتش خشم ملت ها تنها در محدوده دنياي عرب محصور نخواهد ماند و اين اعتراضات در آينده نزديك به نقاط ديگر از جمله برخي كشورهاي آسياي ميانه و حتي اروپا نيز كشيده خواهد شد. برخي جمهوري هاي برجاي مانده از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي سابق - كه پس از 70سال حكومت ديكتاتوري در آخرين دهه قرن بيستم از هم پاشيد-، از جمله كشورهايي هستند كه برخي كارشناسان احتمال مي دهند شعله هاي انقلاب به آنجا نيز سرايت كند. بسياري از اين كشورها، به رغم دستيابي به استقلال همچنان سيستم بسته پيشين كمونيست ها را با عنوان و قالبي به ظاهر متفاوت از گذشته حفظ كرده اند و كمتر نسيم تحولات عميق دموكراتيك در آنجا وزيده است. در منطقه آسياي ميانه، كشورهاي قزاقستان، قرقيزستان، ازبكستان، تاجيكستان و تركمنستان قرار دارند كه برخي از آنان از منابع سرشار انرژي نيز برخوردارند اما كارشناسان مي گويند توسعه سياسي ، اجتماعي و اقتصادي در اين كشورها روند كندي دارد. سياست راهبردي كمونيست ها در طول دوران حاكميت شوروي، عقب نگه داشتن جمهوري هاي مسلمان نشين آسياي ميانه و قفقاز از روند توسعه و پيشرفت بود و همين اعمال تبعيضها موجب شد تا آنها اوايل دهه 90 خود را از يوغ شوروي خارج كنند اما حكومت برخي از اين جمهوريها همچنان در دست كساني است كه در دوران كمونيستها نيز قدرت را در اين مناطق در دست داشتند. * چراغ سبز غرب به ديكتاتوري ها جاي شگفتي اين بود كه نه تنها ايالات متحده آمريكا به عنوان سردمدار به اصطلاح دموكراسي در دنيا كوچكترين عكس العملي در برابر نقض آشكار مردم سالاري در اين جمهوري ها از خود نشان نداد بلكه اكثر قدرت هاي بزرگ اقتصادي ديگر دنيا نيز به اين ديكتاتوري هاي جديد چراغ سبز نشان دادند و ثابت كردند كه نقض حقوق بشر تنها در قالب تامين منافع اقتصادي اين قدرت ها معنا و مفهوم مي يابد. اين برخورد دوگانه غرب با جمهوري هاي تازه استقلال يافته آسياي مركزي راه را براي نهادينه شدن حكومت هاي توتاليتر در اين جمهوري ها هموار كرد و كار به جايي رسيد كه رهبران اين جمهوري ها كه اكثريت آنها دبيران ايالتي حزب كمونيست سابق شوروي بودند، در سايه حمايت غربي ها خود را مالك و رهبر مادام العمر اين به اصطلاح جمهوري ها خواندند. امروز بعد از گذشت حدود دو دهه از تاسيس اين جمهوري ها، نه تنها نشانه اي هرچند اندك از توسعه سياسي يا اجتماعي در آنها خبري نيست بلكه توسعه اقتصادي نيز كه غربي ها سنگ آن را به سينه مي زنند، تغييري در سيماي پژمرده مردم فقير اين جمهوري ها ايجاد نكرده و تنها به رشد مظاهر زندگي غربي به بهاي رونق بازار كسب وكار شركت هاي بزرگ آمريكايي، اروپايي و يا حتي، چيني در اين كشورها انجاميده است. * در آسياي ميانه چه مي گذرد؟ بديهي است تحولات اخير در كشورهاي مسلمان نشين شمال آفريقا و خاورميانه كه با صبغه ضد ديكتاتوري در حال گسترش به كشورهاي منطقه و خارج از منطقه است، اين سئوال بزرگ را هم براي مردم مسلمان كشورهاي آسياي ميانه و هم رهبران اين كشورها ايجاد كرده است كه موج اين تحولات چه زماني به آنجا مي رسد؟. به زعم برخي تحليل گران غربي كه از نزديك تحولات كشورهاي آسياي مركزي را دنبال مي كنند اين موج خيلي زود، حتي پيش از آغاز ناآرامي هاي اخير در شمال آفريقا و خاورميانه، به يكي از اين جمهوري هاي پنج گانه آسياي مركزي يعني قرقيزستان رسيده و بر خلاف چهار جمهوري ديگر بساط ديكتاتوري در آن برچيده شده است. البته برچيده شدن بساط ديكتاتوري در قرقيزستان به آن معني كه مردم سالاري در اين كشور حاكم شده و روند دمكراتيزه شدن آن با توسعه سياسي، اجتماعي و بخصوص اقتصادي اين كشور 5 ميليوني، در طول حداقل يك دهه اخير كه انتخابات نسبتا در آن برگزار شده است، همراه نبوده است. حتي بسياري از كارشناسان مستقل بر اين باورند موج ناآراميهاي پياپي در قرقيزستان كه در قالب انقلاب رنگي و شورشهاي عمومي در چند سال اخير در اين كشور كوچك آسياي ميانه رخ داد، ناشي از رقابت روسيه و امريكا بر سر كشوري بود كه يكي از مهمترين پايگاههاي نظامي واشنگتن را در منطقه در خود جاي داده است. براساس گزارش برنامه توسعه سازمان ملل (UNDP) هم اكنون يك سوم مردم قرقيزستان زير خط فقر زندگي مي كنند و اين رقم در مناطق روستايي 51درصد و در مناطق شهري 30درصد است. گرچه منابع دولتي قرقيزستان، نرخ تورم را در اين كشور براي سال 2011 معادل 10درصد پيش بيني كرده اند اما منابع مستقل از نرخ 20درصد سخن مي گويند. براساس اين گزارش در سال 2010ميلادي در قرقيزستان قيمت آرد ونان تا 25درصد، ميوه وسبزيجات تا 7/12درصد و گوشت تا 9/11درصد افزايش يافت. گرچه افزايش قيمت مواد غذايي يك روند جهاني است، اما به نظر مي رسد مردم قرقيزستان اين افزايش قيمت ها را نه در چارچوب تحولات جهاني، بلكه نتيجه بي كفايتي دولت اين كشور ارزيابي مي كنند و هرآن ممكن است در اعتراض به اين افزايش قيمت ها به خيابان ها بريزند. شرايط فعلي جمهوري قرقيزستان كه براي اولين بار يك زن در انتخابات رياست جمهوري اخير آن به قدرت رسيد، پيامد حاكميت ديكتاتوري 70ساله كمونيست ها در دوران شوروي سابق و همچنين فقدان يك مديريت متكي بر اراده واقعي مردم در دوره 20ساله بعد از استقلال اين جمهوري است كه منافع ملي آن هميشه تحت تاثير منافع قدرت هاي بزرگ بوده است. عسگر آقايف دبيركل ايالتي حزب كمونيست شوروي سابق در قرقيزستان كه پس از فروپاشي شوروي و تاسيس جمهوري قرقيزستان، خود را رييس جمهوري اين كشور خواند از سال 1991تا 2005به مدت 14سال بدون رعايت حداقل اصول دمكراسي بر اريكه قدرت تكيه زد و در صدد مادام العمر كردن رهبري خود بر اين كشور بود تا اينكه با قيام مردم به ستوه آمده اين جمهوري، به روسيه گريخت و قربان بيك باقي اف از رهبران اين قيام به رياست جمهوري رسيد اما او نيز پس از اتمام يك دوره پنج ساله در اولين سال دوره دوم رياست جمهوري اش بخاطر افزايش قيمت ها و وجود فساد در دولت با قيام مجدد مردم، روبرو شده و ناچار به فرار از كشور گرديد. پس از آن،خانمرزا آتونبايوا از رهبران قيام مردمي به رياست جمهوري قرقيزستان رسيده است. قرقيزستان تنها كشور از ميان پنج جمهوري واقع در آسياي مركزي است كه مردم آن زودتر از بقيه جمهوري ها عليه حكومتشان شوريدند و با قيام هاي خود نه تنها ديكتاتورهاي كهنه كار كمونيست بلكه ديكتاتورهاي تازه به دوران رسيده دمكرات مآب را نيز از كشور فراري دادند. اين درس عبرتي براي رييس جمهوري كنوني است كه بداند اگر قادر به حل مشكلات اقتصادي كشور نيست، حداقل بايد مراقب باشد ديكتاتوري پيشه نكند تا به سرنوشت اسلاف خود دچار نشود. جمهوري قرقيزستان با 4444دلار سرانه درآمد ناخالص داخلي(GDP) در بين 181كشور دنيا رتبه 144و فقيرترين كشور آسياي مركزي محسوب مي شود. *تحول در چهار كشور ديگر پس از قرقيزستان، جمهوري تاجيكستان دومين كشور آسياي مركزي است كه حكومت آن به چالش كشيده شد و گروه هاي اسلامگرا كه در دوره كوتاه رهبري گورباچف بر اتحاد جماهير شوروي و در اثر اجراي برنامه اصلاحات سياسي او در تاجيكستان فعال شده بودند، بعد از استقلال اين جمهوري در سال 1991ميلادي با دولت تحت حمايت مسكو به رهبري رحمان نبي اف و دولت بعدي به رهبري امامعلي رحمان اف كه هر دو از كمونيست هاي سابق اين جمهوري بودند، به مدت 5سال جنگيدند. امامعلي رحمان از سال 1992تاكنون يعني بالغ بر 19سال است بر اين جمهوري فقير حكومت مي كند. از نظر اقتصادي، تاجيكستان با 5578دلاردرآمد سرانه ناخالص داخلي (GDP) در بين 181كشور دنيا در رتبه 140قرار دارد و بر خلاف ديگر جمهوري هاي آسياي ميانه فاقد منابع سرشار انرژي است. برخي ناظران احتمال مي دهند تحولات اخير در دنياي عرب، وجود رگه هايي از جنبش هاي اسلامي و وضعيت بد اقتصادي مردم مي تواند زمينه را براي اعتراض هاي خياباني در جمهوري تاجيكستان فراهم بسازد. اما بيش از تاجيكستان، سه جمهوري قزاقستان، ازبكستان و تركمنستان هستند كه بنا به برخي تحليل هاي غربي، به اين دليل كه استانداردهاي زندگي مردم آنها بخاطر ثروت انرژي اين كشورها افزايش مي يابد و همچنين بخاطر درگير شدن آنها با اقتصاد دنيا، مي توانند با حوادثي مشابه حوادث اخير شمال آفريقا و خاورميانه مواجه شوند. البته اينگونه تحليل ها ماهيت ناآرامي هاي دنياي عرب را كه بيشتر جنبه سياسي دارد، به صبغه اقتصادي در آسياي ميانه تغيير مي دهد، اما اگر چنين وضعيتي به هر دليل رخ دهد باعث افزايش قيمت انرژي بخصوص نفت در بازارهاي جهاني خواهد شد زيرا قزاقستان و تركمنستان دو كشور مهم توليدكننده نفت هستند. از سوي ديگر، با تشديد بحران در كشورهاي عربي، قيمت نفت بالا مي رود كه اين وضعيت به افزايش درآمد كشورهاي نفت خيز آسياي ميانه منجر خواهد شد. تحليل گران غربي همچنين از اين ناآرامي ها نتيجه مي گيرند كه سرمايه گذاري مستقيم خارجي از خاورميانه و شمال آفريقا به سمت كشورهاي نفت خيز آسياي مركزي تغيير جهت خواهد داد و پيامد آن اين خواهد بود كه هم اين كشورها و هم سرمايه گذاران بزرگ غربي بر ثبات كشورهاي آسياي مركزي تاكيد كنند. گرچه نزديكي قزاقستان به سازمان كنفرانس اسلامي و تركمنستان به جمهوري اسلامي ايران، از نقطه نظر تحليل گران غربي، دليل واكنش آرام رهبران اين جمهوريهاي داراي ذخاير عظيم انرژي، به ناآرامي هاي اخير كشورهاي مسلمان عربي ارزيابي مي شود، اما همين منابع نبود احزاب مخالف در داخل و خارج، به حاشيه رانده شدن گروه هاي اسلامي، كنترل شديد رسانه ها از سوي دولت و دسترسي اندك مردم به اينترنت را از مهمترين موانع رسيدن امواج تحولات از خاورميانه و شمال آفريقا به آسياي مركزي قلمداد مي كنند. مهمتر از همه، به زعم اين تحليل گران، رفتار كاخ سفيد و دولت هاي غربي كه از تغييرات در تونس، مصر و ليبي حمايت كرده اند، با مقوله بي ثباتي در آسياي مركزي از اهميت برخوردار است. به نظر آنها، آمريكا و متحدان غربي اش تمايلي براي رفتار مشابه در آسياي مركزي ندارند و به دليل داشتن منافع سياسي و اقتصادي بسيار در اين منطقه،از تمام نفوذ خود براي جلوگيري از هرگونه قيام و شورشي در كشورهاي آن استفاده خواهند كرد. اين منافع شامل استفاده كاخ سفيد از پايگاه هاي نظامي مستقر در برخي از كشورهاي آسياي مركزي به منظور مبارزه با تروريسم و عمليات در افغانستان و همچنين تضمين صدور انرژي از اين منطقه به غرب و شرق دنيا است. گرچه تحليلگران، رشد اقتصادي سه كشور ازبكستان، قزاقستان و تركمنستان را بطور اخص نشانه اي از تفاوت عوامل موجد ناآرامي ها در دنياي عرب با آسياي مركزي مي دانند، اما هشدار مي دهند كه در صورت بي تفاوتي رهبران اين كشور ها به نيازهاي سياسي و اجتماعي مردم بخصوص جوانان كه رهبري اعتراضات اخير خاورميانه و شمال افريقا را به دست گرفتند، موج اين نوع ناآرامي ها به تاشكند، آستانه و عشق آباد نيز خواهد رسيد. با اين وجود، شدت گرفتن دامنه تحولات در شمال آفريقا و خاورميانه در آسياي ميانه بي تاثير نبوده است، به گونه اي كه نورسلطان نظربايف رئيس جمهوري قزاقستان كه دو دهه است بر اين كشور حكومت مي كند،از برگزاري همه پرسي تمديد زمان رياست جمهوري خود تا سال 2020 ميلادي منصرف شد و دستور داد تا زمينه برگزاري انتخابات زود هنگام رياست جمهوري را در كشورش فراهم كنند. بنا به گزارشهاي صندوق بين المللي پول و بانك جهاني، قزاقستان با 129757دلار سرانه درآمد ناخالص داخلي علاوه بر اينكه بزرگترين اقتصاد آسياي مركزي محسوب مي شود با داشتن رتبه 54دربين 181كشور جهان از موقعيت نسبتا خوبي در جهان برخوردار است. پس از قزاقستان، جمهوري ازبكستان با 37742دلار سرانه درآمد ناخالص داخلي 81 را در جهان داراست و بعد از آن، تركمنستان با 19947 دلار سرانه درآمد ناخالص داخلي GDP در رتبه 96دنيا قرار دارد. گزارميز ** 1871 / 1551




این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 574]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن