محبوبترینها
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1825951918
يوزپلنگ ؛ اين گربه سانان در حال انقراض را دريابيم
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: نام گذاري اين روز از سوي حاميان يوزپلنگ ايراني و با هدف حفظ نسل اين گونه جانوري در حال انقراض از سال 1386 انجام شده است. در سال 1373، يوزپلنگ ماده اي همراه با 3 توله چندماهه خود به نزديكي شهرستان بافق يزد آمدند كه مورد حمله چند فرد غيرمحلي قرار گرفتند. در اين حادثه، يوزپلنگ مادر ناچار به فرار شد، دو توله او از بين رفتند و سومين توله نجات يافت. اين حادثه به گونه اي بيانگرناآگاهي عمومي درباره اين ميراث ارزشمند كشور بود. ماريتا، نام آن توله يوزپلنگي بود كه بيش از 9 سال در پارك پرديسان تهران زندگي مي كرد و تنها يوزپلنگ آسيايي دنيا در اسارت به شمار مي رفت. به دنبال اين اتفاق، جمعي از تشكلهاي غيردولتي كشور با همكاري پروژه حفاظت از يوزپلنگ آسيايي و به پيشنهاد انجمن يوزپلنگ ايراني در سال 1386، روز نهم شهريور ماه را روز حفاظت از يوزپلنگ نامگذاري كردند و تلاش كردند تا با برگزاري برنامه هاي آموزشي متعدد در تهران و شهرها و روستاهاي اطراف زيستگاه هاي يوز در سراسر كشور به آموزش مردم درباره اين گربه سان نادر بپردازند. *** يوزپلنگ آسيايي يا يوزپلنگ ايراني يوز كلمهاي فارسي است كه از ديرباز در اشاره به اين حيوان به كار مي‌رفته است ؛ يوز از بن مضارع يوزيدن به معناي جستن آمده است و به جهت شباهت ظاهري اين حيوان با پلنگ امروزه بيشتر با نام يوزپلنگ شناخته مي‌شود. يوزپلنگ آسيايي يا يوزپلنگ ايراني (نام علمي: Acinonyx jubatus venaticus) گونه‌اي از يوزپلنگ است كه نسل آن در معرض انقراض قرار گرفته و اكنون تنها چند ده قلاده از آن در ايران يافت مي‌شود. در حدود هزار سال پيش يوزها در اكثر نقاط آسيا حضور داشتند، اما هم اكنون منحصر به نواحي دور افتاده‌اي در بيابانهاي ايران شده‌اند. زماني يوزپلنگ كه سريع ترين دونده جهان لقب گرفته در قاره كهن، از عربستان تا هندوستان مي زيسته است، اما در قرن بيستم بجز ايران از ساير نقاط حذف شد. يوزها آخرين بار در سال 1929 در عراق، 1942 در كويت، 1974 در هند، 1972 در پاكستان، 1973 در تركمنستان و عربستان و 1974 در عمان مشاهده شدند و پس از آن گزارشي از مشاهده آنها منتشر نشده است. برخورداري از ستون فقرات انعطاف‌پذير، كبد و قلب بزرگ، سوراخ بيني گشاد، ظرفيت بالاي ريه، بدن عضلاني و باريك، يوزپلنگ را به تيزروترين شكارچي جهان ساخته است. آنها قادرند با سرعتي معادل 110 كيلومتر در ساعت بدوند.سرعت يوزپلنگ در عرض چندثانيه پس از شروع دويدن به صد كيلومتر در ساعت مي‌رسد كه از شتاب بسياري از ماشين هاي مسابقه‌اي نيز بيشتر است. *** سابقه يوزپلنگ در ايران تا پيش از جنگ جهاني دوم، جمعيت يوزپلنگ در حدود 400 قلاده بود كه تقريبا در تمام مناطق استپي و صحرايي نيمه شرقي كشور و بخشهايي از نواحي غربي كشور نزديك مرز عراق ديده مي شد. ولي جنگ باعث شد كه جمعيت اين حيوان روبه اضمحلال نهد كه دليل اصلي آن عمدتا به خاطر كشتار گسترده طمعه هاي مورد علاقه يوز بوده است؛ در نتيجه اين كار جمعيت يوزپلنگ به شدت كاهش يافت. در سال 1338 كانون شكار وقت ايران يوزپلنگ را حمايت شده اعلام نمود و از آن پس مشاهده يوزپلنگ در مناطق مختلف افزايش يافت كه اين احيا جمعيت، نتيجه تاثيرات قوانين و مقررات حفاظتي بود كه اعمال شد. در اواسط دهه 1350، جمعيت يوزپلنگ در ايران بين 200 تا 300 قلاده تخمين زده مي شد، در حالي كه عده ديگر بر اين باور بودند كه اين جمعيت بيش از آن چيزي است كه اعلام شده و تعداد زيادي را متعلق به منطقه خوش ييلاق شاهرود مي دانستند. در اين منطقه استثنايي، يوزپلنگ به سهولت قابل مشاهده بود ( براي مثال طي دو مورد در سال 1349 و 1352، 13 و 9 يوز تنها در عرض چند ساعت گشت در داخل منطقه مشاهده شد). در آن زمان، قلمرو يوزپلنگ تقريبا تمام مناطق كويري نيمه شرقي كشور را در بر مي گرفت كه از جمعيت انساني كمي برخوردار بود. روند صعودي جمعيت حيات وحش در اينگونه مناطق تا اواسط دهه 50 ادامه داشت و از آن پس با تغيير و تحولات اساسي كه در مديريت سازمان حفاظت محيط زيست بوجود آمد، توجه به مسايل حفاظتي مناطقي چون خوش ييلاق و مياندشت و توران بدليل وجود دام فراواني كه از اين مناطق بهره مند مي گرديدند به سرعت رو به كاهش گذاشت. طعمه ها و يوز در اثر شكار فراوان و دام مازاد بر ظرفيت و غيرقابل كنترل، يا شكار شدند و يا از اين مناطق به ساير مناطق گريخته و ديگر بازنگشتند. در نتيجه جمعيت يوزپلنگ در بسياري از مناطق روبه كاهش نهاد. منطقه حفاظت شده خوش ييلاق كه زماني يكي از مناسب ترين زيستگاه هاي يوزپلنگ در آسيا بود تقريبا از بين رفت و براي آخرين بار در سال 1362 يوزپلنگ در آن منطقه ديده شد. يوزپلنگ از بسياري از مناطق زيست خود ناپديد شد و محدوده پراكنش آن به بعضي مناطق دور دست كه در آنجا طعمه كافي و امنيت نسبي وجود داشت، محدود شد. يوزها در سرزمين هاي باز و علفزارها ? دشتهاي كوچك ? مناطق نيمه بياباني و ساير مناطقي كه در آن شكار وجود دارد ، زندگي مي‌كنند. اين جانور را مي توان در مناطق كويري ايران پيدا كرد كه قسمت هايي از استان هاي كرمان ? خراسان ? سمنان ? يزد و تهران و مركزي را شامل مي‌شود. البته احتمالا يوزپلنگ‌ها در برخي مناطق خشك پاكستان كه هنوز شكار در آنها يافت مي‌شود، نيز وجود دارد. زيستگاههاي يوز در ايران به علت پيشروي بيابانها و تبديل شدن بخشي از زيستگاه آنها به زمين هاي كشاورزي و مسكوني شدن بخشي ديگر و همچنين از بين رفتن مراتع توسط دامهاي اهلي و در نتيجه كاهش تعداد آهو و گوزن كه از منابع غذايي يوز است ، كاهش يافته است. در ايران يوزها پيشتر در كويرها مي زيستند، اما به خاطر اينكه در بيابان توسط شكارچيان بسيار راحت شكار مي شدند، به مناطق مرتفع تر و نيمه كوهستاني پناه بردند و اكنون بيشتر در اين نواحي و دره هاي خشك ميان كوهها ديده مي‌شوند. يوزها معمولا غزال ها و گوزنهاي كوچك را شكار مي‌كنند. در ايران بيشتر شكار آنها آهو و جبير و قوچ و ميش ?بز و كل و حتي خرگوش و ديگران حيوانات از قبيل روباه و شغال است. آنها به طور كلي هر حيواني را در بيابان بيابند مي‌توانند شكار كنند. مشاهده شده يوز پلنگ بز و گوسفند را نيز شكار كرده است، اما به ندرت پيش مي‌آيد كه به حيوانات اهلي حمله كند. *** شكل گيري پروژه ملي حفاظت از يوزپلنگ آسيايي در اوايل دهه 1360 مشاهده يوز به نحوي كاهش يافت كه تمامي كارشناسان ومسئولين را به فكر نجات اين گونه انداخت و طرح حفاظت از گونه هاي در معرض انقراض در سازمان حفاظت محيط زيست مطرح و يوز به عنوان اصلي ترين آنها مورد توجه و بررسي قرار گرفت. با آغاز اين طرح ، جمع آوري اطلاعات اوليه درباره يوز از سراسر كشور آغاز شد و اين اقدامات با شدت و ضعف متفاوتي طي يك دهه صورت گرفت، ولي موفقيت چنداني بدست نياورد و هيچگونه تغيير و تحولي در جهت حفاظت از يوز در زيستگاههاي شناخته شده اين گونه در كشور حادث نگرديد. در اواخر دهه 1360 و با مشاهده يوز در منطقه نايبندان طبس انجام بررسي ها در اين منطقه از كشور توسط اداره كل حفاظت محيط زيست خراسان بزرگ به طور مقدماتي آغاز و در اوايل دهه 1370 اين اقدامات به طور كاملا جدي مورد تعقيب و بررسي قرار گرفت و سرانجام به مطرح شدن پروژه بين المللي حفاظت از يوزپلنگ آسيايي در سال 1375 انجاميد. مرحله اول طراحي اين پروژه با همكاري سازمان حفاظت محيط زيست و اداره كل حفاظت محيط زيست خراسان (بزرگ) در سال 1377 با اعتباري بالغ بر 25 هزار دلار در سطح كشور به مرحله اجرا در آمد. نتيجه آن تدوين پروژه حفاظت از يوزپلنگ آسيايي با اعتباري بالغ بر 725 هزار دلار از سوي GEF و معادل آن توسط سازمان حفاظت محيط زيست در شهريور ماه 1380 بود. تمام اقدامات مندرج در سند پروژه به دقت و با جديت كامل و با همكاري سازمان ملل و بازديدهاي صحرايي متعدد مقامات مختلف اين سازمان از زيستگاههاي پنج گانه منتخب يوز آغاز شد. اين زيستگاه ها عبارتند از پارك ملي كوير، پناهگاه هاي حيات وحش نايبندان و دره انجير، منطقه حفاظت شده بافق و ذخيره گاه زيست كره توران. تمام اقدامات حفاظتي پيش بيني شده در سند پروژه آغاز شد و امور حفاظتي زيستگاهها به شدت تقويت و مورد نظارت قرار گرفت و امور مطالعاتي و بررسي هاي زيستگاهي نيز با همكاري تنگاتنگ مشاوران بين المللي مختلف نهادهايي از قبيل IUCN, CCF و WCS به صورت مستمر به انجام رسيد. با همكاري دفتر كمكهاي كوچك ملل متحد SGP، فعاليتهاي آموزشي به منظور شناساندن يوز به جوامع محلي و با بهره مندي از خدمات ساير تشكلهاي غيردولتي در روستاها و شهرهاي حوالي زيستگاههاي منتخب توسط نيروهاي جوان و علاقه مند به طبيعت و حيات وحش از انجمن هاي يوزپلنگ ايراني، طرح سرزمين، بوم پژوهان و محيط بانان اقدامات مؤثري در افزايش آگاهي جوامع محلي انجام گرفت. تهديدات زيستگاه هاي يوزپلنگ تغييرات زميني تأثيرگذارترين عامل در اكوسيستم يوزپلنگ است ، آزار و اذيت از طرف انسان ? كاهش و پراكنده شدن زيستگاهها? گسترش بيابانها و شكار منابع غذايي يوزپلنگ ها مثل غزال ها و مخصوصا شكار حيوانات براي سرگرمي يا براي تجارت از علل كاهش نسل اين حيوان بوده است. بر اساس گزارش سازمان محيط زيست كشور اين كاهش مخصوصا در بين سالهاي 1988 تا 1991 اتفاق افتاده است. *** وضعيت فعلي يوزپلنگ ايراني امروزه يوزپلنگ ايراني يكي از در معرض خطرترين حيوانات دنياست، جمعيت اين حيوان در حدود 70 تا 120 قلاده تخمين زده مي شود كه به بيابانهاي دشت كوير در نيمه شرقي كشور محدود شده و درمناطق پناهگاه حيات وحش مياندشت خراسان شمالي ، منطقه حفاظت شده آريز و بافق در استان يزد ، پناهگاه حيات وحش دره انجير در استان يزد ، پناهگاه حيات وحش نايبندان در استان يزد ، پارك ملي كوير در جنوب ورامين و گرمسار ، پارك ملي و منطقه حفاظت شده خارتوران درجنوب شاهرود ، پناهگاه حيات وحش عباس آباد نايين ، منطقه حفاظت شده كالمند و بهادران يزد ، منطقه شكارممنوع دربند راور كرمان ، پارك ملي سياهكوه اردكان ، منطقه شكار ممنوع بهكده رضوي ، منطقه آزاد بهاباد يزد ، منطقه سفيد كوه آرسك دامغان و منطقه رفسنجان كرمان پراكنش دارد. چهار منطقه آخر هنوز تحت پوشش پروژه حفاظت از يوزپلنگ قرار نگرفته، اما مطالعات نشان مي دهد كه يوزپلنگ در اين مناطق نيز به طور قطع وجود دارد. مدير پروژه بين المللي حفاظت از يوزپلنگ آسيايي معتقد است كه كاهش طعمه هاي پوزپلنگ آسيايي در زيستگاه ها و پناهگاه هاي آنان عامل تهديد حيات اين حيوانات درمعرض خطر انقراض است. عليرضا جورابچيان در گفت و گو با خبرنگار علمي ايرنا گفت: متاسفانه از ابتداي امسال تاكنون حدود 30 مورد شكار غير مجاز طعمه هاي يوزپلنگ آسيايي در زيستگاه هاي اين حيوان شناسايي شده است. جورابچيان اظهار داشت: در پناهگاه عباس آباد از ابتداي امسال تاكنون حداقل 10 تا 12 شكارچي غير مجاز طعمه هاي يوز به همراه شكار دستگير شدند. در زيستگاه نايبندان و يا مياندشت نيز به همين تعداد شاهد دستگيري شكارچيان غير مجاز بوده ايم. وي افزود: بعد از آخرين سرشماري پوزپلنگ آسيايي در دو سال گذشته اعلام شد حدود 70 تا 120 قلاده يوزپلنگ در 10 زيستگاه استان هاي مركزي كشور زندگي مي كنند، اما آمار جديدي در اين دو سال در دست نيست، زيرا آمارگيري تازه اي صورت نگرفته است. جورابچيان گفت: زيستگاه هاي پوزپلنگ آسيايي در استان هاي اصفهان ، يزد، كرمان ، سمنان و خراسان شمالي وجود دارد كه حدود شش و نيم ميليون هكتار وسعت دارد. مدير پروژه بين المللي حفاظت از يوزپلنگ آسيايي با بيان اينكه حفاظت از اين منطقه با اين وسعت نياز به نيرو دارد، اظهار داشت: براي حفاظت از اين مناطق حدود 110 محيط بان به صورت شبانه روزي تلاش مي كنند، اما به دليل كم بودن تعداد آنان نسبت به وسعت منطقه ، متاسفانه شكارچيان غير مجاز از اين فرصت سوء استفاده مي كنند. جورابچيان گفت: براي حفاظت از زيستگاه يوزپلنگ آسيايي دستكم به دو برابر اين تعداد نيرو نياز داريم. وي اظهار داشت: با تلاش محيط بانان از ابتداي سال جاري موفق به عكسبرداري از چند توله يوز به همراه مادرشان در مناطق حفاظت شده شديم كه اين امر نشان از امنيت منطقه دارد. وي در پايان گفت: متاسفانه برخي افراد بدون در نظر گرفتن شرايط و وضعيت حيات يوزپلنگ ها براي تفريح خود اقدام به شكار طعمه هاي آنان مي كنند كه دراين جا فرهنگ سازي براي حفظ حيات وحش بسيار حائز اهميت است. امروزه نسل يوزپلنگ ايراني در حال انقراض است و بر اساس اعلام نظر كارشناسان سريعترين حيوان روي زمين با سرعت به سمت انقراض مي دود. گزارش از: كيميا عبدالله پور علمي /9014
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 887]
-
گوناگون
پربازدیدترینها