محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1853114072
پرسابقهترين چاپخانههاي ايران
واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: Zilan20th July 2007, 08:43 AMپرسابقهترين چاپخانههاي ايران نام اولين چاپخانههاي ايران در كتابهاي تاريخي بهطور جسته و گريخته يافت ميشود. حسين ميرزاي گلپايگاني در كتاب تاريخ چاپ و چاپخانه در ايران (1050 قمري تا 1320 شمسي)، در تدوين تاريخي چاپخانه‌ها كوشيده و نامهاي فراواني را با شرح حال مديران و اطلاعات مربوط به تجهيزات و كارهاي چاپي آنان در اين كتاب آورده است. اما بيشتر اين چاپخانه‌ها طي سال‌هاي گذشته تعطيل شده‌اند. با مراجعه به كتاب راهنماي مشاغل صنعت چاپ، نام قديمي‌ترين چاپخانه‌هايي را كه هنوز هم داير هستند، مي‌‌يابيم: فاروس ايران (تاسيس 1274)، پيام (تاسيس 1293)، اسلاميه (تاسيس 1300). جالب است كه چاپخانه دولتي - به عنوان قديمي‌ترين چاپخانه بخش دولتي كه هنوز داير است، بعد از اين‌ها و در سال 1303 تاسيس شده است. ماموريت تهيه مطلب درباره سه چاپخانه پرسابقه ايران را اسمعيل دميرچي پذيرفت كه حاصل كار اينك پيش روي شماست. چاپخانه فاروس چاپخانه فاروس با بيش از يكصد سال قدمت در اواسط خيابان لاله‌زار بنيانگذاري شد. موسسين و صاحبان آن از اقليت‌هاي ارامنه ايران به نام لئون و شركا بودند. در جوار چاپخانه فاروس، فروشگاهي هم داشتند كه نمايندگي ماشين تحريرهاي فارسي و لاتين آن زمان را به‌فروش مي‌‌رساندند و سالني هم جهت برگزاري جلسات در بالاي اين مغازه‌ها قرار داشت كه مخصوص انجمن‌ها و جلسات گوناگوني بود كه در اين مكان برگزار ميشد. در اسناد موسسه نورياني، تاريخ تاسيس اين چاپخانه 1278 شمسي ثبت شده و در مقطع سال 1334 در اين كارگاه دو دستگاه ماشين چاپ دستي و پايي، يك دستگاه ماشين چاپ نيم ورقي اتوماتيك، دو دستگاه هم ماشين چاپ چهار و شش ورقي سيلندري كه قادر به چاپ حروف وكليشه و فرم‌هاي تجارتي بودند، و در قسمت صحافي شش دستگاه ماشين‌هاي مختلف در حال كار بودند. چاپخانه فاروس در سال 1338 به خيابان لاله‌زار نو، كوچه كاخ انتقال يافت. اين نقل و انتقال به فوريت و خيلي غيرتخصصي انجام پذيرفت. در اين سال به ندرت چاپخانه‌اي در ايران پيدا ميشد كه مجهز به انواع حروف به زبان‌هاي مختلف باشد. همچنين به حروف و حاشيه‌ها و انواع مختلط خط برنج‌ها مجهز باشد. اين ابزار و ملزومات در دهه‌هاي 20 و 30 دليل بر مجهز و كامل بودن چاپخانه به حساب مي‌‌آمد كه چاپخانه فاروس از اين نظر در رديف بزرگ‌ترين و مجهزترين و از اولين كارگاه‌هاي چاپ مدرن زمان خود محسوب ميشد. محل چاپخانه در بدو تاسيس در خيابان لاله‌زار، اول كوچه بهار، كوچه فاروس، يا مهندس السلطان بود. نكته قابل توجه اين‌كه در طبقه فوقاني چاپخانه فاروس يك سالن بزرگ تئاتر و نمايش بود كه سال‌ها نمايشنامه‌هاي جالب و ديدني را به معرض نمايش مي‌‌گذاردند؛ مثلا در تاريخ 4 و 5 ذي‌القعده 1328 قمري در اين سالن، نمايش وطن در سه مجلس اثر نامق كمال، ترجمه ح.ملك‌زاده تبريزي به روي صحنه رفت. از جمله نشرياتي كه در اين چاپخانه به چاپ مي‌‌رسيد مي‌‌توان موارد ذيل را نام برد: روزنامه حبل‌المتين- روزنامه تشويق- روزنامه انجمن اصناف- روزنامه بامداد- روزنامه تمدن- روزنامه تئاتر يا تياتر- روزنامه ايران نو- مجله بهار- روزنامه شرق- روزنامه برق- مجله نظميه- روزنامه جنوب- روزنامه سروش- روزنامه ستاره ايران- مجله الادب- مجله اصول تعليم (اصول تعليمات)- مجله عالم نسوان- مجله صحيه و امور خيريه- روزنامه فره‌وهر- روزنامه نوبهار- روزنامه شهاب- روزنامه سياست اسلامي- مجله وفا- روزنامه حلاج - مجله جوانان- مجله فلاحت- روزنامه قانون- مجله دواسازي عصر حاضر (به نقل از: حسين ميرزاي گلپايگاني <تاريخ چاپ و چاپخانه در ايران>، ص 124، نشر گلشن ) سرپرست فني اين چاپخانه به نام آقاي اصغر شهلايي بود كه به هنگام تسويه حساب و پرداخت مزاياي اخراجي كارگران، نظر به اين‌كه مديران آن پول نداشتند تا با كارگران تسويه كنند، آقاي اصغر شهلايي متعهد ميشود در مقابل برداشتن ملزومات و ادوات و تمام گارسه‌هاي حروف و قسمتي از ماشين‌هاي چاپ چاپخانه فاروس، مزاياي خود و كارگران را پرداخت نمايد. شركاي اوليه، مهلتي كوتاه مي‌‌دهند تا اصغرآقا لوازم را كه عبارت بودند از يك دستگاه ماشين دستي شش ورقي - يك دستگاه ماشين چاپ ملخي چكسلواكي- تمام ابزار فرم‌بندي و حروفچيني و گارسه‌هاي محتوي زبان‌هاي مختلف- كه در مقابل پرداخت مزاياي خود و كارگران اخراجي، با مديران و صاحبان قبلي مصالحه مي‌‌نمايند- به لاله‌زار نو، كوچه كاخ انتقال دهند. آقاي جواهرمنش (صاحب فعلي چاپ فارسي) تعريف مي‌‌كند كه روزي برحسب تصادف من و آقاي اكبر قطره دريايي (حروفچين) از جلوي درب چاپخانه فاروس رد مي‌‌شديم كه به حياط چاپخانه نظر انداختيم، ديديم قطعات ماشين‌هاي چاپ و حروف‌ها و گارسه‌ها بهطور خيلي بدي به روي هم ريخته‌اند، و تا آقاي شهلايي ما را مي‌‌بيند، به ما پيشنهاد مي‌‌دهد كه بياييد و اين لوازمات را سوا كرده و مرتب كنيد و بعد هم شروع به‌كار كنيد و گفتند كه ماشين‌هاي چاپ در تخصص خود من است كه سوارشان خواهم كرد، و به خاطر اين‌كه از فرم‌بندي و حروفچيني اطلاعي نداشت، نمي‌‌توانست آنها را منظم و مرتب كند و حتي ما هم نمي‌‌توانستيم آنها را مرتب بچينيم. لذا پيشنهاد داديم كه بهتر است از كارگران سابق چاپ فاروس استفاده كنيد تا اين مهم را سرانجام دهيد كه مورد موافقت قرار مي‌‌گيرد و مدت‌هاي مديدي بود كه اين لوازم را مي‌‌چيدند. آقاي اصغر شهلايي مجوز چاپخانه را از وزارت اطلاعات آن موقع گرفته بود ولي به خاطر نداشتن مشتري و مسايل مالي قادر به ادامه فعاليت نبود تا اين‌كه مجبور شد دو نفر به نامهاي آقايان عباس فرزين‌پور و منصور ملك را براي خود و چاپخانه شريك انتخاب كند. آقاي شهلايي بعد از حدود سه سال كار كردن، يك دستگاه ماشين لترپرس دو ورقي آلبرت را هم دوباره از شركاي سابق كه در مكان قديمي موجود بود، خريداري مي‌‌نمايد و به مكان خود انتقال مي‌‌دهد و نظر به قدمت اين ماشين كه به حدود 150 سال پيش تعلق داشت، مكاتبه‌اي با كارخانه سازنده مي‌‌نمايد و پيشنهاد مي‌‌دهد كه اين ماشين قديمي را با يك دستگاه ماشين جديد آن كارخانه معاوضه نمايد كه كارخانه سازنده به چاپخانه فاروس جهت حفظ و حراست از اين ماشين، يك دستگاه ماشين جديد به نصف مبلغ روز آن به عنوان هديه به ايشان مي‌‌فروشند. نام چاپخانه فاروس در سال 1348 به چاپخانه (فاروس ايران) تبديل ميشود. اين چاپخانه داراي دو شعبه حروفچيني (كتاب) و حروفچيني (مجله و روزنامه) بود كه شعبه مجله و روزنامه آن در كنترات آقاي جواهرمنش بود. در سال 1350 بعد ازاينكه صلاحيت آقاي جواهرمنش مورد تاييد قرار مي‌‌گيرد، ملزومات و ماشين‌آلات خريداري شده را در همان محل اجاره مي‌‌نمايند و متعاقبا براي به روز كردن ماشين‌آلات چاپخانه يك دستگاه دو ورقي مسطح و يك دستگاه ماشين ملخي خريداري و با تمام لوازمات و ماشين‌آلات قديمي و خريداري شده تا سال 1374 در اين مكان كار مي‌‌كند. در فكر به روز كردن ماشين‌آلات روز بودند كه يك دستگاه سه ورقي افست رولند و يك دستگاه برش وهلنبرگ را خريداري كرده و بقيه ماشين‌آلات نيمه قديمي را هم فروخته و به مكان جديد (زيرزمين پاساژ ادئون) نقل مكان مي‌‌كنند كه تا به امروز در اين مكان هستند. به مرور به خاطر داشتن روابط خوب، با مشتري‌هايي از صنف ناشرين مجبور به تكميل نمودن سيستم صحافي صنعتي خود در اين مكان فعلي مي‌‌شوند. دو سال بعد از انقلاب، اداره كل چاپ و نشر، به خاطر پاكسازي تابلوهاي حاوي كلمات خارجي به چاپخانه فاروس مي‌‌رسند كه به آقاي جواهرمنش اخطار كتبي مي‌‌دهند كه هر چه زودتر اين كلمه خارجي كه معني فانوس دريايي را مي‌‌دهد بايد تعويض گردد، ايشان هم اين نام را به چاپخانه فارسي تغيير مي‌‌دهند و درسال 1385 مجددا به وزارت ارشاد اسلامي نامهاي جهت موافقت با تغيير كلمه فارسي به فاروس را به خاطر قدمت صدساله اين چاپخانه داده‌اند كه منتظر جواب آن مي‌‌باشند. چاپخانه اسلاميه؛از چاپ سنگي تا چاپ افست سيدجلال‌الدين كتابچي، مدير فعلي چاپخانه اسلاميه درباره تاسيس اين چاپخانه چنين توضيح داده است: <در سال 1300 شمسي (1340 قمري) پدرم چاپخانه اسلاميه را داير كرد. اين چاپخانه ابتدا به‌صورت چاپ سنگي بود و مرحوم پدرم در كنار فروش كتاب (حجره ايشان در تكيه كتابفروشان واقع در بازار، دالان امين الملك بود) اين چاپخانه را به دليل علاقه زيادي كه به نشر كتابهاي مذهبي داشت خريد و در همين محل فعلي چاپخانه اسلاميه تاسيس كرد. قرآن مجيد، مفاتيح الجنان، منتهي‌الآمال، حليه المتقين، عين الحيوه و حيات القلوب از جمله كتاب‌هايي است كه در چاپخانه سنگي اسلاميه به چاپ رسيد. در سال‌هاي بعد كتابفروشي اسلاميه به محل جديد واقع در خ بوذرجمهري (15 خرداد) رو به روي پامنار انتقال يافت. كتابفروشي و چاپخانه اسلاميه بيش از صد و چند سال سابقه چاپ و نشر كتاب دارد و در طي اين مدت به چاپ و انتشار كتابهاي سودمند از بهترين تصنيفات و تاليفات دانشمندان جهان مشغول بوده است. از اقدامات مفيد و افتخارات اين موسسه چاپ و انتشار بيش از شصت نوع قرآن مجيد به خط حاج طاهر خوشنويسان و سيدحسين ميرخاني (خطاطان معاصر و معروف ايران)، چهل نوع مفاتيح‌الجنان و كتابهاي ادعيه ديگر و ... در جوار اين كتابهاي ارزشمند، كتابفروشي و چاپخانه اسلاميه به چاپ كتابهاي درسي ابتدايي قديم از قبيل كتاب اول، دوم، سوم و چهارم ابتدايي و انشا و گلستان سعدي و تقويم‌هاي نجومي نيز، به اندازه‌هاي خشتي و جيبي و بغلي و ديواري و سررسيد، پرداخته است. قسمتي از اين كتاب‌ها در طي سال‌هاي متمادي در چاپخانه سنگي اسلاميه چاپ شده و پس از آن‌كه تهيه گراور در ايران رواج يافت، قسمتي نيز گراور شده و در چاپخانه سربي اسلاميه به چاپ رسيده است و از زماني كه چاپ افست در ايران پا گرفته است، عموم كتابهاي چاپ شده كتابفروشي اسلاميه به‌صورت افست به چاپ ميرسد.> آقاسيد جلال كتابچي متولد 1317 تهران، مدير فعلي چاپ اسلاميه، در مورد تاريخچه تاسيس اين چاپخانه مي‌‌گويند: <زماني كه من به دنيا آمدم، سال‌هاي متمادي بود كه چاپخانه (علميه اسلاميه) برقرار و فعاليت داشت. به ياد دارم كه در انتهاي سالن چاپ يك دستگاه ماشين چاپ سنگي داشتيم كه در حدود نصف سالن را احاطه كرده بود، اولين موجودي ماشين‌آلات چاپخانه اسلاميه عبارت بود از: 1- ماشين چاپ سنگي دو ورقي 2- ماشين چاپ حروف پايي 3- ماشين چاپ نيمه اتوماتيك حروف سلكتا 4- ماشين چاپ دو ورقي برقي ژوهانسبورگ 5- ماشين دو ورقي چاپ حروف و گراور هايدلبرگ ماشين چاپ سنگي حدود 20 متر عرض داشت و شخصي به نام حاج محمود شفيعي كه در اصفهان مقيم بود، اين ماشين را همراه با حدود 300 سنگ چاپ دو ورقي يكجا خريداري و به اصفهان بردند و از چدن آنها استفاده كردند. اين ماشين بيش از هشت نفر پرسنل داشت كه روزي پنج الي هشت سنگ را چاپ مي‌‌كردند، تيراژ چاپ هر سنگ حداكثر از 300 تا 500 و به ندرت به هزار برگ مي‌‌رسيد. زماني در چاپخانه اسلاميه حدود فقط بيست نفر پرسنل در رشته حروفچيني فعاليت مي‌‌كردند، و بهترين حروفچين ما آقاي سيدهادي گيتي‌آرا (سرپرست قسمت) بودند. در حدود سال‌هاي 1335 ما حروف عربي معرب‌دار را از بيروت وارد مي‌‌كرديم، اين قلم حروف كه در اصل 18 پنط بر روي پايه 24 پنط ريخته شده بود كه 4 پنط بالا و 4 پنط پايين آن خالي بود جهت اعراب‌گذاري، سخت‌ترين حروف قابل كتاب چيني بود كه به خاطر چاپ قرآني ويژه آن را از خارج وارد كرده بوديم، به نام <حروف 24 پنط نازك معرب‌دار> ناميده ميشد. اين سيستم حروف در مقطع سال‌هاي 30 و 40 در چاپخانههاي انگشت‌شماري موجود بود، و براي چاپخانه ما افتخاري بود كه اين قلم را داشتيم. متاسفانه بعدها با آمدن كامپيوتر و جايگزين شدن روش حروفچيني از سربي به كامپيوتري، حدود پنج تن حروف را كه اين قلم هم در بين آنها بود، به ريخته‌گر فروختيم. ماشين چاپ سنگي عين ماشين‌هاي لترپرس بود، با اين تفاوت كه به جاي اين‌كه كليشه و يا حروف و فرم را در آن ببندند، در صفحه آن يك قطعه سنگ حكاكي شده را مي‌‌گذاشتند و حروف و تصاوير بر روي سنگ بهطور ناخوانا بود كه بعد از چاپ به طريق خوانا به روي كاغذ منعكس ميشد. در روي اين ماشين يكي كاغذ مي‌‌داد، يكي ماشين را به گردش درمي‌آورد، يكي كاغذ چاپ شده را از دل ماشين مي‌‌گرفت، يكي هم كاغذ باطله را در بين اوراق چاپ مي‌‌گذاشت، تا كارهاي چاپ شده پشت نزنند. سير تكامل ماشين‌آلات اين چاپخانه با خريد يك دستگاه افست يك ورقي چكسلواكي ادامه يافت كه بعدها در حدود سال 1345 از موسسه نورياني يك دستگاه ماشين افست دو ورقي خوابيده مدلKORS خريداري كرديم، سپس ماشين‌هاي چاپ دو و سه ورقي تك رنگ رولند، كه بعدها از هر كدام يك دستگاه داشتيم. هم اكنون چاپخانه اسلاميه دو دستگاه ماشين رولند شده را داراست، كه يكي را از زنده‌ياد مرتضي نورياني و ديگري را از مرحوم گابرليان خريداري كرديم كه از هر دو بزرگوار خاطره خوب داريم. اشخاصي بودند بي‌‌نهايت متعهد به پيماني كه مي‌‌بستند. تاريخ تاسيس چاپخانه ما از سال 1300 ميلادي در همين محل داير بوده است. غير ازكلام‌الله مجيد، از دلنشين‌ترين كتاب‌هايي كه تاكنون چاپ كرديم ديوان مثنوي ملاي رومي و كليات سعدي شيرازي است. خانواده ما زماني چاپخانه داشتند كه اصلا احتياج به مجوز نبود، و به ترتيب اجداد ما: الف) سيدابوالقاسم تاجر كتابفروش ب) سيدمحمد علي فرزند سيدابوالقاسم كتابفروشي علميه اسلامي؛ (واقع در تيمچه حاجب‌الدوله) ج) سيد احمد كتابچي؛ فرزند اول سيدمحمدعلي د) سيدجلال كتابچي؛ فرزند چهارم سيداحمد كتابچي مدير چاپخانه اسلامي تهران مي‌‌باشند.> چاپ پيام ؛ 6 بار تغيير مكان در90 سال چاپخانه پيام با بيش از نود سال سابقه ابتدا توسط صديق‌الوزرا مولف كتاب (ديوان غيرت اصفهاني) بنيانگذاري شده است. محل اوليه تاسيس اين چاپخانه در خيابان بوذرجمهري در سال 1293 شمسي مي‌‌باشد. به خاطر خريد يك دستگاه ماشين شش ورقي چاپ حروف، از حاج عباس اقبال به مكاني در خيابان شاپور نقل مكان مي‌‌كنند. نام اوليه اين چاپخانه صدق بوده كه براي انتشار روزنامه پيام كه تا مقطع 1357 منتشر ميشد به خيابان بوذرجمهري، پاساژ پست و تلگراف نقل مكان مي‌‌كنند در اين محل بوده كه در سال 1314 نام چاپخانه از صدق به پيام تغيير يافته و همزمان روزنامه پيام با ماشين دو ورقي لترپرس شروع به‌كار مي‌‌كند. (اين روايت با آن‌چه حسين ميرزاي گلپايگاني در كتاب <تاريخ چاپ و چاپخانه در ايران> نوشته‌اند، قدري تفاوت دارد). آن ماشين شش ورقي را در همان محل تبديل به چدن كرده و مي‌‌فروشند. در اين مكان از حاج عباس اقبال (صاحب فعلي چاپخانه عباس اقبال) - در ابتداي خيابان فردوسي- دو دستگاه ماشين چاپ حروف و گراور دستي (فلكه‌اي) و يك دستگاه هم ماشين يك و نيم ورقي فونتكس اتوماتيك (ماشين‌هايي كه داراي الكتروموتور و آپارات بودند به آنها مي‌‌گفتند <اتوماتيك>) خريداري مي‌‌كنند. بعد از شش سال و در سال 1320 چاپخانه به بازار حلبي‌سازها منتقل ميشود و در اين نقل و انتقال ماشين‌هايي را كه از سرعت كافي برخوردار نبودند به ريخته‌گرها فروخته شدند. در اين بازار تا سال 1340 مستقر بوده، مديريت اين زمان چاپخانه و روزنامه پيام با پسر آقاي صديق‌الوزرا بوده كه به سيد (عبدالمطلب حسين پيامي) ميرسد. چاپخانه پيام، در سال 1341 به محل فعلي خود، خيابان ناصرخسرو انتهاي كوچه حاج نايب نقل مكان كرده و سيدعبدالمطلب حسين پيامي (متولد 1302 شمسي) كه در سال 1320 وارد صنعت چاپ شده، كار خود را از چاپخانه پدري شروع و تغييرات اساسي را با خريد دستگاه‌هاي جديد در كوچه حاج نايب شروع مي‌‌كند. 1) ابتدا يك دستگاه ملخي تمام اتوماتيك هايدلبرگ مي‌‌خرند. 2) يك دستگاه دو ورقي لترپرس از شركت ايران پاسارگاد مي‌‌خرند كه بعد از مدت كوتاهي آن را به خاطر داشتن مشكلات فني، واگذار مي‌‌كنند. 3) يك دستگاه دو ورقي هايدلبرگ مسطح مدل 82 سانت از نورياني مي سایت ما را در گوگل محبوب کنید با کلیک روی دکمه ای که در سمت چپ این منو با عنوان +1 قرار داده شده شما به این سایت مهر تأیید میزنید و به دوستانتان در صفحه جستجوی گوگل دیدن این سایت را پیشنهاد میکنید که این امر خود باعث افزایش رتبه سایت در گوگل میشود
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 487]
-
گوناگون
پربازدیدترینها