واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
خبر مرگ را به کودکان چگونه بگوييم؟ شنيدن و رساندن خبر مرگ، سخت است و سختتر اين است که اين خبر مربوط به يکي از اعضاي خانوادهمان باشد. خبري که از آن هيچ گريزي نيست اما در اين ميان نوع گفتار خبر و نوع برخورد با آن بسيار مهم است. اين موضوع هنگامي اهميت بيشتري مييابد که ناگزير باشيم براي کودکانمان از مرگ افراد سخن بگوييم. بنابراين بايد مهارت اين کار را فرا بگيريم تا در صورت لزوم واکنشهاي خود را مديريت کنيم. سوگ، حالت اندوه و ناراحتي شديد دروني در واکنش به از دست دادن شخص، چيز يا عقيده و فکر خاصي است. سوگ پاسخ هيجاني ما نسبت به از دست دادن چيزي است. هر کودکي به روش خاص خود و به شيوههاي واحد با پديده سوگ روبهرو ميشود، بنابراين نبايد از کودکان انتظار داشته باشيم به يک شيوه و يا مانند ما سوگواري کنند. بايد بپذيريم که هر کودکي خاص و منحصر به فرد است و به روشي واحد به سوگ مينشيند. در مديريت فرآيند سوگ با چهار تکليف کلي روبهرو هستيم که در هر گروه سني و هر نوع سوگي مطرح ميشود که عبارت است از درک و فهم مرگ، سوگواري، يادبود، ادامهدادن و پيشرفتن. درک و فهم مرگ درک کودکان از مرگ متناسب با رشد و مرحله تکاملي آنها تغيير ميکند. آنان در مراحل گوناگون زندگي، مرگ را به گونه خاص درک و تعبير ميکنند و اين ادراک متفاوت روي چگونگي سوگواري آنها نيز تاثير ميگذارد. بديهي است که بستگي به مرحله رشد و درک کودک و توضيحات بزرگسالان درباره مرگ بايد قابل فهم باشد. سوگواري هنگامي که با مرگ عزيزي روبهرو ميشويم، چهار مرحله را سپري خواهيم کرد. نخست شوک و انکار، سپس جستجو و چانهزدن، بعد از آن، نوميدي و دست آخر بهبود و سازمانيابي دوباره. گرچه ممکن است مدت و زمان عبور از اين مراحل در افراد گوناگون با هم متفاوت باشد، مهم است بدانيم که سوگ فرآيندي است که به تدريج که شخص در آن پيش ميرود، احساس و افکارش تغيير ميکند و تعديل مييابد، بهويژه درباره کودکان ما نميتوانيم انتظار داشته باشيم که بتوانيم مرگ را به سرعت شرح دهيم و کودک هم نميتواند به سرعت و بلافاصله آن را حل کند. گاه حتي تا نوجواني طول ميکشد تا کودک دريابد که چه اتفاقي روي داده و مرگ چيست. يادبود سومين تکليف روانشناختي در هنگام سوگ، يادبود است. بچهها نياز دارند راههايي را براي به خاطر سپردن شخص يا حيوان مرده و شيء از دست رفته و گم شده پيدا کنند. بهطور مثال ممکن است دانشآموزان يک کلاس به ياد معلم و يا همکلاسي خود، گلي را در حياط مدرسه بکارند، کتابي را به کتابخانه تقديم کنند يا يک دفترچه خاطرات تهيه کنند تا هرکس خاطره و يادداشتي در آن بنويسد. ادامهدادن و پيشرفتن بچهها دوباره توانايي پيدا ميکنند تا دوست داشتن و لذت بردن از زندگي را تجربه کنند و اين به معناي فراموش کردن شخص يا شيء از دست رفته نيست. آنها در حالي که خاطرات شخص مرده را يادآوري و بازگو ميکنند، احساس اندوه شديدشان کاهش يافته است. در عين حال که زندگي معمول خود را ادامه ميدهند، زمانهايي را به يادآوري و تجديد خاطرات او اختصاص ميدهند. رويارويي با کودک سوگوار در پاسخ به پرسشهاي کودک درباره چگونگي اتفاق و ماهيت مرگ نبايد داستانپردازي کنيم و يا اطلاعات مبهم و پيچيده به کودک بدهيم. بايد به شکلي ساده و همراه با صداقت به پرسشهاي وي پاسخ دهيم. در توضيح و تفسير مرگ بايد مرحله شناختي کودک را مدنظر بگيريم. ميتوانيم به سادگي در تعريف مرگ بگوييم: «او فوت کرده، مادربزرگ مرد يعني بدنش ديگر کار نميکند، يعني نميتواند غذا بخورد، راه برود، فکر و احساس کند. خيلي ناراحتکننده است. ما او را خيلي دوست داشتيم. ما ميتوانيم مراسمي بگيريم و در اين مراسم از او خداحافظي کنيم.» گفتن واقعيتها و اجتناب از دروغ نيز مهم است؛ بهطور مثال در صورتي که يکي از اعضاي خانواده زير ماشين رفته و مرده است، به جاي اينکه بگوييم: «نميدانم، من خبر ندارم چي شده؟ شايد همين اطراف باشد. شايد برگردد و يا به يک خواب عميق فرو رفته است.» بهتر است واقعيت را توضيح دهيم که وي چگونه مرده، کجا آسيب ديده و ما پس از آن چه کرديم براي زندهماندنش تلاش کرديم ولي تلاش ما نتيجهاي ندارد. اجازه بدهيم بچهها بدانند فرد درگذشته ديگر به زندگي باز نخواهد گشت اما در خاطره ما خواهد ماند و ما او را فراموش نخواهيم کرد. اجازه دهيد بچهها آزادانه و راحت حرف بزنند، صحبت کنند و پرسشهاي خود را مطرح کنند، از پرسشهاي آنها نترسيد و در صورتي که پاسخ پرسشي را نميدانيد، به سادگي بگوييد: «نميدانم ولي ميتوانيم از فرد ديگري بپرسيم.» اجازه دهيد بچهها احساسات خود را بيرون بريزند. احساسات متفاوت آنها اعم از خشم، انزجار، گناه و اندوه، شما را نترساند. بگذاريد بچهها بگويند: «من ناراحتم، غمگينم، احساس تنهايي ميکنم، ميترسم که پدرم را نيز از دست بدهم.» اجازه منحصر به فرد بودن را به کودکان بدهيد. بپذيريد که هر کودکي به روش خاص و واحد سوگواري ميکند. اجازه دهيد بچهها به نحوي که دوست دارند در مراسم شرکت کنند. نظر و مشارکت آنها را بخواهيد: «عکس بابا را اينجا بگذاريم، عصا و کلاه پدربزرگ را نگه داريم و...» احساسات خود را نشان دهيد و از آشکارکردن اندوهتان نترسيد. اجازه دهيد در صورتي که کودکان تمايل دارند، در مراسم سوگواري شرکت کنند و راجع به مراسم نظر دهند. از مناسک و آداب و رسوم براي حل سوگ استفاده کنيم مانند کشيدن نقاشي، نوشتن خاطرات، نگه داشتن اشيا و يادگاري از شخص مرده و جمعآوري عکسهاي او. ميتوانيد اجازه دهيد که بچهها جسد يا جنازه شخص متوفي را ببينند؛ البته در صورتي که آسيب و تغيير فيزيکي زيادي در آن رخ نداده باشد و خود کودک نيز مايل به اين کار باشد. منبع:www.salamat.com /م
#اجتماعی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 3352]