محبوبترینها
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1826057886
چگونه خبر مرگ را به كودكان بدهيم؟؟
واضح آرشیو وب فارسی:سیمرغ: مرگ عزيزان يكى از دردناك ترين تجربياتى كه هركس ممكن است در طول زندگى خود با آن روبرو شود و كودكان نيز به عنوان بى دفاع ترين افراد از اين قاعده مستثنى نيستند..؟ از سال ها قبل آن زمان ها كه خودمان در سن كودكى بوده ايم، از رفتار بزرگ ترها آموخته ايم كه بايد خبر مرگ را از كودكان دور نگه داشت و با جملاتى مثل پيش خدا رفته، سفر رفته و... در اين مواقع كودكى را تا سال هاى سال چشم انتظار نگه داريم. علاوه بر اين مسائلى مثل طلاق، نبودن والدين، تهاجم و... مسائلى اند كه منجر به سوگ در كودكان مى شود. دكتر فريبا عربگل - روانپزشك كودك و نوجوان - در توصيه به مادران و زنان در خصوص اينكه چگونه مى توان خبر مرگ عزيزان و نزديكان را به فرزند خود خبر دهيم، مى گويد: شايد در اطرافيان خود بسيار ديده ايد، وقتى حادثه اى مثل مرگ براى اقوام و بستگانمان اتفاق مى افتد سعى مى كنيم بچه ها را از صحنه خارج كنيم. اين در حالى است كه درجه تاب آورى بچه ها با يكديگر فرق مى كند و بستگى به نوع تربيت آنها دارد و ممكن است بعضى از بچه ها با شنيدن يك خبر بد آشفته شوند. سوگ در كودكان پديده ناشايعى نيست و كودكان درجات مختلفى از سوگ را در زندگى روزمره خود تجربه مى كنند، تنها مرگ يك والد يا اقوام نزديك نيست كه كودك را با پديده سوگ مواجه مى كند بلكه وقايع بى شمار ديگرى هست كه گرچه از نظر ما كوچك و بى اهميت است ولى براى بچه ها مصادف با يك از دست دادن قابل توجه و مهم است. از آنجا كه ممكن است كودكان در كلامى كردن هيجانات درونى خود توانمندى كافى را نداشته باشند، همين امر درك يك كودك سوگوار و كمك به او را از سوى بزرگسالان با مشكل مواجه مى كند. مرگ عزيزان يكى از دردناك ترين تجربياتى كه هركس ممكن است در طول زندگى خود با آن روبرو شود و كودكان نيز به عنوان بى دفاع ترين افراد از اين قاعده مستثنى نيستند. تقريباً ۴ درصد از كودكان و نوجوانان قبل از ۱۵ سالگى مرگ يكى از والدين را تجربه كرده اند و اگر ساير اعضاى خانواده و دوستان را نيز به آن اضافه كنيم، اين رقم افزايش خواهد داشت. گرچه اهميت فقدان ها و مرگ هاى ديگر مثل مرگ خواهر و برادرها كمتر درك و فهميده شده است. بنابراين مى بينيم سوگ در كودكان يك پديده نادر نيست. كثرت رخداد اين پديده و ماهيت استرس زاى آن نشان مى دهد كه سوگ در كودكان ممكن است يك اثر قابل توجه روى رشد و تكامل كودك بگذارد. طلاق: بسيارى از كودكان قبل از پايان مدرسه تجربه طلاق والدينشان را داشته اند و يك سوم كودكان طلاق ارتباطشان را با يكى از والدين از دست مى دهند. پس فقط مرگ نيست كه باعث جدايى كودك از والدينش مى گردد بلكه محروم شدن كودك از ديدار يكى از والدين پس از طلاق متعاقب كشمكش و اختلاف بين والدين كه كودك را وسيله اى جهت رسيدن به خواسته هاى خود قرار مى دهند نيز باعث واكنش سوگ در كودك مى گردد. كودكانى كه از خانواده طلاق و ازدواج دوباره مى آيند، ممكن است دو تا سه برابر بيشتر از كودكان خانواده هاى غيرطلاق مشكلات رفتارى و روانشناختى داشته باشند. نبودن يك يا هر دو والد به دلايلى غير از طلاق: گاه به دلايلى غير از طلاق ارتباط كودك با يكى از والدين قطع مى شود و والدين به دلايلى مانند بيمارى، زندانى شدن، اعتياد و مسافرت عملاً حضور ندارند و كودك به آنها دسترسى ندارد. در معرض تهاجم بودن: يك كودك تا قبل از ۱۴ سالگى شاهد مرگ هاى متعددى در تلويزيون بوده، مرگ هايى كه اكثراً به شكل قتل هاى تهاجمى رخ داده است يك ششم بچه هاى ۱۷-۱۰ ساله يا قتل كسى را ديده اند، يا كسى را مى شناسند كه كشته شده است. گم كردن و از دست دادن وسايل شخصى و اسباب بازى : گاه يك اسباب بازى كوچك و بى اهميت از ديد بزرگسالان، شىء محبوبى است كه كودك شب ها آن را در آغوش گرفته و بدون آن نمى تواند بخوابد. نقص قسمتى از بدن يا از دست دادن قسمتى از خود: مثل: كنده شدن دندان، نقص عضوى مثل چشم، دست، پا و يا هر عضوى از اعضاى بدن، حتى يك زخم كوچك خونريزى دهنده ممكن است نياز به اطمينان بخشى و آرام سازى كودك داشته باشد. از دست دادن يا نداشتن توانايى و مهارتى خاص:مثل اختلال يادگيرى، كم توجهى، بيمارى و ناتوانى فيزيكى، چاقى، پذيرفته نشدن در يك تيم ورزشى، تجديد يا مردود شدن در مدرسه. حوادث و بلاياى طبيعى:فجايع و حوادث مصيبت بار و دردناكى همچون سيل، آتش سوزى و زلزله وجود دارد كه مرگ، ويرانى، جدايى و صدمات جسمى و روانى متعددى را به دنبال دارد. كودك علاوه بر آنكه خانه و كاشانه و وسايل مورد علاقه خود را از دست مى دهد مرگ، معلوليت و ناتوانى والدين، خواهر و برادر، دوست، همسايه، معلم و... را تجربه مى كند و اين در حالى است كه خود نيز ممكن است از نظر جسمى صدمه ديده باشد، از شهرى به شهر ديگر آواره شده باشد، اطلاعى از بازماندگانش نداشته باشد و يا بازماندگانش نيز دچار سوگ و اندوه و مشكلات ديگر شده باشند. در چنين حوادثى كودك دچار فقدان هاى متعدد مى شود كه خود مسأله سوگ كودك را پيچيده مى سازد. جابه جايى:مسأله بعدى كه مى تواند واكنش سوگ در كودكان ايجاد كند جابه جايى است. خيلى از مواقع ما بدون اطلاع قبلى به كودكانمان اقدام به عوض كردن محل زندگى و يا مدرسه مى كنيم كه اين باعث مى شود تا كودكمان دوستان قديميش را از دست مى دهد. ما براى اثاث كشى ظروف شكستنى را از قبل آماده مى كنيم ولى حاضر نيستيم كودكمان را در اين مورد از قبل آماده كنيم. پديده ديگرى كه مى تواند واكنش سوگ در كودكان ايجاد كند موضوع خشونت در فيلم ها و برنامه هاى تلويزيونى است. در اين فيلم ها مردم به جان هم مى افتند و همديگر را به قتل مى رسانند. اين فيلم ها تأثير بسيار بدى روى بچه ها مى گذارد. اين در حالى است كه هيچ فيلم و يا سريالى كه يك ارتباط سالم بين خانواده ها و فرزندان را نشان بدهد پخش نمى شود. دكتر فریبا عربگل در خصوص تعريف سوگ و علايم آن مى گويد: سوگ حالت اندوه و ناراحتى شديد درونى در واكنش به از دست دادن شخص، يا عقيده و فكر خاصى است. سوگ پاسخ هيجانى ما نسبت به از دست دادن چيزى است. هر كودكى به روش خاص خود و به شيوهاى واحد با پديده سوگ روبرو مى شود. ما نبايد از كودكان انتظار داشته باشيم به يك گونه و يا مثل ما سوگوارى كنند. بايد بپذيريم كه آنها خاص و منحصر به فرد هستند و هر كدام نيز به روشى ويژه به سوگ مى نشينند. در سوگ حوزه هاى مختلف جسمى، رفتارى، فكرى، احساسى و... ممكن است درگير شود، مانند كم خوابى، كابوس شبانه، كم اشتهايى، شب ادرارى، بى قرارى، چسبندگى به افراد بازمانده، بغل كردن، نوازش كردن آنها، جست وجوى والدين از دست رفته، تنها نخوابيدن، گوشه گيرى، گريه كردن، لذت نبردن از فعاليت هاى معمول لذت بخش، آرزوى مرگ، پرخاشگرى، سكوت ممتد و طولانى، افت تحصيلى، كاهش توجه و تمركز، فراموشكارى، اشكال در تصميم گيرى، افكار خودتخريبى، احساس خشم، اندوه، گناه، درماندگى، ناتوانى، نوميدى، تنهايى، ترس و اضطراب، سرگيجه، احساس خستگى و كسالت، تنگى نفس، آه كشيدن زياد، خشكى دهان، تپش قلب، احساس كرختى و سنگينى در بدن، ضعف عضلانى، احساس گرفتگى و خفگى در گلو، درد معده. اين روانپزشك كودك مى گويد: سوگ بزرگترها روى بچه ها تأثيرگذار است و بچه ها ما را در سوگوارى الگو قرار مى دهند و نحوه سوگوارى و چگونگى آن روى بچه ها تأثيرگذار است. از بيان موضوعات گريه آور جلوى بچه ها خوددارى نكنيم و بايد آن را عنوان كرد تا كودك احساساتش را بيرون بريزد زيرا اگر از بيان و طرح هر موضوع گريه آور جلوگيرى كنيد اين كودك در آينده با آن مواجه خواهد شد و نمى تواند در آن زمان آن مشكل را تحمل كند. وى افزود: نبايد هنگام مراسم سوگوارى كودك را دور كنيم و به طور مثال به شهرستان بفرستيم زيرا اين كودك و يا نوجوان بعدها احساس گناه خواهد كرد. به نظر من اين كودك و يا نوجوان بايد در اين مراسم بماند و اين مرحله را طى كند. نبايد كودك را تحت فشار قرار داد. دكتر عربگل در مورد اينكه برخى نگرش ها وجود دارد كه بچه ها بهتر است در مراسم سوگوارى شركت نكنند ، اظهار مى كند: نظر عده اى از والدين و بزرگترها اين است كه بچه ها در مراسم تشييع جنازه، خاك سپارى و يا سوگوارى شركت نكنند. در حالى كه مراسم و آداب و رسوم سوگوارى شرايطى را براى كودك فراهم مى كند تا ببيند كه افراد چگونه يكديگر را آرام مى كنندو براى عزيز از دست رفته سوگوارى مى كنند و به زندگى او افتخار مى كنند، چگونه با جنازه او خداحافظى مى كنند و به آن احترام مى گذارند. ما اينطور فكر مى كنيم كه شركت در مراسم سوگوارى براى بچه ها سخت است و واقعاً هم سخت است، اما اگر اجازه دهيم كه قدرت اين انتخاب را داشته باشند تا در مراسمى كه از نظر هيجانى بار كمترى را به آنها وارد مى كند شركت كنند، آنها آمادگى پيدا خواهند كرد تا در آينده مرگ اشخاص عزيز و نزديك را راحت تر تحمل كنند و مرگ را به عنوان بخشى جدانشدنى و اجتناب ناپذير از زندگى بپذيرند. بهتر است بچه ها را در انتخاب خويش آزاد بگذاريم، اجبار براى شركت يا عدم شركت در مراسم، بار هيجانى بالاترى را براى كودك به همراه مى آورد. وى در مورد اينكه گفته مى شود جلوى كودك داغديده راجع به مرگ صحبت نكنيم مى گويد: واقعيت اين است كه كودك داغديده نياز دارد و مى خواهد كه راجع به چيز يا كسى كه از دست رفته است صحبت كند. بهتر است به كودك اجازه دهيم هر زمان كه مى خواهد راجع به احساس و افكارش صحبت كند و اطرافيان بايد به وى نشان دهند كه تمايل به شنيدن صحبت هاى وى دارند، احساس او را درك مى كنند و سعى نمى كنند او را از بحث موردنظر منحرف كنند يا به موضوع ديگرى بپردازند. اين متخصص مى گويد: نبايد از صحبت هاى گريه آور جلوى كودكان خوددارى كنيم زيرا سوگ، از دست دادن، پير شدن، بيمار شدن، همه اينها جزيى از زندگى هستند، بهتر است اجازه دهيم بچه ها با اين مقوله ها نيز آشنا شوند، حرف بزنند، احساساتشان را بگويند و افكارشان را بيرون بريزند تا بتوانيم بهترين كمك را در تطابق و سازگارى آنها با فشارهاى روزمره زندگى ارائه دهيم. دكتر عربگل در مورد اينكه از قديم گفته مى شد بچه هاى خردسال آنقدر كوچك هستند كه سوگ را نمى فهمند، اظهار مى كند: اگر بچه ها آنقدر بزرگ هستند كه عشق و محبت را مى فهمند، پس آنقدر هم بزرگ هستند كه سوگ و از دست دادن را بفهمند. به علت توانايى محدود كودكان در كلامى كردن احساسات و افكارشان ممكن است اينگونه بينديشيم كه آنها دچار سوگ نمى شوند ولى كودكان علايم سوگ را در رفتارشان نشان مى دهند. مانند: گوشه گيرى، گريه كردن، نق زدن، عصبانيت و خشم، به آغوش كسى نرفتن، بهانه جويى، مشكل خواب، بدغذا شدن و كم شير خوردن و... هر كودكى به طريقى خاص و واحد سوگوارى مى كند و ما نبايد انتظار داشته باشيم كه كودكان مانند ما سوگوارى كنند. وى مى گويد: به بچه ها گفته مى شود تو هنوز بچه اى، بزرگ كه بشوى همه چيز فراموشت مى شود. شايد فكر كنيم كه چنين توصيه ها و پيش بينى هايى كودك را آرام تر مى كند ولى واقعيت اين است كه در آن لحظه براى كودك هيچ چيز دردناك تر از آن نيست كه فكر كند يك روز تصوير عزيز از دست رفته از خاطر او محو خواهد شد و همه چيز را فراموش خواهد كرد. فكر فراموشى در او احساس گناه و بى وفايى به وجود مى آورد. بايد تأكيد كنيم كه عزيز از دست رفته هميشه در خاطر ما خواهد ماند و ما او را فراموش نخواهيم كرد. اين روانپزشك كودك مى گويد: بعضى مواقع به كودكان گفته مى شود او به يك مسافرت طولانى رفته است ولى وقتى در مقابل پرسش كودك چنين پاسخى را مى دهيم، ممكن است مسافرت رفتن هر كس ديگر در كودك ايجاد اضطراب كند و از طرفى ديگر بينديشد كه مرگ نيز مانند مسافرت قابل برگشت است يا به كودك مى گوييم: خداوند او را از ما گرفت چون او خيلى خوب بود: و اين تفكر در ذهن كودك شكل مى گيرد. آيا ممكن است براى همه آدم هاى خوب چنين پيشامدى رخ دهد؟ در مواردى والدين به كودك مى گويند: او تو را از آسمان ها نگاه مى كند، بنابراين بهتر است بچه خوبى باشى اين متخصص مى گويد: در اين صورت گاهى كه تلاش كودك براى خوب بودن با ناموفقيت روبرو مى شود، دچار اضطراب و آشفتگى مى شود كودك مى ترسد از اينكه مبادا مرتكب اشتباهى شود و راجع به هر رفتار بدش احساس گناه دارد. بسيارى از مادران يا پدران در اين گونه لحظات مى گويند او به خواب رفت و ديگر بيدار نمى شود، در حالى كه دكتر عربگل مى گويد: اين توضيح در مورد مرگ ممكن است دو حالت را در كودك ايجاد كند، يكى ترس از خواب و خوابيدن چه در مورد خودش و چه در مورد اطرافيان و ديگر اينكه فكر كند مرگ نيز مثل خواب يك پديده قابل برگشت است. اين متخصص مى گويد: بزرگترها مى توانند توضيحات كافى راجع به روح و مرگ به بچه ها بدهند. بايد بپذيريم كه پاسخ همه سؤالات را نمى دانيم، بهتر است در مقابل سؤالات كودك اطلاعات صحيحى را كه مى دانيم به وى بگوييم و چيزهايى را كه نمى دانيم، بگوييم كه نمى دانيم و سعى نكنيم با مفاهيم انتزاعى كودك را گيج و پريشان كنيم. مفهوم مرگ طى يك فرآيند كه حتى ممكن است تا بلوغ و بزرگسالى طول بكشد، در كودك شكل مى گيرد. دكتر عربگل مى گويد: والدين، معلمان و دوستان بزرگتر مدل مهمى جهت الگوبردارى كودك هستند. اينكه بزرگسالان چگونه سوگوارى مى كنند، چگونه اين واقعيت را مى پذيرند چگونه براى شخص مرده احترام قائلند، مدلى براى كودك است تا با پديده سوگ روبرو شود. وى ادامه مى دهد: كودكان ممكن است افسرده باشند ولى گاهى فعال به نظر برسند، با بچه هاى ديگر بازى كنند، خواسته هايى داشته باشند و زمانهايى نيز در خود فرورفته، حساس و زودرنج باشند، نبايد انتظار داشته باشيم كودكان مانند ما سوگوارى كنند، بعضى از آنان گريه مى كنند و مى گويند كه غمگين هستند، بعضى ديگر ممكن است طورى به نظر برسند كه گويى هيچ چيز را احساس نمى كنند و بعضى ها حالاتى از خشم و نفرت را نشان مى دهند. بايد همه اين واكنشها را قبول كنيم. اين متخصص اضافه مى كند: گاه در مقابل كسانى كه در فرآيند سوگ گريه و زارى مى كنند، اين هشدار داده مى شود كه دچار مشكل خواهى شد، اگر با اين وضع پيش بروى ديوانه خواهى شد و ... انتقال اين پيام علاوه بر آنكه به كودك اجازه بروز احساسات و هيجاناتش را نمى دهد اين اضطراب را نيز مى افزايد كه ممكن است در اثر گريه دچار عواقب وخيمى شود. وى مى گويد: گرچه تشويق كودك براى حفظ رابطه اجتماعى و عملكرد تحصيلى خوب و مفيد است و كودك سوگوار نبايد كاملاً منزوى و گوشه گير شود ولى با وجود اين مناسب نيست كه كودك را براى فعاليت زياد و برگشت به حالت قبل از سوگوارى تحت فشار قرار دهيم و او را مجبور به فعاليت زياد، مسافرت وارتباطات گروهى كنيم. حالت فوق ممكن است اين تفكر را در كودك ايجاد كند كه تنهاست و هيچ كس شرايط او را درك نمى كند. اين متخصص روانپزشك در كودكان و نوجوانان در مورد اينكه براى كمك به كودكان براى اينكه هر چه سريعتر سوگوارى شان تمام شود مى گويد: اغلب گفته مى شود كه مثلاً الان ۶ ماه يا يكسال است كه گذشته است و تو ديگر بايد فراموش كرده باشى و مسأله برايت حل شده باشد. هرگز نبايد به كودك گفت كه فراموش مى كنى و همه چيز تمام مى شود يا الآن ديگر زمانى است كه بايد فراموش كرده باشى و به زندگى عادى برگشته باشى. چون سوگوارى و احساس درونى فرد نسبت به عزيز از دست رفته تابع نظم و زمان خاصى نيست ممكن است پس از يك سال كودك ناگهان به ذهنش برسد كه عكس پدرش را قاب زيبايى بگيرد و آن را بالاى تختخوابش قرار دهد. بايد نياز كودك را براى به خاطر آوردن عزيز از دست رفته به روشى مثبت درك كنيم و به آن احترام بگذاريم نبايد انتظار داشته باشيم پس از مدت زمان خاصى او همه چيز را فراموش كرده باشد و در مورد شخص مرده هيچ حرفى نزند يا سؤالى نپرسد و سوگوارى نكند، چرا كه از اين طريق او آرام آرام مراحل سوگ را طى كرده و آن را حل مى كند و به مرحله اى مى رسد كه خاطرات او را زنده نگه داشته و به طريقى مثبت به شخص مرده و خاطراتش مى انديشد. چگونه به سؤالات كودكان در مورد مرگ و سوگ پاسخ دهيم؟ دكتر عربگل پرسش هاى كودكان را به چند دسته كلى تقسيم كرده مى گويد: بخش نخست در مورد سؤالاتى از خدا مثل اينكه چرا مادر مرا كشتى؟ چرا مادر مرا از من گرفتى؟ ممكن است سؤالاتى از اين قبيل در ذهن كودك وجود داشته باشد اما به علت ترس و احساس گناه آنها را بيان نكند، بنابراين ممكن است سالها احساس خشم و گناه با كودك باقى بماند. بهترين كار در اين مورد آن است كه اجازه حرف زدن و بيان احساس را به كودك بدهيم و با جمله اى كه نشان از همدردى دارد احساس او را به وى برگردانيم. مثلاً <<به نظر مى رسد از خدا عصبانى هستى؟>> سپس راجع به اين خشم صحبت كنيم. از او بخواهيم صحنه مرگ را تجسم كند، اتفاقاتى را كه در آن لحظه رخ داده و عواملى را كه به مرگ منجرشده بازگوكند، بدين صورت كودك مى فهمد دقيقاً چه رخ داده است: تقصير خدانيست، تقصير هيچكس نيست. بخش دوم سؤالاتى درباره شخص مرده است. او مى خواهد بداند <<موقعى كه مى مرد چه فكرى داشت؟ آيا به من فكرمى كرد؟ آيا درد مى كشيد؟ آيا خيلى جان دادنش سخت بود؟ درآن لحظه چه حرفى زد؟ راجع به من هم حرفى زد؟ ازدست من ناراحت نبود؟>> حقيقت اين است كه گاهى بچه ها اوضاع را بدتر از آنچه واقعاً رخ داده تصورمى كنند. بهتر است به كودكان اجازه دهيم سؤالاتشان را بپرسند. بايد شرايطى را فراهم كنيم كه كودك تمام احساسات و انديشه هاى درونى اش را كه گاه با گناه، گاه با ترس و گاه با شرم... همراه است بيرون بريزد. دراين گونه موارد معمولاً پرسش او را به خودش برمى گردانيم: تو فكرمى كنى مادر موقع مرگ چه حالتى داشت؟ به چه فكرمى كرد؟ چون اكثراً سؤالات كودك برخاسته از فكرى است كه آن را به طور غيرمستقيم بيان مى كند و در جست وجوى اطمينان يابى و همدردى است. تا زمانى كه از وى نخواهيم افكارش را مطرح كند نمى دانيم از چه رنج مى برد وقاعدتاً نمى توانيم به وى كمكى كنيم. دكتر عربگل درمورد دسته سوم سؤالات مى گويد: سؤالاتى درمورد فراموش كردن يا نكردن شخص مرده بخش ديگرى از سؤالات كودكان است. <<آيا من مادرم را فراموش مى كنم؟ آيا روزى فرامى رسد كه قيافه او از يادم رفته باشد؟ آيا صداى او را فراموش مى كنم؟>> بچه ها مى ترسند و متنفرند از اينكه يك روز عزيز ازدست رفته شان را فراموش كنند و سعى مى كنند صدا، حالت چهره، لبخند، طرز راه رفتن، نشستن، برخاستن و حركات او را مرتب به ياد بياورند. ناراحتند كه چرا صداى او را در ذهنشان نمى شنوند. بايد به كودك اين اطمينان را بدهيم كه ما عزيز از دست رفته را فراموش نمى كنيم و هميشه به ياد او هستيم. براى كاستن احساس فراموشى مى توانيم آلبومى از عكس هاى او را دراختيار كودك بگذاريم. به او بگوييم مى تواند از آشنايان و اقوام بخواهد اگر عكسى از عزيزش دارند براى او بفرستند، فيلم ويديويى وى را نگاه كند، تصوير او را نقاشى كند، قاب عكسى از او بالاى سرش، كنار تختش بگذارد. مى توانيم از خاطرات او براى كودك بگوييم و... اينها همه تكنيك هايى هستند كه كمك مى كند ترس كودك از فراموش كردن عزيز ازدست رفته كاهش يابد. سؤالاتى درمورد اسرار و رازها بخش ديگرى از سؤالات كودكان است. دكتر عربگل مى گويد: بچه ها مى خواهند بدانند چرا هيچكس راجع به پدرم با من صحبت نمى كند؟ چرا هيچ يادگارى يا عكسى از او نيست؟ چرا همه وسايلش را پنهان كرده ايد؟ گاه رخ مى دهد مرگ پدر يا مادر براى كودكان در هاله اى از ابهام باقى مى ماند و هيچكس، هيچ چيز راجع به عزيز ازدست رفته براى وى نمى گويد. سؤالات او همزمان با رشد شناختى اش بزرگ مى شود و چقدر تلخ است كه كودك هم در سوگ طولانى عزيز ازدست رفته درجا مى زند و هم نمى تواندراجع به آن صحبت كند و از پرسيدن درمورد اين موضوع منع مى شود. اطلاعات ناقصى كه به طور كج دار و مريز، كودك از پيرامون خود گرفته، ممكن است منجر به شكل گيرى هسته گناه، سرزنش خود، ترس و يا كنجكاوى عميق شود. پاسخگويى با صداقت و گفتن حقيقت به كودك كمك مى كند تا سوگ كودك به يك پديده پيچيده و حل نشده تبديل نگردد. اين روانپزشك مى گويد: سؤالاتى درباره اعتقادات رايج نيز دسته ديگرى از سؤالات كودكان است. <<مردم مى گويند هميشه آدم هاى خوب و جوان مى ميرند؟ آيا معنايش اين است كه من هم مى ميرم؟ پدرم خوب است پس ممكن است پدرم نيز بميرد؟>> بديهى است چنين نگرشى دركودك اين وحشت را ايجاد مى كند كه ممكن است در سن جوانى بميرد. براى رفع اين ترس بايد راجع به چگونگى رخداد مرگ عزيز ازدست رفته با وى صحبت كرد. سؤالاتى درمورد علت ناتوانى براى سوگوارى كردن نيز ازسوى بچه ها مى شود: <<چرا نمى توانم گريه كنم؟ چرا اشكم درنمى آيد؟>> شايد ما ناآگاهانه پيام هايى را به كودك داده ايم كه مانع از بروز راحت احساسات و عواطف او شده است مانند: <<تو ديگه مرد شدى، مرد كه گريه نمى كند.>> <<تو بايد قوى باشى و از مادرت مراقبت كنى.>> از سوى ديگر كودك ممكن است فكر كند قوى بودن يعنى گريه نكردن و وجود همزمان اين دو با هم تناقض دارد. تشويق كودك براى نشان دادن هيجاناتش كمك مى كند گريه پنهان و فروخورده خود را آشكار كند. سؤالاتى در مورد نگرانى از مرگ اطرافيان نيز دركودكان وجوددارد. <<آيا تو هم مى ميرى؟>> دكتر عربگل مى گويد: معمولاً بچه ها پس از مرگ يك نفر راجع به مرگ ساير عزيزان حساس و نگران مى شوند. آنان ممكن است نگرانى خود را به صورت پرسش هاى تكرارى، مراقبت بيش از حد از والد بازمانده، تماس مكرر تلفنى، جدانشدن از وى و چسبندگى به او و ... نشان دهند. بهتر است به كودك بگوييد: <<من سالم هستم، هيچ مشكل جسمى ندارم و نمى خواهم بميرم، من هستم و هرزمان كه نياز به كمك داشتى به تو كمك مى كنم و...>> وى مى گويد: <<آيا تقصير من بود كه پدرم مرد؟>> بخشى از سؤالات جادويى كودكان است. بچه ها درمرحله اى از رشد شناختى خود بين دو پديده كه همزمان رخ مى دهد، رابطه علت و معلولى برقرارمى كنند. مثلاً اگر فكر يا آرزوى نامطلوبى راجع به شخصى داشته باشند و آن شخص تصادفاً بميرد مى انديشند كه فكر و يا آرزوى آنها باعث اين مرگ شده است. با توضيح چگونگى مرگ مى توانيم اين افكار و احساسات را در ذهن كودك تعديل كنيم. سؤالاتى درمورد بهشت و سلامتى ازسوى كودكان نشانگر نگرانى آنهاست. اين متخصص مى گويد: مى توانيم كودك را تشويق كنيم درمورد بهشت متنى بنويسد يا نقاشى بكشد، اين كار كمك مى كند كه كودك افكار و احساسش را به نمايش بگذارد يا اينكه بچه ها پس ازمرگ يكى از عزيزان معمولاً نگران والد باقيمانده و افراد ديگر هستند. مثل كودكى كه پس از مرگ مادر اجازه نمى دهد پدر از منزل بيرون برود، مى ترسد او را نيز ازدست بدهد. در اين موارد ازكودك بپرسيد كه پدر چه كند تا تو احساس آرامش و امنيت بكنى؟ از او بخواهيم احساسش را با نوشتن يا نقاشى نشان دهد و بالاخره به روش بارش افكار و برگرداندن پرسش هاى او به خودش مى خواهيم احساسات درونى خود را بيرون بريزد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سیمرغ]
[مشاهده در: www.seemorgh.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1135]
-
گوناگون
پربازدیدترینها