واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
نواختن سازهاي بادي و مخاطرات دهان و دندان نويسنده:دکتر گلرخ ثريا اگر شما دندانپزشک باشيد، گاهي اتفاقات خيلي جالبي براي شما در مطبتان پيش ميآيد که شگفتزدهتان ميکند. چند روز پيش يکي از بيماران روي صندلي دندانپزشکي با کمي خجالت و رودربايستي، مطالبي را مطرح کرد که شگفتزده شدم. بيمار آن روز من به هيچ وجه براي ترميم دندانها و پر کردن پوسيدگيهاي آنها به مطب نيامده بود و برعکس ميخواست دندانهاي جلويياش تراش بخورد و فضايي به اندازه يک ميليمتر در بين اين دندانها باز شود. وقتي از او درباره علت اين کار سوال کردم پاسخ داد: «من نوازنده ني هستم و با اين کار در نواختن ني و خلق آهنگهاي زيبا موفقتر خواهم بود.» نواختن سازهاي بادي مانند «ني»، «ترومپت» و «فلوت»، با لب و دهان و دندان رابطه تنگاتنگي دارد و نوازندگان اعتقاد دارند فرم خاصي از لب و دندانها و دهان موجب ميشود که هنرجوي اين سازها در نواختن آنها موفقتر باشد. در اين ميان بعضيها حتي حاضرند سلامت دهان و دندانهايشان را به خطر بيندازند تا در نواختن اين سازها موفقتر باشند. اين همه سازهاي بادي سازهاي بادي بر اساس فرم قسمت دهانيشان و چگونگي قرار گرفتن لبها و دهان هنگام نواختن آنها به گروههاي متفاوتي تقسيم ميشوند: ترومپت و هورن (با دهانه کوچک) در گروه اول اين سازها قرار دارند. قسمت دهاني اين سازها فنجان مانند است. در اين سازها براي توليد صدا، دندانهاي جلويي فک پايين و فک بالا تقريبا روي يکديگر قرار ميگيرند و فک پايين بسته به ارتفاع صورت کمي به جلو کشيده ميشود و لبها کمابيش به دندانهاي جلويي فشار ميآورند. گروه دوم سازهايي مانند ساکسيفون هستند. قسمت دهاني اين سازها گره مانند است. هنگام نواختن اين سازها شيب سطح بالايي به دندانهاي پيشين فک بالا فشار ميآورد که جهت اين فشار به سمت بالا و جلو است. اين فشار ممتد به دندانها ميتواند در بلندمدت خطرناک باشد و حتي در کودکان موجب جابهجايي دندانها به سمت بيرون دهان شود. در نواختن سازهايي مانند فلوت صدا از طريق سوراخي که در کنار لوله و نزديک سر آن قرار دارد، ايجاد ميشود. بين عضلات منقبض لب بالا که به طرف دندانهاي جلو کشيده شده و لب پايين حفرهاي کوچک به وجود ميآيد. وقتي ارتودنسي کردهايد بعضي از کساني که مشغول آموزش سازهاي بادي هستند، همزمان دندانهايشان را ارتودنسي کردهاند. بستن سيمها و نگينهاي فلزي روي دندانها و يا پلاکهاي ارتودنسي دردهان ميتواند در نواختن اين سازها مشکل ايجاد کند. در حين ارتودنسي دندانها از نيروهاي خارج دهاني و يا داخل دهاني براي رديف کردن دندانها استفاده ميشود تا دندانها رديف و مرتب شوند ولي فشار قسمت دهاني اين سازهاي بادي ميتواند موجب پيشگيري از مرتب شدن دندانها و اختلال در روند درماني شود. اغلب نوازندگان اين سازها نياز به تمرينات بسيار فشردهاي دارند که طي آن به دندانها فشار وارد ميشود. به عنوان مثال سطح شيبدار قسمت دهاني کلارينت همچون يک وسيله ارتودنسي عمل ميکند که دندانهاي پيشين فک بالا را به سمت جلو ميراند. اگر دندان کودکي بسيار جلو باشد نواختن اين سازها ميتواند تاثير درمان ارتودنسي را از بين ببرد. اگر شما پلاک ارتودنسي متحرک داريد، ميتوانيد آن را هنگام نواختن اين سازها از دهانتان خارج کنيد ولي اگر ارتودنسي ثابت کردهايد، بهتر است پيش از شروع تمرينات با دندانپزشکتان مشورت کنيد.
ويولون را به فکتان فشار ندهيد بسياري از نوازندگان حرفهاي ويولون عادت دارند که بدنه ويولون را به فکشان هنگام نواختن ساز فشار دهند و اين فشار مداوم ميتواند موجب گرفتگي و اسپاسم عضلات صورتي و درد در مفصل فک شود. مفصل گيجگاهي فکي تنها مفصل متحرک در دهان و فک و صورت است که علايم تقتق کردن، خشخش کردن، محدوديت در باز شدن دهان و حتي درد در اين مفصل ميتواند نشانه بيماريهاي اين مفصل باشد. اگر شما ويولا بنوازيد چون اين ساز بزرگتر و سنگينتر است شايد باز هم با مشکلات بيشتري در بلند مدت روبهرو شويد. بهترين راه براي اينکه فشار زيادي به صورت، فک و چانه شما وارد نشود، اين است که شما ساز را از اول درست در دست بگيريد و از انقباض بيش از حد عضلات صورتتان دوري کنيد. ني و دندان بهطور کلي ني را با جا گرفتن بين دو دندان نيش و گرد کردن زبان در پايين و پشت آن مينوازند. بعضيها براي اينکه صداي ني بهتر شود از دندانپزشک ميخواهند که بين دو دندان جلوييشان فاصله ايجاد کند ولي اين تخريب ساختمان دندان در بلندمدت در کنار تکيه مداوم ني روي دندانهاي جلويي ميتواند موجب تخريب اين دندانها شود و دندانپزشکان اين تغييرات را براي سلامت دندانها و لثهها خطرناک ميدانند. لبها و سازها در نواختن سازهاي بادي، بسياري از هنرجويان براي به دست آوردن تبحر در رشته خودشان، ساعتها به تمرين مشغول هستند. اين تمرينات سنگين و فشار مداوم ساز با لبها ميتواند موجب آسيب ديدگي لبها و حتي زخم شدن لبها شود. از طرف ديگر کساني که مستعد تبخال هستند با اعمال فشار مکانيکي مداوم به لبها ميتوانند موجب بروز تبخال روي لبهايشان شوند. ويروس تبخال اغلب به صورت نهفته باقي ميماند و ممکن است به دلايل گوناگون مانند فشار مکانيکي مداوم فعال شود. منبع:www.salamat.com
#پزشکی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 4064]