واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
مغز همان مخ نيست! خيليها فکر ميکنند که دستگاه عصبي يعني مغز؛ و مغز هم در نظر خيليها يعني نيمکرههاي مخ. اما واقعيت اين است که دستگاه عصبي مشتمل بر دو قسمت مرکزي و محيطي است که قسمت مرکزي آن در درون محفظهاي استخواني به نام استخوان جمجمه و ستون فقرات قرار گرفته و شامل مغز و نخاع است. از نظر ساختماني نيز در سيستم اعصاب مرکزي دو قسمت به نامهاي ماده سفيد و ماده خاکستري قابل تشخيص ميباشد. مغز مغز در داخل استخوان جمجمه و نخاع در داخل ستون فقرات جاي گرفته است. سه پرده که در مجموع مننژ ناميده ميشوند، مغز و نخاع را از اطراف محافظت ميکنند. پرده داخلي چسبيده به مغز و نخاع بوده و کار تغذيه بافت عصبي را انجام ميدهد. پرده مياني عنکبوتيه نام دارد که به پرده خارجي چسبيده و از پرده داخلي کم و بيش فاصله دارد. پرده خارجي از بافت پيوندي محکم تشکيل شده و به استخوانهاي محافظ چسبيده است. در فاصله بين عنکبوتيه و پرده داخلي مايع شفافي قرار گرفته است که ازترشحات رگهاي خوني است. اين مايع را مايع مغزي نخاعي ميگويند و کار آن محافظت از بافت عصبي است. مخ همه تصور ميکنند مغز و مخ يکي است اما مغز به مجموع بافتهاي عصبي داخل جمجمه و عروق و اعصاب پيرامون آن و پوششهاي مختلف آن ميگويند در حالي که مخ فقط به دو نيمکره عصبي و محتويات سلولي آن گفته ميشود. مخ بزرگترين قسمت مغز است و داراي دو نيمکره است که توسط رشتههاي عصبي محکم و سفيد رنگي به هم متصلاند و ارتباط دو نيمکره نيز از طريق همين رشتههاي عصبي صورت ميگيرد. قسمت سطحي مخ، خاکستري رنگ است و قشر مخ ناميده ميشود. قشر مخ در انسان به علت وسعت زياد خود و جاي گرفتن در فضاي محدود حالت چين خورده دارد. در زير قشر مخ ماده سفيد رنگي وجود دارد که از اجتماع رشتههاي عصبي ميلين دار تشکيل شده است و اين رشته همان دنبالههاي نورونهايي هستند که در قشر خاکستري با ساير قسمتهاي دستگاه عصبي قرار دارند. علاوه بر قشر مخ چند هسته خاکستري در بخش سفيد آن وجود دارد که مهمترين آنها غده تالاموس و غده هيپوتالاموس است. هر قسمت از قشر خاکستري کار ويژهاي انجام ميدهد. مراکز مربوط به دريافت و تفسير اطلاعات رسيده از اندامهاي حسي مختلف مانند چشم و گوش و پوست در اين قسمت است. قسمتي از قشر خاکستري مرکز حرکات ارادي است. مخ مرکز احساسات، فکر کردن و حافظه است. نيمکره چپ مخ حرکات طرف راست و نيمکره چپ بدن حرکات طرف راست بدن را کنترل ميکنند. هر نيمکره کارهاي ويژهاي را نيز انجام ميدهد. نيمکره چپ در زبان آموزي، يادگيري، تفکر رياضي و منطق تخصص دارد. نيمکره راست انجام دادن کارهاي ظريف هنري، موسيقي را کنترل ميکند. تالاموسها مرکز تقويت پيامهاي حسي مانند چشم، درد وترس هستند و پيامهاي حسي را قبل از اينکه به قشر مخ برسند تقويت ميکنند. هيپوتالاموس مرکز تنظيم اعمال مختلفي از جمله گرسنگي، تشنگي، خواب و بيداري و دماي بدن است.
مخچه مخچه قسمتي از مغز است که در پشت و زير مخ قرار دارد. مخچه داراي دو نيمکره است اما چين خوردگيهاي سطحي آن کم عمقتر و منظمتر است. قسمت سطحي مخچه را ماده خاکستري پوشانده است. مخچه به وسيله دسته تارهاي عصبي به بقيه قسمتهاي دستگاه عصبي مربوط است. مخچه در کار کنترل فعاليتهاي ماهيچهاي به مخ کمک ميکند. مخچه پيامهاي حرکتي را قبل از اينکه به اندامها بروند تقويت ميکند. در نتيجه حرکات نرمتري از بدن سر ميزند. حفظ تعادل بدن نيز به عهده مخچه است. براي اين کار چشمها و گوش داخلي وضعيت بدن را به مخچه خبر ميدهند و مخچه، ماهيچهها را طوري کنترل ميکند که تعادل برقرار بماند. در مجموع کارهايي که مخچه انجام ميدهد همگي غيرارادي هستند. بصل النخاع بصلالنخاع پايينترين مرکز عصبي واقع در استخوان جمجمه است. انتهاي بصلالنخاع به نخاع مربوط است. بيشتر بصلالنخاع از ماده سفيد و رشته اعصابي تشکيل شده است که ميان نخاع و مغز قرار دارد. بصلالنخاع فعاليت اندامهاي داخلي بدن مانند قلب، ششها و اندامهاي گوارشي را اداره ميکند. به همين دليل يکي از مهمترين اجزاي مغز است و آسيب وارده به آن مرگ را به دنبال دارد. منبع: www.salamat.com /ک
#پزشکی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1648]