واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
آلودگي هوا با اعصاب ما چه ميکند؟ گفتگو با دکتر محمدرضا خدايي* دود، غبار، سرب، ذرات آلاينده ، مونواكسيدكربن و... اين روزها به قدر كافي درباره آلودگي هوا شنيدهايم و شنيدهايد. ديگر ميدانيم و ميدانيد كه بيماران قلبي و تنفسي بهتر است تا حد امكان از خانه خارج نشوند - و كودكان و سالمندان هم. اما آلودگي هوا چه تاثيري روي اعصاب و روان ما ميگذارد؟ و چه مشکلاتي را براي بيماران اعصاب و روان ايجاد ميکند؟ براي يافتن پاسخ اين پرسشها، گفتوگويي داشتهايم با دكتر محمدرضا خدايي، روانپزشك و عضو هيات علمي دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي. آقاي دكتر! به عنوان اولين سوال، ميخواهم بپرسم که آيا ميتوان آلودگي هوا را يكي از عوامل ايجاد استرس برشمرد يا نه؟ بله، مطمئنا. منابع استرسزا براي انسان را ميتوان به 2 دسته تقسيم كرد؛ بيروني و دروني. از منابع استرسزاي دروني ميتوان به كمخوابي، كماشتهايي، وضعيت رواني و جسمي افراد اشاره كرد و از منابع استرسزاي بيروني به آلودگيها، ترافيك و سروصدا. آلودگيها و شامل آلودگي هوا، آلودگي آب و آلودگي خاك ميشوند. آلودگي هوا روي همه افراد، چه سالم و چه بيمار، اثر دارد و اثر عمده آن، كمشدن آستانه تحريك افراد است. يعني افراد زودتر يا بيشتر عصباني ميشوند؟ نه فقط عصبانيت. در كل، افراد زودرنجتر، پرخاشگرتر، عصبانيتر و كمتحملتر ميشوند. يعني با اينكه درگذشته هم اين مشكلات را داشتهاند اما حالا خيلي زودتر به استرسها، واكنش و حساسيت نشان ميدهند. به طور مداوم خسته و بيحوصله هستند، سردردهاي ميگرني و عصبي در آنها تشديد ميشود و حالت گيجي و منگي به آنها دست ميدهد. ارتباطات اجتماعي افراد ضعيف و حتي تمركزشان كاهش مييابد. هنگام رانندگي عجولتر و واقعا بدخلق ميشوند. به علاوه در مورد سلامت جسم و روان خود نگرانيهاي زيادي پيدا ميكنند. آلودگي هوا روي جسم افراد هم اثر ميگذارد و آنها را دچار تنگي نفس، تپش قلب و ساير علايم ميكند. اين آثار روي همه افراد، چه سالم و چه بيماران جسمي يا بيماران اعصاب و روان، مشاهده ميشود. آثار آلودگي هوا بر بيماران اعصاب و روان چيست؟ يک فرد افسرده، هميشه دنيا را غبارآلوده ميبيند. هنگام آلودگي هوا، دنيا در نظر بيمار افسرده، غبارآلودتر و تيرهوتارتر و قدرت تصميمگيري او ضعيفتر ميشود و احساس ميكند كه بيانرژي، بيحوصله و خسته است. اين عوامل سبب ميشوند كه در اين بيمار افسردگي شديدتر شود. در افراد مضطرب نيز نگراني نسبت به آينده تشديد ميشود و بعضي علايم جسمي مانند تپش قلب نيز به طور شديدتري بروز ميكند. مبتلايان به وسواس هم به احتمال زياد، نگرانيهاي مضاعفي پيدا خواهند كرد. چنين افرادي هميشه به جسم خود توجه زيادي دارند و در شرايط آلودگي هوا، دائما فكر ميكنند كه بيمار شدهاند. همين احساس سبب تشديد بيماري وسواس در آنها ميشود و دچار نوعي «خود بيمارانگاري» خواهند شد. راهحل چيست؟ در اين رابطه، بحثهاي زيادي شده كه كم و بيش از آنها اطلاع داريم. براي مبارزه با اين مشكل بايد همه دست به دست هم بدهيم. بايد اين انگيزه را در افراد ايجاد كرد تا براي سلامت خودشان كار كنند و هر كس به اندازه توان خودش در روند كاهش آلودگي هوا، كمك كند. براي ايجاد چنين انگيزهاي بايد همه رسانهها و جرايد، مردم را آگاه سازند. علاوه بر مردم، مسوولان هم بايد برخورد جديتري با مساله داشته باشند و در ساير زمانهايي كه آلودگي كاهش مييابد، آن را به فراموشي نسپارند. كشورهاي صنعتي زيادي اين مشكل را داشتهاند و توانستهاند مشكل خود را حل كنند. آنها با مديريت صحيح، عزم همگاني و ايجاد سياستهاي دقيق با اين مساله كنار آمدهاند. پس ما هم ميتوانيم همان كارها را انجام بدهيم. گفتيد آلودگي، يكي از منابع استرسزاست. با اين منبع استرسزا بايد چه کار كنيم؟ نكته مهم، اين است كه مردم بايد ساير منابع استرسزا را تعديل كنند. به عنوان نمونه، تا حد امكان، استرس خود در مورد شغل يا ترافيك را كاهش دهند. علاوه بر آن، بهتر است تا حد امكان، ساعتهاي استراحت و خواب خود را افزايش دهند؛ به فعاليتهاي ورزشي و بدني متناسب در فضاهاي بسته بپردازند و مايعات بيشتري بنوشند، به خصوص آبميوههاي طبيعي. البته نوشيدن همه مايعات در چنين شرايطي خوب است چون روند خروج سموم را از بدن افزايش ميدهد اما نوشيدن شير هم در اين ميان جايگاه خاصي دارد. علاوه بر نوشيدن مايعات، بايد بيشتر از ميوهها و سبزيهاي تازه در چنين روزهايي استفاده كرد. آلودگي هوا بر كودكان و دانشآموزان چه تاثيري ميگذارد؟ كودكان و دانشآموزان هم مانند بزرگسالان متاثر از چنين شرايطي هستند. درصد عناصر هوا تغيير كرده و ميزان اكسيژن هوا كاهش يافته است. همين امر سبب ميشود تا حدي توجه و تمركز دانشآموزان كم شود. علاوه بر اين ممكن است آنها زودرنج، كمتحمل و بيحوصله شوند، پرخاشگري كنند و بيش از پيش، احساس خستگي كنند. همه اينها سبب ميشود تا حدي يادگيري دانشآموزان كاهش يابد. البته ميزان آن خيلي زياد نيست. خانوادهها چه نقشي دارند؟ آنها در چنين شرايطي چه كار بايد بكنند تا از شدت اين عوارض بكاهند؟ در درجه اول، خانوادهها نبايد اجازه بازي كردن بيرون از خانه را به كودكان خود بدهند. چون هر چه شدت تنفس بيشتر باشد، ميزان آلايندهها در ريه آنها بيشتر ميشود. بهتر است خانوادهها در چنين شرايطي كودكان خود را در خانه سرگرم كنند. به عنوان نمونه، بازيهاي فكري مانند پازل يا شطرنج ترتيب دهند. خانوادهها در اين شرايط بايد «دور هم بودن» را افزايش دهند. نبايد هر كسي به فكر خودش باشد. در خانه بايد از هواسازها و تهويههايي استفاده كنند كه ميزان آلايندهها را بكاهد. خواب كودكان را بهتر از قبل تنظيم كنند و تا حدامكان از مواد غذايي مضر مانند چيپس و پفك استفاده نكنند؛ چون در چنين شرايطي به جاي يك آلاينده، 2 آلاينده وارد بدن خواهد شد! در مجموع، خانوادهها ميتوانند با تنظيم و مديريت وقت، درس، بازي و خواب كودكان خود تا حد زيادي از شدت عوارض آلودگي هوا بكاهند. بايد گفت: «عدو شود سبب خير»؛ يعني حال كه هوا آلوده است، بايد از اين آلودگي در جهت اجتماعيشدن و دور هم جمع شدن بيشتر خانوادهها استفاده كرد. پي نوشت ها : *روانپزشک منبع:www.salamat.com /م
#پزشکی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 743]