واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
شکستني است؛ با احتياط حمل شود! سالها طول کشيد تا پزشکان فهميدند که علت قوزکردن و خميدگي برخي از سالمندان، ابتلا به پوکي استخوان است؛ بيماري خاموش و مهم قرن که توجه بسياري از پزشکان را به خود جلب کرده. پوكي استخوان يا استئوپوروز، حالتي است كه در اثر تخريب بافت استخواني و کاهش توده استخواني به شكستگي استخوان منجر ميشود. بافت استخوان شبيه کندوي عسل است اگر بتوانيم ساختمان داخلي بافت استخواني را با ميكروسكوپ ببينيم، در حالت طبيعي، شبيه كندوي عسل است كه با تخريب بافت استخواني در اين كندو اندازه فضاهاي خالي بزرگتر ميشود و به عبارتي پوكتر ميشود. به اين ترتيب، استخوانها نازك و شكننده ميشوند، به حدي كه به راحتي و حتي به خودي خود ميشكنند (بهخصوص در ناحيه سر استخوان ران كه در گودي استخوان لگن جا دارد، ستون مهرهها و مچ دست). سن شروع و شيوع در زنان پوكي استخوان چهار برابر مردان ديده ميشود. در سالهاي بعد از يائسگي، بهخصوص در سالهاي اول، معمولا قدرت استخوان با سرعت زيادي كاهش مييابد. سپس اين سرعت كم ميشود ولي روند پوكي استخوان ادامه مييابد. زنان، مخصوصا آنها كه بيشتر از 60 سال دارند بيشترين مبتلايان به پوكي استخواناند. در مردان با افزايش سن، كاهش ناگهاني و عمده هورمونهاي جنسي، چنان كه در زنان اتفاق ميافتد، پيش نميآيد. كاهش تراكم وقدرت استخوان در آنها خيلي آهستهتر اتفاق ميافتد. اما در 65 تا 70 سالگي، زنان و مردان با يك سرعت استخوانهاي خود را از دست ميدهند. علايم و عوارض چنان كه قبلا گفته شد، ممكن است دچار پوكي استخوان باشيد، بدون آن كه از بيماري خود اطلاع داشته باشيد. به همين سبب است كه پوكي استخوان «بيماري خاموش» و يا «بيماري بيسر و صدا» ناميده ميشود. در مراحل اوليه بروز پوكي استخوان، علايم آن به ندرت ظاهر ميشود، كه اين ظاهر نشدن علايم تشخيص بيماري را دشوار ميكند. شكستگي خود به خود يا با كمترين ضربه بر استخوانها مخصوصا در نواحي ران و لگن، كمر و ستون مهرهها كه غالبا اين اولين علامت است. كمر درد شديد در نقطهاي خاص كه نشانه شكستگي ست. قوز پشت كه موجب انحناي پشت يا قوز درآوردن ميشود. كوتاه شدن قد. بعضي از محققان عقيده دارند افتادن دندانها در سالهاي بالا نيز ناشي از همين پوكي استخوان است.
بيماري خاموش پوكي استخوان، بيماري خاموش نيز ناميده ميشود، زيرا ممكن است شما متوجه هيچ علامتي نشويد. طي سالها ممكن است استخوانهايتان را از دست بدهيد، اما ندانيد كه پوكي استخوان داريد، تا زماني كه ناگهان يكي از استخوانهايتان بشكند. بعضي مواقع، وجود برخي از بيماريها مثل پركاري تيروييد، كم كاري غدد جنسي، آرتريت روماتوييد، يا مصرف بعضي از داروها مثل كورتن و لووتيروكسين باعث كم شدن قدرت استخوانها و در نتيجه پوكي آنها ميشود. عوامل خطر • وزن: وزن كم بانوان بسيار لاغر باعث كم شدن قدرت استخوان هم ميشود (زناني كه داراي اضافه وزناند، معمولا در معرض خطر نيستند ولي احتمال ابتلا به ناراحتيهاي ديگر در آنها زيادتر است.) • ورزش نكردن: فعاليت نداشتن، كاهش تودههاي استخوان را تسريع ميكند. ورزش مناسب به افزايش مقدار استخوان و سلامت بيشتر شما كمك ميكند. • كمبود كلسيم: كلسيم استخوانها را قدرتمند ميكند. اگر به قدر كافي كلسيم مصرف نميكنيد بدن شما سلولهاي استخواني را تخريب ميكند تا كلسيم مورد نياز خود را از آنها به دست آورد. • سيگار كشيدن: زناني كه سيگار ميكشند بيشتر از آنها كه سيگار نميكشند به پوكي استخوان (و ساير بيماريها) دچار ميشوند. بعضي داروهاي تجويزي نظير كورتن كه در درمان آرتروز و آسم استفاده شود (از دكتر خود در اين مورد سوال كنيد). • برنامه غذايي پر پروتئين • كمبود ويتامين D عوامل مستعدكننده عوامل مستعدكنندهاي كه قابل كنترل نيستند: • جنسيت: زنان بسيار بيشتر از مردان به پوكي استخوان و شكستگي ناشي از آن دچار ميشوند (در واقع 4 برابر آقايان) زيرا زنان از ابتدا تراكم استخوان كمتري دارند و بيشتر هم عمر ميكنند. • سن: با افزايش سن احتمال بروز پوكي استخوان بيشتر ميشود. • شروع يائسگي: استروژن هورمون زنانهاي است كه از كاهش توده استخوان جلوگيري ميكند. توليد استروژن در تخمدانها بعد از يائسگي متوقف ميشود، در نتيجه، از دست رفتن توده استخوان تسريع ميشود. زناني كه يائسگي زودرس دارند (قبل از 45 سالگي)، مانند بانواني كه تخمدانهاي آنها را با جراحي برداشتهاند بيشتر در معرض ابتلا به پوكي استخواناند. • سابقه خانوادگي: وراثت بر مقدار استخوانهاي شما و سرعت از دست دادن آنها تأثير دارد، اگر مادر شما شكستگي لگن يا مهره، ساعد و... داشته باشد، احتمال ابتلاي شما به شكستگي دو برابر افراد ديگر است. • استخوانبندي ظريف و كوچك: بانواني كه داراي استخوانهاي كوچك بوده، كوتاه قد و يا لاغر هستند، به خاطر وجود توده استخواني كمتر، مستعد بروز پوكي استخواناند. • نژاد: بانوان اروپايي شمالي يا افراد ساكن آسياي جنوب شرقي، بيشتر در معرض ابتلا به پوكي استخواناند. • بعضي از بيماريها: بيماريهايي نظير بيماري تيروئيد، پاراتيروييد، غدد جنسي، و غدد فوق كليوي ميتوانند به پوكي استخوان منجر شوند. توده استخواني توده استخواني هر فرد معمولا در 30 تا 35 سالگي به بيشترين حد خود ميرسد. پس از اين سن، كمشدن توده استخوان به صورت يك روند طبيعي آغاز ميشود. در واقع با افزايش سن، مقدار استخواني كه تخريب ميشود، بيشتر از مقداري است كه ساخته ميشود. تشخيص بيماري معاينه جسماني: معاينه و سابقه پزشكي كمك ميكند تا مشخص شود آيا در معرض پوكي استخوان هستيد يا نه؟ پزشكتان ميتواند به شما كمك كند تا برنامه پيشگيري براي خود تعيين كنيد. پرتوهاي X و عكسهاي راديولوژي: معمولا براي تشخيص پوكي استخوان از راديولوژي استفاده نميشود، ولي گاهي اوقات، وقتي به دلايل ديگري عكس راديولوژي گرفته ميشود، پوكي استخوان را كه نسبتا زياد باشد هم در فرد مشخص ميكنند. نمونهاي از شکستگيها از نمونههاي شكستگيهاي خود به خودي اين است كه شايد روزي كه فرد خم ميشود تا ساك خريد روزانهاش را بردارد و به خريد برود، دردي شديد در پهلويش احساس ميكند و بعدا متوجه ميشود كه دندهاي شكسته دارد. وقتي بيماري خيلي شديد باشد، فشارهاي خفيفي مثل خم شدن به جلو، بلند كردن جاروبرقي، عطسه يا سرفه كردن ميتواند باعث شكستگي مهره شود. شكستگيهاي ناحيه لگن، معمولا در اثر افتادن و سقوط كردن فرد رخ ميدهند. اين شكستگيها در بين شكستگيهاي ديگر از همه بدتر است، زيرا ميتواند حتي خطر مرگ در پي داشته باشد. نيمي از افرادي كه هم زنده ميمانند معمولا تا آخر عمر عليل بوده، چنانچه نميتوانند بدون مراقبت دايمي آشنايي يا پرستاري زندگي كنند و براي همه عمر به عصا يا چهار پايههاي مخصوص راه رفتن افراد معلول (واكر) نياز دارند. كوتاه شدن قد، روند طبيعي افزايش سن است، ولي چنانچه كاهش قد قابل توجه بيش از 5/2 سانتيمتر باشد (نسبت به 20 سالگي)، ممكن است همين، اولين علامت پوكي استخوان باشد. منبع:www.salamat.com /ع
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 3243]