واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
جايگاه والدين در قرآن و حديث وَ وَصَّيْنَا اْلإِنْسانَ بِوالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلي وَهْنٍ وَ فِصالُهُ في عامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لي وَ لِوالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصيرُ (لقمان:14) و انسان را در باره پدر و مادرش سفارش كرديم مادرش به او باردار شد سستي بر روي سستي و از شير باز گرفتنش در دو سال است [آري به او سفارش كرديم] كه شكرگزار من و پدر و مادرت باش كه بازگشت [همه] به سوي من است. پيام : ـهمه انسان ها، در هر رتبه و شرايطي، مديون والدين هستند. ـ احترام والدين، حقي است انساني نه فقط اسلامي؛ حتي به والديني كه كافر باشند هم بايد احسان كرد. ـ از مادر كه بيشتر زحمت مي كشد، بايد به صورت ويژه قدرداني كرد و نامش را جداگانه برد. ـ سپاس گزاري از والدين، جايگاه والايي نزد خداوند دارد و بعد از شكر پروردگار، تشكر و قدرداني از والدين اهميت مي يابد.(1) وَ قَضي رَبُّكَ أَلاّ تَعْبُدُوا إِلاّ إِيّاهُ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْسانًا إِمّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ كِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً كَريمًا (اسراء:23) و پروردگار تو مقرر كرد كه جز او را مپرستيد و به پدر و مادر [خود] احسان كنيد اگر يكي از آن دو يا هر دو در كنار تو به سالخوردگي رسيدند به آنها [حتي] «اوف» مگو و به آنان پرخاش مكن و با آنها سخني شايسته بگوي. پيام : ـ خدمت گزاري و احسان به پدر و مادر، از اوصاف موحد واقعي است . ـ فرمان نيكي كردن به والدين، مانند فرمان، توحيد، قطعي و نسخ نشدني است . ـ احسان به والدين، در كنار توحيد و اطاعت از خداوند آمده است تا نشان دهد اين كار، هم واجب عقلي و وظيفه انساني است، هم واجب شرعي .(2) وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما كَما رَبَّياني صَغيرًا (اسراء:24) و از سر مهرباني بال فروتني بر آنان بگستر و بگو: «پروردگارا آن دو را رحمت كن چنانكه مرا در خُردي پروردند». پيام : ـ فرزند در هر موقعيتي كه هست، بايد فروتن باشد و كمالات و پيروزي هاي خود را به رخ والدين نكشد، بلكه قدردان زحمت هاي آنها باشد و از روي معرفت بداند كه همه آنها را مرهون گذشت و فداكاري پدر ومادر خويش است . ـ تواضع در برابر والدين بايد عاشقانه و از روي مهر و محبت باشد، نه ظاهري و ساختگي يا براي دستيابي به امكانات مادي آنها . ـ فرزند بايد از خداوند براي پدر و مادرش رحمت بخواهد. ـ رحمت الهي، جبران زحمت هاي تربيتي والدين است.(3) يَسْئَلُونَكَ ما ذا يُنْفِقُونَ قُلْ ما أَنْفَقْتُمْ مِنْ خَيْرٍ فَلِلْوالِدَيْنِ وَ اْلأَقْرَبينَ وَ الْيَتامي وَ الْمَساكينِ وَ ابْنِ السَّبيلِ وَ ما تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَليمٌ (بقره:215) از تو ميپرسند: «چه چيزي انفاق كنند [و به چه كسي بدهند]؟» بگو:« هر مالي انفاق كنيد به پدر و مادر و نزديكان و يتيمان و مسكينان و به در راهمانده تعلق دارد و هر گونه نيكي كنيد البته خدا به آن داناست». پيام: بهترين مورد انفاق، والدين و بستگان هستند و بعد، ديگران .(4) وَ إِذْ أَخَذْنا ميثاقَ بَني إِسْرائيلَ لا تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللّهَ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْسانًا وَ ذِي الْقُرْبي وَ الْيَتامي وَ الْمَساكينِ وَ قُولُوا لِلنّاسِ حُسْنًا وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلاّ قَليلاً مِنْكُمْ وَ أَنْتُمْ مُعْرِضُونَ (بقره:83) و چون از فرزندان اسرائيل پيمان محكم گرفتيم كه جز خدا را نپرستيد و به پدر و مادر و خويشان و يتيمان و مستمندان احسان كنيد و با مردم [به زبان] خوش سخن بگوييد و نماز را به پا داريد و زكات را بدهيد آنگاه جز اندكي از شما [همگي] به حالت اعراض روي برتافتيد. وَ اعْبُدُوا اللّهَ وَ لا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْسانًا وَ بِذِي الْقُرْبي وَ الْيَتامي وَ الْمَساكينِ... .(نساء:36) و خدا را بپرستيد و چيزي را با او شريك مگردانيد و به پدر و مادر احسان كنيد و در باره خويشاوندان و يتيمان و مسكينان و... نيكي كنيد. قُلْ تَعالَوْا أَتْلُ ما حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ أَلاّ تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْسانًا.(انعام :151) بگو بياييد تا آنچه را پروردگارتان بر شما حرام كرده براي شما بخوانم چيزي را با او شريك قرار مدهيد و به پدر و مادر احسان كنيد. پيام : ـ بعد از يكتاپرستي، احسان به والدين و حفظ نظام خانواده سفارش مي شود. ـ بارها در قرآن پس از توحيد و نهي از شركت احسان به والدين مطرح شده است و اين نشان دهنده اهميت اين مسئله در قرآن كريم .(5) ـ در قرآن چهارمرتبه، سفارش به رعايت احترام به پدر و مادر بعداز مسئله توحيد ونهي از شرك آمده است .(6) قرآن كريم از زبان حضرت عيسي (عليه السلام) مي فرمايد: وَ بَرًّا بِوالِدَتي وَ لَمْ يَجْعَلْني جَبّارًا شَقِيًّا (مريم:32) و مرا نسبت به مادرم نيكوكار كرده و زورگو و نافرمانم نگردانيده است. پيام: ـ نيكي و احسان به مادر، از اخلاق انبياست. ـ كسي كه به مادرش بي مهري كند، به مردم نيز رحم نخواهد كرد.(7) اهميت مقام والدين در كلام پيامبر (ص) براي پرداختن به موضوع «اهميت مقام پدر و مادر»، سري مي زنيم به سخنان كوتاه پيامبر مهر و رحمت حضرت محمد(ص) در اين باره اميدواريم با بيان آموزه هاي حيات بخش نبي اکرم(ص) رضايت شما مخاطبان خوب برنامه را تأمين كنيم. نبي اكرم (ص) مي فرمايد: چهار كس را خداوند به بهشت در نياورد و از نعيم آن به وي نچشاند: شراب خوار، رباخوار، آن كس كه مال يتيم به ناحق خورد، آن كس كه پدر و مادر از او ناخشنود باشند.(8) ايشان در حديثي ديگر فرموده اند:«خداوند به وسيله نيكي با پدر و مادر، عمر انسان را فزون مي كند.»(9) همچنين پيامبر عظيم الشأن درباره رفتار خداپسندانه با والدين مي فرمايد: هر كه روز را آغاز كند و در كار پدر و مادر خويش مطيع خدا باشد[و چنان كه خدا مي پسندد با ايشان رفتار كند]، دو در بهشت بر او گشوده باشد.(10) و نيز رسول خدا (ص) درباره پي آمد ناسپاسي پدر و مادر فرموده است :«دو چيز را خداوند در اين جهان كيفر مي دهد: تعدي [ستم به ديگري] و ناسپاسي با پدر و مادر.»(11) و باز پيامبر رأفت و رحمت، از عشق به مادر چنين مي فرمايد :«هر كه پيشاني مادر خويش را ببوسد، از آتش جهنم مصون شود.»(12) رسول اعظم (ص) درباره قطع رابطه با پدر مي گويد: «دوستي پدر خويش را حفظ كن و رشته آن را مَبُر ؛ زيرا [در اين صورت] خداوند نور تو را خاموش مي كند.»(13) همچنين مي فرمايد: «هر كه از روي مهرباني به چهره پدر و مادر خويش نگاه كند، خدا به پاداش آن، براي وي حج مقبول نيكويي رقم مي زند.»(14) پی نوشت ها : 1.تفسير نور، ج9، ص251. 2.همان، ج7، ص40. 3. همان، ص 42. 4. تفسير نور، ج1، ص429. 5. همان، ص 183. 6. همان، ج3، ص 433. 7. همان، ج7، ص263. 8. شعب الايمان، ج4، ص397، ح5530. 9. كنز العمال، ج16، ص445، ح45350. 10. همان، ص 467، ح4548. 11. همان،ص464، ح45458. 12. همان، ص462، ح45442. 13. طبري المعجم الاوسط، ج8، ص279، ح8633. 14. مشكوه الانوار، ص162. منبع:گلبرگ 115
#اجتماعی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 380]