واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
هرمز، يک جزيره اسرار آميز نويسنده :محمود صفادار جزيره هرمز در دهانه خليج فارس واقع شده واز لحاظ نظامي، سياسي ، اجتماعي، اقتصادي و زيست محيطي داراي ارزش وفرصت هاي فراواني است.هرمز به مساحت 42 کيلومتر ودر 8 کيلومتري بندرعباس قرار دارد. اين جزيره از لحاظ زمين شناسي اهميت زيادي داشته وگنبد نمکي قرمز شهرت حياتي دارد. وجود کاني ها و سنگهاي زيبا، لقب موزه زمين شناسي و بهشت زمين شناسان را براي اين جزيره به ارمغان آورده است.وجود آبسنگ هاي مرجاني، سواحل صخره اي ، غارهاي دريايي درکنار پوشش گياهي بومي وحياط وحش ساکن دراين جزيره و برخي يادمانهاي تاريخي و فرهنگي پيوند خورده با زندگي بومي از ويژگيهاي اين جزيره است. جزيره هرمز(پديده تکنونيکي - سنگ شناسي) جزيره هرمز در واقع به طور کامل يک گنبد نمکي است و آن را مي توان موزه سنگ شناسي وکاني شناسي ناميد. گوناگوني سنگ ها وکانيها که همراه با نمک از اعماق زمين به بالا آورده شده اند چشم هر زمين شناسي را خيره مي کند. تنوع رنگ نقاط مختلف جزيره که حاصل تنوع درترکيبات سنگ وکاني است درکنار آبهاي نيلگون خليج فارس ودرختان گرمسيري مناظر زيبايي را پديد آورده است. تاريخچه هرمز جزيره هرمز در دوران ساساني از مراکز مهم بازرگاني ايران در درياي پارس بوده و به سبب توجه پادشاهان ساساني گسترش فراواني يافت که جغرافيون اسلامي هرمز را از بناهاي اردشير بابکان مي دانند. «لسترنج» براساس نظر جغرافي دانان اسلامي درمورد هرمز مي نويسد «درقرن دهم ميلادي هرمز، بندر تجاري کرمان و سيستان بوده است. درناحيه هرمز انگور، گندم، جو وبرنج به عمل مي آمده ومعدنيات طلا، نقره، مس و آهن و نمک در آنجا وجود داشته است.» جاذبه هاي ديدني قرمز چشم اندازها ومنابع تفريحي طبيعي هرمز شامل آبسنگ هاي مرجاني در آبهاي ساحلي، جنگلهاي حرا، لاک پشت هاي دريايي، پرندگان آبزي، غارهاي دريايي، کرانه هاي سنگي وناهمواريهاي زمين شناسي وبسياري ديگر، از جاذبه هاي ديدني هرمز است. تخم گذاري لاک پشت ها درهرمز لاک پشت هاي دريايي را مي توان از مظلوم ترين آبزيان دريايي قلمداد کرد که به سبب بي مهري انسان، تنوع وجمعيت گونه وزيستگاههاي بسيار محدودي يافته اند. ازميان 5 گونه لاک پشت دريايي شناسايي شده در آبهاي خليج فارس، 2 گونه لاک پشت دريايي سبز ومنقار عقابي بر روي سواحل شني وماسه هاي نرم جزيره هرمز تخم گذاري مي کنند.اين لاک پشت ها از اواخر زمستان تا اوايل بهار، هرسال دراين سواحل تخم گذاري مي کنند. حدود 50 روز بعد،بچه لاک پشت ها از پشت ازتخمها بيرون آمده و حرکت آنها به سمت دريا از جمله جاذبه هايي است که بسياري از مردم، علاقه مند به مشاهده آن هستند. قلعه پرتغالي ها اين قلعه درضلع شمالي جزيره هرمز ودر ساحل دريا قرار دارد که مهمترين قلعه باقي مانده از روزگار تسلط پرتغالي ها برسواحل و جزايرخليج فارس مي باشد. اين قلعه به فرمان آلفونسو آلبوکرک دريانورد پرتغالي در سال 1507 ميلادي بنا شده است. اين قلعه به شکل چند ضلعي نامنظم است که ساختماني محکم وديوارهايي به قطر 5، 3 وچند برج به ارتفاع 12 متر دارد.تاسيسات اين قلعه شامل انبارهاي تسليحات، آب انبار و اتاقهايي با سقف هلالي و کليسا است. ازمنابع ديگر گردشگري تاريخي وفرهنگي جزيره هرمز مي توان به برج ناقوس ، قصر صورت، قصر بي بي گل، ويرانه هاي دارالعلم قديم، خانه زعفراني ، برج تير انداز، خرابه هاي شهر قديم هرمز و زيارت خانه حضرت خضر اشاره کرد. معدن خاک سرخ درهرمز معادن بسياري با ارزش اقتصادي دراين جزيره وجود دارد که مهمترين آنها معدن خاک سرخ هرمز است. اين معدن از معروفيت جهاني برخوردار بوده و عمده مصرف آن براي توليد رنگهاي ضد رنگ، لوازم آرايشي ، پودرهاي ميکرونيز صنعتي وتوليد نوار کاست مي باشد. مردم جزيره هرمز و بعضي از شهرهاي استان هرمزگان با استفاده از خاک قرمز رنگ هرمز به نام «گلک» ماده اي به نام «سوراغ» تهيه مي کنند که به عنوان غذا مورد استفاده قرار مي گيرد. اين غذا ترکيبي از خاک قرمز، نوعي ماهي ساردين ونارنج است که با نان قابل خوردن مي باشد. با استفاده از سوراغ که خاک قرمز درترکيب آن وجود دارد. مي توان بر روي نانهاي سنتي نقاشي وبه عنوان غذا ميل کرد. همچنين از آنها که اين ماده خاصيت خوراکي دارد بنابراين به راحتي مي توان از آن براي نقاشي روي دست وصورت استفاده کرد ومطمئن بود که هيچ آسيبي به پوست نمي رساند. مشکلات جزيره نشينان هرمز امروز ديگر درجزيره هرمز مانند گذشته از رونق وآباداني خبري نيست به طوري که ساکنان آن براي رفت وآمد به سرزمين اصلي وانتقال مايحتاج ضروري زندگي با مشکلات زيادي از جمله کمبود وسيله حمل ونقل دريايي،نداشتن آمبولانس دريايي براي انتقال بيماران خود به بندرعباس، کمبود پزشک ونبود درمانگاه شبانه روزي رنج مي برند. مشکلات موجود در جزيره هرمز باعث شده است که در چند سال اخير برخي از ساکنان اين جزيره، هرمز را ترک کنند. منبع:نشريه اطلاعات هفتگي،شماره 3428 /ن
#فرهنگ و هنر#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 359]