واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: نعمت بی قیمت درختروز درختکاری را پشت سر گذاشتیم. آیا تا به حال به قیمت یک درخت فکر کرده اید؟ آیا از بعد ارزش اقتصادی به درخت نگاه کرده اید؟
درخت پنجره تنفس زمین است. حتی همان زیبایی و سر سبزی درختان مخصوصا زمانی که درگیر زندگی شهری شده باشی ارزش بسیاری دارد. چه رسد به اینکه بدانی درخت با اثرات مثبت جانبی اش می تواند صرفه های اقتصادی بسیاری ایجاد کند.متاسفانه همه ساله سطوح بسیار زیادی از جنگلهای دنیا بر اثر عوامل متعدد از جمله بهره برداری غیر اصولی و مفرط منهدم می شود. در میان علل وعوامل امحاء و نابودی جنگلها ، ناآگاهی از خواص و ارزش های زیست محیطی این منابع نیز به سهم خود تاثیرات زیانباری داشته و دارد. با این شرایط شاید راه حل ممکن دریافت خسارت وبرای جبران لطمات ناشی از قطع درختان است، اما واضح است که قیمت گذاری برای درخت و جنگل و امثال آن کار ساده ای نیست. اگر چنین کاری صورت بگیرد می توان جلوی بسیاری از تخلفات و تخریب محیط زیست را گرفت.در همین زمینه یاسر انصاری دبیرکل کانون عالی گسترش فضای سبز معتقد است : ارزش گذاری اقتصادی درختان ارزنده ترین کار در هفته منابع طبیعی است.وی افزود: انجام مطالعات پایه ای و بنیادین جهت ارزش گذاری اقتصادی و رسمی گونه های مختلف گیاهی مؤثرترین گام برای جلوگیری از روند تخریب فعلی در هفته منابع طبیعی است که مسلما تاثیر آن از کاشت میلیونها اصله درخت هم بیشتر است.وی ادامه داد: در برخی تحقیقات ارزش یک درخت بیست ساله پهن برگ را بیش از پانصد میلیون تومان برآورد می کنند که این قیمت در زمان تخریب محیط طبیعی و در حین اجرای پروژه ها به هیچ عنوان لحاظ نمی شود.انصاری حفاظت از منابع موجود کشور نظیر آب، خاک و درختان را به عنوان بستر حیاتی جامعه مستلزم فرهنگسازی دولت و همکاری مردم عنوان کرد و خواستار افزایش بودجه و اعتبارات دولتی در این حوزه و افزایش جرایم و قوانین بازدارنده برای تخریب محیط زیست شد. کسی که یک راش را قطع می کند باید بتواند معادل ارزش آن ارزش جایگزین ایجاد کند که نظام اقتصادی موجود این ارزش فراوان را نادیده میگیرد و نتیجه آن افزایش خسارات سیل و .... در کشور و جهان است.اما اثرات مثبت مذکور چه چیزهایی می تواند باشد؟ جنگلها به عنوان یكی از مهمترین سامانه های حیات بخش بشر جایگاه انكارناپذیری در تامین رفاه ، آسایش و سعادتمندی جوامع بشری دارند. وجود ارزش های متعدد و متنوع اقتصادی و زیست محیطی در پیكره این منابع ارزشمند الهی ، تكیه گاه مطمئن و استواری برای تداوم و ارتقای زیست جانوران به ویژه انسان و متضمن شكوفایی حیات جوامع بشری و توسعه پایدار است.جنگلهای واقع در اراضی جلگه ای ، میان بند و ارتفاعات فوقانی حوضه های آبخیز با تنظیم جریانهای آبی ، جلوگیری از فرسایش آب، ، باد ،خاك و طغیان رودخانه ها ، افزایش عمر مفید مخازن آبی و سدها تعدیل آب و هوای محیط و تامین آب مورد نیاز اراضی كشاورزی ، پشتوانه ای مطمئن برای زمین های كشاورزی واقع در دشت های مشرف به حوضه های آبخیز به شمار می آیند و در افزایش تولید و ارتقای كیفی محصولات كشاورزی در واحد سطح تاثیر به سزایی دارند.
اراضی جنگلی به دلیل ریشه دواندن گیاهان و درختان و فعالیت میكروارگانسیم های موجود در جنگلها ، موجب نفوذ نزولات آسمانی درخاك و ذخیره این نزولات می شوند به طوری كه هر هكتار جنگل قادر به ذخیره سازی 500 تا 2 هزار متر مكعب آب است. ضمن این كه زمان نفوذ یك لیتر آب در جنگل حدود 7 دقیقه و در اراضی كشاورزی 46 دقیقه است در حالی كه در مناطق غیر جنگلی این زمان به حدود 4 ساعت افزایش می یابد.به عبارتی توان نفوذ پذیری نزولات در خاك های جنگلی 40 برابر بیشتر از اراضی غیر جنگلی است. پوشش های گیاهی به ویژه درختان در كاهش آلودگی هوای ناشی از سوخت واحدهای صنعتی ، خودروها و منازل تاثیر به سزایی دارند. جنگلها از مصرف كنندگان عمده دی اكسید كربن ناشی از سوختهای یاد شده هستند. با دانستن این مطالب این سوال مطرح می شود که چرا تخریب جنگلها و قطع درختان موضوع شایعی است و کسی بر این مسئله دل نمی سوزاند. باز هم همان بحث قیمت که در بالا مطرح شد جواب سوال است. به عنوان مثال یک درخت راش را در نظر بگیرید.مسیری که نظام اقتصادی موجود طی میکند، از نظر زیست محیطی ناپایدار و از لحاظ اجتماعی ناعادلانه است. اگر بنا باشد به توسعه پایدار برسیم، باید اقتصاد متکی بر سوختهای فسیلی، خودرو محور و دور ریزنده مواد را کنار بگذاریم و مدل اقتصادی جدیدی تعریف کنیم.این اقتصاد كه رویكرد زیست محیطی دارد باید بر پایه منابع انرژی تجدیدپذیر، بازیافت و تنوع سیستم حمل و نقل با فاصله گرفتن از اتومبیل، پایه ریزی شود. این اقتصاد سازگار با محیط زیست احتمالاً عادلانهتر و برای همه جهانیان بهتر است.وجود ارزش های متعدد و متنوع اقتصادی و زیست محیطی در پیكره این منابع ارزشمند الهی ، تكیه گاه مطمئن و استواری برای تداوم و ارتقای زیست جانوران به ویژه انسان و متضمن شكوفایی حیات جوامع بشری و توسعه پایدار است.بر همین اساس قیمتهای بازاری ارزش یک درخت راش جنگل های هیرکانی را فقط بر مبنای چوب آن محاسبه می کنند و بر این مبنا شکی نیست که قطع درختان راش بر حفظ آنها پیشی می گیرد ،در سیستم قیمت گذاری فعلی ارز ش های اکولوژیکی درخت راش یعنی کنترل فرسایش خاک،تنظیم شرایط اقلیمی، تولید اکسیژن، جذب دی اکسید کربن و دهها خدمت دیگر اکولوژیکی درخت اصلا به حساب نمی آیدو نتیجه این قیمت گذاری غلط چیزی جز تخریب بیش از پیش جنگل ها نیست . اما رویکرد اقتصاد زیست محیطی سعی دارد با تصحیح قیمت ها ترمز را بکشد. به عنوان مثال ارزش سالانه هر هکتار جنگل خزری 9 میلیارد و 829 هزارو 731 ریال است. دقت کنید این عدد سالانه است یعنی هر سال این ارزش تکرار می شود . ارزش یک راش در طول زندگیاش 1 میلیارد و 30 میلیون ریال است. به عبارت دیگر، کسی که یک راش را قطع می کند باید بتواند معادل ارزش آن ارزش جایگزین ایجاد کند که نظام اقتصادی موجود این ارزش فراوان را نادیده میگیرد و نتیجه آن افزایش خسارات سیل و .... در کشور و جهان است.ای کاش شاهد روزی باشیم که هیچ درختی قطع نشود. ای کاش مخصوصا در میان مسئولین دغدغه حفظ منابع طبیعی و جنگلها وجود داشته باشد و هر چند وقت یک بار شاهد قطع درختان یک منطقه به بهانه اجرای طرحهای عمرانی نباشیم. بدون شک درختان هم سرمایه ملی ما به حساب می آیند که باد در حفظ آن کوشا بودفرآوری:ریحانه حمیدی فربخش اقتصاد تبیانمنابع:سایت باخانوادهشرکت متخصصین کشاورزیپایگاه خبری فضای سبز و محیط زیست
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 436]