به مناسبت روز درختكاري درخت، قلب سبز زمين

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: به مناسبت روز درختكاري درخت، قلب سبز زمين
خبرگزاري فارس: درخت نماد آباداني و شاخص سبزي و خرمي و مظهر زندگي و باعث تلطيف هوا و موجب آسايش و رفاه آنان و صفا و پاكي طبيعت مي باشد، حتي يكي از مواهب و نعمت هاي خداوند در آخرت و يكي از ويژگي هاي بهشت و رضوان حق تعالي كه در آيات كريمه و روايات شريفه بارها به آن اشاره شده است.

درخت يكي از زيباترين مظاهر خلقت و جلوه اي از تجليات آفريدگار عالم است.
:«جناتي است كه از زير درختانش نهرهاي گوارا جاريست» كه البته در ميان اين اشجار، درختان ميوه دار نيز وجود دارد. ميوه هايي كه به تعبير قرآن «وفاكهه ممايتخبرون» و از نظر ظاهري مشابه با ميوه هاي دنياست، ولي از جهت مزه و مرغوبيت قابل قياس نمي باشد.
ديگر آن كه واژه جنات به معني باغ هايي است كه از درخت و گياه پوشيده شده و از انبوهي درختان سياه مي نمايد. در بعضي ديگر از آيات و روايات، از تركيب «شجره طيبه» «شجره خبيثه» و نيز «شجره ممنوعه» ياد شده كه البته معناي سمبليك و شايد استعاري داشته باشد. در جاي ديگر قرآن خداوند در داستان بعثت حضرت موسي(ع) از درختي ياد مي كند كه در محل وادي مقدس طوي و در طور سينا به وسيله درختي كه در ميان شاخه هايش آتش شعله ور است، با موسي سخن مي گويد و از اين سوژه در بيانات اهل عرفان و تصوف تعابيري بديع و برداشت هاي لطيفي شده است.
چنان كه:
شيخ محمود شبستري مي گويد:«روا باشد انا الحق از درختي
چرا نبود روا از نيك بختي
همه ذرات عالم همچو منصور
تو خواهي مست گيروخواه مخمور»
يا مرحوم ملاهادي سبزواري در غزلي كه به استقبال حافظ رفته است فرمايد:
«موسي نيست كه دعوي انا الحق شنود
ورنه دعوي تواند شجري نيست كه نيست»
در جاي ديگر خداوند به دو درخت انجير و زيتون و رستنگاه اين دو كه به نظر بعضي از مفسرين سرزمين فلسطين مي باشد، سوگند ياد مي كند چنان چه مي فرمايد:«والتين والزيتون و طورسينين».
به همين علل، و دلايلي ديگر كه بنابه اختصار از ذكر همه آنها معذوريم، گاه اين آفريده زيبا و اين نعمت بزرگ پروردگار در بعضي از مذاهب و مسالك به نوعي مورد تكريم و تقديس واقع شده، چنان كه در مذهب مسيح، ترسايان از (درخت مقدس) در آداب و رسوم خود استفاده مي نمايند كه البته در اين جا به رد يا قبول آن به علت جلوگيري از اطناب كلام نمي پردازيم، گرچه در سيره نبوي از ستون حنانه كه تنه درخت خرمايي بود كه پيامبر اكرم(ص) به آن تكيه مي زد و خطابه مي فرمود ياد كرده اند و خود داستان شنيدني دارد كه بگذريم، ولي همين بس كه مولوي در مصرعي بدين نكته اشارت مي كند و مي گويد: «كمتر ز چوبي نيستي، حنانه شو حنانه شو»!
در دين مقدس اسلام عزيز نيز چنانكه اشارت رقت و بنابراهميت درخت و درختكاري در آيات و روايات و سيره حضرات معصومين(ع) و اوصياء اسلام مي توانيم به نقش و اهميت اين نعمت و موهبت عظيم پروردگار عالم پي ببريم.
چنان كه بسياري از پيامبران و امامان (ع) كشاورز و باغدار بودند و خود با دست خود به غرس اشجار اقدام مي كردند و به اين وسيله در عمران و آباداني زميني كه خداوند به آن امر فرموده، اهتمام مي ورزيدند.
چنان كه مثلاً حضرت علي (ع) چندين نخلستان را با دست مبارك خود احداث كرد و يا امام محمد باقر (ع) در غرس درختان و كشت و زراعت حتي در گرماي تابستان كوتاهي نمي فرمود.
پيامبر عظيم الشان اسلام (ص) نيز علاوه بر دامداري و تجارت به غرس اشجار و زراعت اقدام مي فرمودند و در حفظ و حراست از درختان حتي در جنگ با دشمنان و اشغال سرزمين آنها به سربازان اسلام تاكيد مي فرمودند.
در اهميت درخت و درختكاري همين بس كه در روايتي معتبر از يكي از حضرات معصومين(ع) منقول است كه: «حتي اگر ديدند قيامت بر پا شد و شما مشغول كاشتن درختي هستيد ازاين عمل نيك خود دست برنداريد». و اين نشانگر تاكيد و توصيه اولياء عظيم الشان اسلام به حفظ و حراست از درختان و اهميت درخت و درختكاري است. گرچه متاسفانه با پيشرفت تكنولوژي، تخريب جنگل ها و نابودي درختان علي رغم اهميت و نقش عظيمي كه در زندگي انسان و حيوان و طبيعت دارد رو به افزايش است، اما جاي خوشبختي است كه بشر امروز به اين عمل زشت خود اذعان و اقرار دارد و سازمان هايي را براي حفظ و حراست و گسترش پارك ها و ازدياد درختان به وجود آورده است.
در نظام مقدس جمهوري اسلامي نيز بحمدالله در حفظ و حراست درختان و جنگل ها كوشش هاي چشمگير انجام گرفته، از جمله هر ساله در نيمه دوم اسفند ماه به عنوان هفته درخت و درختكاري اعلام شده و مردم و دولت به انجام اين امر مهم و حياتي و مقدس مبادرت مي ورزند.
مادر اين جا به جهت اهميت اين موضوع و اهتمام بيشتر به اين امر خير لازم است به پاره اي از فوايد درخت و درختكاري اهميت و نقش درخت در طبيعت و زندگي انسان و حيوان به طور اختصار اشاره كنيم. كه از اين رهگذر، نسبت به اين موضوع و امر خير سعي و اهتمام بيشتري ورزيم.
1- همان طور كه گفتيم درخت جلوه اي از حق و مظهري از مظاهر زيباي پروردگار عالم و موهبتي عظيم از مواهب لايتناهي اوست، به طوري كه طبيعت بدون آن ناموزون و زشت مي نمايد. وجود جنگل و حضور درخت در صحنه طبيعت و زندگي انسان زيبايي بخش و شادي آفرين و موجب سبزي و خرمي و آسايش و رفاه و صفا و پاكي و طراوت است و از آن جا كه خدا زيباست و زيبايي را دوست دارد، آن روز كه طبيعت بكر بود و حضور دست تخريب گر انسان نبود، زمين پوشيده از درخت و گياه بود و لبريز از گل و گياه و پرنده و نور و آب و مملو از سبزي و خرمي و زيبايي و شكوه.
2- درختان نبض زمينند و مايه حيات انسان و حيوان و حتي بعضي از گياهان، چرا كه درختان با جذب گازهاي سمي از جمله گازكربنيك و ساخت و دفع اكسيژن كه يكي از اساسي ترين نيازهاي حيات انسان و حيوان است، باعث دوام حيات انسان و سلامت چرخه طبيعت مي شوند. كمبود درختان و تخريب و نابودي جنگل ها به ويژه در اين عصر دود و دم زندگي ماشينيزم، موجب انقراض نسل انسان و حيوان خواهد شد.
3- برگ و شاخه هاي نازك درختان بخش مهمي از تغذيه حيوان و گاه انسان را فراهم مي سازد. و نيز در توليد گوشت مصرفي انسان نقش اوليه را دارد.
4- ميوه بسياري از درختان مورد استفاده انسان و حيوانات است، به طوري كه مي تواند در سلامت تغذيه انسان و تأمين ويتامين هاي مورد نياز آدمي تأثير به سزايي داشته باشد. در فوايد گياه و گياه خواري در متون دستورات ديني و طبي توصيه هاي زيادي شده و امروزه ثابت شده است كه انسان اوليه از ميوه درختان گذران زندگي مي كرده و بنابر نص قرآن كريم خداوند بشر اوليه را كه آفريد تنها به او دستور داد از هر نوع ميوه اي كه مي خواهد بخورد الا ميوه ممنوعه كه در اين جا وارد بحث تفسيري نمي شويم كه ميوه ممنوعه چه بوده، اما اين نكته مستفاد مي شود كه خداوند نگفته از گوشت حيوانات هم بخور، اما دستور داده اند از ميوه درختان براي رفع گرسنگي خود بهره مند شد.
بنابراين از نظر طبي انسان مي تواند بدون استفاده از گوشت زندگي كند، اما بدون ميوه و گياه هرگز. حضرت امير نيز مي فرمايد: «شكم خود را گورستان حيوانات ننماييد» كه از اين جمله اهميت كاشت درخت و گياه كه مقدمه استفاده از آن است روشن مي شود.
5- چوب درختان در صنايع چوب بري و تأمين بخش مهمي از وسايل مورد نياز معيشتي و نيز وسايل رفاهي و تجملي زندگي انسان نقش اساسي دارد.
6- درختان مي توانند در جلوگيري از فرسايش خاك زراعي و مفيد زمين در هنگام سيل نقش مهمي داشته باشند.
7- درختان در تغيير و تبديل آب و هوا و اعتدال و لطافت آن نقش به سزايي دارند و تشكيل جنگل و توسعه آن نه تنها تغيير اساسي در روند آب و هوا دارد، بلكه در حشر و نشر پرندگان، چرندگان و ديگر حيوانات اهلي و وحشي و نهايتا تعادل در چرخه طبيعت نقش مفيد و ارزنده اي دارد.
8- سايه و ريشه درختان در توليد و حفظ و رشد گياهاني كه نمي توانند ريشه خود را به اعماق زمين براي جذب آب مورد نياز خود بفرستند و يا طاقت تابش مستقيم نور خورشيد را به ويژه در فصل گرما و تابستان ندارد و يا نمي توانند در مقابل باد و باران هاي تند مقاومت نمايند، تأثير به سزايي دارد.
9- در فصل خزان برگ درختان مي تواند «ابركود» متراكمي بسازد كه هوموس يا سيا خاك (گياخاك) ناميده مي شود، اين ماده خاصيت «گلوئيدي» دارد و نگهداري آب توسط خاك را افزايش مي دهد. مواد معدني نيز توسط هوموس جذب شده و از هرز رفتن آن جلوگيري مي كند. هوموس را با خاك مخلوط مي كنند تا موارد مغذي ضروري براي رشد گياه را تأمين نمايد، ضمنا در فصل خزان كشاورزان، باغداران و گل و گياه كاران از كود ساخته شده از انبوه برگ درختان استفاده لازم را مي نمايند.
10- بسياري از درختان از قديم الايام در صنعت داروسازي و عطاري و حتي به دست آوردن نوعي از چسب مورد استفاده قرار گرفته اند، مثلا بهترين نوع چسب چوب از صمغ بعضي از درختان و بهترين ماده ضدعفوني كننده از برگ درخت سدرو سنجد و بهترين رنگ مو از درخت حنا و بهترين مواد خوشبوكننده از چوب درخت عرعر و بهترين نوع عطر براي رفع خستگي در كارگاه هايي كه مي خواهند توليدشان را بالا ببرند از درخت سرو به دست مي آيد.
اين ها مواردي بود از فوايد بي شمار درخت كه ما به اقتصار و اختصار به آنها اشارت داشتيم.
در پايان اميد آن كه هر كدام از ما هر ساله لااقل با غرس يك درخت و كاشتن يك نهال در اين سنت حسنه الهي شركت جوييم و در توسعه جنگل ها و باغ ها و حفظ و حراست بيشتر از اين نعمت بزرگ و موهبت زيباي پروردگار عالميان بكوشيم و زمين را به بهشت اوليه و موطن وجود خاكي انسان اوليه كه خداوند در قرآن كريم در قصه خلق و هبوط آدم به آن اشارت نموده است، تبديل كرده و زمين اين موطن اصلي خود را به اصل خود مبدل گردانيم و چون گذشته لبريز از سبزي و خرمي و صفا و پاكي سازيم.

نويسنده: ابوالفضل فيروزي
................................................................................................
انتهاي پيام/

پنجشنبه|ا|15|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 283]