تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1837447779
«چرایی» احکام شرعی
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: «چرایی» احکام شرعی
در عرصه مسائل شرعی یک سوال عمومی وجود دارد که می توان آن را در برابر تک تک احکام تکرار کرد و آن، پرسش از علت و چرایی یک حکم شرعیست. سوالاتی نظیر چرا نماز صبح دو رکعت است؟ چرا گوشت خرگوش حرام است؟ چرا زنان در نماز باید حجابشان کامل باشد؟ و هزاران چرای دیگر، همه و همه سوالاتی هستند که در این راستا مطرح می شوند.انگیزه این سوالهاکشف انگیزه پرسشگر این گونه سوالها سهم تعیین کننده ای در رسیدن به پاسخ مناسب خواهد داشت؛ اما اگر ندانیم و یا متوجه نشویم که او با طرح این سوال به دنبال چیست قطعا نمی توانیم پاسخ قانع کننده ای به او تقدیم کنیم.انگیزه اول:شایع ترین انگیزه از طرح اینگونه سوالات انکار و به تعبیر دقیق تر زیر سوال بردن حکم آن مسأله است. در این نوع، پرسشگر با طرح این سوال در حقیقت به دنبال سرپیچی از حکم است. سوال او در واقع به این شکل است: «چرا باید گوشت خرگوش حرام باشد در حالی که خیلی از مردم آن را می خورند و اتفاقی هم برای آنها نمی افتد؟» و این یعنی: «گوشت خرگوش نباید حرام باشد.»پاسخ:برای این گروه ثابت می کنیم که در شرع مقدس اسلام چنین حکمی وجود دارد. این کار را می توان با مراجعه به رساله توضیح المسائل و یا سایر راههایی که برای رسیدن به حکم وجود دارد مانند تماس تلفنی با دفاتر مراجع و یا بهره گیری از سایتهای مربوطه به راحتی انجام داد و به او ثابت کرد که در اسلام چنین حکمی وجود دارد و بنابراین جای هیچگونه انکار و یا تردید در آن وجود ندارد. انگیزه دوم:سوال از «چرایی» و یا فلسفه وجود چنین حکمی در اسلام است. پرسشگر به دنبال این است که بداند چرا خدا به او دستور داده که چنین کاری را حتما انجام دهد و یا از او خواسته که فلان کار را اصلا انجام ندهد؟ چرا باید حجاب داشته باشد و چرا نباید به موسیقی طرب انگیز گوش فرادهد؟پاسخ:در پاسخ این عده باید گفت که دلیل احکامی که متخصصین دین (مجتهدین) بیان می کنند یکی از این دو چیز است؛ یا عقل است و یا نقل.سوال از «چرایی» و یا فلسفه وجود چنین حکمی در اسلام است. پرسشگر به دنبال این است که بداند چرا خدا به او دستور داده که چنین کاری را حتما انجام دهد و یا از او خواسته که فلان کار را اصلا انجام ندهد؟ چرا باید حجاب داشته باشد و چرا نباید به موسیقی طرب انگیز گوش فرادهد؟منظور از دلایل عقلی همان مسلمات عقلی هستند که همیشه و در همه جا عقل به آنها حکم می کند و مراد از دلایل نقلی گزاره هائی هستند که از راه وحی به دست ما انسانها رسیده اند که قرآن و روایات معتبر عهده دار تامین ابن بخش هستند.(به دلیل حدیث ثقلین)اگر حکمی بر گرفته از عقل باشد بیان علت آن کار آسانی خواهد بود. مانند این حکم «بر مکلف واجب است که از مجتهد اعلم تقلید کند»(العروةالوثقی م12) چون عقل حکم می کند که در مسائل علمی انسان سراغ کسی برود که از سایر دانشمندان آن رشته متخصص تر و عالم تر باشد.(مستمسک العروة الوثقی1/28)اما اگر حکمی تنها برگرفته از نقل بود و عقل هیچ دخالتی در اصل حکم نداشت در این صورت باید گفت که راه به علت و چرایی آن حکم بسته است مگر آنکه خود صاحب نقل یعنی خدا یا اهل بیت علیهم السلام، تمام و یا گوشه ای از علت آن را بیان کرده باشند. تنها در این صورت است که می توان به علت و یا چرایی یک حکم پی برد و راه دیگری وجود ندارد. زیرا این نوع از احکام، احکامی هستند از جنس «ما لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ »(151/بقره) یعنی اگر از راه وحی به انسان نمی رسید عقل بشر محال بود به آن دست پیدا کند. بنابراین چون این بخش از احکام، فوق عقل بشرند پس دلیل آنها به مراتب از دسترس عقل بشر خارج خواهد بود؛ مگر آنکه صاحب شریعت خودش علت حکم را برای ما بیان کند.بخشی از این روایات را می توان در کتابهایی مانند «علل الشرایع» و «عیون اخبار الرضا علیه السلام» ملاحظه کرد. نقش عقل در اینگونه احکام
در این گونه احکام صرفا نقلی، عقل تلاش می کند تا مطمئن شود این حکم، حکم خداست و جعلی و ساخته بشر نیست. بعد از اینکه با دقت و بهره گیری از روشهای اصولی موجود، برایش ثابت شد که این حکم، حکم خداست بر او لازمست تا در برابر آن تسلیم شود؛ آن را بپذیرد و بدان عمل کند.1پس به طور مثال ما نمی دانیم چرا خداوند اراده کرده است که ما نماز صبح را دو رکعت بخوانیم فقط اینقدرش را مطمئن هستیم که این حرف و دستور حرف و دستور خداست که به ما رسیده است. و چون مسلمان هستیم و اهل «سَمِعْنا وَ أَطَعْنا» (285/ بقره، 51/ نور) می شنویم و بی چون و چرا خدا را اطاعت می کنیم. انگیزه سوم:این انگیزه که چندان با انگیزه قبلی بیگانه نیست به دنبال دلیل علمی برای احکام می گردد. او می خواهد بداند که از نظر علمی این بایدهای شرعی چگونه توجیه می شوند و اگر نبایدی در کار هست از نظر علمی چه آثار زیانباری در پس پرده این منع وجود دارد؟ به طور مثال ما نمی دانیم چرا خداوند اراده کرده است که ما نماز صبح را دو رکعت بخوانیم فقط اینقدرش را مطمئن هستیم که این حرف و دستور حرف و دستور خداست که به ما رسیده است. و چون مسلمان هستیم و اهل «سَمِعْنا وَ أَطَعْنا» (285/ بقره، 51/ نور) می شنویم و بی چون و چرا خدا را اطاعت می کنیمپاسخ:پرسشگر که مرادش از این علم، علم تجربی است باید بداند که علم تجربی فقط و فقط در حوزه ماده و تجربه، امتحان و آزمایشگاه، قدرت مانور و نظر دادن دارد و بس. چنین علمی که محصور در حس و تجربه است فقط می تواند در حوزه خود اظهار نظر کند اما در حوزه ای فراتر از حس و تجربه او نه حق اثبات دارد و نه حق ابطال.خلاصه اینکه در مسائل صرفا نقلی که دلیل عقلی ندارند و به اصطلاح از جنس «ما لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ » هستند؛ گشتن و یا دست و پا کردن یک دلیل عقلی برای آن کار بیهوده ایست؛ مگر آنکه از همان راه نقل، دلیل آن به دست ما رسیده باشد. خلاصه:کسانی که برای هر حکم شرعی به دنبال دلیل عقلی یا علمی (مادی محسوس) می گردند بدانند که برای تمام احکام چنین دلیلی وجود ندارد. دلیل احکام یا صرفا عقلیست و یا صرفا نقلی و یا ترکیبی از این دو.(1) ما این مطلب را در مقاله «ترازوی عقل در معارف دینی» توضیح داده ایم؛ علاقه مندان می توانند به آن مراجعه نمایند.امید پیشگربخش احکام تبیان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 480]
-
گوناگون
پربازدیدترینها