تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833163776
پروفسور سيد محمود حسابي
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
پروفسور سيد محمود حسابي تهیه کننده : مجید مکاریمنبع : راسخون شجره نامه خانوادگي نام : محمود نام خانوادگي : حسابي ( ميرزا حسابي ، مصباح السلطان ) متولد : تهران ، بازارچه قوام الدوله ، ميدان شاهپور ( وحدت اسلامي ) نام پدر : عباس ( معز السلطنه ) متولد : تفرشنام مادر : گوهرشادنام خانوادگي : حسابي ( مدحت السلطنه )متولد , تفرشنام پدر بزرگ : علي ( معز السلطان ، حاج يمين الملك )متولد : تفرشنام مادربزرگ : حاجيه طوبي خانممتولد : تفرشاجداد مادري : ميرزا عيسي وزير و ميرزا محمد حسين وزيرنام همسر : صديقه حائرينام فرزندان : ايرج و انوشهاطلاعاتی خواندنی در مورد استاد حسابیلقب ها ـ شهرت ها پدر علم فيزيك ايرانپدر مهندسي نوين ايرانپدر فرهنگستان ايرانپدر علوم نوين ايرانكتابخانه شخصي پروفسور حسابي كتابخانه استاد شامل ۲۷۴۰۰ جلد كتاب در زمينه هاي گوناگون ادبي ، پزشكي ، رياضي ، زيست شناسي ، ستاره شناسي ، فلسفي ، فيزيكي ، مذهبي و مهندسي است ؛ همچنين چندين دايره المعارف مانند لاروس ، برتانيكا ، بورداس ، امريكانا ... و كتبي در مورد مجسمه ها ، نقاشي ها و موزه هاي معروف جهان نيز در آن يافت مي شود .استاد در روزنامه ها و مجلات معتبري چون : نيوزويك ، شپيگل ، لوپوان ، ساينتيفيك امريكن ، فيزكس تودي ، فيزيكس ورد ، مجله مركز علمي سرن سوييس ، مجله آكادمي علوم آمريكا ، مجله آكادمي علوم نيويورك و ... مشترك بودند .چند جمله و پاسخ زيبا از استاد س : دانش معلم يا هنر معلم ، كدام در رشته معلمي موثر است ؟ج : هيچ كدام ، معلمي عشق است !س : چگونه اين همه تحصيل و خدمت كرديد ؟ج : آدم اول بايد عاشق بشود ، البته بعضي ها هم بلد نيستند عاشق بشوند ، بايد به آنها عاشقي را آموخت .هنر استاد -عشق به آفريده هاي خداوندـ عشق به دانشجويان شانـ عشق به فراگيري علومـ عشق به خانوادهـ پيونده بين علم و اخلاق و ايمانـ استاد مخالف محفوظات ، معتقد به محاسبات و تجربيات ، بودند .لباس هاي استاد در منزل : ربدوشامبر و پيژاما . هنگام سرما : يك كلاه بره پشمي . در فصول ديگر : يك كلاه بره نخي .خارج از منزل و پذيرايي : كت و شلوار و كراوات . با رنگ هاي بسيار آرام ، ملايم ، سنگين همراه با يك كلاه شاپوي تيرهوضعيت زندگاني طفوليت : خانواده متمولجواني و نوجواني : فقر و تنگدستيدانشجويي : زحمت بسيار ، ماموريت هاي سختدوران خدمت : با فراز و نشيب بسياردوران دانشگاه و استادي : با قناعت و تحمل شدايدبيماري بيماري ها ذات الريه ، مالاريا ، زخم معده و اثني عشر ، آب مرواريد ، پروستات ، قلب و نارسايي عروقچشم و بينايي شماره عينك : ۵/۱۳ نزديك بني ، آستيگمات ، دوبينينوع عينك : Prismateتحصيلات تحصيلات مقدماتيبه دليل تنگدستي ، تحصيلات ابتدايي استاد در مدرسه شبانه روزي كشيشان فرانسوي در بيروت كه مدرسه اي رايگان بود ، از ۱۲۹۳ - ۱۲۸۹ ش ، طي گرديد .استاد پيش از مدرسه و همزمان با تحصيلات مقدماتي نزد مادر فاضله شان به فراگيري متون مذهبي و فارسي پرداختند و از كودكي قرآن كريم را حفظ و به آن اعتقادي ژرف داشتند ؛ ديوان حافظ را از بر كردند و بوستان و گلستان سعدي ، شاهنامه فردوسي ، مثنوي مولوي و منشات قائم مقام را نيز آموختند .با شروع جنگ جهاني اول مدرسه مسيحي فرانسويان بسته شد ، از اين رو پس از دو سال وقفه تحصيلات خود را در كالج آمريكايي بيروت و سپس در كالج پروتستان لبنان از ۱۲۹۸ - ۱۲۹۶ ش ادامه دادند .در تمام اين دوران پيوسته رتبه نخست را در ميان هم شاگردي هاي خارجي خود كسب مي كردند و هوش و ذكاوت ايشان تحسين همگان را بر مي انگيخت .تحصيلات دانشگاهي ـ ليسانس ادبيات از دانشگاه آمريكايي بيروت ، ۱۲۹۹ شـ ليسانس مهندسي راه و ساختمان از دانشكده فرانسوي مهندسي در بيروت ، ۱۳۰۱ شـ ليسانس رياضيات ، ستاره شناسي و زيست شناسي از دانشگاه امريكايي بيروت ، ۱۳۰۳ شـ ليسانس مهندسي برق از دانشكده برق پاريس ، ۱۳۰۴ شـ ليسانس مهندسي معدن از مدرسه عالي معدن پاريس ، ۱۳۰۵ شـ گذراندن دو سال اول رشته حقوق در دانشگاه سوربنـ گذراندن رشته پزشكيـ دكتراي فيزيك از دانشگاه سوربن فرانسه ، ۱۳۰۶ شمراكز تحقيق استاد ـ دانشگاه سوربن : تحقيق بر روي سلول هاي فتوالكتريكـ دانشگاه تهران : تحقيق بر روي نظريه بي نهايت بودن ذرات و عبور نور از مجاورت مادهـ دانشگاه شيكاگو امريكا : تحقيق بر روي عبور نور از مجاورت ماده به توصيه پروفسور اينشتينـ دانشگاه پرينستن امريكا : تحقيق بر روي نظريه بي نهايت بودن ذرات به عنوان تنها دستيار ايراني پروفسور اينشتينـ مركز تحقيقات سرن سوييس : تحقيق بر روي نظريه بي نهايت بودن ذراتمشاغل و خدمات ـ تعيين نقشه راه ها در كشور لبنان ، ۱۲۹۹ شـ مهندس راه و ساختمان در اداره راه سوريه ، اجراي پروژه بهسازي و راهسازي در شركت مقاطعه كاري فرانسوي ۱۳۰۲ شـ استخدام به عنوان مهندس راه و ساختمان در اداره راه لبنان ، ۱۳۰۲ شـ شناسايي و كار در معادن ذغال سنگ ناحيه سار فرانسه ، ۱۳۰۴ شـ كار به عنوان مهندس برق در راه آهن برقي دولتي فرانسه ، پاريس ، ۱۳۰۴ شـ راه اندازي اولين آسياب آبي توليد برق در كشور ۱۳۰۵ شـ تشكيل گروه موسيقي كلاسيك به نام سن سباستين در پاريس ، ۱۳۰۶ شـ آغاز واژه گزيني و برابر سازي علمي ، ۱۳۰۶ شـ ايجاد اولين كارگاه هاي تجربي در علوم كاربردي در ايران ۱۳۰۶ شـ استخدام به عنوان مهندسين راه در وزارت طريق و شوارع عامه ، ۱۳۰۷ - ۱۳۰۶ ش، ۱۹۲۸ - ۱۹۲۷ ميلاديـ نقشه برداري و ترسيم اولين نقشه راه ساحلي سراسري بنادر خليج فارس ، ۱۳۰۷-۱۳۰۶ شـ تاسيس اولين مدرسه مهندسي وزارت راه و تدريس در آن ، ۱۳۰۷ شـ تاسيس دارالمعلمين عالي و تدريس در آن ، ۱۳۰۷ شـ ايجاد اولين آزمايشگاه علوم پايه در كشور ، ۱۳۰۷ شـ ساخت اولين راديو در كشور ، ۱۳۰۷ شـ تاسيس دانشسراي عالي و تدريس فيزيك و مكانيك در آن ، ۱۳۰۸ شـ ساخت و راه اندازي اولين آنتن فرستنده در كشور ، ۱۳۰۹ شـ ايجاد اولين ايستگاه هواشناسي كشور ، ۱۳۱۰ شـ نصب و راه اندازي اولين دستگاه راديولوژي در ايران ، براي برادرشان ، آقاي دكتر محمد حسابي . اولين راديولوژيست ايران ، ۱۳۱۰ شـ صاحب كرسي و استاد فيزيك از ۱۳۱۰ ش، تا پايان عمرـ تعيين ساعت ايران . ۱۳۱۱ شـ رئيس انجمن فيزيك ايران در بدو تاسيس ، ۱۳۱۱ شـ نقشه برداري ، محاسبات و احداث راه تهران ـ شمشك به منظور بهره برداري از معادن ذغال سنگ ، ۱۳۱۲ ش- تاسيس اولين بيمارستان خصوصي در ايران : بيمارستان گوهرشاد ، با همكاري برادرشان دكتر محمد حسابي ، ۱۳۱۲ شـ پايه گذاري تدريس علوم به زبان فارسي و تدوين كتب علمي به زبان فارسي ، ۱۳۱۲ شـ طرح تاسيس دانشگاه تهران و تدوين اساسنامه آن ، ۱۳۱۳ شـ تاسيس دانشكده فني در ۱۳۱۳ ش و رياست و تدريس در آن دانشكدهـ شركت در تاسيس فرهنگستان ايران ، ۱۳۱۴ شـ شركت در كنفرانس علمي بين المللي آكسفورد ، ۱۳۱۵ شـ تاسيس دانشكده علوم ، ۱۳۲۱ ش و رياست آن دانشكده از ۱۳۲۷ - ۱۳۲۱ و از ۱۳۳۶ - ۱۳۳۰ ش و تدريس در آن از بدو تاسيس تا پايان عمر ، ۱۳۷۱ شـ پايه گذاري و عضويت افتخاري در شوراي عالي معارف ، ۱۳۲۱ شـ تاسيس مركز عدسي سازي اپتيك كاربردي در دانشكده علوم دانشگاه تهران ، ۱۳۲۳ شـ تاسيس اولين رصدخانه نوين در ايران ، ۱۳۲۴ شـ مطالعه علمي در دانشگاه هاي پرينستن و شيكاگو و انتشار دو مقاله علمي در آمريكا و انگليس ، ۱۳۲۸ - ۱۳۲۵ شـ تهيه صورت جلسات و خلاصه مذاكرات آكادمي ملي علوم ، ۱۳۲۶ شـ عضويت هيئت تحقيقاتي در انستيتوي تحقيقات هسته اي شيكاگو ، ۱۳۲۷ شـ راه اندازي اولين مركز زلزله شناسي كشور ، ۱۳۲۸ شـ تاسيس بخش آكوستيك در دانشكده علوم و اندازه گيري فواصل و تنظيم گام ها و مطالعات علمي روي نت هاي موسيقي ايراني ، ۱۳۲۵ ش- عضو هيئت تحقيقاتي در انستيتوي تحقيقات هسته اي شيكاگو ، ۱۳۲۷ شـ نماينده مرد تهران در مجلس سنا . از ۱۳۴۰ - ۱۳۲۸ شـ ماموريت خلع يد از شركت نفت انگليس در دولت دكتر مصدق ، ۱۳۳۰شـ اولين رئيس هيئت مديريه و مدير عامل شركت ملي نفت ايران در دولت دكتر مصدق ، ۱۳۳۰ شـ وزير فرهنگ در دولت دكتر مصدق ، ۱۳۳۱ - ۱۳۳۰ شـ پايه گذاري و برنامه ريزي آموزشي نوين ابتدايي و دبيرستاني ، ۱۳۳۰ ش- پايه گذاري مدارس عشايري و تاسيس اولين مدرسه عشايري در ايران ، ۱۳۳۰ شـ پايه گذاري مدارس عشايري و تاسيس اولين مدرسه عشايري در ايران ، ۱۳۳۰ شـ تاسيس و رياست موسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران ، ۱۳۴۴ - ۱۳۳۰ شـ پايه گذاري مركز تحقيقات اتمي دانشگاه تهران ، ۱۳۳۰ شـ مخالفت با طرح قرار داد ننگين كنسرسيوم در مجلس ، ۱۳۳۳ شـ تدوين اساسنامه و تاسيس موسسه ملي استاندارد ايران ، ۱۳۳۳ شـ تاسيس مركز مدرن تعقيب ماهواره ها در شيراز ، ۱۳۳۵ شـ پايه گذاري مركز مخابرات اسدآباد همدان ، ۱۳۳۸ شـ مخالفت با قرارداد عضويت دولت ايران در سنتو در مجلس ، ۱۳۳۹ ش- مخالفت با طرح قانون ننگين كاپيتولاسيون و كنسرسيوم در مجلس و كناره گيري از مجلس به دنبال مخالفت هاي سياسي ، ۱۳۴۰ شـ اولين نماينده دائم ايران ، در سازمان بين المللي فضا ـ سازمان ملل متحد ، ۱۳۴۷ - ۱۳۴۱ شـ تاسيس و رياست انجمن ژئوفيزيك ايران ، ۱۳۴۵ شـ راه اندازي اولين ليزر ايران ، ۱۳۴۵ شـ خريدن زمين در كره مريخ ، ۱۳۴۶ شـ تاسيس و راه اندازي رآكتور اتمي دانشگاه تهران و ايجاد سازمان انرژي اتمي ايران ، ۱۳۴۹ شـ تاسيس انجمن موسيقي ايران و مركز پژوهش هاي موسيقيـ تدوين آيين نامه كارخانجات نساجي كشور و رساله چگونگي حمايت دولت در رشد اين صنعتـ تدوين آيين نامه ، تاسيس ، نصب و راه اندازي كارخانجات دخانيات ايرانـ بنيان گذاري واحد پژوهشي صنعتي فياوري خان و مان ، ۱۳۵۹ شـ استفاده از انرژي خورشيدي در ايران ، ۱۳۶۰شـ تاسيس و رياست كميته پژوهشي فضاي ايران ، ۱۳۶۰شـ تاسيس واحد تحقيقاتي صنعتي سغدائي ، ۱۳۶۲ ش- رياست گروه ممالك جهان سوم در كنفرانس بين المللي فضاـ استاد با سه نسل كار و تلاش خستگي ناپذير به ترتيب هفت نسل استاد و دانشجو پرداختند كه بسياري از آن ها اكنون از اساتيد بنام دانشگاه هاي ايران و پيشرفته ترين مراكز علمي جهان هستند .محل هاي كار در ايران ـ وزارت طرق و شوارع عامهـ دارالمعلمين عاليـ دانشسراي عاليـ شركت ملي نفت ايرانـ مجلس سناـ وزارت فرهنگـ فرهنگستان ايرانـ دانشگاه تهراناولين و آخرين كار ساختماني استاد اولين : ساختمان اصلي دانشكده فني دانشگاه تهران ( فاز اول )آخرين : ساخت پناهگاه بزرگ جنگي ، ضد حملات موشكي و بمباران هوايي ، براي محله چهارراه حسابيعضويت ها عضو پيوسته شوراي عالي فرهنگ ، از ۱۳۲۱ - ۱۳۱۵ ش و از ۱۳۴۶ - ۱۳۲۵ شـ عضو انجمن اصطلاحات علمي ، ۱۳۲۱ شـ عضو شوراي عالي فرهنگ از ۱۳۳۱ شـ عضو كنفرانس علمي دانشگاه پرينستن ، ۱۳۲۵ شـ عضو هيئت تاليف و ترجمه ، ۱۳۲۸ش- عضو كنگره اتمي مسكو ، ۱۳۳۴ - ۱۳۳۳ ش و بازديد از مراكز اتمي روسيه ، ۱۳۳۴ ش- عضو كنفرانس علمي و بازديد از موسسات تحقيقاتي كشور فرانسه ، ۱۳۳۵ ـ ۱۳۳۴ ش- عضو اولين كنفرانس اتمي فرانسه ، ۱۳۳۷ شـ عضو كنفرانس اتمي ژنو ، ۱۳۴۷ - ۱۳۳۷ شـ عضو عضو دائمي كميته علمي فضا ، ۱۳۴۷ - ۱۳۴۱ شـ عضو كنفرانس بين المللي فضا ، ۱۳۳۷ شـ عضو انجمن فيزيك اروپا از ۱۳۴۱ شـ عضو انجمن فيزيك امريكا از ۱۳۴۱ شـ عضو انجمن فيزيك فرانسه از ۱۳۳۷ ش- عضو آكادمي علوم نيويورك از ۱۳۳۴ شـ عضو كميته ملي ايران از ۱۳۳۶ ش- عضو كميته كنفرانس علمي و فني فضا در نيويورك به نمايندگي دانشگاه تهران ، ۱۳۴۶ شـ عضو كنفرانس علمي و فني فضا در وين ، ۱۳۴۷ - ۱۳۴۴ شـ عضو انجمن فرهنگ ايران باستانـ عضو پيوسته فرهنگستان زبان ايران از سال ۱۳۱۴ ش- عضو كنفرانس بزرگداشت علماي جهان در شيكاگوـ عضو هيئت امناي انجمن آثار و مفاخر فرهنگي ، با تصويب شوراي عالي انقلاب فرهنگي ، ۱۳۷۰ شـ عضو هيئت امناي مركز تحقيقات بنيادي ، تريست ايتاليا ، به پيشنهاد پروفسور عبدالسلامـ عضور شوراي دانشگاه بين المللي اتمـ عضو كنگره رياضي دانان اسلو ، ۱۳۱۵ شـ عضو كميته علمي و فني فضا ، نيويورك ، ۱۳۴۶ شـ عضو كنفرانس علمي بين المللي اكسفورد ، ۱۳۱۵ شمراسم و كنفرانس هاي بين المللي ـ شركت در كنفرانس علمي بين المللي فيزيك دانشگاه كمبريج ، ۱۳۲۵ ش- شركت در بزرگداشت سيصدمين سال تولد نيوتن ، به دعوت انجمن پادشاهي انگلستان ، ۱۳۲۶ شـ شركت در مراسم افتتاح رآكتور اتمي هندوستان ۱۳۳۹ - ۱۳۳۸ شـ شركت در كنفرانس اتمي وين ، ۱۳۴۵ شـ شركت در كنفرانس بين المللي فيزيك ذرات اصلي ، ۱۳۲۵ شبزرگداشت و يادمان ها ـ كنگره ۶۰ ساله فيزيك ايران ، ۱۳۶۶ شـ بزرگداشت پروفسور حسابي ، پدر علم فيزيك ايرانـ نامگذاري تالار استاد دكتر حسابي در سازمان انرژي اتمي با شركت پروفسور عبدالسلام ، به پاس بنيان گذاري علم هسته اي و تاسيس رآكتور اتمي در ايران ، به وسيله پروفسور حسابي ، ۱۳۶۷ شـ چهارراه و خيابان حسابي در تجريش ، توسط شوراي نامگذاري ، ۱۳۲۰ شـ خيابان حسابي در اراك ، توسط شوراي نامگذاري ، به ابتكار جناب آقاي دكتر قريب ، ۱۳۴۰ شـ مدارس مختلف در استان هاي كشور ، به نام پروفسور حسابي ، به پاس خدمات فرهنگي استاد ، از ۱۳۲۰ شـ كتابخانه پروفسور حسابي ، به ابتكار شهرداري تهران ، به پاس خدمات استاد ، در منطقه ۱۷ ، ۱۳۷۱ ش- اعطاي جايزه حسابي ، به بهترين پژوهش گر كشور ، در علم فيزيك ، از ۱۳۶۲ش- بلوار استاد حسابي در شهر مقدس مشهد ۱۳۷۸ شـ بلوار دكتر حسابي در شيراز ۱۳۷۹ ش- خيابان دكتر حسابي در دماوند ۱۳۶۶ ش- بلوار پروفسور حسابي در كرج ۱۳۷۴ ش- خيابان دكتر حسابي در رشت ، ۱۳۷۷ شـ بلوار دكتر حسابي در شاهين شهر ۱۳۷۶ ش- ساختمان دكتر حسابي در دانشگاه اراك ۱۳۷۶ ش- سالن آزمايشگاه دكتر حسابي در دانشگاه آزاد اراك ۱۳۷۶ شـ نامگذاري تعدادي از شعبات بانك ها به نام پروفسور حسابيـ نامگذاري مجتمع آموزشي در بافق يزد .آثار استاد رساله هاـ رساله دكتراي فيزيك باعنوان حساسيت سلول هاي فتوالكتريكرساله راه ما ، به زبان هاي فرانسه و انگليسي ، ۱۳۱۴ ش و به زبان فارسي ، تهران ، ۱۳۷۱ شـ رساله تفسير امواج دوبرويـ رساله درباره ماهيت ماده ، دانشگاه تهران ، به زبان انگليسي ، ۱۳۲۵ ش- رساله ذرات پيوسته ، كه در آكادمي علوم نيويورك و در دانشگاه تهران ، به زبان هاي انگليسي و فارسي ، ۱۳۲۵ ش ، منتشر شد .ـ رساله مدل ذره بي نهايت گسترده در نشريه فيزيك فرانسه ، ۱۳۳۶ شـ رساله فيزيك جديد و فلسفه ايران باستان به زبان انگليسي و نشر آن به زبان فارسي در مجله فرهنگ ايران باستان ، مهر ۱۳۴۳ ش- رساله توانايي زبان فارسي ، تهران ، در مجله ايران باستان مهر ، ۱۳۵۰شـ رساله نظريه ذرات بي نهايت گسترده ، به زبان انگليسي چاپ دانشگاه تهران ، ۱۳۵۶ ش- رساله راه بهبودي ، تهران ، آماده چاپكتاب هاـ قانون تاسيس دانشگاه تهران ، ۱۳۱۲ ش- فيزيك دوره اول و دوم دبيرستان ، ۱۳۱۸ ش- نام هاي ايراني ، ۱۳۱۹شـ صورت جلسه آكادمي ملي علمي ، ۱۳۲۶ شـ آئين نامه امور مالي دانشگاه تهران ، ۱۳۳۳ شـ ديدگاني فيزيكي ، دانشگاه تهران ، ۱۳۴۰ شـ واژه نامه تخصصي فيزيك ، ۱۳۶۹ - ۱۳۴۰ شـ نگره كاهنربايي ، دانشگاه تهران ، ۱۳۴۵ شـ شجره نامه خانواده حسابي ، وزارت فرهنگ و هنر ۱۳۴۶ شـ فيزيك حالت جامد به زبان انگليسي و فرانسه ، ۱۳۴۸ ش و به زبان فارسي ، ۱۳۵۸ شـ ديدگاني كوانتيك ، دانشگاه تهران ، ۱۳۵۸ شـ افغان فرانسه به فارسي . آماده چاپـ وندها و گهواژه هاي فارسي ، تهران ، ۱۳۶۸ شـ چگونگي تاريخ ايران ، آماده چاپـ الكتروديناميك ، آماده چاپـ فرهنگ حسابي ، تهران ، ۱۳۷۰ شـ گردآوري ديوان حسابي از كتابخانه دانشگاه پاريس ، متعلق به قرن ۱۷ و چاپ آن در دانشگاه تهران ، ۱۳۵۴ شتحقيقات-تحقيق نظري درباره ساختمان ذرات اصلي هسته اتم ، دانشگاه تهران ، ۱۳۲۴ شـ تحقيق درباره اصلاح قانون جاذبه عمومي نيوتن و قانون ميدان الكترومانيتيك ماكسول ، ۱۳۲۶ ش- تحقيق درباره استنتاج ساختمان ذرات اصلي اتم از نظريه عمومي اينشتين ، با راهنماي پروفسور اينشتين ، به زبان انگليسي در دانشگاه پرينستن ، ۱۳۲۵ شـ تحقيق درباره نظريه نسبيت در دانشگاه پرينستن ، ۱۳۲۵ شهمين مطلب در نشريه علمي در سال ۱۳۲۶ ش به چاپ رسيده است .ـ تحقيق علمي در مورد اثر ماه بر مسير عبور نور و انحراف شعاع نوراني در مجاورت سطح يك جسم ، به زبان انگليسي ، انستيتو علوم هسته اي شيكاگو ، ۱۳۲۶ ش- تحقيق آزمايشگاهي عبور نور در مجاورت ماده در دانشكده علوم دانشگاه تهران ، ۱۳۷۰ - ۱۳۲۶ ش- تحقيق در مورد ديوان حافظ و رساله جامع تفسير ابيات و غزليات حافظـ تحقيق در مورد گلستان سعديـ تحقيق در مورد ديوان باباطاهرـ تحقيق در مورد شاهنامه فردوسيـ تحقيق درباره انواع ذرات اصلي و تعداد آن هاـ تحقيق درباره شكل فرمول قانون نيروي جاذبه جرميـ تحقيق درباره شكل فرمول قانون نيروي جاذبه الكتريكيـ تحقيق درباره شكل فرمول قانون نيروي جاذبه مغناطيسيـ تحقيق تجربي درباره تغيير نمار ، شكست نور در نزديكي سطح يك جسمـ تحقيق در مورد ليزرها و نور همدوسـ تحقيق در مورد ارتعاش هسته مغناطيسيـ تحقيق در مورد اثر موسبوثردانستني هايي درباره استاد جهش هاي تحصيليجهش از كلاس اول زبان انگليسي به كلاس پنجم ، بعد از مطالعه در يك تابستان .اولين ليسانس در ۱۷ سالگي ، ادبيات .۸ مدرك كارشناسي مهندسي و دكترا در فاصله ۷ سالرتبه تحصيليهمواره در رتبه نخستهوش و حافظهاز طفوليت تا روزهاي آخر حيات در بهترين شرايط ذهنيمراكزي كه در آن به تحصيل پرداختند ۱ـ طفوليت ، نوجواني و جواني نزد مادر فاضله شان خانم گوهرشاد حسابي۲ـ مدرسه كشيش هاي فرانسوي ، بيروت۳ـ كالج آمريكاي بيروت۴ـ دانشگاه آمريكايي بيروت۵ـ دانشگاه فرانسوي بيروت۶ـ دانشگاه پاريس۷ـ دانشگاه سوربن ، نزد پروفسور فابري۸ـ دانشگاه پرينستن ، نزد پروفسور اينشتيندر شهرهاي تهران ، بغداد ، دمشق ، بيروت ، پاريس ، پرينستن ، شيكاگواستاد و ايمان اعتقادات مذهبي پروفسور حسابي ريشه اي عميق داشت . ايشان در دوران طفوليت حافظ قران كريم شدند و در مباحثات همواره به آيات قرآن و روايات به عنوان شواهد و دلايل محكم استناد مي كردند . استاد اعتقاد داشتند كه طبيعت تحت آهنگ موزون و عرفاني خود در حال نيايش است و همچنين تئوري بي نهايت بودن ذرات را با وحدت وجود مرتبط مي دانستند . ايشان مي گفتند : شايد بيست شاگرد ممتاز درس بخوانند و فارغ التحصيل شوند ولي كسي كه ديد و نظر جديدي دارد بايستي تقوا نيز داشته باشد ؛ چنين افرادي نسبت به ديگران برتري دارند .حتي به هنگام انتخاب همسر دختري از خانواده روحاني حائري برگزيدند . ايشان فرزندان خود را از كودكي ملزم به فراگيري و انجام فرائض ديني مي نمودند و حتي آنان را به تلاوت آيات با لهجه صحيح عربي و درك كامل معاني تشويق مي كردند . در زمان اداره اولين بيمارستان خصوصي در ايران با وجود جو حاكم ، كاركنان خانم ملزم به رعايت كامل حجاب بودند و اين نشاني از پايبندي استاد به مباني و اصول اعتقادي بود .مجلاتي كه استاد آبونه بودند نيوزويك ، شپيگل ، لوپوان ، ساينتيفيك امريكن ، فيزيكس تودي ، فيزكس ورد ، مجله مركز علمي سرن سوييس ، مجله آكادمي علوم امريكا ، مجله آكادمي علوم نيويورك .موسيقي استاد به موسيقي اصيل ايراني علاقه بسيار داشتند و مي گفتند : موسيقي ايراني يك طرز فكر است ، يك فلسفه است و بيان يك آرزوست. ايشان به كمك شاگردان خود در دانشكده علوم مانند آقاي دكتر بركشلي به تعيين نت ها مو اندازه گيري دقيق فواصل گام هاي موسيقي ايراني پرداختند وبه ياري آقاي دكترناجي با تغيير شكل كاسه تار اين ساز قديمي ايران را اصلاح كردند تا با نت هاي مختلف زير و بم خنيد داشته باشد .استاد موسيقي كلاسيك غرب را به خوبي مي شناختند و در نواختن ويولون و پيانو مهارت داشتند ، تا آنجا كه برنده جايزه اول مدرسه موسيقي پاريس ، در سال ۱۳۰۶ ش شدند . در ميان موسيقي دانان غربي بيش از همه به باخ علاقه داشتند و معتقد بودند : آنقدر موسيقي باخ قشنگ است كه آدم فكر مي كند با خدا حرف مي زند . ايشان موسيقي بتهوون ، شوبرت ، شوپن ، موتسارت و ويوالدي را نيز تحسين مي كردند .استاد و نقاشي ، مجسمه سازي و ورزش آشنا و علاقه مند به مجسمه هاي معروف دنيا ، به ويژه يونان ؛ علاقه خاصي نيز به آثار مجسمه سازي معروف فرانسوي رودن داشتند .علاقه مند به نقاشي كلاسيك به ويژه بوتيچلي ، بوش ، ونگوگ و ..كوه پيمايي و راه پيمايي از ورزش هاي مورد علاقه استاد بود . در دوران نوجواني در رشته شنا ، ديپلم نجات غريق دريافت كردن . از ديگر ورزش هاي مورد علاقه استاد مي توان از فوتبال ، دوچرخه سواري ، دو استقامت دشت نوردي و ... نام برد .زبان هايي كه استاد به آنها اشراف داشتند استاد حسابي برچهار زبان زنده دنيا يعني : فرانسوي ، انگليسي ، آلماني و عربي تسلط داشتند و در مطالعات و مكالمات اين زبان ها را به كار مي گرفتند . همچنين به زبان هاي سانسكريت ، لاتين ، يوناني ، پهلوي ، اوستايي ، تركي ، ايتاليايي و روسي اشراف داشتند و آن را در تحقيقات علمي خود به ويژه در امر واژه گزيني زبان فارسي به كار مي بردند .زمان هاي كار و مطالعه به عنوان نمونه ، روزهاي تابستان :صبح زود : عبادات و مطالعات خصوصي۷:۳۰ تا ۸:۳۰ صبح : صرف صبحانه با خانواده۸:۳۰ تا ۱۰ صبح : محاسبه تئوري بي نهايت بودن ذرات۱۰ تا ۱۰:۳۰ صبح : استراحت و صحبت با خانواده۱۰:۳۰ تا ۱۲:۳۰ ظهر : نوشتن كتب و جزوات درون دانشگاهي۱۲:۳۰ تا ۱۳:۳۰ صرف ناهار۱۳:۳۰ تا ۱۴:۳۰ استراحت۱۴:۳۰ تا ۱۵:۰۰ صرف چاي با خانواده۳ تا ۵ بعدازظهر : مطالعه كتاب هاي فيزيك كه از كتابخانه ها ، دانشگاه هاي معروف دنيا ، سفارش داده و دريافت مي كردند .۵ تا ۷ بعدازظهر : مطالعه مجلات فيزيك جديد و مجلات تخصصي ديگر .۷ شب : گوش دادن به اخبار راديو ، همراه مطالعه مجلات خارجي ، روزنامه هاي داخلي مانند : شپيگل ، لوپوان . تايم ، نيوزويك ، اطلاعات و كيهان .۹ تا ۱۰ شب : تدريس و پاسخ سوالات فرزندان همسايه ها۱۰ تا ۱۲ شب : تدريس و پاسخ سوالات ايرج و انوشه۱۲ تا ۱۲:۳۰ شب : مطالعه كتب آلماني۱۲:۳۰ تا ۱:۳۰ بامداد : مطالعه نامه هاي رسيده و پاسخ به آنها و مطالعه كتاب هاي رمان ، فلسفه و ادبيات .نويسندگان و شعراي مورد علاقه استاد استاد به آثار نويسندگان و شعرايي چون : حافظ ، سعدي ، فردوسي ، مولوي ، نظامي ، باباطار ، ... و آندره ژيد ، شكسپير ، شلي ، فالكنر ، آناتول ، فرانس . ولتر ، هكسلي ، همينگوي ، راسل ، بودلر ، راسين ، رامبو ، ورلن و... علاقه داشتند .بزرگاني كه استاد با آنها در تماس بودند پروفسور اينشتين ، برگمان ، بلاكت ، ديراك ، شرودينگر ، بور ، تلر ، بورن ، فرمي ، فون نويمن ، گودال ، ويتسكر ، برتراند راسل ، آندره ژيد و ... استاد مطهري ، علامه محمد تقي جعفري ، استاد ابوالقاسم حالت ، استاد شيخ الملك ، كمال الملك و ...ايشان قريب به پنجاه سال در جلسات روزهاي جمعه پذيرايي علما ، فقها ، شعرا ، ادبا ، اساتيد دانشگاه و حتي مردم عادي و هر پانزده روز يكبار روزهاي دوشنبه پذيرايي فارغ التحصيلان دانشكده فني دانشگاه تهران بودند .جلسات در منزل روزهاي جمعه صبح : به مدت ۵۰ سال همراه فقها ، علما ، اساتيد ، شعرا ، ادبا ، معلمين ، فرهنگيان ، دانشگاهيان ، صنعتگران ، مبتكران ، فضلا و افراد عادي .روزهاي يك شنبه : با همشهري هاي تفرشيروزهاي دوشنبه : با شاگردان شان در دانشكده فني از تمام دوره هاساير روزها : با تعيين وقت قبلي .اخلاق و عادات استاد مردي خوش رو ، فروتن و با وقار بودند . كم سخن مي گفتند و بسيار مي انديشيدند . قناعت و صرفه جويي از خصوصيات اخلاق ايشان بود و هرچه در اختيارشان قرار مي گرفت به عنوان نعمتي الهي در نظر مي گرفتند . و از آن كمال استفاده را مي بردند . هيچ گاه از تحصيل علم غافل نشدند و در طول سي و هشت سال پاياني عمر ، شبي يك ساعت به فراگيري زبان آلماني مي پرداختند .مطالعه و تحقيق بر روي مطالب گوناگون ، محاسبات تئوري بي نهايت بودن ذرات ، گوش دادن به اخبار داخلي و راديوهاي خارجي ، باغباني ، آهنگري ، نجاري و ابداعات علمي و صنعتي از سرگرمي هاي ايشان بود .به همسر و فرزندان خود عشق مي ورزيدند . و به آنها احترام مي گذاردند . با وجود مشغله بسيار ، همواره مي كوشيدند از هر فرصتي براي تبادل نظر و همنشيني با آنها استفاده نمايند . هر شب دو ساعت را به آموزش مطالب گوناگون و پاسخ گويي به سوالات درسي فرزندانشان و همچنين ساعتي را به آموزش فرزندان همسايگان اختصاص مي دادند .چگونگي گذراندن تعطيلات و سرگرمي هاي منزل ايرانگرديجهانگرديتعميرات برق و آب ، رسيدگي به باغچه ها ، امور ساختماني منزل ، تعمير اتومبيل ، ساخت دستگاه ها و آزمايش ابتكارات در كارگاه منزل .مسافرت ها سفر به تمامي شهرستان ها و روستاهاي كشور ، تا حد توان ، به مدت ۹ روز در تعطيلات نوروز و حدود دو ماه در هنگام تعطيلات تابستاني ، مسافرت به كشورهاي خارجي ، اسكانديناوي ، كانادا ، امريكا ، روسيه ، مصر عربستان ، سوريه ، اردن ، تركيه ، الجزاير ، چين ، ژاپن ، هند و كشورهاي آسياي ميانه ، هنگ كنگ ، تايلند ، تايوان ، سنگاپور ، آلاسكا و تمام كشورهاي اروپاي شرقي .بياني زيبا در مورد استاد نظر يكي از اساتيد :پروفسور حسابي ، با ۳ نسل كار و تلاش خستگي ناپذير ، ۷ نسل استاد و دانشجو را ، براي كشور تربيت نمودند .پروفسور حسابي ، درس خواندن جدي را به ما آموختند . ايشان جدي بودن را به ما آموختند .پروفسور حسابي علاوه بر فيزيك ، به شاگردان شان زبان خارجي علمي را مي آموختند .پروفسور حسابي به ما ، احترام به زبان فارسي ، و پرهيز از استفاده لغات خارجي را آموختند .پروفسور حسابي ، سخن كم و كوتاه مي گفتند ، ايشان بيش تر گوش مي كردند و بيش تر تعقل مي نمودند .پروفسور حسابي ، ايستادگي و مبارزه علمي را به شكل علمي و با متانت و تعقل انجام مي دادند .پروفسور حسابي وقت را تلف نمي كردند . از تمام لحظات استفاده مي كردند.پروفسور حسابي ، به ما فهميدن را ياد دادند ، نه حفظ كردن .پروفسور حسابي ، منظم ، كاملا با برنامه بودند .پروفسور حسابي ، نجيب ، متين ، دور از تظاهر بودند .در پي تلاش هاي بي وقفه استاد در زمينه هاي گوناگون علمي و فرهنگي ، بزرگترين نشان علمي فرانسه ، كوماندور دولا لژيون دونور و افيسيه دولالژيون دونور به ايشان اعطا گرديد . در ۱۳۵۰ ش ، به عنوان استاد ممتاز دانشگاه تهران ملقب گرديدند و درسال ۱۳۶۶ ش در كنگره شصت سال فيزيك ايران از خدمات ايشان به عنوان پدر فيزيك ايران قدرداني به عمل آمد . استاد همچنين در ۱۹۹۰ به عنوان مرد اول علمي جهان برگزيده شدند .و سرانجام پروفسور سيد محمود حسابي پس از نود سال عمر پربار و كسب افتخارات گوناگون ، در دوازدهم شهريور ماه ۱۳۷۱ ش در بيمارستان دانشگاه ژنو و به هنگام معالجه قلبي ، بدرود حيات گفتند . مقبره استاد بنا به خواسته ايشان در زادگاه خانوادگي و در شهر دانشگاهي تفرش قرار دارد .يادشان گرامي و راهشان پر رهرو باد .توانايي زبان فارسي آنچه مي خوانيد مقاله اي به قلم پروفسور سيد محمود حسابي است كه در سال ۱۳۵۰ زير عنوان توانايي زبان فارسي در نشريه انجمن فرهنگ ايران باستان به چاپ رسيده است .اين مقاله گوياي گوشه اي از تلاش و كوشش بي وقفه استاد در حفظ زبان و فرهنگ ايران است .در تاريخ جهان هر دوره اي ويژگي هايي داشته است . در آغاز تاريخ آدميان زندگاني قبيله اي داشتند و دوران افسانه ها بوده است . پس از پيدايش كشاورزي ، دوره ده نشيني و شهرنشيني آغاز شده است . سپس دوران كشورگشايي ها و تشكيل پادشاهي هاي بزرگ مانند پادشاهي هاي هخامنشيان و اسكندر و امپراتوري رم بوده است . پس از آن دوره هجوم اقوام بربري بر اين كشور ها و فرو ريختن تمدن آنها بوده است . سپس دوره رستاخيز تمدن است كه به نام رنسانس شناخته شده است . تا آن دوره ملل مختلف داراي وسايل كار و پيكار يكسان بودند. مي گويند كه وسايل جنگي سربازان رومي و بربرهاي ژرمني با هم فرقي نداشته و تفاوت ، تنها انضباط و نظم و وظيفه شناسي لژيون هاي رومي بوده است كه ضامن پيروزي آنها بوده است .همچنين وسايل جنگي مهاجمين مغول و و ملل تمدن چندان فرقي با هم نداشته است .از دوران رنسانس به اين طرف ملل غربي كم كم به پيشرفت هاي صنعتي و ساختن ابزار نوين نايل آمدند و پس از گذشت يكي دو قرن ابزار كار آنها به اندازه اي كامل شد كه براي ملل ديگر ياراي ايستادگي در برابر حمله آنها نبود . همزمان با اين پيشرفت صنعتي تحول بزرگي در فرهنگ و زبان ملل غرب پيدا شد ، زيرا براي بيان معلومات تازه ناگزير به داشتن واژه هاي نويني بودند و كم كم زبان هاي اروپايي داراي نيروي بزرگي براي بيان مطالب مختلف گرديدند .در اوايل قرن بيستم ملل مشرق به عقب ماندگي خود پي بردند و كوشيدند كه اين عقب ماندگي را جبران كنند . موانع زيادي سر راه اين كوشش ها وجود داشت و يكي از آنها نداشتن زباني بود كه براي بيان مطالب علمي آماده باشد . بعضي ملل چاره را در پذيرفتن يكي از زبان هاي خارجي براي بيان مطالب علمي ديدند ، مانند هندوستان ، ولي ملل ديگر به واسطه داشتن ميراث بزرگ فرهنگي نتوانستند اين راه حل را بپذيرند كه يك مثال آن كشور ايران است .براي بعضي زبان ها به علت ساختمان مخصوص آنها جبران اين كمبود واژه هاي علمي كاري بس دشوار و شايد نشدني است مانند زبان هاي سامي كه اشاره اي به ساختمان آنها خواهيم كرد .بايد خاطرنشان كرد كه شماره واژه ها در زبان هاي خارجي در هر كدام از رشته هاي علمي خيلي زياد است و گاهي در حدود ميليون است . پيدا كردن واژه هايي در برابر آنها كاري نيست كه بشود بدون داشتن يك روش علمي مطمئن به انجام رسانيد و نمي شود از روي تشابه و استعاره و تقريب و تخمين در اين كار پردامنه به جايي رسيد و اين كار بايد از روي يك اصول علمي معين انجام گيرد تا ضمن علم ، به بن بست برنخورد .براي اينكه بتوان در يك زبان به آساني واژه هايي در برابر واژه هاي بي شمار علمي پيدا كرد بايد امكان وجود يك چنين اصل علمي در آن زبان باشد . مي خواهيم نشان دهيم كه چنين اصلي در زبان فارسي وجود دارد و از اين جهت زبان فارسي ، زباني است توانا در صورتي كه بعضي زبان ها گو اينكه از جهات ديگر سابقه ادب درخشاني دارند ولي در مورد واژه هي علمي ناتوان هستند .اكنون از دو نوع زبان كه در اروپا و خاور نزديك وجود دارد صحبت مي كنيم كه عبارتند از زبان هاي هند و اروپايي و زبان هاي سامي . زبانهاي فارسي از خانواده زبان هاي هند و اروپايي است .در زبان هاي سامي واژه ها بر اصل ريشه هاي سه حرفي يا چهار حرفي قرار دارند كه به نام ثلاثي و رباعي گفته مي شوند و اشتقاق واژه هاي مختلف بر اساس تغيير شكلي است كه به اين ريشه ها داده مي شود و به نام ابواب خوانده مي شود . پس شمار واژه هايي كه ممكن است در اين زبان ها وجود داشته باشد نسبت مستقيم با شمار ريشه هاي ثلاثي و رباعي دارد . پس بايد بسنجيم كه حداكثر شمار ريشه هاي ثلاثي چقدر است . براي اين كار يك روش رياضي به نام جبر تركيبي به كار مي بريم .در اين رشته قضيه اي است كه به اين ترتيب :هر گاه بخواهيم از ميان تعداد n شيئي تعداد معيني مثلا k شيئي برگزينيم و بخواهيم بدانيم كه چه جور مي شود اين k شيئي مختلف را از ميان آن تعداد كل n شيئي برگزيد ، پاسخ اين پرسش چنين است :اگر تعداد امكانات گزينش را به p نشان دهيم اين عدد مي شود :( ۱+ n - k ) ( ۲ n - )(۱ n - )n = p ترتيب قرار دادن k شيئي در اين فرمول رعايت شده است و عدد p را (Permutation) مي گويند .مثلا اگر بخواهيم از ميان پنج حرف دو حرف را برگزينيم اينجا ۵=n و ۲=k و مساوي است با ( ۲۰=۴×۵ = p )يعني مي توان ۲ حرف را ۲۰ جور از ميان ۵ حرف برگزيد به طوري كه ترتيب قرار دادن ۲ حرف نيز رعايت شود .مثلا اگر از ميان پنج حرف ( ا ، ب ، ت ، ج ، ي ) دو حرف با رعايت ترتيب هاي مختلف برگزيده شود :مي بينيم كه ۲۰ تركيب پيدا مي شود كه در آن رعايت ترتيب نيز شده است . مثلا تركيب ( ا ب ) از تركيب ( ب ا ) جدا است ت.اكنون مي خواهيم ببينيم كه از ميان ۲۸ حرف الفباي سامي چند تركيب سه حرفي مي توان در آورد . اين تعداد ثلاثي هاي مجرد مساوي مي شود با :۱۹۶۵۶ = ۲۶ × ۲۷ × ۲۸ = p يعني حداكثر تعداد ريشه هاي ثلاثي مجرد مساوي ۱۹۶۵۶ است و نمي شود بيش از اين تعداد ريشه ثلاثي در اين زبان وجود داشته باشد .درباره ريشه هاي رباعي مي دانيم كه تعداد آنها كم است و در حدود ۵ درصد تعداد ريشه هاي ثلاثي است . يعني تعداد آنها در حدود ۱۰۰۰ است . چون ريشه هاي ثلاثي نيز وجود دارد كه به جاي سه حرف فقط دو حرف دارد كه يكي از آنها تكرار شده است مانند فعل شَدَّ كه حرف (د) دوبار به كار به رفته است از اين رو به تعداد ريشه هايي كه در بالا حساب ده است ، چند هزار مي افزاييم و جمعا عدد بزرگتر بيست و پنج هزار ريشه را مي پذيريم .چنانچه گفته شد در زبان هاي سامي از هر فعل ثلاثي مجرد مي توان با تغيير شكل آن و يا اضافه چند حرف ، كلمه هاي ديگري از راه اشتقاق گرفت كه عبارت از ده باب متداول مي باشد مانند :فعلَ - فعَّلَ - فاعلَ - اَفعل - تفعّل - تفاعل ـ انفعل - افتعل - افعل - استفعل كه باب نهم يعني افعَلَّ به ندرت مورد استفاده قرار مي گيرد .ابوابي كه به اين ترتيب به دست آمده است معاني نزديك به اصل ثلاثي مجرد دارند و جنبه هاي تاكيد و تشديد واداشتن به كاري و حالت بين الاثنين و حالت پذيرش و حالت خواستن چيزي و يا اشاره به خود و يا پيدا كردن خاصيتي .اين تفاومت ها در معاني كه به وسيله ابواب به دست مي آيد در بيان مطالب علمي در زبان هايي مانند زبان هاي هند و اروپايي مورد نياز نيست زيرا همين معاني در آن زبان ها به شكل ديگري بيان مي شوند . مانند : شَغَّل = به كار گماشتن و استغفر = بخشايش خواستن .از هر كدام از افعال اسامي مختلفي اشتقاق مي يابد .اول ـ نامهاي مكان و زماندوم ـ نام ابزارسوم ـ نام طرز و شيوهچهارم ـ نام حرفهپنجم ـ اسم مصدرششم ـ صفت كه ساختمان آن ده شكل متداول داردهفتم ـ رنگهشتم ـ نسبتنهم ـ اسم معنيبا در نظر گرفتن همه انواع اشتقاق كلمات نتيجه گرفته مي شود كه از هر ريشه اي حداكثر هفتاد مشتق مي توان بدست آورد . پس هر گاه تعداد ريشه ها را كه از ۲۵۰۰۰ كمتر است در هفتاد ضرب كنيم حداكثر عده كلمه هايي كه بدست مي آيد مي شود۱۷۵۰۰۰۰=۷۰×۲۵۰۰۰البته همه هفتاد اشتقاق براي هر ريشه اي متداول و معمول نيست و عددي كه محاسبه شد حداكثر كلمه هايي است كه ساختن آنها امكان دارد نه اينكه همه كلمه هايي كه طبق الگوي زبان ممكن است ساخته شود واقعا وجود داشته باشد .با اين همه باز مقداري به اين عدد حساب شده مي افزاييم و آن عدد را به دو ميليون مي رسانيم . امكان ساختن كلماتي بيش از اين در ساختمان اين زبان وجود ندارد .يك اشكالي كه در فراگرفتن اين نوع زبان است اين است كه براي تسلط يافتن به آن بايد دست كم ۲۵۰۰۰ ريشه را از برداشت و اين كار براي همه كس مقدور نيست حتي براي اهل آن زبان چه رسد با كساني كه به آن زبان بيگانه هستند .اكنون اگر تعداد كلمات لازم از آن دو ميليون بگذرد ديگر در ساختمان اين زبان راهي براي اداي يك معني نوين وجود ندارد مگر اينكه معني تازه را با يك جمله اي ادا كنند . به اين علت است كه در فرهنگ هاي لغت از يك زبان اروپايي به زبان عربي مي بينيم كه عده زيادي كلمات به وسيله يك جمله بيان شده است نه به وسيله يك كلمه . مثلا كلمه Conforntation كه در فارسي آن را مي شود به روبرويي ادا كرد در فرهنگ هاي فرانسه يا انگليسي به عربي چنين ترجمه شده است : ( جعل الشهود و جاها و المقابله بين اقوالهم ) و كلمه Permeability كه مي توان آن را در فارسي با كلمه بيان كرد در فرهنگ هاي عربي چنين ترجمه شده است : " امكان قابليه الترشح "اشكال ديگر در اين نوع زبان ها اين است كه چون تعداد كلمات كمتر از تعداد معاني مورد لزوم است و بايد تعداد زيادتر معاني ميان تعداد كمتر كلمات تقسيم شود پس به هر كلمه اي چند معني تحميل مي شود در صورتي كه شرط اصلي يك زبان علمي اين است كه هر كلمه فقط به يك معني دلالت كند تا هيچ گونه ابهامي در فهميدن مطلب علمي باقي نماند .به طوري كه يكي از استادان دانشمند دانشگاه اظهار مي كردند در يكي از مجله هاي خارجي خوانده اند كه در برابر كلمات بي شمار علمي كه در رشته هاي مختلف وجود دارد آكادمي مصر كه در تنگناي موانع بالا واقع شده است چنين نظر داده است كه بايد از بكار بردن قواعد زبان عربي در مورد كلمات علمي صرف نظر كرد و از قواعد زبان هاي هند و اروپايي استفاده كرد . مثلا در مورد كلمه Cephalopode كه به جانوران نرم تني گفته مي شود كه سروپاي آنها به هم متصلند و در فارسي به آنها سرپاوران گفته شده است ، بالاخره كلمه راس جلي را پيشنهاد كردند كه اين تركيب به هيچ وجه عربي نيست . براي خود كلمه Mollusque كه در فارسي نرم تنان گفته مي شود درعربي يك جمله به كار مي رود : حيوان عادم الفقار .قسمت دوم صحبت ما مربوط به ساختمان زبان هاي هند و اروپايي است . ميخواهيم ببينيم چگونه در اين زبان ها مي شود تعداد بسيار زياد واژه هاي علمي را به آساني ساخت .زبان هاي هند و اروپايي داراي شمار كمي ريشه ، در حدود ۱۵۰۰ عدد مي باشند و داراي تقريبا ۲۵۰ پيشوند و در حدود ۶۰۰ پسوند هستند كه با اضافه كردن آنها به اصل ريشه مي توان واژه هاي ديگري ساخت . مثلا از ريشه رو مي توان واژه هاي پيشرو و پيشرفت را با پيشوند ( پيش ) و واژه هاي ( روند ) و ( روال ) و ( رفتار ) و ( روش ) را با پسوند هاي اند ، ال ، آر و اش ساخت . در اين مثال ملاحظه مي كنيم كه ريشه رو به دو شكل آمده است : يكي رو و ديگري رف .با فرض اينكه از اين تغيير شكل ريشه ها صرف نظر كنيم و تعداد ريشه ها را همان ۱۵۰۰ بگيريم تركيب آنها با ۲۵۰ پيشوند تعداد ۳۷۵۰۰۰=۲۵۰×۱۵۰۰ واژه بدست مي دهد .اينك هر كدام از واژه هايي را كه به اين ترتيب به دست آمده است مي توان با پسوند تركيب كرد . مثلا از واژه خودگذشته كه از پيشوند خود و ريشه گذشت درست شده است ، مي توان واژه خودگذشتگي را با افزودگي پسوند ( گي ) بدست آورد و واژه پيشگفتار را از پيشوند پيش و ريشه گفت و پسوند آر بدست آورد .هر گاه ۳۷۵۰۰۰ واژه اي كه از تركيب ۱۵۰۰ ريشه با ۲۵۰ پيشوند به دست آمده است با ۶۰۰ پسوند تركيب كنيم تعداد واژه هايي كه بدست مي آيد مي شود ۲۲۵۰۰۰۰۰۰=۶۰۰×۳۷۵۰۰۰ .همچنين بايد واژه هايي كه از تركيب ريشه ها با پسوندهاي تنها به دست آمده حساب كرد كه مي شود :۶۰۰×۱۵۰۰= ۹۰۰۰۰۰پس جمع واژه ۹هايي كه فقط از تركيب ريشه ها با پيشوند ها و پسوندها به دست مي آيد مي شود :۲۲۶۲۷۵۰۰۰= ۹۰۰۰۰۰+۳۷۵۰۰۰+۲۲۵۰۰۰۰۰۰يعني ۲۲۶ ميليون واژه .در اين محاسبه فقط تركيب ريشه ها را با پيشوند ها و پسوندها در نظر گرفتيم آن هم فقط با يكي از تلفظ هاي هر ريشه .ولي تركيب هاي ديگري نيز هست مثل تركيب اسم با فعل و اسم با اسم و اسم با صفت و فعل با صفت و فعل با فعل و تركيب هاي بسيار ديگر در نظر گرفته نشده و اگر همه تركيب هاي ممكن را در زبان هاي هند و اروپايي بخواهيم به شمار بياوريم ، تعداد واژه هايي كه ممكن است وجود داشته باشد مرز معيني ندارد ونكته قابل توجه اين است كه براي فهميدن اين ميليون ها واژه ، فقط نياز به فراگرفتن ۱۵۰۰ ريشه و ۸۵۰ پيشوند و پسوند داريم در صورتي كه ديديم كه دريك زبان سامي براي فهميدن دو ميليون واژه بايد دست كم ۲۵۰۰۰ ريشه از برداشت و قواعد پيچيده صرف افعال و اشتقاق را نيز فرا گرفت و در ذهن نگاه داشت .اساس توانايي زبان هند و اروپايي در يافتن واژه هاي علمي و بيان معاني همان است كه شرح داده شد . زبان فارسي يكي از زبان هاي هند و اروپايي است و داراي همان ريشه ها و همان پيشوند ها و پسوند ها است . تلفظ حروف در زبان هاي مختلف هند و اروپايي متفاوت است ولي اين تفاوت ها طبق يك روال پيدا شده است .همان توانايي اي كه در هر ان هند و اروپايي وجود دارد مانند يوناني و لاتين و آلماني و فرانسه و انگليسي در زبان فارسي هم وجود دارد . روش علمي در اين زبان ها مطالعه شده و آماده است و براي زبان فارسي به كار بردن آن بسيار آسان است . براي برگزيدن يك واژه علمي در زبان فارسي فقط بايد واژه اي را كه در يكي از شاخه هاي زبان هاي هند و اروپايي وجود دارد با شاخه فارسي مقايسه كنيم و با آن هماهنگ سازيم .كساني كه بيم آن را دارند كه اگر كلمه هاي فارسي را به جاي كلمه هاي خارجي برگزينيم زبان فارسي زيان خواهد ديد بايد توجه داشته باشند كه اگر بنشينيم و دست روي دست بگذاريم سيل كلمه هاي خارجي در كارخانه ها و كارگاه ها و مراكز اقتصادي و اداري و حتي در دانشگاه ها ، كه بعضي از آنها افتخار مي كنند كه منحصرا زبان خارجي را بكار مي برند ، جاري خواهد شد و خداي ناكرده در زادگاه فردوسي ، سعدي ، حافظ ، نظامي و مولوي ، افتخار خواهند كرد كه زبان فارسي را كنار گذاشته و به زبان بيگانه سخن مي گويندپروفسور سيد محمود حسابي فرزند سيد عباس حسابي «معزالسلطنه» در سال 1281 هجري شمسي از پدر و مادري تفرشي در تهران متولد شد. پس از چهار سال، به همراه خانواده (پدر، مادر و برادر) عازم شامات گرديدند. در هفت سالگي، تحصيلات ابتدايي خود را در بيروت، با تنگدستي و مرارت هاي دور از وطن، در مدرسه كشيش هاي فرانسوي آغاز، و همزمان توسط مادر فداكار، متدين و فاضله خود، خانم گوهرشاد حسابي، تحت آموزش تعليمات مذهبي و ادبيات فارسي قرار گرفت. استاد، قرآن كريم را حفظ و به آن اعتقادي ژرف داشت. ديوان حافظ را نيز از برداشته و به بوستان و گلستان سعدي، شاهنامه فردوسي، مثنوي مولوي، منشات قائم مقام نيز اشراف كامل داشت.شروع تحصيلات متوسطه ايشان مصادف با آغاز جنگ جهاني اول و تعطيلي مدارس فرانسوي زبان بيروت بود. از اين رو، پس از دو سال تحصيل در منزل، براي ادامه به كالج آمريكايي بيروت رفت. در هفده سالگي ليسانس ادبيات، در نوزده سالگي ليسانس بيولوژي و پس از آن مدرك مهندسي راه و ساختمان را اخذ نمود. در آن زمان، با نقشه كشي و راهسازي به امرار معاش خانواده كمك مي كرد. استاد همچنين در رشته هاي پزشكي، رياضيات و ستاره شناسي به تحصيلات آكادميك پرداخت. شركت راهسازي فرانسوي كه استاد در آن مشغول به كار بود، به پاس قدرداني، ايشان را براي ادامه تحصيل به كشور فرانسه اعزام كرد و بدين ترتيب در سال 1924 ميلادي به مدرسه عالي برق پاريس وارد و در سال 1925 ميلادي فارغ التحصيل شد. همزمان با تحصيل در رشته معدن، در ر اه آهن برقي فرانسه مشغول به كار گرديد و پس از پايان تحصيل در اين رشته كار خود را در معادن آهن شمال فرانسه و معادن زغال سنگ ايالت «سار» آغاز كرد. سپس به دليل وجود روحيه علمي، به تحصيل و تحقيق در دانشگاه سوربن، در رشته فيزيك، پرداخت و در سال 1927 ميلادي، در بيست و پنج سالگي دانشنامه دكتراي فيزيك خود را با ارائه رساله اي تحت عنوان «حساسيت سلول هاي فتوالكتريك» با درجه عالي دريافت كرد.استاد با شعر و موسيقي سنتي ايران و موسيقي كلاسيك غرب به خوبي آشنايي داشت. ايشان در چند رشته ورزشي نيز موفقيت هايي كسب كرد كه از آن ميان مي توان به ديپلم نجات غريق در رشته شنا اشاره نمود.دكتر سيد محمود حسابي بينان گذار مركز انرژي اتمي ايران در اواخر جنگ جهاني دوم و با پيدايش انرژي اتمي و تحقق پيش بيني اوايل قرن بيستم دانشمند نابغه اين قرن «آلبرت اينشتين» درباره تبديل جرم به انرژي، در سطحي قابل ملاحظه يك سوال و يك نگراني جوامع بشري را فرا گرفت. نگراني مطرح شده ترس مردم، دانشمندان و شخصيت هاي سياسي جهان از دامنه گسترش استفاده از اين نيرو در آينده به عنوان سلاحي مخرب و نابود كننده و وسيله اي براي ارعاب ملت ها در عرصه سياسي و اقتصادي جهان بود. همان ترس كه هنوز هم سايه ترديد و وحشت را بر جوامع بشري گسترده است و حضور اين ترس با نگراني هاي مطرح شده در مقالات، كتب و سخنراني ها در ميان روشنفكران و ظهور فيلم هايي نظير «روز بعد» در ميان ملت ها نمايان مي گردد. و اما سوال مطرح شده از ديد كساني كه با اعتقاد به تلاش در جهت تداوم حضور مسالمت آميز بشر در عرصه جهان، اين پديده را وسيله اي براي پيشبرد اهداف انساني مي خواستند، نحوه به كارگيري آن در خدمت به علم و پيشرفت و توسعه در عرصه هاي صنعت بود. اين گروه با اين باور كه بايد از هر رويدادي در جهت مثبت استفاده و صرفاً جنبه هاي منفي هر پديده را ملاك ارزش يابي آن قرار نداد، معتقد بودند انرژي اتمي نيز همانگونه كه اينشتين مي خواست، مي تواند در خدمت صلح و امنيت قرار گيرد و از امكانات نهفته و بي پايان آن در عرصه هاي مختلف علمي استفاده شود. بازتاب جهاني اين تفكر تشكيل كميته استفاده صلح جويانه از انرژي اتمي تحت نظارت سازمان ملل بود.در كشورهاي مختلف هم انديشمندان و بزرگان علم و فرهنگ، بنابر اعتقاد و نگرش خود، انجام امر را پي گير مي كردند. در ايران، كسي كه با نگرش مثبت در فكر ايجاد مركزي برا
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1594]
-
گوناگون
پربازدیدترینها