يك روز پس از پيروزي انقلاب در كاخ نياوران

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: يك روز پس از پيروزي انقلاب در كاخ نياوران

تصويري منحصر به فرد

اين عكس توسط تنها خبرنگار و عكاس حاضر در كاخ نياوران متعلق به مجله نيوز ويك آمريكا در تاريخ 20 فوريه 1979

(بيست و سه بهمن 57) گرفته شد.

روحاني حاضر در عكس آيت‌الله سيدمحمدتقي حكيم (امام جماعت حصار بوعلي شميران)

نظامي ايستاده (تلفن به دست) سرهنگ يوسفي‌نژاد افسر ارشد كاخ (كليه تيمساران گارد صحنه را خالي كرده بودند) تحويل‌دهنده كاخ

زمان: دوشنبه 23 بهمن (يك روز پس از پيروزي انقلاب) ساعت 11 صبح

مكان: اتاق افسر نگهبان كاخ نياوران. دو ساعت از حضور جوانان محل در كاخ مي‌گذرد كه هنوز فرصت برداشتن قاب عكس شاه و فرح از روي ديوار پيش نيامده بود!

***

از زمان آغامحمدخان قاجار كه تهران پايتخت شد، در منطقه كوهستاني شميران «ده حصار بوعلي» (جنوب غربي كاخ نياوران) در كنار ديگر قراء چون نياوران، تجريش، قلهك، دزاشيب، رستم ‌آباد، كاشانك، دارآباد، ازگل، اراج، سوهانك، دربند، جمال‌آباد، امامزاده قاسم، پس‌قلعه، دركه، اوين، جماران، حصارك، چيذر، دروس، زرگنده، حسن‌آباد، اسدآباد، ولنجك، و... يكي از ييلاقات خوش‌آب و هواي نزديك به تهران محسوب مي‌شد.

بعد از احداث قصر سلطنتي صاحبقرانيه در زمان ناصرالدين شاه كه در سال 1267هـ.ق. دستور آن را براي حاج علي خان حاجب‌الدوله صادر شده بود و دوران ساخت آن نزديك به سي‌سال طول كشيد، حصار بوعلي به دليل نزديكي به اين كاخ از موقعيت ويژه‌اي برخوردار شد، زيرا تعدادي از كاركنان كاخ در واحدهاي مختلف جهت اداره امور داخلي قصر از بين ساكنان بومي اين ده انتخاب مي‌شدند. به دليل اين خصوصيت طبق يك سنت قديمي نيز در روز تاسوعاي حسيني(ع) (فصل بهار و تابستان) در زمان احمدشاه قاجار، دسته عزاداران حصار بوعلي وارد محوطه داخلي كاخ صاحبقرانيه شده و پس از انجام مراسم عزاداري، علامت‌هاي محل موفق به دريافت طاق شال مي‌شدند كه توسط محمدحسن ميرزا وليعهد احمد شاه روي علامت‌ها بسته مي‌شد و يكي از افتخارات محمدحسن ميرزا نيز در روز تاسوعا دادن شربت به عزاداران حسيني در داخل كاخ بود.

كاخ صاحبقرانيه

قصر نياوران در دو طبقه شامل شاه‌نشين، كرسي خانه و حمام و 50 – 40 دستگاه خانه و يك ايوان براي زمان ناصرالدين‌شاه ساخته شد. او در سي و يكمين سال حكومتش. خود را صاحب قرن ناميد (تغيير قرن از 12 به 13) و اين كاخ را «كاخ صاحبقرانيه» نام نهاد. پس از او مظفرالدين شاه تغييراتي در ساختمان ايجاد و قسمتي از حرمسرا را خراب كرد در دوران پهلوي اول اين كاخ براي برگزاري مراسم ازدواج محمدرضا پهلوي و فوزيه بازسازي مي‌شود، اما به علت سرماي شديد آن سال مراسم به كاخ گلستان منتقل شد.

در زمان پهلوي دوم، فرح تغييرات اساسي در قسمتهاي داخلي بنا و دكوراسيون آن ايجاد كرد و طبقه اول اين حوضخانه براي پذيرايي ميهمان، طبقه دوم به عنوان دفتر كار محمدرضا پهلوي مورد استفاده قرار گرفت.

اين كاخ در سال 1374 مرمت شد و در ارديبهشت سال 1377 به عنوان موزه بازگشايي شد.

كوشك احمدشاهي

اين عمارت، اواخر دوره قاجار براي خوابگاه ييلاقي احمدشاه در ميان باغ نياوران با مساحتي بالغ بر 800 مترمربع در دو طبقه با سقف شيرواني احداث شده و ويژگي عمده اين بنا تزئينات و نماي آجري به كار رفته در سرتاسر نماي بيروني آن است. آجرها از نوع منقوش با طرح‌هاي متنوع هستند. ورودي بنا نيز در ضلع جنوبي قرار دارد كه به وسيله چندين پله از كنار حوض بيضي شكل پوشيده از كاشي، به كوشك منتهي مي‌شود.

عمارت احمدشاهي در دوره پهلوي دوم مرمت و الحاقات جديدي در آن صورت گرفت و مبلمان داخلي آن به طور كامل عوض شد تا به عنوان دفتر وليعهد استفاده شود.

بخش پائين ديواره‌هاي اين بنا نيز تعمير شد و در ارديبهشت ماه سال 1379 همزمان با هفته ميراث فرهنگي عمارت

گشايش يافت.

دوشنبه 23 بهمن 57

(يك روز پس از پيروزي انقلاب)

در ساعت 8 صبح دوشنبه 23 بهمن آيت‌الله سيد محمدتقي حكيم (امام جماعت حصار بوعلي شميران) به اتفاق نمايندگاني از طرف كميته استقبال به اتاق افسر نگهبان كاخ نياوران وارد شدند. جالب اين كه 24 ساعت بعد از تصرف تمام مراكز مربوط به رژيم توسط مردم، كاخ نياوران دست نخورده بدون كمترين خسارت باقي ماند؛ زيرا در دروز يكشنبه 22بهمن كاخ با نصب پرچمي سفيد بر سردرب كاخ همبستگي خود را با انقلاب اعلام كرد.

هيئت نگهباني كاخ نيز بلافاصله با اعزام يك افسر غيرمسلح به عنوان نماينده كاخ كه همراهش پرچم سفيد ديگري بود به نزد جوانان محل كه در سه راهي نزديك به كاخ سنگربندي كرده بودند تقاضا كرد كه كسي به كاخ نزديك نشود تا در روز دوشنبه 23بهمن كل مجموعه به نمايندگان امام تحويل داده شود. لذا با حضور محافظان مسلح گارد و استقرار تانك‌ها در اطراف بيروني كاخ كوچكترين تعرضي در روز 22 بهمن صورت نگرفت. پس از حضور آيت‌الله‌حكيم و چند نفر از 7 جوان مسلح در اتاق افسر نگهبان سرهنگ يوسفي‌نژاد به عنوان ارشدترين نظامي حاضر در كاخ خود را معرفي كرد و آمادگي خود را جهت تحويل و تحول مراكز و انبارها و ابنيه كاخ و مسترد نمودن كليدها و در اختيار گذاردن اطلاعات لازم اعلام كرد.

در روز 23 بهمن كليه فضاي يازده هكتاري كاخ نياوران با ساختمان‌ها در اختيار جوانان محل قرار گرفت و در همان زمان ليست نگهبان تنظيم و بجاي محافظان گاردشاهنشاهي پاسداران محل جايگزين شدند. سپس كليه افسران خلع سلاح شده و داوطلبانه كليه سلاح‌هاي خود را تحويل دادند و توسط اتوبوس‌هاي سرويس كاخ با حضور 2 پاسدار مسلح در جلو و عقب خودرو به خانه‌هاي سازماني واقع در لويزان منتقل شدند.

ناگفته نماند فرماندهان نظامي كاخ در برخورد اوليه وحشت زده بودند وليكن برخورد اسلامي و انساني اهالي را كه ديدند آرام شدند و جهت تحويل كاخ همكاري ذيقيمتي مبذول داشتند.

سربازان گارد كه از خوشحالي در پوست نمي‌گنجيدند با اهداء البسه شخصي از طرف مردم لباس نظامي خود را از تن خارج كرده خوشحال و خندان از كاخ خارج مي‌شدند. 48 ساعت بعد از تصرف كاخ در تاريخ 25/11/57 حكم سرپرستي كاخ به نام امام جماعت نياوران آيت‌الله حاج سيدحسن مصطفوي صادر شد كه ايشان نيز تا قبل از تبديل مجموعه به «كاخ ـ موزه» با درايت و مديريت قابل تحسين طي شش سال از بيت‌المال ملت در كاخ نياوران حفظ و حراست كردند. در ارديبهشت سال 58 تعدادي از واحد گارد مخصوص جهت همكاري به كاخ منتقل شدند وليكن پس از چند ماه به سبب رويداد تلخ ضدانقلاب در منطقه كردستان و لزوم اعزام نيروهاي مسلح بدان منطقه اين افراد نيز در كنار ديگر برادران ارتشي و سپاهي رهسپار سنندج شدند و تعدادي از پرسنل نيروي هوايي هم كه در كاخ بودند به واحدهاي خود برگشتند و مسئوليت حفاظت كاخ منحصراً به عهده برادران پاسدار نياوران قرار گرفت.يكي از اقدامات سازنده آيت‌الله مصطفوي گردآوري اشياء سبك وزن و سنگين قيمت بازمانده از خاندان شاه مخلوع بود كه با تشكيل كميسيون و تنظيم صورت جلسه در پنج نوبت به بانك مركزي تحويل شد كه به پشتوانه پول رايج مملكتي افزوده شود.

دوشنبه|ا|17|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 60]