با پيش فروش بازار سكه از سكه مي‌افتد؟

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: با پيش فروش بازار سكه از سكه مي‌افتد؟

«قيمت سكه بهار آزادي به يك ميليون تومان رسيد» اين خبر تيتر يك بسياري از روزنامه‌ها و خبرگزاري‌ها در روز اول بهمن ماه بود، كه در تقويم خريد و فروش سكه به عنوان روزي فراموش نشدني به ثبت رسيده است،تا اينكه دولت پيش فروش سكه را از سر گرفت تا بتواند بازار آن را كنترل كند.‏

بايد توجه داشت از ابتداي سال، بازار سكه با نبود تعادل مواجه شده است و تلاش‌هاي بانك مركزي گويا تاكنون نتوانسته است به سامان بخشي اين بازار منجر شود. هرچند طي سال‌هاي 1370تا 80 13 و پيش از موفقيت بانك مركزي در اجراي سياست تك‌نرخي كردن ارز، يكي از روش‌هاي جمع آوري و هدايت سريع نقدينگي مورد تاييد بانك مركزي و كارشناسان اقتصادي، پيش فروش سكه بودو اين روش به دفعات انجام گرفت و نتايج مثبتي در كنترل نقدينگي و التهابات بازار ارز و سكه داشت، به خصوص در سال‌هاي 76-1372 و اوج التهاب بازار ارز، نقش موثري در جمع آوري نقدينگي ايفا كرد.‏

اما شرايط اقتصادي كشور طي چند ماه اخيربه ميزان قابل توجهي متفاوت با گذشته بود. حجم ورود نقدينگي به اين بازار رو به افزايش گذاشته و تحولات اخير بازار سكه نيز در نتيجه اين عامل است كه بانك مركزي را به اجراي روش‌هاي جمع آوري نقدينگي و شكست صفوف متقاضيان سكه و سپس عرضه موثرتر آن به بازار، وادار كرده، اما هيچ كدام اثر پايداري نداشته است.

شايد بتوان گفت همانند دهه‌هاي 70 و 80 پيش فروش سكه بتواند علاوه بر هدايت نقدينگي، براي بانك مركزي نيز فوايدي داشته باشد و بازار را در كنترل بانك قرار دهد و از ادامه اختلاف نرخ رسمي و آزاد و رانت‌هاي ايجـــاد شده جلوگيري كند،اما به گفتـــه برخي از كارشناسان و تحليل گران بازار با توجه به شرايط اقتصادي اين طرح شايد در كوتاه مدت پاسخ گو باشد و از التهاب بازار سكه بكاهد، اما نمي‌توان آن را طرحي جامع براي كنترل بازار سكه دانست.‏

پيش فروش سكه ‏

حسين‌هاشمي ـ كار‌شناس بانكي معتقد است: در حال حاضر مردم اطميناني به فروش رسمي سكه ندارند و با اين تفكر كه بانك مركزي به دليل اينكه سكه ندارد، اقدام به پيش فروش آن مي‌كند، پيش فــــروش سكه به وسيله اين بانك به التهاب بازار دامن مي‌زند.

وي با بيان اينكه وظيفه بانك مركزي پيش فروش سكه نيست، به گزارشگر روزنامه اطلاعات مي‌گويد: وظيفه اصلي اين بانك تعيين و سياست گذاري مولفه‌هاي اقتصادي است و پيش فروش سكه بايد به وسيله ساير نهادهاي مالي انجام شود.

اين كار‌شناس بانكي دليل افزايش حجم تقاضا براي خريد سكه و ارز را عدم اجراي صحيح مولفه‌هاي مالي در كشور اعلام مي‌كند و مي‌افزايد: به منظوربرقراري تعادل در بازار سكه و ارز بايد بازار بورس كالا به صورت مستقيم نسبت به عرضه سكه اقدام كند.

مدير عامل سابق بانك صادرات با تاكيد بر اينكه بانك مركزي بايد اعتماد سازي كند،‌اظهار مي‌دارد: به دليل عدم اجراي تعهدات از سوي اين بانك، مردم نسبت به سياست‌هاي آن اعتماد لازم را ندارند.

هاشمي با بيان اينكه 20 درصد نقدينگي بانك‌هاي كشور حساب‌هاي جاري است، مي‌افزايد: در حال حاضر حدود 35 درصد منابع بانكي را سپرده‌هاي بلند مدت و 30 درصد را سپرده‌هاي كوتاه مدت تشكيل مي‌دهد. از اين رو در صورتي كه نرخ سپـــرده‌هاي كوتاه مدت كه بيشترين تاثيـــر را در بازار دارد كمتر از15 درصد تعيين شود، التهاب در بازار سكه و ارز تداوم مي‌يابد.‏

موسي غني نژاد ـ كارشناس مسائل اقتصادي نيز نابساماني‌هاي بازارسكه را معلول عوامل مختلف سياسي و اقتصادي مي‌داند و مي‌گويد: در سياست‌گذاري‌ها بايد اين ملاحظات را مد نظر قرار داد و با تخليه حباب سكه، نمي‌توان ديگر بازار‌ها مانند بازار ارز را سامان داد.

وي اين سياست را در بلندمدت نتيجه بخش نمي‌داند و معتقد است: راهكار درست آن است كه بانك مركزي قيمتي نزديك به قيمت بازار را

هدف گذاري كند و در آن محدوده دست به عرضه سكه بزند.

به گفته غني نژاد، در صورت نزديك بودن نرخ‌هاي رسمي و غيررسمي به يكديگر، برخي تقاضاهاي سوداگرانه سكه از ميان خواهد رفت و التهابات موجود كاهش خواهد يافت.‏

تكرار اشتباه گذشته

سيد مهدي صادق ـ عضو كميسيون صنايع و معادن مجلس شوراي اسلامي پيش فروش سكه به وسيله بانك مركزي را تكرار اشتباهات مكرر گذشته مي‌داند و به گزارشگر روزنامه اطلاعات مي‌گويد: پيش فروش سكه به معناي ايجاد دو نرخي و حتي سه نرخي كردن سكه در بازار است، اين كار در گذشته نيز به وسيله دولت انجام شده است و اكنون تجربه‌اي تلخ و شكست‌خورده، تكرار مي‌شود.‏

نماينده مردم آستانه اشرفيه در مجلس هشتم ادامه مي‌دهد: پيش فروش سفر حج، ‌ خط تلفن همراه، خودرو وامثال آن‌هــــا در گذشته نشان داد كه اين قبيل برنامه‌ها هرگز نمي‌تواند چالش‌هاي اقتصادي را برطرف كند. از اين رو پيش فروش سكه نيز اقتصاد كشوررا در وضعيتي مشابه آنچه قبلا رخ داد، قرار مي‌دهد.

وي با بيان اينكه «دولت تصور مي‌كند با اعمال اين سياست قادر به كنترل بازار است»، تصريح مي‌كند: يكي از دلايلي كه دولت دست به چنين اقدامي زد و نرخ‌هاي شش ماهه و يكساله براي پيش فروش‌ سكه تعيين كرد،كنترل بازار بود. اما عملا اين اقدام به افزايش نرخ تورم مي‌انجامد، چرا كه در غير اين صورت سرمايه خوابيده شده براي پيش فروش سكه‌ها، سودي را عايد صاحبان خويش نمي‌كند و از طرف ديگر ممكن است طي مدت يكسال، نرخ تورم تغيير كند. صادق با اشاره به اينكه دولت با پيش‌فروش سكه به طور غير مستقيم بر افزايش نرخ تورم نيز صحه مي‌گذارد، مي‌گويد: دولت قادر نيست سكه را در زمان مقرر به متقاضيان برساند، زيرا مدت مقرر براي در اختيار گذاشتن سكه‌ها كافي نيست از اينرو طي چند ماه آينـــده شوك ديگري به بازار طـــلا و سكه وارد خواهد شد.

اين عضو كميسيون صنايع و معادن به جلسه غير علني مجلس كه براي بررسي نوسانات اخير بازار سكه و ارز اخيراً برگزار شد، اشاره مي‌كند و مي‌گـــويد: متاسفانه توضيحات نمايندگان دولت يعني وزراي اقتصاد، صنعت، معدن و تجارت و نيز رئيس كل بانك مركزي قابل قبول نبود. وي همچنين اظهــار اميدواري مي‌كند: پيش از آنكه نوسان‌هاي بازار ارز و سكه به بحراني جدي براي اقتصاد كشور بدل شود، دولت در ارائه راهكارهاي موجود سرعت عمـــل بيشتري به خرج دهد، چـــرا كه به گفته رئيس كل بانك مركزي، براي كنترل بازار ارز و طلا مشكلي وجود ندارد.‏

سياست‌هاي مقطعي ‏

رضا مجيد‌زاده ـ كارشناس مسائل اقتصادي با بيان اينكه يكي از عواملي كه التـــهاب بازار سكه را ايجاد كـــرده است، احساس ناامني مردم نسبت به شرايط اقتصادي، است، مي‌افـــزايد: سياست‌هاي مقطعي كه بانك مركزي و دولت اعمال مي‌كنند، از كارايي چنداني برخوردار نخواهد بود.وي در خصوص اينكه پيش فروش سكه تا چه اندازه مي‌تواند در كنترل و كاهش التهاب بازار نقش داشته باشد، به گزارشگر ما مي‌گويد: نمي‌توان اين كار را ساماندهي بازار سكه ارزيابي كرد، نكته‌اي كه در مورد پيش فروش سكه وجود دارداين است

كه بين نرخ‌هاي رسمي و غيررسمي سكه دوگانگي وجود دارد و باعث مي شود اقداماتي مانند پيش‌فروش سكه، قيمت آن را كاهش ندهد.‏

اين كارشناس اقتصادي ادامه مي‌دهد: عدم امنيت خاطر نسبت به تضمين مالكيت، يكي ازعواملي است كه باعث مي‌شود اين گونه سياست‌هاي دولت جوابگو نباشد. الان بعد سفته بازي سكه هم مد نظر نيست، بلكه به دليل عدم امنيت سرمايه‌گذاري، مردم به دنبال وسيله مبادلـــه مطمئن در شرايط نامناسب اقتصادي هستند.از اين رو سياست پيش فروش

هفتگي سكه هم كارايي لازم را نخــواهد داشت و دولت بايـــد به فكـــر اين باشد ثبــــات سياسي را تقويت كنـــد و بعــــد به دنبال راه‌حل‌هاي اقتصادي برود. ‏

مشكل ريشه‌اي است

حميدرضا كاتوزيان ـ رئيس كميسيون انرژي مجلس شوراي اسلامي، مشكل موجود در بازار سكه و نوسانات قيمت آن را ريشه‌اي مي‌داند و مي‌گويد: ايراد اصلي عدم جديت در به كارگيري خرد جمعي از طرف دولت براي حل مشكلات اقتصادي است كه متاسفانه از سال‌ها قبل شاهد آن بوده‌ايم.‏

وي مي‌افزايد: با اجراي سياست پيش فروش سكه مسئولان گمان مي‌كردند اوضاع اقتصادي را بهبود مي‌بخشد. در حالي كه نه تنها اين تدابير جواب نداد، بلكه شرايط را بدتر كرد و اين آثار تصميمات غير كارشناسي است.‏

عباسعلي نورا ـ عضو كميسيون برنامه و بودجه مجلس نيز با بيان اينكه طرح پيش فروش سكه يك سياست شكست خورده است، به گزارشگر روزنامه اطلاعات مي‌گويد:طرح پيش فروش سكه يك سياست غير قابل توجيه است و هيچ منطقي آن را نمي‌پذيرد.

وي مي‌افزايد: درشان كشور ما نيست كه ارز را به طلا تبديل و با آن را در بازار، سفته بازي و واسطه گري كنند.‏

پدرام سلطاني ـ كارشناس مسائل اقتصادي نيزسياست

پيش فروش سكه از سوي بانك مركزي را سياستي نادرست مي‌داند و مي‌گويد: اين سياست هيچ‌گاه در كشور ما جواب نمي‌دهد؛ در سال‌هاي گذشته اين گونه سياست‌ها بارها تجربه شده و سبب تعجب است كه اين اقدام در اين شرايط بـــاز هم انجام مي‌شود.

وي ادامه مي‌دهد: با توجه به تفاوت قيمت سكه در بازارهاي آزاد و رسمي، مردم براي خريد سكه با نرخ‌هاي تثبيتي و كنترلي هجوم مي‌آورند و ايــــن هجوم هم پايان ندارد، زيرا با توجه به انتظار خريداران نسبت به افزايش مجدد قيمت‌ها، اين شكاف پر نمي‌شود.

اين كارشناس اقتصادي با تاكيد بر اينكه سياست پيش فروش سكه صرفا موجب به هدر رفتن منابع ملي و درآمدهاي بانك مركزي مي‌شود، مي‌گويد: بانك مركزي نبايد اين امكان را به وجود بياورد كه در شرايط حاضرعده‌اي براي كسب سود در مقابل بانك‌ها صف ببندند.‏

وي با تاكيد بر اينكه، نرخ سكه بايد به قيمت حاشيه بازار نزديك شود مي‌افزايد: قيمت سكه در بازار هر چقدر است، بانك مركزي بايد مبلغ جزيي تري از آن را عرضه كند، گواينكه در همه دنيا اين گونه است، به اين معنا كه قيمت‌هاي رسمي از قيمت‌هاي موجود در بازار فاصله ندارد يا اگر هم داشته باشد، تفاوت قيمت بسيار جزيي است.

عاملي براي ازبين رفتن حباب

اما برخلاف برخي از كارشناسان كه پيش فروش سكه را تكرار اشتباهات گذشته مي‌دانند، برخي از تحليل‌گران معتقدند اين طرح در كوتاه مدت مي‌تواند به كاهش قيمت‌ها در بازار آتي منجر شود..

غلامرضا مصباحي مقدم، رئيس كميسيون ويژه طرح تحول اقتصادي، سياست دولت مبني بر پيش فروش سكه در بانك‌ها را عامل از بين رفتن حباب قيمت‌ها و در عين حال پاسخي به تقاضاي مردم براي حفظ ارزش پولشان مي‌داند و معتقد است: سياست‌هاي جديد و از جمله پيش فروش سكه براي از بين بردن حباب قيمت سكه در بازار است.

وي پيش فروش سكه را روشي مناسب مي‌داند و مي‌افزايد: اين روش به تقاضاهاي مردم براي حفظ ارزش پول‌شان جواب مي‌دهد؛ بدون اينكه تقاضاي واقعي نسبت به سكه را بالاببرد و بي دليل قيمت سكه را در بازار افزايش دهد.‏

مهدي تقوي ـ كار‌شناس مسائل اقتصادي نيز با اشاره به اينكه در پي افزايش نرخ بهره بانكي و پيش فروش سكه در هفته‌هاي آينده شاهد كاهش چشمگير قيمت آن در بازار خواهيم بود، به گزارشگر روزنامه اطلاعات مي‌گويد:

ركود اقتصادي و تاثير آن در بازارهاي بورس و كسب و كار، موجب هجوم مردم براي خريد سكه شده است و افزايش حجم تقاضا براي خريد سكه به منظور نگهداري دارايي‌ها، هم اكنون موجب شده است كه نرخ سكه در بازارافزايش يابد.

اين كار‌شناس اقتصادي، با تاكيد بر لزوم اصلاح سياست‌هاي اقتصادي تصريح مي‌كند: در صورت پيش فروش سكه شاهد كاهش قيمت‌ها در ماه‌هاي آينده خواهيم بود.‏

مهنازشوقي

دوشنبه|ا|17|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 139]