كاري كه فقط ساعتي 400 تومان دستمزد دارد

واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: كاري كه فقط ساعتي 400 تومان دستمزد دارد
مرتفع شدن موج بيكاري در شرايط كنوني جامعه ايران كه مسوولان دولت نهم چندي است وجود تورم و افزايش آن را پذيرفته اند از همين رهگذر است كه منجر به افزايش كارهاي سياه شده است؛ كارهايي كه براي طبقات آسيب پذير اجتماع نه به مثابه درد كه امروزه به عنوان تنها اميدشان به ادامه حيات محسوب مي شود.
اگرچه عبدالرضا مصري وزير رفاه دولت نهم تاكنون بارها از بي اهميت بودن اعلام خط فقر سخن گفته و در خلال سخنانش تاكيد كرده است اعلام اين شاخصه معيشت اجتماعي، سبب ايجاد انگيزه منفي در جامعه مي شود و تنها افرادي را وادار به پذيرش فقر مي كند، اما بيراه نيست اگر بگوييم خط فقر شاخصه يي مهم براي نشان دادن وضع عمومي اجتماع و همچنين ناكارآمدي سياست هاي اقتصادي در از بين بردن فواصل طبقاتي است. پس جهت گيري هاي مديران دولتي پيش و بيش از آنكه سويه يي استراتژيك و روانشناختي داشته باشد، مسيري سياسي را طي مي كند. چه آنكه اعلام شاخصه هاي تاثير گذار در وضع عمومي اجتماع در جوامع پيشرفته، امري اجتناب ناپذير محسوب مي شود و دولتمردان موظفند با اعلام آنها در برابر افكار عمومي پاسخگو باشند و اين از قواعد نخستين نظام هاي دموكراتيك است؛ پاسخگويي در برابر افكار عمومي با ارائه آمارها و ارقام.

ذكر اين مقدمه اما راه را براي ورود به بحثي هموار مي سازد كه به رغم فراگيري در جامعه ما، سخن چنداني از آن به ميان نيست؛ بحثي كه اگر در جوامع مدرن به مهاجران تازه وارد مربوط مي شود، در جامعه ما دامان قشر وسيعي از طبقات فرودست اجتماع را فراگرفته است.

كار سياه؛ اين واژه را شايد بسيار شنيده باشيد. كار سياه به معناي فعاليت اشخاص بدون در نظر گرفتن جايگاه اجتماعي، تحت نظارت كارفرمايي كه از قوانين كار تبعيت نمي كند و كارگران تنها به عنوان اشخاصي كه امور كارگاه را رفع و رجوع مي كنند، است. در اين كار نه براي كارگران حقوق و دستمزد مكفي براي گذران امور زندگي در نظر گرفته مي شود و نه براي آنها مزايايي همچون بيمه، سنوات و ديگر فاكتورهاي قانون كار لحاظ مي شود.

كار سياه تنها مجالي است براي اشتغال كاذب افراد تا از آن طريق با درآمدي اندك فقط و فقط امور نخستين زندگي خود را بگذرانند. تنها كافي است سري به صفحات نيازمندي هاي روزنامه هاي كثير الانتشار بزنيد تا از اوضاع استخدام افراد در كارهاي سياه مطلع شويد. روزانه ده ها آگهي در صفحات نيازمندي هاي استخدام روزنامه ها منتشر مي شوند تا افراد را با كمترين حقوق و مزايا به استخدام درآورند و از آن طريق نقش قابل توجهي در پروژه هاي اشتغال زايي ايفا كنند.

كارهاي سياه نرخ اميد به زندگي را در ميان طبقات فرودست اجتماع نه افزايش كه كاهشي چشمگير مي دهند. خاصه آنكه دولت نيز به رغم نديده گرفتن چنين كارگاه هايي مي كوشد استخدام در آنها را در زمره اشتغال زايي به حساب آورد. چه آمارهاي غيرواقعي بيكاري همه نشان از اين نكته دارد.

امروز سخن گفتن از كار سياه چون يك آسيب اجتماعي، بيراه نخواهد بود.

كارگران كارهاي سياه از كمترين اميد به آينده رنج مي برند و به نظر نمي رسد خود هرگز اين كار را به مثابه اشتغال بنگرند چرا كه درآمدهاي حاصل از آن به هيچ عنوان پاسخگوي ابتدايي ترين نيازهاي افراد هم نخواهد بود.

مرتفع شدن موج بيكاري در شرايط كنوني جامعه ايران كه مسوولان دولت نهم چندي است وجود تورم و افزايش آن را پذيرفته اند از همين رهگذر است كه منجر به افزايش كارهاي سياه شده است؛ كارهايي كه براي طبقات آسيب پذير اجتماع نه به مثابه درد كه امروزه به عنوان تنها اميدشان به ادامه حيات محسوب مي شود.

اگرچه اين روزها از گفتار مسوولان بر نمي آيد كه كارهاي سياه را به رسميت بشناسند اما واقعيت چيز ديگري است. كارگاه هاي بسياري در حاشيه شهر تهران يافت مي شوند كه كارگرانش به ازاي هر ساعت كار تنها از 400 تا 600 تومان دستمزد دريافت مي كنند كه جمع ماهانه آن به ازاي هشت ساعت كار روزانه، چيزي برابر 90 تا 120 هزار تومان خواهد بود. اين در حالي است كه در خوشبينانه ترين حالت، اكنون در پايتخت بي سر و ساماني چون تهران كه معضلات بسياري را پيرامون خود دارد، ديگر نمي توان خانه يي يافت كه اجاره بهاي ماهانه آن كمتر از 200 هزار تومان باشد.

از سوي ديگر بيشترين آمار كارگران مشغول به كار در كارگاه هاي كار سياه را زناني تشكيل مي دهند كه يا از اعتياد همسران شان رنج مي برند يا به هر دليلي همسران شان را از دست داده اند و غالباً مسووليت فرزندي را نيز برعهده دارند و نبود نظارت اداره اماكن به دليل بدون مجوز بودن، بر اين كارگاه ها، خود مي تواند اثرات جبران ناپذير ديگري را نيز به همراه داشته باشد چرا كه هيچ كس نمي تواند ارتباط تنگاتنگ آسيب هاي اجتماعي با يكديگر را انكار كند. اگرچه هنوز هم وقتي از اعتياد سخن مي رود، جاي واژه فراگير فقر خالي است.

در اين شرايط اگرچه به نظر نمي رسد وجود چنين كارگاه هايي به هيچ عنوان توسط وزارت كار و ساير نهادهاي مسوول در دولت رصد شود اما از سويي در صورت شناسايي و عزم بر مقابله با كارگاه هاي كار سياه هم هيچ راهكار عملي براي مقابله با آنها وجود نخواهد داشت. سخن گفتن از بحران خاموشي نظير كار سياه البته مجال بيشتر مي طلبد تا به همت چندين گزارش ميداني مفصل، پرده از آنچه در كارگاه هاي گوشه و كنار كلانشهرها مي گذرد، برداشته شود. اگرچه حاشيه نشينان هنوز هم در حاشيه اند و شايد پيش از سراغ گرفتن از كارهاي سياه، بايد فكري به حال حاشيه نشيناني شود كه بيشترين جمعيت هدف كارهاي سياه را تشكيل مي دهند.

مسعود رفيعي طالقاني - روزنامه اعتماد
يکشنبه 12 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تابناک]

[مشاهده در: www.tabnak.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 58]