واضح آرشیو وب فارسی:آفتاب: گفتگويي با سيد جمال ترابي طباطبايي، پدر سكه شناسي ايران؛ سلطان سكه ايران در بستر بيماري
خبرگزاري انتخاب : طباطبايي در گفتگو با خبرنگار انتخاب در تبريز گفت: تمامي سكه هاي ضرب شده در ايران را شناسايي و معرفي كرده ام.
سيد جمال ترابي طباطبايي ، پدر سكه شناسي ايران در بستر بيماري به سر مي برد.
اشاره ؛ سيد جمال ترابي طباطبايي به سال 1304 هجري شمسي در خانه عين الدوله واقع در كوچه ميار ميار يكي از محلات قديمي تبريز ديده به جهان گشود. وي سكه را ميراث زنده تاريخ مي نامد و از اينكه بيش از 60 سال از زندگي خويش را صرف شناسايي و جمع آوري سكه هاي دوره هاي مختلف كرده به خود مي بالد. تلاش بي شائبه اين مرد پر تلاش 84 ساله تا جايي بود كه به وي لقب پدر سكه شناسي ايران نام نهاده اند.
استاد ترابي طباطبايي نخستين رئيس موزه آذربايجان بوده و معتقد است اجناس اين موزه را با چنگ و دندان جمع كرده ولي هم اكنون اكثر آثار ارزشمند اين موزه به ساير موزه ها انتقال يافته اند.
وي فارغ التحصيل رشته تاريخ و جغرافيا از دانشسراي عالي تهران در مقطع كارشناسي است.شناسايي تمامي سكه هاي دوران اسلام و دوره هاي مختلف تاريخي ايران وي را در عالم سكه شناسي جهان شهره عام و خاص كرده است.
گفتني است از استاد ترابي طباطبايي تاكنون 30 عنوان كتاب به چاپ رسيده است كه سكه هاي ماشيني ايران و مقدمه اي بر سكه شناسي، كليبر سرزمين دژهاي تسخيرناپذير، مسجد صفوي خسروشهربه انضمام دست نوشته هاي حسنعلي خان اميرنظام گروسي، آثار باستاني اهر "ارسباران"، آثاري باستاني از مناطق مختلف آذربايجان، تاريخ تبريز به روايت سكه و ضمائم از جمله اين كتاب هاست. و اينك سكه شناس سرشناس ايراني پس از فوت همسرش در منزل شخصي اش با تنهايي اخت گرفته وبرروي ويلچر صفحات دفتر زندگي اش را ورق مي زند.
در يك گفتگوي صميمي پاي صحبت هاي شيرين پدر سكه شناسي ايران نشستيم تا گرانترين، ارزانترين و زيباترين سكه هاي طول تاريخ ايران زمين را ديده و بشناسيم. اگر چه گرد پيري بر قامت استاد ترابي طباطبايي لانه كرده و ديگر توان راه رفتن ندارد ولي گفتار نغز و طنزآلودش هنوز رنگ وبوي جواني دارد.
وي در پاسخ به اين سوال كه سكه شناسي را از كجا شروع كرده ايد، گفت: يك بار در اعوان جواني چون به تاريخ علاقه وافري داشتم و رشته تحصيلي ام نيز تاريخ و جغرافيا بود سكه هايي را مورد بررسي قرار دادم. به نظرم آمد كه شناسنامه اين سكه ها درست نيست.
وي ادامه داد: به همين دليل دنبال منابع و ماخذ گشتم تا اينكه فهميدم 50 درصد شناسنامه اين سكه ها درست نيست. از آن زمان بود كه سكه شناسي را برگزيدم.
وي با بيان اينكه سكه مهمترين سند ماندگار تاريخ است، افزود: با توجه به اينكه سكه هاي ايراني هم از نظر نوع و هم از نظر كيفيت متنوع هستند، سكه شناسي در اين ديار از اهميت فراواني برخوردار مي باشد.
وي افزود: ايران به لحاظ سكه شناسي در رتبه اول منطقه و جهان قرار دارد.
وي در پاسخ به اين سوال خبرنگار انتخاب كه آيا تمامي سكه هاي ضرب شده در ايران شناسايي شده اند ، گفت: اكثر سكه هاي ضرب شده در ايران شناسايي و معرفي شده اند كه سهم من در اين معرفي بيش از 95 درصد بوده است.
وي ادامه داد: شمس اشراق و آور زماني نيز در اين زمينه فعاليت كرده اند. با اين وجود باز هم زمينه فعاليت سكه شناسان در كشور وجود دارد.
سلطان سكه ايران كه تاكنون بيش از سه هزار و 500سكه را از تمام نقاط كشور جمع كرده است، مي افزايد: در سال هاي اخير براي تقبل هزينه تحصيل پسرم در رشته پزشكي اكثر سكه هايم را فروختم تاجايي كه هم اكنون فقط 300 سكه نگهداري مي كنم.
وي در پاسخ به اين سوال كه سكه ها را از چه طريقي به دست مي آورديد ؟ گفت: اغلب سكه هايم را از دلالاني كه به طور قاچاق سكه مي فروختند ،خريدم.
او افزود: سكه هايم را از تمام دوره هاي تاريخي و تمام مناطق كشور جمع آوري مي كردم.
وي در خصوص سلسله هايي كه در تبريز سكه ضرب كرده اند،گفت: ايلخانان، قره قويونلوها، آق قويونلوها و آل جلاير در تبريز سكه ضرب كرده اند.
پدر سكه شناسي كشور در خصوص قديمي ترين، گرانترين، ارزانترين و زيباترين سكه هاي طول تاريخ ايران، گفت: سكه هاي دوران هخامنشيان قديمي ترين سكه هاي ضرب شده در ايران مي باشند. من تاكنون يك سكه از اين دوران را آن هم در مشهد ديده ام و از آن نيز عكس برداري كرده ام.
وي ادامه داد: در اكثر موزه هاي جهان سكه هاي دوران هخامنشيان را مي توانيد بيابيد.
وي افزود: جالب است بدانيد كه سكه هاي دوران محمد علي شاه به دليل نفرت مردم از وي و از بين بردن اين سكه ها، كمياب ترين و گرانترين سكه هاي دنيا به شمار مي روند.يك سكه 5 ريالي يا 2 ريالي عكس دار اين دوران 5 تا 6 هزار دلارقيمت دارد.
وي ابراز داشت: ارزانترين سكه ها هم مربوط به دوره اتابك هاست. در اين دوران سكه هاي ضرب شده اكثرا مسي هستند. زيباترين سكه ها نيز متعلق به دوران ايلخانان مغول مي باشد. تنوع حرف اول را در اين دوران مي زند.بزرگترين سكه ها در دوران شاه سلطان حسين ضرب شده اند كه ارتباط مستقيمي با وضعيت مناسب اقتصادي كشور در اين دوران دارد.
ترابي طباطبايي هيچ كشوري را رقيب ايران در تنوع و قدمت سكه هاي ضرب شده ندانست و افزود: شايد برخي از كشورهاي اسلامي در اين خصوص قابليت رقابت با كشورمان را داشته باشند.
وي در پاسخ به اين سوال خبرنگار انتخاب كه پرسيد سكه هاي چه سلسله اي را دوست نداريد ،گفت: سكه هاي دوران هخامنشيان را دوست ندارم چون تنها دوراني كه سلاطين تصوير خود را شمشير به دست يا نيزه به دست ضرب كرده اند در اين دوران بوده است.
وي با بيان اينكه اكثر سكه هاي جمع آوري كرده اش را به موزه آذربايجان اهدا كرده ، افزود: متاسفانه در سال هاي گذشته اغلب اين سكه هاي ارزشمند را از موزه آذربايجان به ساير موزه هاي كشور منتقل كرده اند.
از سكه شناس برجسته كشور مي پرسيم كه آيا مسئولان حوزه باستان شناسي كشور براي كسب اطلاعات و تجربه به ملاقاتش مي روند؟، پاسخ مي دهد: در طول سالهاي گذشته مقامات، مسئولان و مديران متعددي براي ملاقات و ديدار به خانه ام آمده اند ولي تاكنون يكي از مسئولان فعال عرصه باستان شناسي سازمان ميراث فرهنگي پيرامون مسايل تخصصي مراجعه نكرده است، چون اكثرا خود را نخبه اين عرصه مي دانند.
طباطبايي كه خودرا وقف شناسايي سكه هاي ضرب شده در ايران كرده است،در خصوص بهترين و بدترين لحظات عمرش مي گويد: به بدترين لحظه اعتقادي ندارم ، چون رضايم به رضاي خدا و تمامي لحظات عمرم را بهترين مي دانم.
و اگر بار ديگر متولد شوم همان مسيري را كه طي كرده ام ،تكرار مي كنم.
گفتگو، تهيه و تنظيم از امير كريم زاد شريفي
چهارشنبه 1 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: آفتاب]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 630]