واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
عارفانه هاي حافظ نويسنده:مجتبي ضرغامي در اين شماره به سبب تقارن ايام با ماه مبارک رمضان، ماهي که «فتحت أبواب السماء و ابواب الجنان و أبواب الرحمه»؛ درهاي آسمان و درهاي بهشت و رحمت گشوده مي شود، ماهي که خداوند هر شب ندا مي دهد: « هل من سائل؟ هل من مستغفر؟»؛ آيا درخواست کننده اي هست؟ ايا استغفار کننده اي هست؟ و دعا در اين ماه مستجاب مي شود. ما بر آن شديم که رمضان را در آيينه اشعار عارفانه حافظ بررسي کنيم؛بيا که ترک فلک، خوان روزه غارت کردهلال عيد به دور قدح اشارت کرد حافظ در اين بيت مي گويد؛ ماه رمضان که ماه ضيافت الهي است «شهر دعيتم في الي ضيافه الله و جعلتم فيه من اهل کرامه الله» رمضان ماهي است که به مهماني خدا دعوت شده ايد و در آن از اهل کرامت خداوند قرار داده شده ايد، اين ماهي است که امام صادق (ع) در مورد آن مي گويد « ان أبواب السماء تفتح في رمضان» همانا در رمضان درهاي آسمان باز است. حال که ماه رمضان تمام شد و هلال عيد آمد منتظر باش تا نتيجه ماه صيام را ببيني؛ ثواب روزه و حج قبول آن کس بود که خاک ميکده عشق را زيارت کرد خواجه مي گويد کسي به نتيجه روزه و حج مقبول مي رسد که رخت خودبيني را در ميکده عشق و درگاه دوست افکنده و خاکسار درگاه خداوند شود. امام علي (ع) مي فرمايند: « تقرب العبد الي الله سبحانه باخلاص نيته» نزديکي بنده به خداوند سبحان به وسيله اخلاص در نيتش حاصل مي شود. و در جايي ديگر مي فرمايند: « فاز بالسعاده من اخلص العباده» کسي که عبادتش را خالص گرداند، به سعادت مي رسد. حافظ در شعر ديگري مي گويد؛ گدايي در ميخانه طرف اکسيريست گر اين عمل بکني خاک زر تواني کرد همانا گدائي در اين خانه انسان را به جايي مي رساند که خاک رازر مي کند. و در جايي ديگر ثمره روزه را اينگونه بيان مي کند؛ ساقي بيا باده که ماه صيام رفت در ده قدح که موسم ناموس ونام رفت همانا روزه ماه صيام، براي پاک نمودن بشر از رذائل اخلاقي است. « يا ايها الذين آمنوا کتب عليکم الصيام کما کتب علي الذين من قبلکم لعلکم تتقون» اي کساني که ايمان آورده ايد روزه براي شما واجب شده است همانگونه که براي کساني که قبل از شما بوده اند واجب شد، شايد تقوي پيشه کنيد. لذا اهل سر با توجه به اين مطلب نتيجه روزه ماه صيام خود را لقاء پروردگار و مشاهده جمال او مي دانند. به همين جهت خواجه نيز مي گويد: اي محبوبي که جمال توبه عاشقان باده مي دهد و آنان را از خود بي خود مي کند، حال که ايام مقدس (حفظ ظاهر خود به روزه داري و عبادت )سپري گشت مرا از جمال خود مست کن و باده وصال ده.مقام اصلي ما گوشه خرابات است خداش خير دهاد آنکه اين عمارت کرد ما براي اين عالم آفريده نشده ايم بلکه اين عالم راهي براي رسيدن و برگشتن به مقام اصلي و مقام خليفه اللهي است و چند روزي در اينجا نخواهيم بود و به ديدار پروردگار باز خواهيم گشت که « انا الله و انا اليه راجعون» همانا ما براي خدا هستيم و به سوي او بر مي گرديم. خدا خير دهد کسي را که راهنمايي کرد ما را به صراط مستقيم، منظور خواجه محبوبي است که ما را بر فطرت توحيد بيافريد « فاقم وجهک للدين حنيفا فطره الله التي فطر الناس عليها» پس چهره ات را بسوي دين بطور مستقيم مواجه کن، سرشت الهي که مردم را بر آن خلق کرد. و شايد منظور از آن کس رسول الله است که: « يا ايها الذين أمنوا استجيبوالله و للرسول إذا دعاکم لما يحييکم» اي کساني که ايمان آورده ايد اجابت کنيد خدا و رسولش را هنگامي که شما را مي خواند تا زنده کند شما را. نماز در خم آن ابروان محرابي کسي کند که به خون جگر طهارت کرد کسي مي تواند به مقام اصلي خود باز گردد و از همنشيني و جمال محبوب بهره مند شود که در ناملايمات ايستادگي کند و با مجاهدت، برنفس و هواهاي شيطاني غالب آيد. و يا آنکسي مي تواند به مقام اصلي خويش در اين عالم بازگردد و از مراقبه جمال محبوب بهره مند شود که با اشک ديدگان که از خون دل است طهارت کند و دل را از گناهان شستشو دهد تا آن، جايگاه دوست گردد که « البکاء من خيفه الله للعبد عن الله، عباده العارفين» گريه از ترس خداوند باعث نزديکي عارفين به اوست. همچنين؛«البکاء سجيه المشفقين» گريه کردن مرام کساني است که مي ترسند. و همانا پيامبر (ص) فرمود: « کل عين باکيه يوم القيامه الا ثلاثه أعين: عين بکت من خشيه الله و عين باتت ساهره في سبيل الله و عين غضت عن محارم الله» در روز قيامت همه چشمها جز سه چشم گريان است؛ چشمي که از عظمت خداوند گريسته باشد، چشمي که در راه خداوند شب بيداري کشيده باشد و چشمي که از حرامهاي خداوند چشم پوشي کرده باشد. در آخر کلام مي توان به اين بيت اشاره کرد که : وقت عزيز رفت بيا تا قضا کنيم عمري که بي حضور صراحي و جام رفت اي عزيز، عمر به غفلت گذشت و بهره اي از دوست و تجليات و مشاهده او نبردي پس باقيمانده آن را غنيمت شمار و گذشته را با ذکر و مراقبه محبوب تدارک نما. و به فرموده امام سجاد (ع): « و نبهني لذکرک في أوقات الغفله و استعملني بطاعتک في ايام المهله» خداوندا مرا در هنگام غفلت به ياد خود آگاه فرما و در ايامي که مهيا نموده اي به طاعت خود مشغول کن.منبع: نشريه راه قرآن،ش 23/خ
#فرهنگ و هنر#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 255]