محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1844083411
-با اقتصاد مقاومتی صادقانه برخورد نمی‌کنند
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
با دکتر محمد خوش‌چهره، کارشناس مسائل اقتصادی: با اقتصاد مقاومتی صادقانه برخورد نمی‌کنند در حالی که بیانیه ابتدایی مذاکرات هسته‌ای لوزان امیدهای بسیاری را برای برخی کارشناسان اقتصادی در زمینه بهبود شرایط اقتصادی کشور ایجاد کرده است، اما دکتر محمد خوش‌چهره نگران برخوردهایی است که در این کوران با اقتصاد مقاومتی انجام می‌شود.
وی در این گفت وگو برخورد برخی مدیران اقتصادی و سیاستگذاران با اقتصاد مقاومتی را منافقانه توصیف و از اشاعه آن ابراز نگرانی می کند. به زعم وی حتی توافق نامه نهایی در تیرماه نیز رشد اقتصادی را محقق نخواهد کرد و لذا تصریح می کند که باید واقعیات را آن گونه که هست به مردم گفت و از اغراق های بیهوده پرهیز کرد. به نظر شما مهم ترین مشکل تولید کشور چیست و متقابلا راه حل شما برای رسیدن به تولید بیشتر و دستیابی به رشد اقتصادی پایدار چگونه است؟ من صحبت هایم را با توجه به تولید ملی به عنوان محوریت و گوهره اقتصاد مقاومتی آغاز می کنم. اجرای اقتصاد مقاومتی و البته رفع موانع تولید در مرحله ابتدایی کار خجسته ای است که دولت قصد عملی کردن آن را دارد. یعنی در حقیقت اگر درک صحیحی از تولید ملی نباشد یک رونق اقتصادی، شکوفایی اقتصادی و یک نگرش و بینش بنیادی در این باره صورت نمی گیرد. به تبع آن با نرخ رشد اقتصادی پایدار روبه رو نخواهیم بود و به همین دلیل قبل از هر چیز باید درک صحیحی از محیط و تولید ملی داشته باشیم. بدیهی است اگر عالمانه به این موضوع نگاه کنیم متوجه می شویم که موانعی بر سر راه تولید ملی وجود داشته و دارد که به این موانع حتی در سال هایی که به عنوان سال رونق اقتصادی از آن نام می بردند و بیشتر به برکت واردات ناشی از درآمدهای نفتی بود، شکل می گرفت و واقعی نبود می توان اشاره کرد. بنابراین توجه به تولید ملی و اصطلاحا GNP درصد تغییرات آن را رشد اقتصادی می نامند. پیش شرط هدف بنیادی و غایی یا به اصطلاح هدف استراتژیک یک نظام، ارتقای سطح رفاه عمومی است. مفهوم ارتقای سطح رفاه عمومی هم یعنی بهبود عمومی سطح زندگی مردم که این موضوع دارای شاخص هایی است. شاخص های رفاهی یا بهبودی سطح زندگی در ابتدا افزایش درآمد است که به نام درآمد سرانه از آن یاد می شود. همچنین با افزایش در شاخص های اجتماعی یا بهداشتی می توان درآمد سرانه را افزایش داد. افزایش سرانه کالری، پروتئین، کاهش متوسط مرگ و میر و افزایش عمر از دیگر عوامل دستیابی به این موضوع است. رفاه درگیر تولید ناخالص ملی است. حتی اگر بحث اقتصاد مقاومتی را هم دولت ها به آن اهتمام نداشته باشند حداقل برای کارآمد نشان دادن خودشان باید به بحث ارتقای سطح رفاه و بهبود آن بپردازند و این هم ایجاد نمی شود مگر از طریق رونق تولید ناخالص ملی. همان طور که اشاره کردم بستگی به پویایی آن و استمرارش دارد. البته حالت های استثنایی که دولت هایی مثلا در منطقه خلیج فارس با درآمدهای غیرتولیدی یعنی استفاده از منابع طبیعی خدادادی و در راس آن درآمد نفت، یک درآمد غیررشدی و در حقیقت استقراض از طبیعت است نیز در این میان وجود دارد. این دولت ها وقتی که می خواهند رفاه را در جامعه بالا ببرند و اوضاع را بهتر نشان دهند از این درآمد نفتی و استقراض از طبیعت استفاده می کنند که از نظر کارشناسان اقتصادی این رفاه، مفهوم رفاه ندارد. بنابراین تولید ناخالص ملی محوریت تصمیم گیری ها و جهتگیری های نظام یا یک حزب سیاسی حاکم بر کشوری که اهدافش انتخابات را هدایت می کند و پیروز می شود حائز اهمیت است. به نظر شما گزینه ای مانند دریافت مالیات می تواند عامل افزایش رفاه در جامعه شود؟ متاسفانه در ایران عمدتا حقوق بگیران مالیات می دهند و بسیاری از شغل های غیرمولد مثل واسطه گران و سوداگران از قلمرو دریافت مالیاتی به دور هستند. جدای اختلاف عقیده و خاستگاه های سیاسی متفاوتی که نظام های سیاسی دارند، ماموریت اصلی همه آنها بهبود عمومی سطح رفاه مردم است. بعضی از کشورها مانند کشورهای عربی این رفاه اجتماعی را با استفاده از منابع طبیعی و خدادادی مثل نفت پیگیری می کنند، اما بسیاری از کشورهای دیگر رفاه اجتماعی را به وسیله اقتصاد پررونق و پویا پیگیری می کنند. هر چقدر این اقتصاد پویاتر باشد، درآمد دولت از قبال مالیات ها افزایش پیدا می کند. این موارد در فرمایشات مقام معظم رهبری مستتر است. باید مالیات خیلی جدی گرفته شود، اما متاسفانه در ایران عمدتا حقوق بگیران مالیات می دهند و بسیاری از شغل های غیرمولد مثل واسطه گران و سوداگران از قلمرو دریافت مالیاتی به دور هستند. فشارهای اقتصادی و تحریم ها به دلیل بی توجهی به تولید ملی است. دولت ها ضعف خود را با افزایش اتکا به درآمدهای نفتی جبران می کنند. تولید ناخالص ملی در ایران با چالش ها و موانعی مواجه است. از این موانع برایمان بگویید. چه موانعی بر سر راه تولید ناخالص ملی وجود دارد؟ بنده در مجلس هفتم بارها طرح موضوع کرده و مشکلی را تحت عنوان موانع سر راه تولید ملی مطرح کردم و خوشحالم که امروز به عنوان یک واژه متداول بین صاحب نظران و دولتمردان قرار گرفته است. یعنی قائل شدن و قبول موانع اولین اقدام است برای رفع آن. در بعضی از مقاطع ما شاهد بودیم که دولت و مجلس قائل به موانع در معنای واقعی خودش نبودند و آن را بیشتر ضعف تولیدکنندگان می دانستند. اگر ما موانع تولیدی که امروز داریم و واژه متداول و قابل استنادی شده را محور تحلیل قرار دهیم درخواهیم یافت به طور ساده موانع تولید دو دسته هستند؛ یکی موانع درون زای تولید و دیگر موانع برون زای تولید. موانع برون زا را اگر در سطح محیط ملی ببینیم به اختلالات و تصمیمات غیردوستانه و خصمانه ای گفته می شود که خودش را در برجسته ترین حالت در قالب تحریم ها نشان می دهد. یا موانعی تحت عنوان موانع ناشی از نظام اقتصادی جهانی که همان نوسانات رکود ها و ادوار تجاری است که خود را به صورت رونق و رکود نشان می دهد. یعنی رکود اقتصاد جهانی قطعا روی اقتصادهای ملی البته با ضریبی متفاوت نشان داده می شود. خب این می شود موانع برون زای محیط ملی. اما موانع تولید می تواند مفهومش موانع خارج از مدیریت و تصمیم گیری فعالیت های اقتصادی باشد. امروزه خیلی از بنگاه ها و فعالان اقتصادی از تصمیمات اقتصادی که در سطح کلان در قالب سیاست پولی، تغییرات نرخ بهره یا نرخ ارز یا حتی تغییرات نرخ مالیات و امثال آن گرفته می شود دچار اختلال می شود. به هر حال برون زا بودن می تواند خارج از یک بنگاه و فعالیت اقتصادی در محیط ملی باشد و یا یک اقتصاد ملی به مفهوم اختلالات بیرون از اقتصاد ملی تلقی شود. این موضوع مربوط به حوزه بین الملل و منطقه ای می شود. بنابراین دومین دسته از موانع سر راه تولید به عدم شفافیت و قوانین برمی گردد. این عدم شفافیت و قوانین چه در دست دولت باشد و چه در دست مجلس، مشکل ساز خواهد بود. در حقیقت عدم شفافیت، قدرت پیش بینی را از تولیدکننده سلب می کند. اگر بخواهید به صورت ریزتر به مشکلات تولید اشاره کنید، کدام موارد را ذکر می کنید؟ من جدا از تقسیم بندی برون زا و درون زای تولید، به چند مورد اشاره می کنم که تحت عنوان موانع اصلی سر راه تولید قرار دارد. اگر بخواهیم موانع را برشمریم شاید تا ده مورد اصلی و اساسی را بتوانیم مثال بزنیم که در درجه اول، بحث نحوه مدیریت آنها و ضعف هایی است که برای بازار خودش ایجاد می کند. سلیقه مصرف کننده، عدم بهره وری کافی در بخش های مدیریتی و ضعف هایی در انتصابات نامناسب که اگر یک اقتصاد انتصاباتش عموما ناشی از عوامل سیاسی، حزبی، جناحی و باندی باشد انتصاب بعضی از مدیران واحدهای تولیدی یکی از موانع پویایی و شکوفایی خواهد بود. چون این مدیران منافع و مصالح یک بنگاه را که می تواند میان مدت و بلندمدت باشد، در نظر نمی گیرند و همه فعالیت های بنگاه را به کوتاه مدت خلاصه می کنند و همین امر باعث می شود تا وضع اقتصادی بنگاه به مخاطره بیفتد. برجسته ترین مانعی که بر سر راه تولید بعد از کنار گذاشتن عوامل درون زا وجود دارد ضعف های نظارتی است. در دنیا نشان داده شده که واحدهای تولیدی یک نوع هدیه و حمایت است که یک نظام اقتصادی به دولت می دهد. با رفع اشکالات آنها باعث می شود تا مانند یک ایستگاه مقاوم و ریشه دار شود و بر عکس واحدهایی که رها شده اند و با سیاست های کوتاه مدت پیش می روند، ریشه دار نیستند و با نسیم های کوچک و تحولات خرد اقتصادی بنیانشان از هم پاشیده می شود. نظارت و کنترل می تواند در مباحثی مانند استانداردها، رعایت کیفیت و جلوگیری از عدم اجحاف قیمت ها موثر باشد اما در نظر نگرفتن آن باعث می شود تا یک واحد تولیدی از پویایی و نوآوری دور شود و آنها را به سمت نوعی انحصار هدایت کند. به اعتقاد من برجسته ترین اختلال در اقتصاد ملی ما در مورد واحدهای تولید و رفع موانع تولید به تصمیمات بی ثبات در سیاست ها و قوانین برمی گردد که مفهوم ساده آن در اقتصاد ، ضعف در امنیت اقتصادی است. یعنی تغییرات متداول و متداوم در جهش نرخ ارز که در قیمت تمام شده تولید نقش جدی دارد، در سطح تقاضا می تواند اختلال زا باشد. متعاقبا تغییرات شدید در قوانین و مقررات مربوط به واردات و صادرات مطرح است. مخصوصا سیل بی رویه ورود کالاهای خارجی و رقیب تولید داخلی از جمله موانع اصلی تولید به حساب می آید. نظرتان درخصوص سیاست های مالی دولت چیست؟ آیا این سیاست ها با هدف اصلی تولید فاصله دارد؟ سیاست های پولی و مالی جزو ابزارهای اصلی دولت برای مدیریت اقتصادی است. حال اگر این ابزار در جهت حمایت از تولید نباشد، دولت را ناکارآمد نشان می دهد. نرخ های بهره یا جریان اصلی پمپاژ پول در سیستم بانکی باید با اولویت تولید باشد. اگر سوداگری و دلالی این اولویت را به دست آورد و واحدهای تولیدی از دریافت منافع با اختلال و موانع مواجه شدند (منابع مالی و تسهیلات) در حقیقت یک مانع اصلی تلقی می شود. بنابراین موانع اصلی در اقتصادهای در حال توسعه در دنیا در وهله اول ناشی از سیاست های نامناسب اقتصادی است که خودش را در قالب سیاست های پولی، مالی، ارزی و مالیاتی و امثال آن نشان می دهد. ابزارهای سیاسی آنها که سیاست پولی نرخ بهره یا نرخ ذخیره قانونی است، اگر در راستای تولید نباشد، مشکل ساز خواهد شد. همچنین سیاست نرخ مالیات و سیاست های تعرفه ای نیز اگر مورد توجه نباشد، تولید گران تمام می شود. بنابراین تشخیص این موانع و رفع آنها می تواند یک اقدام اولیه برای رسیدن به یک اقتصاد پویا و شکوفا را فراهم کند. در سیاست اقتصاد مقاومتی تولید در راس امور قرار دارد. چرا با وجود این که مدت زیادی از ابلاغ اقتصاد مقاومتی می گذرد، اما هنوز تاثیرات اصلی آن را در کشور شاهد نیستیم؟ این کوتاهی از کجا نشات می گیرد؟ از سال 89 که رهبر معظم انقلاب از اقتصاد مقاومتی سخن گفتند، تاکنون شاید قریب به 42 یا 43 سخنرانی درباره اهمیت اقتصاد مقاومتی، چالش های پیش روی آن و ضرورت عملیاتی شدن آن سخن گفته و نتایج غفلت از این راهبرد و نیز دلایل کاستی ها را آسیب شناسی کرده ام. نتیجه همه این بررسی ها سه دلیلی است که آن را تشریح خواهم کرد؛ یکی درک نکردن صحیح و گفتمان سازی به منظور آماده سازی فضا برای تحقق اقتصاد مقاومتی است که باعث شده رهبر معظم انقلاب در سخنرانی های متعددشان بارها بر این رویکرد تاکید کرده و به این ترتیب عذر و بهانه ای برای درک نکردن این موضوع برای مسئولان باقی نگذارند. نکته دوم که قابل تامل تر است، باور نداشتن به اقتصاد مقاومتی است که در سطوحی از سیاستگذاری وجود دارد. آنچه در این رابطه نگران کننده است، نوعی مواجهه غیرصادقانه و منافقانه با این موضوع است؛ به این معنا که فلان مسئول حاضر نیست با شهامت بگوید من به این نوع اقتصاد باور ندارم یا راهکار جایگزین دارم یا از پس کار برنمی آیم؛ بلکه همه در حرف و کلام این راهبرد را تعیین کرده، اما در عمل برخی به گونه ای دیگر حرکت می کنند. شما ببینید در زمانی که آلمان شرقی و غربی در حال ادغام بود، برخی با رویکردی انتقادی به این ادغام نگریسته و استدلال می کردند چون رشد اقتصادی آلمان شرقی پایین است، ادغام دو آلمان به نفع این کشور نیست. این انتقادات در فضای خاص ناسیونالیستی آلمان مطرح می شد و نتیجه این که این منتقدان از کابینه استعفا دادند و البته چند سال بعد که آلمان به رشد اقتصادی قابل قبول رسید، دریافتند در تحلیل خود اشتباه کرده بودند. این مثال را زدم که بگویم عرف این است که وقتی عده ای به یک راهبرد باور ندارند، نگویند باور نداریم و بعد کار دیگری بکنند؛ بلکه صادقانه دیدگاه متفاوت خود را بیان کرده و با ذکر دلیل از قبول مسئولیت خودداری کنند. با این حال در کشور ما و در قبال مسائل مهمی چون اقتصاد مقاومتی متاسفانه دیده می شود گاهی رفتارهای متفاوتی بروز یافته و افراد بدون همراهی با یک رویکرد کلان، در مسیری خلاف هدفگذاری از پیش تعیین شده حرکت می کنند. سومین دلیل هم، همان فقدان کارآمدی است که باعث شده است افرادی که نیت خیر دارند، نتوانند در عمل به اهداف موردنظر دست پیدا کنند. آیا با توافق صورت گرفته میان ایران و غرب می توان روی رشد اقتصادی با سرعت بیشتر حساب باز کرد؟ نمی توان روی این موضوع خیلی مانور داد و به یقین گفت که چون توافق انجام شده است، وضع اقتصادی کشور از فردا خوب می شود. روند اجرای سیاست ها زمانبر است. به نظر من، حتی با اعلام توافق نهایی در تیرماه باز هم بعید است تا یکی دو سال آینده بتوانیم به مشکلات اقتصادی پایان دهیم، زیرا اصلاح وضع موجود اقتصاد کشور یک روند زمانبر است. اما این را هم بگویم که اقتصاد ما نشان داده که یک اقتصاد با ظرفیت بسیار بالاست. جمعیت کشور تقاضاها و نیازهای متعدد دارد و ضعف درآمدی و قدرت خرید، خیلی از نیازها و تقاضاها را عملیاتی نمی کند یا به اصطلاح اقتصادی موثرش نمی کند. این جریان را تقاضای بالقوه می نامند. مثلا برای مسکن، خوراک و پوشاک مشکلاتی وجود دارد. حتی بحث سوء تغذیه در بخشی از جامعه مشاهده می شود و دلیل اصلی آن گران بودن مواد خوراکی است. بنابراین وجود چنین تقاضایی شرط اول رسیدن به یک اقتصاد پویا و مستمر است. اما در کنار این شرایط قطعا ظرفیت های مازاد یک اقتصاد که واردات است می تواند کمک باشد. این موضوع اشتباه است که ما این بازار 80 میلیون نفری و اقتصاد ملی را فراموش کنیم و فکر کنیم که با اقتصاد صادراتی می توانیم جهش اقتصادی را شاهد باشیم. این اشتباهی است که اگر نگویم همه، اکثر دولتمردان انجام می دهند که تولید ملی و ظرفیت های داخل را فراموش می کنند و با ادعا و شعار صادرات غفلت هایی را مرتکب می شوند. بنابراین موانع بر سر راه تولید ملی گرچه در اذهان عمومی به صورت فشارهای خارجی بوده و درست است که بالاخره تاثیر داشته، اما اهل فن و صاحب نظران اقتصادی می دانند که اقتصاد ما در سطحی بااتکا به ظرفیت خودش می تواند یک اقتصاد پویا حتی با رشد، نرخ 3 تا 4 درصدی را داشته باشد. اما نرخ های رشد بالاتر و پویایی بیشتر مستلزم ایجاد ظرفیت های بیرونی است که خودش را به صورت صادرات نشان می دهد. بنابراین در بحث هایی مانند لوزان و 1+5 باید از کلیت امر به نفع رفع فضای تقابل استفاده شود. همچنین اگر دیپلماسی قوی ای بتواند این تهدیدها را کنترل و مهار کند، می تواند اتفاق بسیار برجسته ای تلقی شود. البته این گونه بیان می شود که دیپلماسی جدید ما در جهت بازسازی مناسب بوده تا این فشارها را کاهش دهد. اگر این اقدام عملیاتی شود و حفظ منافع ملی مورد توجه باشد قطعا حمایت هر صاحب نظری را شاهد خواهیم بود. اما بحث این است که تحول اقتصاد بیرونی بخش تکمیلی اقتصاد درونی است. یعنی بدون توجه به اقتصاد درونی صرفا بخواهیم اقتصاد بیرونی را مدیریت کنیم اشتباه است، اما اگر توافق نامه با حفظ منافع ملی و همه اصول بنیادی و همچنین جهت گیری های یک نظام بتواند ارتقای پایدار و مثبتی را ایجاد کند خجسته است. همچنین اتفاقاتی که بعد از اعلام توافق نهایی در اقتصاد خواهد افتاد روانی و غیرپایدار است. اما تاثیرات واقعی آن به تاثیرات بنیادی ناشی از ساختار تولید باز می گردد. اگر بخواهم مثالی در این مورد بیان کنم باید بگویم که پول های بلوکه شده ایران حتی اگر آزاد شود که چنین تصوری برای اهل فن یک تصور غیرواقعی حداقل در کوتاه مدت و میان مدت است، نمی تواند تحولی در اقتصاد ملی باشد. منابع باید خودش را به شکل ظرفیت های اقتصادی در بیاورد. کارخانجات و افزایش بهره وری آنها باید باعث رونق تولید شود و از طریق تولید ملی شکوفایی خود را نشان دهد. بنابراین ایجاد یک کارخانه جدید قطعا در زمانبندی آن برای زمان مورد نظر، برای ماشین آلات و مکان احداث و تولید آن یک پروسه میان مدت پنج تا هفت ساله است. توافق نهایی در کوتاه مدت معجزه نخواهد کرد و باید منتظر بمانیم تا شرایط اوضاع خارجی با شرایط اوضاع داخلی منطبق شود. البته نفی هر تلاش عالمانه برای رفع تحریم ها را نباید نادیده گرفت و باید قدردان بود، اما این اشتباه است که فکر کنیم با یک توافق نامه سیاسی که هنوز مسائل آن مورد بررسی قرار نگرفته و تا زمان اجرایی شدن آن فاصله است بتوان جشن تحول تولید و رونق اقتصادی گرفت. پیش بینی شما در خصوص رقم رشد اقتصادی سالجاری با توجه به تحولات صورت گرفته چیست؟ من درباره رقم رشد اقتصادی صحبتی نمی کنم، اما نکته ای را عرض می کنم که به نظرم بسیار پراهمیت است. رشد اقتصادی یک دستاویز سیاسی در 20 سال گذشته در کشور محسوب می شود و این موضوع یک شاخصی شده تا دولت ها خودشان را موفق نشان دهند، اما در واقع در تفسیر و تبیین آن انحرافات علمی پیدا شده است. در نرخ رشد اقتصادی ابتدا پویایی و استمرار مطرح است. در غیر این صورت اگر در یک دوره رشد اقتصادی وجود داشته باشد و در دوره های دیگر رشد منفی باشد، کار خوب پیش نرفته است. به نظر من تا زمانی که رشد اقتصادی با رقم واقعی اعلام نشود نمی توان گفت که دولت ها همه موفق بودند. این موضوع در خصوص تورم نیز حاکم است. ارقامی که از سوی دولت ها اعلام می شود با ارقامی که کارشناسان اعلام می کنند متفاوت است. محمدحسین علی اکبری / گروه اقتصاد
شنبه 22 فروردین 1394 ساعت 01:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 92]
-
اقتصادی
پربازدیدترینها