واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: پنجشنبه ۲۰ فروردین ۱۳۹۴ - ۱۰:۳۵
گاندو یا تمساح پوزهکوتاه (نام علمی: Crocodylus palustris) نوعی کروکودیل بومی شبهقاره هند و مناطق اطراف است که در کشورهای هند، بنگلادش، پاکستان، ایران، سریلانکا و برمه زندگی میکند. گاندو تنها کروکودیل بومی پاکستان و ایران و بزرگترین خزنده این دو کشور و همچنین پرشمارترین کروکودیل در کشور هندوستان است. به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)- منطقه سیستان و بلوچستان، گاندو گوشتخوار و شکارچی کمینگر است و رژیم غذایی متنوعی شامل انواع ماهیها، خزندگان و پستانداران دارد. گاندوهای کوچک بیشتر از حشرات، دوزیستان، سختپوستان، ماهیهای کوچک و گاندوهای بالغ هم از پرندگان، خزندگان، ماهیها و انواع پستانداران تغذیه میکنند. در واقع بیشتر مهرهدارانی که به آبهای محل زندگی گاندو نزدیک میشوند، ممکن است به درون آب رفته و خوراک این تمساح شوند. در کل وجود گاندو در برکهها و استخرها تهدیدی برای مردم محلی نیست، به طوری که حتی بچهها در این برکهها شنا کرده و زنان با آسودگی خاطر در کنار برکهها به شستن ظرف و لباس میپردازند. گاندو حیوانی کاملاً اجتماعی است. با توجه به تحرک پایین و خونسرد بودن مصرف غذایی گاندوی بالغ بهطور متوسط روزانه ۱.۵ تا ۲ کیلوگرم گوشت است. از رفتارهای جالب این حیوان حفر کانالهای عمیق در کنار رودخانهها و آبگیرهای محل زندگی خود است. گاندوها با حفر این کانالها که چندین متر عمق داشته و طول آنها تا ۱۵ متر میرسد، هم پناهگاهی برای زندگی و استراحت خود در ساعتهای گرم روز تهیه میکنند و هم از تبخیر آب جلوگیری کرده و با ذخیره آب در کانالها به حفظ آب برکهها و تالابها در فصلهای گرم و ایام خشکسالی کمک میکنند. همین دلیل بلوچها علاقه زیادی به این حیوان دارند و معتقدند که «هر جا گاندو باشد آب فراوان است». گاندو در ایران به گاندو در ایران، تمساح ایرانی نیز گفته میشود. زیستگاه اصلی این تمساح ۳۸۰ هزار هکتار مساحت دارد که بخشی از آن در چابهار و بخش دیگر آن در شهرستان سرباز قرار دارد. این مناطق با نام منطقهٔ حفاظت شدهٔ گاندو تحت حفاظت سازمان محیط زیست ایران قرار دارند. بیشتر این تمساحها در برکههای میان راسک و باهوکلات و باتلاقهای دلگان و کلانی (در جنوب استان سیستان و بلوچستان) متمرکز هستند. تعداد این گونه در ایران حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ رأس برآورد میشود. در گذشتههای دور قلمرو زیستی این تمساح تا سواحل جنوب عراق نیز امتداد داشتهاست. در این منطقه رابطه مردم بومی با گاندوها بسیار خوب است. آنها این حیوان را مقدس دانسته و از آسیب رساندن به گاندوها خودداری میکنند و حتی در زمان خشکسالی برای انتقال گاندوها از برکههای خشک شده به برکههای پرآبتر و تامین غذای گاندوها اقدام میکنند. در نتیجه خطری از ناحیه انسان گاندوها را تهدید نمیکند و تاکنون شکار این حیوان در ایران مشاهده نشده است. مشکل اصلی گاندو در این منطقه خشکسالی و کمآبی است که پناهگاه و غذای گاندوها را از آنها میگیرد. بویژه نوزادان گاندوها که به بیآبی و گرما حساسترند و همچنین در معرض خطر حمله حیوانات دیگر مثل پرندگان شکاری، مرغان ماهیخوار، بزمجه، سگ، روباه و شغال قرار دارند. این تمساح دارای پوزهای کوتاه است که فک بالایی ۱۹ دندان و فک پایینی ۱۵ دندان دارد. در قسمت پشت سر و در ناحیه گردن دو جفت صفحه شاخی بزرگ دیده میشود. دارای پاهای کوتاه بوده و پنج انگشت منتهی به ناخنهای بلند در پاهای جلوئی و چهار انگشت منتهی به ناخنهای کوتاه تر در پاهای عقبی دیده میشود. رنگ عمومی بدنش زیتونی تا قهوهای بوده و شکمی بدون فلس و به رنگ سفید متمایل به زرد دارد. میانگین اندازهٔ این کروکودیل در نرها ۳ متر و مادهها ۲.۴۵ متر است. البته نرهای مسن ممکن است بسیار بزرگتر شده و به ۴ تا ۵.۵ متر طول و ۵۵۰ کیلوگرم وزن برسند. البته گاندوهای ایران بهندرت به ۳ متر میرسند و بزرگترین گاندو مشاهده شده ۳.۶ متر طول داشتهاست. دم این حیوان که نیمی از طول بدن آن را تشکیل میدهد، آنقدر قدرتمند است که میتواند استخوان بدن پستاندار بزرگ جثهای را با ضربهای قوی خرد کند و آروارههای وی آنچنان محکم است که میتواند بزرگترین استخوانها را بهراحتی خرد کند. از ویژگیهای دیگر گاندو اسید معدهٔ بسیار قوی است که این جانور را قادر به هضم اشیاء سخت و سفت میکند و همچنین وجود پردهای بنام Veium Pahatinum در بدن این تمساح که راه ورود آب به معده را حتی در زمانی که دهان حیوان باز است، میبندد. جفتگیری و تخمگذاری فصل جفتگیری گاندو در اسفندماه و تخمگذاری آن در ماه خرداد است. گاندو با کندن گودال عمیقی در مکانی که از رطوبت کافی برخوردار باشد، حدود ۲۰ تا ۳۵ تخم میگذارد. 60 درصد تخمها پس از ۶۵ روز تبدیل به نوزاد میشوند. تولهها با طولی برابر ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر به دنیا میآیند. تغذیه نوزادان از حشرات و لارو آنها، دوزیستان و لارو آنها و بچهماهیهاست، تنها ۵ تا 10 درصد نوزادان به سن بلوغ در ۵ تا ۱۰ سالگی میرسند و بقیه خوراک پرندگان شکاری و ماهیخوار، روباه، شغال، سگ، و بزمجه میشوند. انتهای پیام
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 123]