تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1837126589
یک روز در بازار ارز و دلال هایش
واضح آرشیو وب فارسی:برترین ها: شیرجه در استخر کم عمق
یک روز در بازار ارز و دلال هایش
ساختمان بزرگی که نمای «رومی» دارد و از پایین میدان فردوسی تهران شروع می شود؛ قرار است «مرکز تجارت جهانی ارز» باشد اما قیمت ارز، 200 متر پایین تر تعیین می شود.
مجله تجارت فردا - مسعود یوسفی: ساختمان بزرگی که نمای «رومی» دارد و از پایین میدان فردوسی تهران شروع می شود؛ قرار است «مرکز تجارت جهانی ارز» باشد اما قیمت ارز، 200 متر پایین تر تعیین می شود. روبروی ساختمان سفارت بریتانیا، که از دو سا لپیش که برخی افراد خواستند تاریخ را تکرار کنند و از دیوار آن بالا رفتند، تعطیل است.
این مکان «پاساژ افشار» نام دارد، یک مرک زخرید صنایع دستی و ارز که تو سری خورده و متروک است. با در و پنجره های چوبی، دیوارهای آجری کهنه و مغازه هایی که رو به تعطیلی است.
معامله دلار، از ساعت 11 صبح مقابل این پاساژ شروع می شود. درست دو سال پس از آنکه قیمت ارز وارد فاز «سفته بازی» شد و بانک مرکزی برای کنترل بازار از نیروی انتظامی کمک خواست.
دو سال پس از آنکه فردی به عنوان «جمشید بسم الله» به مردم معرفی شد و شهرت او حتی از «جمشید مشایخی» بازیگر بنام ایرانی بیشتر شد.
دو سال پیش می گفتند «جمشید بسم الله» با ایستادن روی چهارپایه ای که روی کنسول وسط دالان ال مانند پاساژ افشار قرا رداشت؛ قیمت ارز را تعیین می کرد. بعدها به همراه سه برادر دیگرش داود، مجید و مسعود دستگیر شد؛ اما آن سه برادر هیچ گاه شهرت جمشید را پیدا نکردند.
درست دو سال پس از جمشید بسم الله است که قیمت ارز باز هم به فضای روانی وارد شده است. دو سال پیش قیمت دلار به هر خبری واکنش نشان می داد، به هر اظهارنظری، به هر صحبتی که بویی از تغییر الگوهای ارزی و اقتصادی به خود داشت.
دلار، دارای سه نرخ بود: نرخ شبکه بین بانکی، نرخ مرکز مبادئلات ارزی و نرخ بازار غیررسمی. هر کدام این نرخ گذاری ها، می توانست قیمت بازار آزاد را با دلالانی که در اطراف پاساژ پرسه می زدند؛ بالا و پایین کند. درست دو سال پس از روزهای داغ دلالی و سفته بازی ارز، دلالان به پاساژ افشار بازگشته اند؛ این بار با شکل و شمایلی جدید.
الگوی دلالی
روزی که این گزارش نوشته می شود (هشتم دی)؛ قیمت دلار در بازار آزاد 3550 تومان است. دو سال پیش قیمت دلار پس از یک جهش از همین نرخ به سطوح بالاتر تا 3700 تومان نیز پیش رفت اما نوسان تا همین حد باقی ماند و در روزهای بعد، قیمت ها افت پیدا کرد.
از زمانی که بانک مرکزی - در زمان ریاست محمود بهمنی - دست به جمع آوری دلارفروشان حاشیه میدان فردوسی و پاساژ افشار با کمک نیروی انتظامی و سازوکارهایی مثل «پلیس مخفی» زد؛ تا حالا، نرخ دلار در بازار آزاد، افزایش اندکی پیدا کرده است اما با بازگشت دلالانی که بازار را به میل خود حرکت می دهند؛ شاید قیمت ارز در همین شرایط نماند.
الگویی که در بازار غیررسمی ارز تهران به کار گرفته می شود؛ همان الگویی است که در نظام اقتصادی مبتنی بر عرضه و تقاضا حاکم است. یک نمودار خطی است: عرضه کننده ارز، صرافی ها، دلالان و دست آخر خریدار. در بازار ارز همان شور و هیجانی برپاست که شبیه آن را می شود در بازارهای مالی پیشرفته ای مثل «وال استریت» پیدا کرد، با این فرق که اینجا ایران است و آنجا آمریکا. کل صادرات ایران و آمریکا و ارزی که از مبادله ها وارد این کشورها می شود، قابل مقایسه نیست؛ 1500 میلیارد دلار برای آمریکا و نزدیک به 30 میلیارد دلار برای ایران!
توقف تزریق
«بانک مرکزی تزریق ارز به بازار را متوقف کرده است. سابق بر این به محض نوسان جزیی در بازار، از طرف بانک مرکزی، ارز به بازار می آمد و تقاضا را جواب می داد اما حالا نه. تقاضا هست اما دلار نیست.» این را یک صراف در خیابان فردوسی می گوید. مغازه صرافی او پایین تر از چهار راه استانبول، روبروی سفارتخانه آلمان است؛ جایی که متقاضیان ویزا، مقابل یکی از درهای آن صف کشیده اند و اگر ویزا بگیرند، باید دیر یا زود راهی بازار ارز شوند اما در بیشتر صرافی های بازار تهران، دلار برای فروش، «وجود تخارجی ندارد». صرافی ها، با توقف فروش دلار، به دنبال چه چیزی هستند و چه جریانی سمت و سوی بازار ارز را هدایت می کند؟
کشف قیمت
ساختار بازار غیررسمی ارز، مانند بازارهای موازی مثل طلا، براساس فعالیت های «سفته بازانه» است. در این ساختار، ارز به صورت فیزیکی رد و بدل نمخی شود؛ بلکه همان شیوه رد و بدل کردن «برگه های کاغذ» است که قیمت را تعیین می کند. ساعت 11 صبح، فعالیت دلالان برای مهمترین کار پیش روی بازار آغاز می شود: «کشف قیمت جدید برای دلار».
حدود 20 نفر در وسط میدانگاهی مقابل پاساژ افشار ایستاده اند؛ دور تا دور آنها 50 نفر دیگر به زور ایستاده اند و با موبایل های خود سرگرم اند. هر کدام یک هندزفری به گوش دارند و اخبار معاملات را به گوش دو طرف عرضه و تقاضا می رسانند. بالاسر این عده دور تا ادور میدانگاهی مقابل پاساژ هم عده زیادی ایستاده کار را دنبال می کنند. فریادهای اول و دوم که از گلوی دلالان بیرون می آید، نخستین اتفاق ها برای «کشف قیمت» می افتد. این پروسه چگونه کار می کند؟
یکی از فعالان بازار ارز توضیح می دهد: «معمولا ارزی که در بازار خرید و فروش می شود؛ از طرف شرکت های بخش خصوصی یا پتروشیمی ها یا شرکت های صنعتی و معدنی است که صادرات کالا دارند. این شرکت ها ارز به دست آمده از محل صادرات را به بازار می آورند و به دست صرافی ها می رسانند. صرافی ها هم هر کدام برای خود یک یا چند دلال مقابل پاساژ افشار دارند که البته در طول خیابان فردوسی حدفاصل چهارراه استانبول تا میدان فردوسی پخش هستند. قیمت اولیه از طریق شرکت ها به صرافی ها اعلام می شود که بر مبنای سود و زیان کار برای این شرکت هاست. صرافی ها هم مبلغی را روی قیمت فروش دلار می کشند. به دلال هم می گویند که هر چقدر بالاتر فروختی مال خودت.»
چرخه قیمت گذاری ارز در بازار غیررسمی و شروع یک جریان سفته بازانه از همین جا آغاز می شسود. دلالان در مقابل پاساژ افشار فریاد می زنند و با اصطلاحات خود، قیمت را اعلام می کنند. دو رقم سمت چپ برای قیمت دلار ثابت است. دلالان برای اعلام قیمت خرید یا قیمت فروش دلار، دو رقم سمت راست را اعلام می کنند: «30 تا دارم، 55 میدم.» این جمله یک معنی دارد: «30 هزار دلار برای فروش آماده است؛ به قیمت هر دلار 3555 تومان.»
برخلاف دو سال پیش، این روزها تک و توک دلالی است که «اسکناس دلار» در دست داشته باشد و تکان تکان دهد. فقط فریاد است که به هوا بلند می شود. قیمت که اعلام شد؛ دلالانی که بالای سکو ایستاده اند، قیمت ها را با هندز فری هایی که در گوشی دارند، به خریدار یا فروشنده «رله» می کنند. خیلی آرام حرف می زنند و هندزفری را تقریبا به لب های خود چسبانده اند.
شروع سفته بازی
اگر بخواهید از بازار ارز تهران دلار تهیه کنید؛ نباید به خود زحمت دهید و از صرافی ها دلار بخواهید. آنها به شما، اگر آشنایی قبلی نداشته باشید، دلار نخواهند فروخت. 90 درصد صرافی ها که جزو فهرست «مجاز»های بانک مرکزی هم هستند، از فروش دلار، طفره می روند و حتی عده ای از آنها با چسباندنه دست نوشته «خرید و فروش ارز نداریم» خیال خود ار راحت کرده اند.
صاحبان صرافی ها در مغازه های خود کنار بخاری نشسته اند و در سرمای خشک و هوای آلوده پایین شهر تهران، این دلالان هستند که همه کار می کنند.
اما شروع سفته بازی در بازار غیررسمی ارز درست از همین جاست. در شلوغی اطراف سکوهای سیمانی و سنگ مرمر مقابل پاساژ افشار، به یکی از چند ده دلال ارز مراجعه می کنید و می گویید «فلانقدر دلار می خواهید». از این نظر او را انتخاب کرده اید که همین چند ثانیه پیش با صدایی که همه بشنوند فریاد زده بود که «30 تا دارم 55». به او می گویید همه 30 هزار دلار را یکجا خریدارید اما حتی نگاهتان نمی کند. نیشخندی می زند و آنطرف تر گوشی موبایلش را به کار می انداز و به صرافی که برایش کار می کند اطلاع می دهد که «3555 تومان برای هر دلار خریدار دارد».
از اینجا به بعد صراف است که به دلال «خط» می دهد. او به دلال دستو رمی دهد قیمت را بالا ببرد یا اینکه با توجه به تقاضای بازار، کمی صبر کند. دلال بلافاصله قیمت جدیدی اعلام می کند؛ با فریادی بلندتر از فریاد قبلی.
یک دلال توی گوشی خود می گوید «55 امروز، 56 فردا.» پس از لحظه ای فریاد می زند که «56 امروز، 57 فردا» به همین راحتی، یک تومان دیگر به قیمت امروز و فردای دلار اضافه می شود چون «تقاضا» هست و دلالان با استفاده از رصد طرف تقاضا، قیمت گذاری می کنند.
این پروسه تا یکی دو ساعت ادامه پیدا می کند. دلالان قیمت را برای خود بالا و پایین اعلام می کنند. فریاد می زنند و از فروش «فلانقدر دلار در ازای فلانقدر ریال» می گویند اما فقط قیمت گذاری می شود و قیمت است که بالا و پایین می رود. کسی نمی تواند حتی یک دلار بخرد. در مقابل، هر چقدر دلار که بخواهید می توانید بفروشید با کمال میل، هر یک از دلالان حاضرند به «قیمتی عادلانه» و به روز، بخرند.
البته این هم شرط دیگری دارد. دلالان هم اصطلاحات خاص خودشان را دارند. مثلا وقتی بازار «شل کرده»، دلار می خرند وقتی «شل» می کند که افت قیمت دارد. این یک شرایط ایده آل برای دلالان است. می خرند و بلافاصله با نگاهی به «پشت دست» خود، بازار را دقایقی بعد «سفت» می کنند؛ یعنی قیمت را «رو به بالا می برند».
معاملات آتی
اما اگر چیزهایی که اتفاق افتاده یا در حال وقوع است تجارب شخصی دلالان باشد و آنچه قرار است در آینده اتفاق بیفتد؛ پیش بینی و قضاوتی باشد که براساس تجربیات دلالان صورت می گیرد، باید به یکی از ویژگی های بازار ارز در تهران هم اشاره کرد: معاملات آتی.
مکانیسمی که در بازارهای بزرگ دنیا هم متداول است. یک قیت برای فردا یا هفته آینده یا ماه بعد تعیین می شود و فروشنده ملزم است که با این قیمت، کالا را در زمان مقرر تحویل دهد.
معاملات آتی بخش جدایی ناپذیر بازار ارز است که در میان فعالان بازار به «شناور فروشی» معروف است. دلالانی که جلوی پاساژ افشار تجمع کرده اند؛ هنگام فریاد زدن و قیمت دادن، دو جور قیمت می دهند. یک قیمت برای زمان حال و یک قیمت برای فردا: «20 تا دارم امروز میدم 50 فردا میدم 55». این جمله ای است که چشم انداز بازار را در روز آینده روشن می کند. این جمله ای است که خط و ربط اصلی سفته بازی و بد و بدل شدن «کاغذ» به جای «پول نقد» است.
در بازار غیررسمی، حتی یک دلار نیست که به صورت نقدی رد و بدل شود اما دلالان حتی برای فردا هم قیمت تعیین می کنند. بنابراین اگر کسی بخواهد از فردای قیمت ها اطلاع داشته باشد؛ به راحتی می تواند از میان این فریادها در زمان پایان معاملات، یک معدل گیری از قیمت های ارائه شده و «شناور» کند و دست به پیش بینی بازار در روز آینده بزند.
چگونگی فروش
یک «سرتیم» در گروه چند نفره دلالان است که اطلاعات سرافی ها و موجودی های دلارهای آنها را از دلالان می پرسد و روی کاغذ می نویسد. ممکن است از این «سرتیم ها» چندین نفر در مقابل پاساژ باشند. کار آنها فقط همین است. آنهاانتخاب می شوند تا موجودی ارزی صرافی ها را بگیرند و در بانک اطلاعاتی خود ذخیره کنند.
تمام این سرتیم ها، دست آخر به یک نفر اطلاعات و موجودی خود را اعلام می کنند. موجودی ارزی صرافی ها با ذکر نام سرتیم و دلالان و صرافی ها، در یک جدول نوشته می شود تا حساب و کتاب دلالان سر جایش بماند.
کسی که در نهایت بتواند از این فیلترها بگذرد و به دلال وصل شود و ارز بخرد؛ در واقع از طرافی ارز خرید کرده است اما به لطف این پروسه پیچیده، قیمت ها با قیمت واقعی فاصله دارد. مابه التفاوت این قیمت ها هم به جیب دلال می رود و تا قِران آخر محاسبه و پرداخت می شود.
اما با وجود سفت و سخت بودن این سیستم، گاهی دعوا و جار و جنجال، کار را به کتک کاری و برخورد فیزیکی میان دلال ها هم می کشاند. بیشتر این دعواها از جایی آغاز مخی شود که «کشف قیمت» برای معاملات آتی، به طور دقیق نبوده است. یک دلال کشف می کند قیمت نادرستی برای فردا داشته و وقتی با خریداری مواجه شده که پول خرید را به «قیمت» داده و حالا که فردا شده و باید به وعده اش عمل کند؛ با قیمت بیشتری مواجه شده است. این دلال یا باید از بازار فرار کند یا مابه التفاوت را بپردازد.
صرافی ها می گویند «خیلی از دلالان، پس از دوره ای که مذاکرات ایران با 1+5 در جریان بود؛ به دلیل اینکه پیش بینی نادرستی از قیمت دلار پس از مذاکرات داشتند، ضرر کردند و از بازار خارج شدند چون دیگر حرف شان خریدار نداشت.»
تقریبا در همه جای بازار غیررسمی ارز می توان دلالانی را دید که با هم جر و بحث می کنند یا حتی دست به یقه شده اند. برای دعواهای اینچنینی معمولا «کف بازار» جای مناسبی نیست. دلالان در پیاده رو، با همدیگر تسویه حساب می کنند یا بر سر هم فریاد می کشند و دلالان دیگری هم هستند که برای پادرمیانی به جمع آنها می آیند.
بیشتر دلال ها جوان هستند و سن و سال زیادی ندارند اما قدری گشتن و حرف زدن با آنها و آشنا شدن با ادبیات شان که عموما عامیانه و گاه پرخاشجویانه است، این گمان را تقویت می کند که اولویت برای «کشف قیمت» یا حتی «پایین و و بالا شدن قیمت ارز» با آنهایی است که «سابقه» بیشتری در کف بازار دارند یا به صرافی های بزرگتری وصل اند.
فروش دلار دولتی
به نظر نمی رسد واکنش بانک مرکزی به حضور دلالان در اینجا، سکوت محض باشد چون تک و توک دلالانی هم هستند که وسط میدانگاهی مقابل پاساژ، «ارز دولتی» می فروشند. قیمت ارز دولتی را فریاد می زنند و البته مقادیری که به فروش می رسد بسیار بالاست.
مثلا یکی از دلالان فریاد می زند «200 دارم...» قیمت نمی گوید اما نام یک بانک را می آورد که مشخص می شود ارز قابل فروش، متعلق به آن بانک است. برخی دلالان هم هستند که دستگاه کارتخوان مجهز بی سیم در دست دارند که با سیم کارت تلفن همراه کار می کند. این دلدلان فقط با کسانی معامله می کنند که بانک صادرکننده کارت، با بانک صادرکننده کارتخوان همسان باشد. روش کار هم فرقی ندارد. شما پول را تحویل می دهی و بعد ارز را چند دقیقه بعد تحویلت می دهند.
بازار کم عمق
اگر گفته های برخی صرافان مبنی بر سکوت بانک مرکزی در مقابل تحولات بازار غیررسمی را مستند قرار دهیم؛ می توان متوجه شد که بانک مرکزی از تزریق ارز به بازار خودداری کرده و به تحولات آینده چشم دوخته است؛ بنابراین شاید کل ارزی که در بازار غیررسمی به فروش می رسد ماهانه به 3 میلیارد دلار نیز نرسد.
با احتساب اینکه صادرات غیرنفتی ایران تا سطح حدود 30 میلیارد دلار است و شرکت های پتروشیمی یا صنعتی و معدنی برای تولید محصولات خود به بخشی از ارز به دست آمده در پروسه واردات نیز نیاز دارند؛ می توان این رقم را کمتر هم کرد. این بازار بسیار «عمق» کمی دارد چون مبادله ارز در آن عددی بالا نیست اما آیا باید از همین بازار «کم عمق» ترسید؟
فعالیت های سفته بازی در تمام اقتصادهای پیشرفته، پذیرفته شده و بخشی از پروسه خرید و فروش کالاست و بدون آن هیچ کالایی نه خریده و نه فروخته می شود. این روزها، یک میدانگاهی به مساحت کمتر از 100 متر با دلالانی که از بازارهایی چون خودرو و مسکن و بورس ناامید شده اند؛ قیمت ارز را با همکاری برخی از صرافی ها تعیین می کنند اما پروسه خرید و فروش، در همان میدان کوچک می ماند و عمیق تر نمی شود. شاید دلیل سکوت بانک مرکزی نیز همین باشد.
تاریخ انتشار: ۱۵ فروردين ۱۳۹۴ - ۱۱:۱۷
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: برترین ها]
[مشاهده در: www.bartarinha.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 132]
-
سبک زندگی
پربازدیدترینها